فرهنگ مطهر (کتاب)
| فرهنگ مطهر | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | محمد علی زکریایی، محمد جواد حجتی کرمانی و علی تاجدینی |
| موضوع | امامت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات جامعه و فرهنگ|انتشارات انتشارات جامعه و فرهنگ]][[رده:انتشارات انتشارات جامعه و فرهنگ]] |
| محل نشر | تهران، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۹ ش |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۲۹۷۷-۱۵-۴ |
| شماره ملی | م۷۸-۱۴۱۶ |
فرهنگ مطهر، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مفاهیم و تعابیر علوم انسانی از منظر شهید مطهری می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محمد علی زکریایی است و مقدمه آن به قلم محمد جواد حجتی کرمانی و علی تاجدینی نگاشته شده است و انتشارات جامعه و فرهنگ انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «مجموعه‌ای است از واژه‌ها و اصطلاحات معمول در آثار استاد مطهری. در این واژه‌نامه که به ترتیب حروف الفبای فارسی مرتب شده، ذیل هر مدخل، مترادف و تعریفی برگرفته از متن آثار مطهری، مندرج است. فهرست منابع استخراجی در پاورقی هر صفحه ذکر شده است.افزون بر آن در آغاز کتاب فهرستی با عنوان (فهرست تفصیلی مدخل‌ها)؛ و در صفحات پایانی چند فهرست با این عناوین به طبع رسیده است: (فهرست موضوعی تعابیر، اصطلاحات و مفاهیم فلسفه، کلام و منطق)، (فهرست لغات فقه و اصول)، (فهرست لغات دین‌پژوهی قرآن،حدیث، عرفان و فرهنگ اسلامی)، (فهرست لغات علوم اجتماعی)، (فهرست لغات معرفت‌شناسی)، (فهرست لغات اخلاق و انسان‌شناسی)، (فهرست لغات هنر و ادبیات)، (مفاهیم عمومی) و (فهرست منابع)»[۱].
فهرست کتاب
- پیشگفتار
- مقدمه
- درآمدی بر اصطلاح‌شناسی در آثار شهید مرتضی مطهری
- آ
- آباء سبعه و امهات اربعه و موالید ثلاثه
- آحاد بالأسر
- آخرت
- آخوند
- آداب
- آریستو کراسی
- آز
- آزاد و آزادی‌خواه
- آزادی
- آزادی اجتماعی
- آزادی حیوانی
- آزادی فکر و ایمان
- آزادی معنوی و اجتماعی
- آزمایش
- آگاهی از آگاهی
- آفاق و انفس
- آمال شیطانی
- آن
- آناً، فاناً
- آن سیال
- آنتولوژی
- آیات
- آیات آفاقی
- آیات الاحکام
- آیات انفسی
- آیات متشابه
- آیات محکمات
- آیات مطلق
- آیات مقید
- آیت
- الف:
- اِبا
- ابابیل
- ابات
- اباحه
- ابتداء
- ابتکار
- ابداع
- ابرار
- ابزار شناخت در اسلام
- ابلاغ
- اتّحاد
- اتحاد عاقل و معقول
- اتحاد قوّه و فعل
- اتصاف
- اتصّال
- اتصال جوهری
- اتّفاق
- اتفاق و رفق
- اتفاقی
- اِتّقاءِ
- اتقان صُنع
- اتم
- اثاره
- اثبات
- اثباتی
- اثرپذیری
- اثرة
- اثم
- اجاره
- اجاره و مضاربه
- اجبار
- اجتماع
- اجتماع بشری
- اجتماع ضدین
- اجتماع و ارتفاع نقیضین
- اجتهاد
- اجتهاد رأی
- اجتهاد مشروع
- اجتهاد ممنوع
- اجزاء تحلیلیه
- اجزاء طولیه
- اجزاء عرضه
- اجماع
- اجیر شدن و اجاره
- احادیث قدسیه
- احتساب
- احتکار
- احتمال اثر
- احرار
- احساس
- احساس ابتدایی
- احساس شخصیت
- احسان
- احکام
- احکام اسلامی
- احیاء
- احیاء عقل
- اخبار حسن
- اخبار صحیح
- اخبار موثق
- اخباریگری
- اختراع
- اخلاق
- اخلاق اسلامی
- اخلاق اکتسابی
- اخلاق افلاطونی
- اخلاق پسندیده
- اخلاق جنسی
- اخلاق حدیثی
- اخلاق در نظر فلاسفه
- اخلاقی در نظریۀ وجدان
- اخلاق طبیعی
- اخلاق عارفانه
- اخلاق عالی
- اخلاق عالی انسانی
- اخلاق فیلسوفانه
- اخلاق متعادل
- اخلاق مسیحی
- اخلاق منفعت‌جویی
- اخلاق منهای دین
- اخلاق هندی
- اخلاقیات
- ادبار
- ادبیات
- ادراک
