امامت و رهبری - مختاری مازندرانی (کتاب)
| امامت و رهبری | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محمد حسین مختاری مازندرانی |
| تحقیق یا تدوین | معاونت پژوهشی حوزه علمیه قم |
| ویراستار | ایوب زارعی |
| موضوع | امامت و ولایت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی|انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]][[رده:انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| شابک | ۹۶۴-۹۱۷۳۴-۱-۲ |
| شماره ملی | ۲۷۵۱۲۰۷ |
امامت و رهبری، کتابی است که با زبان فارسی به اهمیت امامت و ولایت با تحلیلی اعتقادی و کلامی می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محمد حسین مختاری مازندرانی است و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است. تحقیق و ویرایش آن را به ترتیب معاونت پژوهشی حوزه علمیه قم و ایوب زارعی به عهده داشته‌اند.[۱]
دربارهٔ کتاب
در كتاب حاضر با رویكردی جدید و بر مبنای براهین و استدلال‌‌های عقلی و نقلی، به تبیین و بسط مبحث امامت پرداخته شده و تلاش شده است با زبانی ساده، تحلیلی اعتقادی و كلامی از مساله امامت و ابعاد مختلف ولایت معصومین (ع) و رهبری سیاسی و اجتماعی آنان، ارایه گردد.
نگارنده، نخست به بیان كلیاتی در زمینه مفهوم امامت از منظر تشیع و آموزه‌‌های شیعی پرداخته و سپس، شرایط كلی امامت، عصمت امام و دلایل عقلی و نقلی مبتنی بر آن، استناد به آیات و روایات در زمینه لزوم علم و عصمت ائمه اطهار (ع) را، مورد بحث و بررسی قرار داده است. آن‌گاه به فلسفه امامت و لزوم وجود امام جهت اتمام حجت‌كردن خداوند با خلق توسط امام اشاره كرده و امام معصوم را، واسطه فیض الهی شمرده و وجود او را برای هدایت مردم و پیش‌گیری از انحراف فكری آن‌ها، امری ضروری دانسته و ابعادی از ولایت و رهبری امام در زمینه‌‌های سیاسی و اجتماعی و وضع قانون و اجرای آن‌را، بررسی نموده و ضرورت شناخت امام و لزوم تاسیس حكومت توسط او را، مورد تاكید قرار داده است. دلایل امامت امام علی (ع) براساس آیات قرآن و روایات مشهور نبوی و صفات منحصربه‌فرد وی، ادله امامت سایر ائمه، امامت امام مهدی (ع)، ادله ولایت فقیه، به‌عنوان استمرار مساله امامت و حدود و اختیارات ولی فقیه، از دیگر مندرجات این كتاب است.[۱]
فهرست کتاب
- پيش‌گفتار؛
- فصل اول: مفاهيم و كليات:
- معناى لغوى امام؛
- معناى اصطلاحى امام؛
- امامت از نظر تشيع؛
- امامت به معناى ولايت؛
- انقطاع ناپذير ولايت؛
- راز خداشناسى در گرو اعتقاد به امامت؛
- امامت از نظر اهل تسنن؛
- فصل دوم: شرايط كلى امامت:
- عصمت امام؛
- معنا و مفهوم عصمت؛
- دلايل عقلى لزوم عصمت براى امام:
- عدم عصمت امام، مقتضى لزوم تسلسل؛
- امام پاسدار احكام شرع؛
- عصمت ملازم با اطاعت امام؛
- فقدان عصمت، منافى با افضليت امام؛
- برترى امام نسبت به ديگران؛
- ادلۀ نقلى بر عصمت امام:
- آيۀ امامت؛
- آيۀ اطاعت؛
- آيۀ تطهير؛
- علم و بصيرت؛
- چگونگى علم امام؛
- دلايلى نقلى بر علم حضورى امام؛
- آيات؛
- روايات؛
- ديدگاه نهج‌البلاغه دربارۀ علم امامان؛
- اهل بيت معدن‌هاى علوم و گنجينه‌هاى رحمان؛
- امامان، استوانه‌هاى دين و چشمه‌هاى دانش و حكمت؛
- ائمه اطهار، قرآن ناطق اند؛
- چگونه از راه روشن بازتان مى گردانند؟؛
- پاكزادى؛
- عدالت امام؛
- فصل سوم: فلسفه امامت:
- تكامل معنوى در پرتو نصب امام معصوم؛
- حفاظت و پاسدارى از دين؛
- لزوم اتمام حجت؛
- زمين هيچ‌گاه خالى از حجت نيست؛
- امام واسطه اى ميان خدا و خلق؛
- پيش گيرى از انحراف فكرى؛
- فصل چهارم: ضرورت و اهميت رهبرى:
- خودسرى، رمز سقوط فرد و جامعه؛
- عدالت اجتماعى؛
- استقلال، آزادى و امنيت؛
- حاكميت نظم و قانون؛
- فصل پنجم: ضرورت شناخت امام:
- اعتقاد به خداوند، ملازم شناخت امام؛
- رهايى از ضلالت و گمراهى؛
- نصب امام بر عهده ى كيست؟؛
