علی بن موسی الرضا و القرآن الحکیم (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Heydari (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۲ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۳:۲۲ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

علی بن موسی الرضا(ع) و القرآن الحکیم
زبانعربی
نویسندهعبدالله جوادی آملی
موضوععلم امام، قرآن کریم، امام رضا(ع)
مذهب[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر[[:رده:انتشارات انتشارات نشر اسراء|انتشارات انتشارات نشر اسراء]][[رده:انتشارات انتشارات نشر اسراء]]
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۸۲ ش
شابک۶-۹۰-۵۹۸۴-۹۶۴-۹۷۸
شماره ملی‭م‌۷۵-۹۶۹۲

علی بن موسی الرضا(ع) و القرآن الحکیم، کتابی است که با زبان عربی، که به بررسی رابطه بین قرآن كریم و انسان كامل با استناد به آیات قرآنی و احادیث رضوی(ع) می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر عبدالله جوادی آملی است و انتشارات نشر اسراء انتشار آن را به عهده داشته است[۱].

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «نویسنده در مقدمه‏‌ای طولانی، قرآن را به دو صورت علمی و عینی تقسیم و مباحثی درباره هر دو وجه ارائه كرده است. وی قرآن علمی را همین قرآن مكتوب و قرآن عینی را امام معصوم(ع) می‏‌داند و هر دو را مظهر نام الهی قلمداد می‏‌كند. در تفسیر آیه امانت، آن را قرآن و ولایت قرآن عینی و علمی دانسته و دلایلی بر آن اقامه نموده است.

نویسنده شرایط طهارت از ناپاكیها، پرهیز و دوری از پستی طبیعت، معرفت غیب و ایمان بدان و موانع معرفت‌شناسی قرآن را بیان انكار غیب، ارتكاب گناه و پیروی از هوا و هوس و در پایان، آن شرایط را برای ائمه(ع) هدی ثابت كرده و ساحت آنان را از موانع، پاك و مبری دانسته است. در ادامه از دیدگاه قرآن درباره تفكر، عقلانیت، شهود قلبی و معرفت نفس سخن گفته است»[۱].

فهرست کتاب

پیش گفتار

بوستان : آشنایی با حقیقت قرآن

  • قرآن علمی؛
  • همراهی حق با قرآن؛
  • راز جاودانگی قرآن؛
  • دلیل مصونیت قرآن از تحریف؛
  • شکوفا تر شدن قرآن در هر عصر و زمان؛
  • فضیلت زمان‌ها و مکان‌های تحقق قرآن؛
  • قرآن مجمع علوم فراوان؛
  • قرآن عینی؛
  • انسان کامل، قرآن ناطق تجسم یافته؛
  • دیدگاه حکیمان و فیلسوفان درباره حقیقت انسان؛
  • میزان حقایق؛
  • همراهی قرآن و عترت؛
  • هدایت الاهی؛
  • شفا بخشی و بیماری‌زایی قرآن حکیم؛
  • آثار مشترک قرآن علمی و عینی؛
  • مظهر خدای بی همتا؛
  • پیوند امامت و ولایت؛
  • جهالت و انکار قرآن؛
  • تناسب مرگ و حیات انسان؛
  • عدم انفکاک قرآن عینی از قرآن علمی؛
  • مظهریت تامه اسم مهیمن؛
  • احاطه بعضی از اسمای حسنا بر بعض دیگر؛
  • شیوه‌های دعوت قرآن عینی و علمی؛
  • تفسیر امانت عرضه شده بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها؛
  • محکم و متشابه در قرآن علمی و عینی؛
  • قرآن علمی و عینی نور الاهی؛
  • استفاضه هر امامی از امام(ع) پیشین؛
  • چگونگی آگاهی امام(ع) از غیب؛
  • قداست چشمان حق بین؛
  • ناتوانی دنیا از فریب دادن امام(ع) علیه السلام؛
  • بی نیازی امام(ع) از ذکر سند در نقل گفتار؛
  • یکسان بودن خواب و بیداری امام(ع) معصوم؛
  • عدم تفاوت میان قرآن علمی و قرآن عینی؛
  • فقدان عصمت و آسیب دیدگی اسلام؛
  • عدم افتراق امام(ع) یه میان قرآن و عترت؛
  • ائمه(ع) مجاری فیض خداوند؛
  • یک حقیقت نورانی؛
  • تفاوت ائمه(ع) در مقام ظهور .