- ادراک از نظر بوعلی سینا و فارابی
- ادراک از نظر شیخ اشراق
- ادراک حسی
- ادراک حقیقی
- ادراک خیالی
- ادراک عقلی
- ادراک فایده فعل
- ادراک فعل
- ادراکات
- ادراکات اعتباری
- ادراکات تصوری
- ادراکات حقیقی
- ادراکات فطری
- اِدهان
- اراده
- اراده آزاد
- اراده تشریعی
- اراده تکوینی
- اراده کامله
- اراده نیک
- ارتفاع نقیضین
- ارث
- ارذَلون
- ارزش
- ارزش از نظر آدام اسمیت
- ارزش استعمال
- ارزش اقتصادی
- ارزش تاریخ
- ارزش جهان بینی علمی
- ارزش عملی
- ارزش عملی علم
- ارزش نظری عقیده
- ارزش نظری علم
- ارزش واقعی
- ارزش واقعی و مبادله‌ای
- ارزش و مالیّت
- ارزش‌های انسانی
- ارزش‌های واقعی و اعتباری
- ارگانیسم
- ازخودبیگانگی
- ازدواج
- ازدواج موقت
- ازدواج نیابی
- اسارت عقل
- اسارت و بردگی
- اسباب و مسببات
- استاتیک
- استبداد
- استثمار
- استجراری
- استحسان
- استخلاف
- استخفاف نماز
- استرحام
- استسباع
- استصلاح
- استعاره
- استعاره از نظر سکّاکی
- استعداد
- استعداد دینی
- استعمار
- استغاثه
- استغفار
- استقراء و تجربه
- استقرار دین
- استقلال فکری
- استقلال ماده
- استماع
- استنباط
- استنتاج
- استیفا
- استیناس
- اسراف و تبذیر
- اسطقس
- اسکندریه
- اسلام
- اسلام انقلابی
- اسلام فطری
- اسلام واقعی
- الاسلام یجب ما قبله
- اسلوب و روش فکری علم
- اسماعیلیه
- اسمیّون
- اُسوه
- اشاعره
- اشتداد
- اشتداد و تضعف
- اشتراک اولیه
- اشتراک در کار
- اشتراک لفظی
- اشتراک معنوی
- اشراف و اعیان
- اشراق
- اشرافیه
- اشیاء
- اصالت اجتماع
- اصالت اجتماع از نظر فلسفۀ قانون
- اصالة الانسان
- اصالت روح
- اصالت فرد
- اصالت قضاوت
- اصالت‌های قرآن
- اصالت ماهیت
- اصالت وجود
- اصالت وجود از نظر ملاصدرا
- اصالت وجود در اگزیستانسیالیسم
- اصالت و کثرت وجود
- اصحاب صفه
- اصحاب نهروان
- اصطلاح فلسفه در عصر جدید
- اصغر
- اصل اثبات واقعیت
- اصل اقتدار
- اصل انطباق با محیط
- اصل تأثیر متقابل
- اصل تبدّل کمیت به کیفیت (در فلسفه هگل)
- اصل تشابه طبیعت
- اصل تضاد
- اصل تقدم ماده بر روح
- اصل ثبات
- اصل جهش
- اصل حرکت
- اصل سنخیت
- اصل ضرورت علّی و معلولی
- اصل غدر و خیانت
- اصل فطرت
- اصل قدرت
- اصل کوشش برای بقاء
- اصل مدنی
- اصلح برای بقاء
- اصلع
- اصلاح
- اصلاح اجتماعی
- اصلاح انسان
- اصل هدایت
- اصل هویت
- اصول عقاید و دین
- اصول متعارفه (اصول موضوعه)
- اصول موضوعه فلسفی
- اضافۀ اشراقیه
- اضافۀ اشعری
- اضافۀ متقابل
- اضطرار
- اطلاق
- اعاده
- إعادۀ معدوم
- اعتبار
- اعتبارات ثانوی
- اعتبارات طولی ماهیت
- اعتبارات عقلانی
- اعتباری
- اعتبار عقلایی
- اعتبار و نظر بشرط لایی
- اعتبار و نظر لابشرطی
- اعتباریّات
- اعتباریه
- اعتداء
- اعتقاد به صور نوعیه
- اعتقادی
- اعتماد به نفس
- اعراب
- اعطاء
- اعظام
- اعیان
- اغوا و اغفال
- افراد نیم زرنگ
- افراط
- افزایش کیهانی
- افراد یا شخصیت
- افراد مادون منطق
- افراد نابغه
- افساد
- افطس
- افعال
- اِفک
- افعال انسانی
- افعال طبیعی
- افعال غیرطبیعی
- افعال قهرمانانه
- اقاله
- اقامه
- اقتدار
- اقتصاد سالم
- اقتصاد مبادله‌ای
- اقتصاد واقع‌بینانه
- اقتصادی
- اقطاعی
- اقوال
- اکبر
- اکتتاب
- اکراه
- اگزیستانسیالیسم
- التذاذی
- الطریقه الطبیعه
- الغاء خصوصیت
- الفبای خداشناسی
- الله
- الهیات
- الهیّات بالمعنی الاخص
- اِماته
- امّ البنین
- امّ القری
- امّ المسائل
- اماره
- امام
- امامت
- امانت
- امت
- امت کامل
- امت مسلمان
- امت وسط
- امتداد جوهری
- امداد موهوم
- امتحان
