رابطه ام الکتاب با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
رابطه لوح یا لوح محفوظ با علم غیب معصوم چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- رابطه لوح یا لوح محفوظ با علم غیب معصوم چیست؟
پاسخ به این پرسش
- حجج الاسلام و المسلمین غرویان، میرباقری و غلامی در کتاب «بحثی مبسوط در آموزش عقاید» در این‌باره گفته‌اند:
«یکی دیگر از راه‌های علوم ائمه (ع) آگاهی به لوح محفوظ یا ام‌الکتاب است.(...) در جای خود اثبات شده است که با توجه به آیات قرآن کریم، لوحی وجود دارد که در آن محو و اثبات امور توسط پروردگار صورت می‌گیرد و این خود حاکی از این است که آنچه از امور مخلوقاتدر این لوح معلوم و مکشوف است، در مرتبه علل ناقصه این امور است که محو و اثبات در آن راه دارد. علاوه بر این لوح دیگری وجود دارد که در آن تمامی موجودات هستی با تمام حقیقت و واقعیتشان منعکس‌اند و هم از این روست که اگر کسی بدین لوح دست یابد و از آن آگاه گردد، گویا بر همه چیز عالم آگاه گشته است. آیاتی که در این زمینه در قرآن کریم آمده، عبارتند از:
- ﴿﴿یَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاء وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ﴾﴾ [۱]
«خداوند هرچه را (از احکام و حوادث عالم) بخواهد محو، و هرچه را بخواهد اثبات می‌کند و در نزد اوست ام‌الکتاب».
- ﴿﴿وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُهَا وَلاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الأَرْضِ وَلاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ﴾﴾[۲]
«تمام کلید‌های عوالم هستی در نزد پروردگار است و جز او کسی از آنها آگاه نیس و اوست که به آنچه در دریا و خشکی است آگاه است و هیچ برگی از درختی بر زمین نمی‌افتد مگر آنکه خداوند به آن علم داردو و هیچ ذره‌ای در دل تاریک زمین و هیچ تر و خشکی نیست مگر اینکه در کتاب الهی، بصورت آشکار و روشن آمده است و مکشوف می‌باشد».
با توجه به آیه ﴿﴿إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ لّا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ ﴾﴾ [۳] که می‌فرماید:
«همانا این کتاب، قرآنی است ارزشمند که در کتاب پنهانی و مکنون دیگری است که آن را جز انسان‌های پاک نهاد و پیراسته نمی‌توانندمورد استفاده قرار دهند و با آن تماس بگیرند».
و با توجه به آیه تطهیر که در مورد خاندان پیامبر (ص) می‌فرماید:
﴿﴿إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا﴾﴾[۴]
«خداوند اراده‌اش بر این تعلق گرفته که رجس و پلیدی را به طور کلی از شما خانواده پیامبر (ص) دور سازد و شما را کاملا پاک و مطهر سازد».
روشن است که مصادیق بارز "مطهرون" که قادر به تماس با "کتاب مکنون" الهی هستند و از آن باخبرند، پیامبر و خاندان امامت و ولایت هستند.اینک در اینجا مناسب است به روایاتی چند در این زمینه اشاره کنیم:
- امیر المؤمنین (ع) :«وَ أَنَا صَاحِبُ اللَّوْحِ الْمَحْفُوظِ أَلْهَمَنِي اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عِلْمَ مَا فِيه».[۵]
در ضمن حدیث طویلی می‌فرمایند: «من صاحب و عالم بر لوح محفوظم و خداوند تمام آنچه را از علوم و دانش‌ها در آن است بر من الهام فرموده است».
- امام باقر (ع) از پدر بزرگوارش امام سجاد (ع) نقل می‌کنند که فرمود:«مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً إِلَّا أَعْطَاهُ مِنَ الْعِلْمِ بَعْضَهُ مَا خَلَا النَّبِيَّ ص فَإِنَّهُ أَعْطَاهُ مِنَ الْعِلْمِ كُلَّهُ ...وَ قَالَ لِمُحَمَّدٍ (ص): ﴿﴿أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا﴾﴾ فَهَذَا الْكُلُّ وَ نَحْنُ الْمُصْطَفَوْن».
«خداوند هیچ پیامبری را به نبوت مبعوث نساخت، مگر اینکه بعضی از علم و دانش را به او اعطا نمود، به استثنای پیامبر اسلام (ص) که کل علم و دانش را بدو مرحمت فرمود... و خطاب به ایشان فرمود: «ما "کتاب" را به برگزیدگان از میان بندگانمان واگذار نمودیم»[۶] پس اینک، این کل کتاب است که در نزد ماست و ما هستیم بندگان برگزیده»» [۷].
جستارهای وابسته
پرسش‌های وابسته
- منابع علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه علم لدنی با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه روح یا روح القدس با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه وحی یا الهام با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه کشف یا شهود با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه امام مبین یا کتاب مبین با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه کتاب اعمال با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه علم‌الکتاب با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه لوح یا لوح محفوظ با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه عرش با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه مصحف فاطمه یا کتاب‌هایی مثل جفر با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه ارتباط با فرشته با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه عمود نور با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه تحدیث با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه اسم اعظم با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
- آیا برهان می‌تواند راه آگاهی به غیب باشد؟ (پرسش)
- علم غیب امام به طور مستقیم از جانب خدا به او داده می‌شود یا با وساطت پیامبر خاتم؟ (پرسش)
- آیا معصومان کتابی داشتند که نام‌های پادشاهان یا شیعیان یا اهل بهشت و جهنم در آن ذکر شده است؟ (پرسش)
- آیا تعلیم اسماء با علم غیب پیامبر ارتباط دارد؟ (پرسش)
- آیا علم غیب با خاتمیت منافات دارد؟ (پرسش)