نخستین بهشت : راه شناخت قرآن

  • راه شناخت قرآن؛
  • هم سنخ بودن معرفت و معروف؛
  • همسانی پیامبر(ص) و جانشینانش در ولایت؛
  • چگونگی روابط علوم اعتباری با حالات نفسانی انسان؛
  • شرایط شناخت قرآن؛
  • آگاهی کامل بر قواعد عربی؛
  • معنای غیر ذی عوج بودن قرآن؛
  • فرمان و تشویق خداوند به تلاوت قرآن؛
  • آداب تلاوت قرآن؛
  • فرمان خداوند به تدبر در قرآن؛
  • حقیقت معارف قرآنی؛
  • شرایط شناخت قرآن؛
  • اهل بیت(ع) تنها عارفان به کنه قرآن؛
  • آگاهی عترت از باطن قرآن؛
  • تشویق الهی به تحصیل طهارت؛
  • راه‌های تحصیل طهارت؛
  • طهارت بنیادین؛
  • پیراستگی از پستی طبیعت؛
  • کرامت و ارجمندی؛
  • راه ارشاد به تحصیل صفتی برتر؛
  • تقوا، مدار کرامت؛
  • آشنایی با غیب و باور کردن آن؛
  • مراتب شناخت غیب و ایمان به آن؛
  • اعتراف به وجود غیب؛ پایه ی شناخت؛
  • نمونه‌هایی از معارف غیبی انکار شده؛
  • معارف غیبی از امور مشترک میان پیامبران؛
  • موانع شناخت قرآن؛
  • مادی گرایی، مهم ترین مانع شناخت قرآن؛
  • گناه، مانع شناخت قرآن؛
  • تدبر قلب مجرد در قرآن؛
  • گناه، حجاب شهود؛
  • تفاوت جهل و گناه در منع از شناخت قرآن؛
  • تقوا شرط گشوده شدن درهای روزی عینی و علمی؛
  • چگونگی استناد مهر خوردن قلب‌ها به خداوند؛
  • عینیت اراده خداوند با حکمت و صواب؛
  • اختیار دار گشادگی سینه و بسته شدن آن؛
  • کیفر دهی با گرفتگی سینه؛
  • ویژگی جهل مقابل علم؛
  • پلیدی مانع تدبر و تفقه .

بهشت دوم : تفاوت تدبر در قرآن و به سخن در آوردن آن

  • توانمندی معصوم بر استنطاق قرآن؛
  • مانع استنطاق؛
  • انسان کامل، مترجم قرآن؛
  • ضرورت رجوع مردم به امام(ع)؛
  • جایگاه معصومان همراه با نیکوترین جایگاه قرآن؛
  • عترت، وارثان قرآن؛
  • در امان بودن قرآن از راهیابی باطل به آن؛
  • همانندی سنت با قرآن در داشتن متشابهات؛
  • همراهی همیشگی انسان کامل با قرآن.

بهشت سوم تشویق قرآن به تحقیق و دور انداختن آرزو

  • بنیاد زندگی انسان؛
  • دشمنی پیشوا و پیرو در روز قیامت؛
  • محور تفکر و تصدیق و تکذیب؛
  • ملاک اجر الاهی؛
  • بنیان فکری یهود و نصاری؛
  • شرط دستیابی به بهشت؛
  • نبود پیوند خویشاوندی میان خداوند و بندگانش؛
  • عبادت بودن نگاه به فرزندان پیامبر(ص)؛
  • امیون یا فریب خوردگان دنیا؛
  • نتیجه بحث .