- امتحان الهی
- امتناع
- امتناع بالذات
- امتناع بالغیر
- امتناع بالقیاس
- امتناع وقوعی
- امتناع ترجیح بلا مرّجح
- امتناع، شأن عدم
- امر به معروف
- امر به معروف عملی
- امر به معروف لفظی
- امر به معروف و نهی از منکر
- امر بین الأمرین
- امر تبعی
- امر قدیم
- امر نسبی
- امکان
- امکان از نظر بوعلی سینا
- امکان اخص
- امکان استعدادی
- امکان استعدادی از نظر علامه طباطبایی
- امکان اشرف
- امکان بالقیاس
- امکان خالص
- امکان در اصطلاح عرف
- امکان ذاتی
- امکان ذاتی از نظر فلاسفه
- امکان ذاتی و امکان استعدادی
- امکان شأن ماهیت
- امکان شیء
- امکان عام
- امکان فقری
- امکان ماهیت
- امکان وقوع
- امکان و قوه
- امنیت
- امر اعتباری از نظر شیخ اشراق
- امور اعتباری در علوم اجتماعی
- امور اعتباریه
- امور روانی
- امور روحی و لذات روحی
- امور عامه
- امور غیر بدیهی
- امور نوعیه
- امهات اربعه
- امّی
- اُمّییّن
- انتزاع
- انتزاعی
- انتظار فرج
- انتقاد
- اندیشه‌های نظری و عملی
- انذار
- انرژی
- انسان
- انسان اجتماعی
- انسان اخلاقی
- انسان از نظر دکارت
- انسان از نظر فلسفه
- انسان اسلام
- انسان ایدئولوژیک
- انسان بی‌طبقه
- انسان بیولوژی
- انسان جزئی
- انسان حقیقی
- انسان حکیم
- انسان دوستی
- انسان ذهنی
- انسان‌سازی
- انسان شریف
- انسان فطری
- انسان قرآن
- انسان کامل
- انسان کامل از نظر افلاطون
- انسان کامل از نظر فلاسفه
- انسان کامل در اگزیستانسیالیسم
- انسان کامل در قرآن
- انسان کامل در مکتب قدرت
- انسان کامل کامل
- اسنان کلّی
- انسان محصول اجتماع
- انسان مطلق
- انسان معیوب
- انسان مکتسب
- انسان ممکن‌الوجود
- انسان ناقص
- انسانیت
- انسانیت در اگزیستانسیالیسم
- انسانیت دوستی
- انسب
- انصار
- انصاف
- اِنصَب
- انضباط شرعی
- انضباط نظامی
- انضمام
- انطباق
- انطباع با محیط
- انظلام
- انعدام
- انعطاف
- انعطاف و انطباق اجتماعی
- انعطاف و انطباق فرد
- انعقاد روحی
- انفاق
- انفال
- انفس
- انفصال
- انفصال جوهری
- اَنقَضَ
- انقطاع نبوت
- انقلاب
- انقلاب اسلامی
- انقلاب ذات
- اِنّما
- انواع مبتدل
- انیّ
- انیّت
- او پانیشادها
- اوُلوُالأبقاءِ
- اولویت ذاتی
- اولویت غبریه
- اولویّت ماهوی
- اولویت وجودی
- اولی العزم
- اوّلیّت
- اولی و آخرت
- اومانیسم
- اهریمن
- اهل الله
- اهل بدعت
- اهل تسویه
- اهل حدیث
- اهل سواد
- اهل کتاب
- ایاک نعبد
- ایثار
- ایجاب کننده
- ایجاد
- ایدئولوژی
- ایدئولوژی اسلام
- ایدئولوژی انسانی
- ایدئولوژی گروهی
- ایدئولوژی و جهان بینی
- ایده
- ایده‌آلیست
- ایده‌آلیستی
- ایده‌آلیسم
- ایصال
- ابقاع
- ایمان
- ایمان از نظر تولستوی
- ایمان اسلامی
- ایمان به خلود نفس
- ایمان به قرآن
- ایمان در اسلام
- ایمان در قرآن
- ایمان مذهبی
- ایهام و توریه
- ب:
- باتلاق‌های اجتماعی
- باج گرفتن
- باطل
- باطن
- بالحقّ
- بالعرض
- بالذات
- بالفعل
- بالقوه
- بالقیاس
- بانک و برات
- بخت
- بخل
- بخیل
- بداء
- بدعت
- بدعت در دین
- بدن مثالی
- بدهی
- بدیهی
- بدیهی اولی
- بدیهی ثانوی
- بذاته
- برائت ذمه
- برات
- بردگی
- برزخ
- برزخی
- برکت
- برهان
- برهان ارسطویی
- برهان خلف
- برهان سینوی
- برهان صدرایی
- برهان صدّیقین
- برهان علی طریقة الالهیین
- برهان علی طریقه الطبیعیه
- برهان قوه و فعل
- برهان لمّی و انّی
- برهان محرک اوّل ارسطویی
- بزرگواری
- بسم الله
- بصر
- بصیرت در دین
- بطاله
- بطء
- بطر
- بعد
- بعد جهانی تاریخ
- بعد فردی تاریخ
- بقاء
- بقای حرکت
- بقاء موضوع در حرکت جوهریه
- بقای صلح و بقای انسب