- نصب امام از افعال الهى است.؛
- خدا و رسول (ص)، منشأ شناسايى امام؛
- او كجا و انتخاب بشر؟!؛
- سخنى با اهل سنت؛
- ميزان اطاعت از امام؛
- فصل ششم: لزوم تأسيس حكومت:
- رهبرى حضرت على(ع) در نهج‌البلاغه؛
- حقوق متقابل رهبر و امت:
- الف) حقوق مردم بر رهبر؛
- ب) حقوق رهبر بر مردم وظايف رهبرى؛
- فصل هفتم: دلايل امامت على (ع):
- امامت على (ع) در قرآن:
- الف) آيه ولايت؛
- ب) آيه ى مباهله؛
- ج) آيات تبليغ و اكمال؛
- د)غدير در شعر و ادب فارسى؛
- نص بر امامت علی (ع) از سوی پیامبر (ص):
- الف) حديث ثقلين؛
- ب) حديث منزلت؛
- ج) حديث انذار؛
- د) حديث سفينه؛
- هـ) حديث حق ؛
- امامت على (ع) در قرآن:
- فصل هشتم: صفات ويژه على(ع):
- دانش و حكمت راهبرى:
- افضليت امام؛
- على، سرآغاز علوم و دانش‌هاست؛
- على، وارث علوم پيامبران؛
- على در دانش پنهان فرو رفته است؛
- على، داراى علم و كتاب است؛
- خبرهاى غيبى حضرت على(ع)؛
- عدالت و دادگرى:
- جسارت و قاطعيت در رعايت تساوى حقوق؛
- حكومت، راهى به سوى عدالت ؛
- مصادرۀ اموال ستمگران؛
- اتمام حجت؛
- تلاش در جهت اعمال دستورهاى قرآن و سنت؛
- على(ع) در برابر ظلم؛
- سيرى به نامه‌ها و توصيه‌هاى على(ع) به كارگزاران؛
- لطف و مهربانى نسبت به مردم؛
- والى نبايد تحت تأثير پست و مقام قرار گيرد؛
- شجاعت و پايدارى؛
- زهد و وارستگى:
- الف) زهد در عبادت؛
- ب) زهد در زندگانى؛
- تدبير و سياست؛
- پيشينۀ درخشان؛
- دانش و حكمت راهبرى:
- فصل نهم: امامت ديگر امامان معصوم (ع):
- الف) حديث جابر؛
- ب) سخن ابن عباس:
- بهترين رهبران؛
- مقام ويژۀ اهل‌بيت؛
- وحدت امامت در هر عصر؛
- فصل دهم: امامت حضرت ولى عصر (عج):
- غيبت امام زمان (عج)؛
- فلسفه ى غيبت؛
- مهدى موعود(عج) در نهج‌البلاغه؛
- الف) خطبۀ ۹۹ نهج‌البلاغه؛
- ب) خطبۀ ۱۳۸ نهج‌البلاغه؛
- ج) خطبۀ ۱۵۰ نهج‌البلاغه؛
- د) حكمت ۱۳۹ نهج البلاغه؛
- هـ ) حكمت ۲۰۰ نهج‌البلاغه؛
- فصل يازدهم: ولايت فقيه، تداوم امامت:
- پيش‌درآمد بحث ؛
- ضرورت حكومت در جامعه:
- زندگى جمعى انسان‌ها؛
- سنت و رويۀ رسول اكرم(ص)؛
- ابديت و جاودانگى احكام اسلام؛
- ماهيت و كيفيت قوانين اسلام؛
- آيات و روايات :
- آيات؛
- روايات؛
- دلايل اثبات ولايت فقيه:
- الف) دليل عقلى؛
- ب) دليل نقلى؛
- دلايل اثبات ولايت فقيه:
- مقبولۀ عمر بن حنظله؛
- توقيع مبارك امام زمان (ع)؛
- روايت امام حسين(ع)؛
- روايت رسول گرامى اسلام(ص)؛
- روايتى ديگر از رسول خدا(ص)؛
- روايت امام صادق(ع)؛
- فصل دوازدهم: حدود اختيارات ولىّ فقيه:
- نقش عناوين ثانوى در فقه و حكومت اسلامى؛
- ولايت بر تشريع:
- آيه قرآن؛
- روايات؛
- دليل عقلى؛
- ولايت فقيه انتصابى است يا انتخابى؟؛
- ولايت فقيه و دموكراسى؛
- كتاب‌نامه؛
- فهرست آيات؛
- فهرست روايات.[۲]
دربارهٔ پدیدآورنده
دکتر محمد حسین مختاری مازندرانی (متولد ۱۳۴۴ش، قائم شهر)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: عبدلله جوادی آملی، محمد فاضل لنکرانی، میرزا جواد تبریزی، حسین وحید خراسانی، سید موسی شبیری زنجانی فرا گرفت. او در کنار دروس حوزوی به تحصیلات دانشگاهی اهتمام ورزید و مدرک دکترای خود را در رشته فلسفه غرب شاخه هرمونوتیک از دانشگاه دورهام انگلستان دریافت نمود. مسئول مرکز اسلامی نیوکاسل انگلستان و امام جمعه این مرکز، به مدت سه سال، ریاست پژوهشگاه مطالعات تقریبی، معاونت پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است.[۳]
او علاوه بر تدریس خارج فقه و اصول، به تدریس در دانشگاه های مختلف کشور در رشته های حقوق، کلام و فلسفه مشغول است و بیش از ۲۰ جلد کتاب به رشتهٔ تحریر درآورده است. «توضیح المنطق»، «تفسیر ادعیه قرآنی»، «فلسفةالمناجاة والدعاء»، « تبیین المقاصد در زمینه اصول فقه»، «حلقه مطالعاتی متن و هرمونوتیک» برخی از این آثار است.[۳]