بهشت چهارم : تشویق قرآن به تحصیل برهان عقلی و دریافت شهود قلبی

  • قرآن کتاب تعلیم و هدایت؛
  • راه رسیدن به حق؛
  • تمایز تفکر عقلی و شهود قلبی؛
  • جایگاه تفکر عقلی در برابر قرآن حکیم؛
  • دستیابی به دین از طریق عقل و وحی؛
  • یادآوری‌های قرآن درباره جایگاه تفکر عقلی؛
  • دلیل فرو فرستادن قرآن؛
  • احتجاجات مشرکان در برابر انبیا(ع)؛
  • بطلان سخن مشرکان؛
  • اختیار حد فاصل و میان جبر و تفویض؛
  • قرآن و نقل و نقد سخنان دیگران؛
  • دعوت و دعوای پیامبر و مقابله بت پرستان با آن دو؛
  • تعدد منشأ تکذیب رسالت پیامبر(ص)؛
  • بطلان منشأ استکبار بت‌پرستان متفکر؛
  • حقیقت مرگ؛
  • اثبات امکان رسالت برای بشر؛
  • لزوم تناسب میان رسول و مخاطبان؛
  • عدم همانندی پیامبر(ص) با سایر مردم؛
  • نیازمندی موجود ممکن به واجب؛
  • نیازمندی فرشتگان؛
  • اعتقاد بت پرستان درباره فرشتگان؛
  • تفاوت تقلید کورکورانه و میراث ارزشمند؛
  • محور تقلید، گوینده سخن؛
  • تحقیق، پایان هر تقلید؛
  • جایگاه شهود قلبی در قرآن؛
  • توجه وافر قرآن به علم حضوری؛
  • حجاب بودن علم حصولی؛
  • امکان علم شهودی و تحقیق آن در خارج؛
  • توافق برهان و وجدان در علم نفس به ذات خود؛
  • آثار علم شهودی؛
  • مهم‌ترین ثمره شناخت نفس؛
  • عدم تلازم علم حصولی و ایمان و عمل صالح؛
  • مانعیت پیروی از هوای نفس از شهود؛
  • استواری شناخت غیب و شهادت بر محور شناخت خداوند؛
  • عرضه ی اعمال به پیشگاه رسول خدا(ص) و امامان(ع)؛
  • آثار مترتب بر علم شهودی به نفس؛
  • تفاوت مراتب حجت بر اساس مراتب توجه به نفس؛
  • حجاب مستور یا سقوط قلب؛
  • سهولت عزیمت به سوی خداوند؛
  • مراد از هدایت؛
  • لزوم فهم اسرار برای مؤ من؛
  • شرح صدر وسیله تحقق هدایت؛
  • جایگاه زبان عاقل و منافق؛
  • سرآمد حکمت؛
  • یاد خدا و آثار آن؛
  • مؤ من در دژ مستحکم خداوند؛
  • تاءثیر انذار در اصلاح انسان؛
  • شهود فعلی قیامت؛
  • زنجیر بودن اعمال انسان؛
  • ظهور ملکات و اخلاق در روز قیامت؛
  • خیال پردازی بعضی از مردم؛
  • حقیقت آخرت؛
  • تفاوت رسالت و ولایت؛
  • دوستی دنیا مانعی در برابر یاد خداوند؛
  • حقیقت فراموشی؛
  • تقابل ذکر و فراموشی؛
  • منشأ فراموشی؛
  • قرار گرفتن انسان در ولایت شیطان؛
  • بندگی موجودات آسمان‌ها و زمین؛
  • نفس یا نقطه مرکزی سعادت و شقاوت؛
  • توجه قرآن به شناخت نفس؛
  • تنها راه دستیابی به جنة اللقاء؛
  • الگو بودن انسان کامل؛
  • روایاتی درباره نفس و فکر و عقل؛
  • تجرد ذاتی نفس انسان؛
  • شناخت نفس، نزدیک ترین راه‌ها به سوی خدا؛
  • طلاق دنیا مهریه بهشت؛
  • عبادت وسیله دستیابی به آزادگی؛
  • تنها معیار سنجش صحیح؛
  • مقایسه رؤ یای معصوم(ع) و افراد غیر معصوم؛
  • یقین و تقوا، توشه معاد؛
  • عدم اختصاص مشاهده معارف الهی به پیامبران؛
  • توحد سخن و تعدد فهم‌ها؛
  • تفاوت حقایق انسان‌ها؛
  • اولویت ثقلین در وفا کردن به وعده‌هایشان؛
  • معنای دیدن خداوند از دیدگان روایات؛
  • چگونگی سخن گفتن امامان(ع) با مردم؛
  • گناهان، اسباب نابینایی؛
  • حجاب از رؤ یت خدا یا پاداش عمل؛
  • نفی تعادل شهود خداوند با آمد و رفت او؛
  • صفات برگرفته از فعل خدا؛
  • سخن ناشر؛
  • فهرست.

دربارهٔ پدیدآورنده

عبدالله جوادی آملی

آیت‌الله عبدالله جوادی آملی (متولد ۱۳۱۲ ش، آمل)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ابوالحسن جوادی آملی، محمد تقی آملی، ابوالحسن شعرانی، محیی‌الدین الهی قمشه‌ای، محمد حسین فاضل تونی، سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمد محقق داماد، هاشم آملی، امام خمینی و علامهٔ طباطبایی به اتمام رساند. او در کنار دروس فقه و اصول به تحصیل علوم عقلی و عرفانی اهتمام ورزید. عضویت در شورای عالی قضایی، نمایندگی مجلس خبرگان رهبری و امامت جمعهٔ قم از جمله فعالیت‌های وی است.[۲] او علاوه بر تدریس تفسیر قرآن کریم و خارج فقه، به تبیین رشته‌های گوناگون معقول و منقول اسلامی مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «تفسیر تسنیم»، «ادب فنای مقربان»، «شمیم ولایت»، «همتایی قرآن و اهل‌ بیت»، «تحریر رسالة الولایة شمس الوحی تبریزی»، «حکمت نظری و عملی در نهج‌البلاغه»، «علی مظهر اسمای حسنای الاهی»، «تجلی ولایت در آیهٔ تطهیر»، «ولایت در قرآن»، «کوثر کربلا»، «ولایت علوی(ع)»، «ولایت فقیه»، «فاطمه اسوه بشر»، «وحی و نبوت»، «پیامبر رحمت(ص)»، «فلسفهٔ الهی از نظر امام رضا(ع)»، «حیات عارفانه امام علی(ع)»، «حکمت علوی(ع)»، «امام مهدی موجود موعود»، «قرآن حکیم از منظر امام رضا» و «نزول وحی» برخی از این آثار است.[۳]

پانویس

دریافت متن کتاب

کتابهای وابسته

پیوند به بیرون