- بلا زیاده و مع الزیاده
- بلاغ
- البلاغ المبین
- بلاغت
- بلوغ
- بندگان خالص
- بندگی هوای نفس
- بنده شکور
- بنفسه
- بورس
- بوزنتیه
- بهجت
- به خود آمدگی
- به شرط شئ
- به شرط لا
- به شرط لائیت ولا به شرطیت
- بیاض
- بی‌حسی
- بی‌طبقه
- بی‌طبقه اسلامی
- بیع
- بیع شرط
- بیع متاعی
- بیع و اجاره
- بیعت
- بی‌غیرت
- بیماری روحی
- بیمه
- بیمه اجباری
- بیمه اشیاء
- بیمه به شرط حیات
- بیمه به شرط فوت
- بیمه شرعی
- بیمه مرکب
- بیمه مسئولیت
- بی‌میلی روحی، عقلی و قلبی
- بی‌میلی طبیعی
- بینش ابزاری تاریخ
- بینش انسانی تاریخ
- بینش دیالکتیکی طبیعت
- بیوت
- بیوگرافی
- پ
- پانتئیسم
- پایۀ اخلاق
- پدیده
- پدیده اجتماعی
- پراکسیس
- پرستش
- پرستش عملی
- پرستش قولی
- پروتوپلاسم
- پرورش
- پرورش جسم
- پس‌راندگی‌ها
- پوششزن
- پول
- پیامبر
- پیامبران اولی العزم
- پیامبران تبلیغی
- پیامبران تشریعی
- پیشرفت
- پیش فرستادن
- پیشوا
- پیغمبران مرسل و غیر مرسل
- پیغمبر خانم
- پیمان بستن
- ت
- تابو
- تأثیر متقابل
- التّائبون
- تاریخ
- تاریخ الهی
- تاریخ علمی
- تاریخ مذکر
- تاریخ مذکر - مؤنث مختلط
- تاریخ مذکر - مؤنث
- تاریخ نقلی
- تاریخ و ماقبل تاریخ
- تازیان سفیدپوش
- تألیف
- تألیفی
- تأمین
- تأوّل
- تبادل
- تباین
- تبدل
- تبدل کمیت به کیفیت
- تبذیر
- تبشیر و انذار
- تبعیض و تفاوت ناروا
- تبلیغ
- تبلیغ و ایصال
- تبلیغ در عصر جدید
- تبلیغ در قرآن
- تتالی انواع
- تترُس
- تُثیرُ (نور و ایثار)
- تجارت
- تجارت مشروع
- تجدد
- تجدد امثال از نظر عرفا
- تجددگرایی افراطی
- تجربه
- تجرد ماده از صورت
- تجرید
- تجرید اعتباری
- تجرید فلسفی
- تجزیه
- تجزیه و ترکیب تصدیقی
- تجزیه و ترکیب تصوری
- تجزیه و ترکیب حسی
- تجزیه و ترکیب خیالی
- تجزیه و ترکیب عقلی
- تجزیه و ترکیب عملی
- تجزیه و ترکیب نظری
- تجمل
- تجوهر
- تجوید
- تحدّی
- تحریف
- تحریف تاریخی
- تحریف لفظی و معنوی
- تحریف معنوی قرآن
- تحلیل ذهنی
- تحلیل عقلی
- تحلیل علل
- تحلیل عینی
- تحلیل و ترکیب
- تحلیلیه
- تخصیص
- تخلخل
- تخلخل و تکاثف حقیقی
- تخیل و تخیلات
- تداخل
- تداعی معانی
- تدّبر
- تدبیری
- تدریجیّ الوجود
- تذکر
- تذکر و تفکّر
- تراحم و تعاطف
- ترادیسیون
- ترانسفورمیسم
- تربیت
- تربیت از نظر علمای قدیم
- ترتیل
- ترحّج بلامرجّح
- ترس
- ترس از خدا
- ترسا
- ترکب مشتق
- ترکیب
- ترکیب اتحادی
- ترکیب اعتباری
- ترکیب انضمامی
- ترکیب حقیقی
- ترکیب حقیقی اتّحادی
- ترکیب عقلی
- ترکیب ماهوی
- ترویه
- تز
- تزاحم (باب تزاحم)
- تزاحم بین دو تکامل
- تز اصلاحی بشر
- تزکیه
- تساقی
- تساوی
- تساوی شمولی
- تساوی مثبت
- تساوی منفی
- تسبیح
- تسبیح عملی و لفظی
- تسخیر و مسخر
- تسلسل
- تسوّد
- تسویل
- تسلیم
- تسلیم تن
- تسلیم قلب
- تشابه به طبیعت
- تشبیه
- تشخیص
- تشکیک
- تشکیک وجود
- تشکیل خانواده (خانواده)
- تصادف
- تصادف واقعی
- تصدیق و تصور
- تصدیق و حکم
- تصرف سطحی
- تصورات بدیهی و نظری
- تصورات جزئی
- تصورات کلی
- تصویب
- تصویرپذیری
- تضاد
- تضاد دیالکتیکی
- تضاد در فلسفۀ اسلامی
- تضاد عناصر مرکبّات
- تضایف
- تضحیه
- تضعف
- تطهیر
- تعارف
- تعاطف
- تعاون
- تعبد
- تعبید
- تعریف
- تعریف حقیقی
- تعریف به رسم
- تعریف لفظی
- تعریف معنوی
- تعزیرات
- تعقل (تصور کلی)
- تعلّق
- تعلیم
- تعقّل نفس
- تعمیم
- تغیّر علم
- تغییر
- تغییر جوهری
- تغییر دفعی و آنی
- تغییر مطلق و نسبی
- تغییر مکان
- تغییر نسبی
- تفاوت
- تفاوت کمّی جهان‌شناسی
- تفاوت کیفی جهان‌شناسی
- تفرغ
- تفریط
- تفریع کردن
- تفقّه
- تفکّر
- تفکر دیالکتیکی
- تفویض
- تقابل تناقض
- تقاضای زمان
- تقدم
- تقدم بالتجوهر
- تقدم بالحقیقة و بالماهیة
- تقدم بالدهر
- تقدم بالذّات
- تقدم بالشرف
- تقدم بالعلیّه
- تقدم و تأخر
- تقدم و تأخر بالطبع
- تقدم و تأخر زمانی
- تقدم
- تقدم دهری
- تقدم زمانی
- تقدم ماده به روح
- تقدیر الهی
- تقدیر نعمت
- تقدس
- تقدیس
- تقرّب
- تقرّب به خداوند
- تقسیم کار
- تقسیمات اولیه وجود
- تقلب
- تقلید مشروع
- تقلید ممنوع
- تقوا
- تقوای دینی و الهی
- تقوای ضعف
- تقوای قوت
- تقیّد
- تقیّه
- تقیید و تخصیص
- تکاثف
- تکاثف حقیقی
- تکامل
- تکامل اجتماعی
- تکامل تاریخی
- تکامل تدریجی
- تکامل جامعه
- تکامل ذاتی
- تکامل طبیعی
- تکامل طولی
- تکامل واقعی
- تکامل و پیشرفت
- تکبّر
- تکثر ماهوی
- تکلّف
- تکلّم
- تکلیف
- تکلیف «بما لا یُطاق»
- تکوین
- تلازم ماده و صورت
- تلاوت
- تلذذ
- تمام
- تمام و ناقص
- تماوت
- تمایز به بعض ذات
- تمایز به تمام ذات
- تمایز به جزء ذات
- تمایز به نقص و کمال (تمایز تشکیکی)
- تمایز در مشخصات
- تمایلات
- تمثیل در ادبیات
- تمثیل در منطق و اصول
- تمدن
- تمریج
- تنازع بقاء
- تناقض
- تن‌پروری
- تنجیز
- تنزل
- تنزیه
- تنقص
- تواتر
- توادُد
- توبه
- توبه حقیقی
- توبۀ نصوح
- توتم پرستی
- توحید
- توحید اسلام (اساس اعتقادی اسلام)
- توحید افعالی
- توحید افعالی شیعه
- توحید در استعانت
- توحید در عبادت
- توحید ذاتی
- توحید صفاتی
- توحید صفاتی شیعه
- توحید عارف
- توحید عبادی
- توحید عرفانی
- توحید عملی
- توحید نظری
- توحید واقعی
- توریه
- توطئه
- توفیّ
- توکّل
- تئولوژی
- تهاجم
- تهمت
- تهیوی
- تیه
- ث
- ثار
- ثبات
- ثبوتی
- ثروت
- ثُقل
- ثقلان
- ثنویت
- ثوب
- ثوره
- ج
- جارالله
- جامعه
- جامعه اسلامی
- جامعه اشتراکی (سوسیالیستی)
- جامعه انسانی
- جامعه بی‌طبقه اسلامی
- جامعۀ بیمار
- جامعۀ تبعیضی
- جامعۀ طبیعی
- جامعۀ کامل
- جاه‌طلبی
- جبر
- جبر اجتماعی
- جبر اصطلاحی
- جبر تاریخ
- جبر زمان
- جبر طبیعت
- جبرگرا
- جبروت
- جبری
- جحود
- جدع
- جدل
- جده
- جُرح
- جزء العلة
- جزء لاینجزای زمان
- جزئی
- جزئی از نظر هگل
- جزئیات
- جزئیت
- جزمیون
- جزیه
- جسد متروح
- جسم از نظر ذیمقراطیس
- جسم
- جسم اسود
- جسمانی
- جسم برزخی
- جسم تعلیمی
- جسمی طبیعی
- جسمیّت و طبیعت
- جعل
- جعل بسیط
- جعل تألیفی
- جعل نفس وجود
- جعل وجود
- جعل وجود به جعل بسیط
- جغرافیایی
- جلبات
- جمادات
- جمود
- جمهور حکماء
- جمهوری اسلامی
- جمیل
- جن
- جناح
- جنبه لفظی و معنوی قرآن
- جندالشیطان
- جندالله
- جنس
- جنس نهایی
- جنس و فصل
- جواد
- جود و احسان
- جوهر
- جوهر انسان از نظر فلاسفه
- جوهر جسمانی
- جوهر فرد
- جوهر و عرض
- جوهری
- جهان ششگانه
- جهاد
- جهاد با نفس
- جهاد و حیات
- جهالت
- جهالت و جمود
- جهان
- جهان‌بینی
- جهان‌بینی اسلامی
- جهان‌بینی الهی
- جهان‌بینی توحیدی
- جهان‌بینی راهب
- جهان‌بینی زاهد
- جهان‌بینی علمی
- جهان‌بینی فلسفی
- جهان‌بینی مادی
- جهان‌بینی مذهبی
- جهان‌بینی واقع‌بینانه
- جهان‌شناسی علمی
- جهان‌شناسی فلسفی
- جهت
- جهت قضایا
- جهش
- جهل
- جهل بسیط
- جهل مرکب
- جیش العُسره
- چ
- چاه در تعبیر ادبیات
- چرایی
- چشم تربیت شده
- چگونگی
- چیستی
- ح
- حاجت‌های ثانوی
- حادث
- حادث از نظر فلاسفه
- حادث اسمی
- حادث به حدوث زمانی
- حادث ذاتی
- حادث و قدیم در عرف
- حال
- حالات
- اَلحامِدون
- حامل ماده
- حبّ ذات
- حبّ علی
- حبط
- حجاب
- حجة‌الوداع
- حجت ظاهر و باطن
- حد تام
- حدّی
- حدث
- حدشناسی
- حدناقص
- حدّ و آن
- حدوث
- حدوث اسمی
- حدوث تدریجی
- حدوث دهری
- حدوث دهری میرداماد
- حدوث ذاتی
- حدوث ذاتی از نظر بوعلی سینا
- حدوث زمانی
- حدوث و فنا
- حدوث و قدم
- حدود
- حدود قیاس
- حد وسط
- حدیث
- حرص و آز
- حرف
- حرکت
- حرکت ارادی
- حرکت از نظر ارسطو
- حرکت از نظر افلاطون
- حرکت از نظر بوعلی سینا
- حرکت از نظر فخررازی
- حرکت از نظر فیثاغورس
- حرکت از نظر مشائین
- حرکت از نظر ملاصدرا
- حرکت از نظر حکما
- حرکت أبنی از نظر حکما
- حرکت اشتدادی
- حرکت در نظریۀ الیائیان
- حرکت توسطی
- حرکت توسطی از نظر علامه طباطبایی
- حرکت توسطیّه
- حرکت جسم
- حرکت جوهری
- حرکت حقیقی
- حرکت حلزونی تاریخ
- حرکت در جوهر
- حرکت در شیء
- حرکت در مقوله
- حرکت در نظریه اتمیسم
- حرکت دیالکتیکی
- حرکت ذاتی
- حرکت راجعه
- حرکت طبعی و فسری
- حرکت عارضی
- حرکت عمقی ذهن
- حرکت قطعی
- حرکت قطعی از نظر بوعلی سینا
- حرکت قطعیه
- حرکت مستقیم
- حرکت مکانی
- حرکت مکانی از نظر مشائین
- حرکت منعطف
- حرکت وضعی
- حرکت و کون و فساد
- حروف مقطعه
- حرکات غریزی
- حرکات فلکیه
- حریم
- حسّ
- حس پرستش
- حس تکلیف خداشناسی
- حس حقیقت‌جویی
- حسادت
- حسادت و غیرت
- حسبه
- حسد
- حُسن رابطه
- حسن عقلی
- حسن و قبح
- حسن و قبح عقلی
- حسی
- حسیون
- حشر
- حِصَص
- حصّه
- حفظ
- حقّ
- حقّ‌القدم
- حق الله
- حق الناس
- حق الیقین
- حق برای حق
- حق پرستی
- حق مالکیت
- حق و باطل
- حق و تکلیف
- حق و خیر
- حقایق
- حقوق انسانی
- حقیقت
- حقیقت ارزش
- حقیقت از نظر اگوست کنت
- حقیقت از نظر پراگماتیست‌ها
- حقیقت از نظر پوزتیویست‌ها
- حقیقت از نظر شاله
- حقیقت از نظر قدما
- حقیقت از نظر ویلیام جیمز
- حقیقت داشتن
- حقیقت تقوا
- حقیقت‌جویی
- حقیقت دینی
- حقیقت عبادت
- حقیقت علم
- حقیقت متغیر
- حقیقت وجود
- حقیقت وجود ذهنی
- حقیقی
- حکم تکلیفی
- حکم وضعی
- حکمت
- حکمت استدلالی
- حکمت الهی
- حکمت انسان
- حکمت بشری
- حکمت تجربی
- حکمت جدلی
- حکمت خداوند
- حکمت در انسان
- حکمت ذوقی
- حکمت عملی
- حکمت متعالیه
- حکمت مشرقیه
- حکمت نظری
- حکمت و علم
- حکمت و موعظه
- حکمران بالضرورة
- حکومت
- حکومت اسلامی
- حکیم
- حکیم بودن خداوند
- حلبیان
- حلف الفضول
- حُلفا
- حلقات پیوسته تاریخ
- حلول
- حلول سریانی
- حلیف
- حماسه
- حمد
- حَمِسَ
- حُمس
- حمل
- حمل اولی ذاتی
- حمل شایع بالذّات
- حمل شایع بالعرض
- حمل شایع صناعی
- حمیده
- حمیه
- حنایله
- حنیف
- حنیفیّت
- حوادث تصادفی
- حوادث واقعه
- حیا
- حیات
- حیات فلسفی
- حیات یک ملّت
- حیثیت
- حیثیت تقییدیّه
- حیثیت تعلیلیه و حیثیت تقییدیّه
- حیوان
- خ
- خانم
- خاتم الرُسُل
- خاتم النبیین
- خاتمیت
- خارج
- خالص
- خالق
- خانواده
- خبر
- خبر واحد
- خبر مرسل
- ختم الهی
- ختم در قرآن
- خدا
- خداخواهی
- خداشناسی
- خداشناسی ناآگاهانه
- خرق اجماع مرکب
- خرقه
- خشیت
- خضر
- خطّ
- خطّ جوهری
- خطا
- خطابه
- خطای مطلق
- خفت عقل
- خفرة
- خلاء
- خلاقیت
- خلع و لبس
- خلف
- خلق
- خلق از نظر متکلمین
- خلق خوب
- خلقت
- خلود
- خلیفه
- خمار
- خمس
- خوارج
- خواست جسمانی
- خواسته طبیعی
- خوب
- خودآگاهی
- خودآگاهی انسانی
- خودآگاهیجهانی
- خودآگاهی طبقاتی
- خودآگاهی عارفانه
- خودآگاهی فطری
- خودآگاهی فلسفی
- خودآگاهی ملّی
- خودانسانی در قرآن
- خودباختگی
- خودپرستی
- خودخانوادگی
- خودخواهی
- خودزیانی یا خودفروشی
- خودسامان
- خود شخصی
- خودشناسی در قرآن
- خود محوری
- خود ملّی
- خوف
- خوف و رجاء
- خوینک دس
- خیال
- خیانت
- خیر
- خیر وجود
- د
- دائره احتساب
- دائره قضاء
- دابه
- دارالندوه
- داوری
- دترمینیسم
- درآمد مشروع
- درجه ارزش
- دروازۀ معنویت
- دروغ مصلحت آمیز
- دروغ منفعت آمیز
- دریافت حقیقی
- دزدی
- دَسّ
- دستگاه
- دستورهای اخلاقی
- دستورهای اعتقادی
- دستورهای عملی
- دَسَیها
- دفائن
- دفاع
- دفعی‌الوجود، «آنی الوجود»
- دکارتی
- دگردوستی اکتسابی
- دل
- دلالت
- دلالت طبیعی
- دلالت عقلی
- دلالت قراردادی
- دلالت معجزه
- دِماغ
- دمکراسی
- دنیا
- دنیاپرستی
- دوام
- دوران ختم نبوّت (خاتمیّت)
- دورۀ اسکندریه
- دورۀ اشتراک اولیه
- دورة سعادت
- دورۀ کشاورزی
- درون‌گرایی
- دُهات
- دهر وحدوث دهری
- دهری
- دیالکتیک
- دیالکتیک طبیعت
- دیالکتیک هگل
- دیالکتیکی
- دیرفتی
- دین
- دین اسلام
- دیوان مظالم
- دیون
- ذ
- ذات
- ذات متقدر و مقدار
- ذات نفس
- ذاتی
- ذاتی و عرضی
- ذاتی و غیری
- ذبول
- ذروانیه
- ذریّه
- ذوق تألة
- ذوق در اصطلاح عرفا
- ذهن
- ذی القربی
- ر
- رئالیسم
- رابطۀ امتناع
- رابطۀ امکانی
- رابطۀ زوجین
- رابطۀ تعاقب
- رابطۀ علیت
- رابطۀ علیت و معلولیت
- رابطۀ وجوب
- رابی
- رازق
- راسم
- راسم عدم
- راه دل
- رایحه
- رب
- ربا
- ربالنسبه
- ربا النقد
- ربای قرضی
- ربای معاملی
- رباط الخیل
- رب العالمین
- ربوبیّت
- رجال
- رجس و رُجز
- رجم
- رحمت رحمانیه
- رحمت رحیمیه
- رحمن رحیم
- رذیلت
- رزق و روزی
- رسالت
- رسم تام و ناقص
- رسن
- رسول
- رسول باطنی
- رسوم
- رشتۀ طولی
- رشتۀ عرضی وجود
- رشد
- رشد اجتماع
- رشد اقتصادی
- رشد حقیقی
- رشد مجازی
- رشد ملّی
- رضایت
- رضایت خاطر
- رعیت
- رغبت
- رفض
- رکن
- رمایه
- رمی
- رنج
- روابط اجتماعی
- روابط اعتباری
- روابط اقتصادی
- روابط تولیدی
- روابط طبیعی
- روان خودآگاه
- روان‌شناسی فلسفه
- روان ناخودآگاه
- روانکاوی
- روایات ضعیف
- روح
- روحانی
- روحانیت
- روح خانوادگی
- روح علمی
- روح فکر
- روح مکتب
- روحی
- روحیون
- روزترویه
- روز حشر
- روز نشر
- روزی
- روش دیالکتیکی مارکسیستی
- روش بینی
- روشنفکر
- رهبانیّت
- رهبر
- رهبری
- ریاضت
- ریاضیات
- ریبه
- ریح
- رین قلب
- ز
- زاهد
- زبان حال
- زبان دل در قرآن
- زَبد
- زبردست
- زبورآل محمّد
- زردشت
- زروان اکرتو
- زره
- زشتی حسّی
- زکات
- زمان
- زمان بارداری
- زمان حال
- زمانی بودن
- زمین‌های فیئی
- زنا دقه
- زنان قواعد (زنان یائسه)
- زندانیان
- زندگی اجتماعی
- زندیق
- زوج‌های متضاد
- زور
- زهد
- زهد از نظر علی(ع)
- زهد اسلامی
- زهدگرایی
- زَهو
- زیادت وجود بر ماهیت
- زیبایی
- زیبایی حسی
- زیبایی معقول
- زیبایی و علم
- زینت
- س
- السائحون
- سائق
- ساخت اقتصادی جامعه
- سازندگی اعدادی
- ساعت معاینه
- سالبه مُحصله
- سالبه واقعی
- سامیان
- سبحان
- سبحان الله
- سبطی‌ها
- سبع المثانی
- سبق بالحقیقه
- سبق بالرتبه
- سبق بالطبع
- سبق بالعلیه
- سبق و رِمایّه
- سبک استاتیک
- سبک ایده‌آلیسم
- سبک تماوت
- سبک دیالکتیکی
- سبک رئالیسم
- سبک زور
- سبک‌شناسی
- سبیل
- سپاسگزاری
- سپر
- سَتر
- ستر صلاتی
- ستر غیر صلاتی
- ستون پنجم
- سِخریّا
- سخن بلیغ
- سخن حماسی
- سرائر
- سراج
- سرخرویان
- سرعت
- سرمایه
- سرمایه‌داری
- سرمغنیّه
- سرور و اندوه
- سطح
- سطح جوهری
- سعادت
- سعادت عقلی
- سعادت مطلق
- سعادت نسبی
- سعه
- سفساف
- سفسطه
- سفیه
- سُکر
- سُکر نعمت
- سکون
- سکّه
- سلبیه
- سلسله
- سلسله طولی
- سلسله عرضی
- سَلَک
- سلم
- سماء
- سماحت در دین
- سماع
- سمحه
- سنخیت
- سنت
- سنت الهی
- سنت داشتن
- سنّت‌گرایی
- سنتز، نز، آنتی‌تز
- سنّی
- سنة الله
- سؤالعذاب و اشدّ العذاب
- سواد اشتّدد
- سوپرمن
- سودجویی
- سود و ارزش
- سوره
- سوره بقره
- سور قضیه
- سوسیالیسم
- سوسیالیزم اخلاقی
- سوسیالیزم تخیلی
- سوفسطائیان
- سوفسطایی واقعی
- سوفیسم
- سیاست
- سیانتیسم
- سیره
- سیره‌شناسی
- سیستم فکری عملی (حکمت عملی)
- سیستم فکری نظری
- سیلان
- سینوی
- سینه باز
- ش
- شاعر مُخَزرَم
- شأن قضاء
- شبح
- شجاعت
- شخصیت (احساس شخصیّت)
- شخصیت حماسی
- شخصیت فرد
- شخصیت ملّت
- شدن
- شدن از هگل
- شر
- شراب سوم یا هوم
- شرایط
- شرایط رکنی سعادت
- شرایط غیررکنی سعادت
- شرایط و معدّات
- شرح الاسم
- شرح صدر
- شرط
- شُرَط
- شرط صحت
- شرط لازم و کافی
- شرف
- شرک
- شرک اختیاری
- شرک ذاتی
- شرک قهری
- شرور
- شریعت خاتم
- شریعه
- شریکة الفاعل
- شعار
- شعر
- شعر حماسی
- شعر رثایی
- شعر غنایی
- شعوب
- شعور باطن از نظر فروید
- شعور ظاهر
- شفاعت
- شفاعت باطل
- شفاعت حقیقی
- شفاعت رهبری
- شفاعت صحیح
- شفاعت غلط
- شفاعت مغفرت
- شفقت
- شقاوت
- شک
- شکاکان
- شکر
- شکر نعمت
- شکور
- شناخت
- شناختن
- شناخت استنباطی
- شناخت آیه‌ای
- شناخت بدیهی
- شناخت بدیهی تصدیقی
- شناخت تحلیلی
- شناخت حسی
- شناخت حقیقت
- شناخت حقیقی
- شناخت راستین
- شناخت ریشه‌ای
- شناخت سطحی
- شناخت سندی
- شوق و عشق
- شهادت
- شهید
- شهیدین
- شیء
- شئ بالفعل
- شیئی بالقوه
- شیء ثابت
- شیء ساکن
- شیء هوهو
- شیره‌ها
- شیطان‌پرستی
- شیطنت
- شیعه
- ص
- صاحب
- صُباة
- صبر
- صبغة
- صبغة‌الله
- صبوح
- صبوح و غبوق
- صحبت
- صحیفه
- صداق
- صدر نوعیه
- صدفه
- صدق
- صدق قضیه
- صدقه
- صدیقین
- صراط مستقیم
- صرف
- صغری
- صغرای قیاس
- صفات ثبوتیه
- صفات حمیده
- صفات خاصّه
- صفات سلبیه
- صفات عامه
- صفت حقیقی
- صفت حکمت
- صفت نسبی
- صفوه
- صلاة
- صلاح و تقوا
- صلح و انسب
- صنع
- صنعت
- صورت
- صورت به معنی اخصّ
- صورت جسم
- صورت جسمیه
- صورت نوعیّه
- صور نوعیه
- صیرورت
- ض
- الضالین
- ضامن
- ضدین
- ضرب – علی
- ضرورت
- ضرورت ازلی
- ضرورت بالذات
- ضرورت بالغیر
- ضرورت ذاتی
- ضرورت ذاتی فلسفی
- ضرورت ذاتی از نظر منطقین
- ضرورت غیری
- ضرورت و امکان اخص از نظر منطقیین
- ضرورت وقتی
- ضرورت وصفیِ وقتی
- ضرورت وصفی و ذاتی
- ضروریات و بدیهیات
- ضمان
- ضمان جریره
- ضمان دَرَک
- ضمان شرعی
- ضمان عهده
- ضمان عین مغضوبه
- ضمانت
- ط
- طایر قدس باخضر
- طبع و ختم الهی
- طبقه کهنه
- طبقه نو
- طبیعت
- طبیعة الکل
- طبیعت تاریخ
- طبیعت تسخیر شده
- طبیعت مادی
- طبیعی
- طبیعیه
- طبیعیات
- طرید
- طریقة الهیین
- طریقه طبیعین
- طفره
- طلاق قضایی
- طور
- طول أمَل
- طولیه
- ظ
- ظالم
- ظاهریه
- ظلم
- ظلم در قرآن
- ظلمت
- ظلوم
- ع
- عادت
- عادت انفعالی
- عادت به تفکر
- عادت فعلی
- عادت به مسأله‌سازی
- عادل
- عادلانه
- عادیات
- عارف
- عاریه
- عاشورا
- عاطفه
- عاطفه اجتماعی
- عاقل، معقول و عقل
- عاقل و جاهل
- عائل و معقول
- عاقله
- عالم
- عالم برزخ
- عالم جبروت
- عالم ربانی
- عالم طبیعت از نظر حکما
- عالم لاهوت
- عالم مثال
- عالم مجردات
- عالم ملکوت
- عالم ناسوت
- عالم واقعی
- عاقل بالقسر
- عامی
- عبادت
- عبث
- عُجب
- عجز
- عدالت
- عدالت اجتماعی از نظر افلاطون
- عدالت اجتماعی
- عدالت خداوند
- عدالت در قدیم
- عدالت، وجود و عدل
- عدالت و مساوات
- عدل
- عدل الهی
- عدل تشریعی
- عدل در فرقه اشاعره
- عدلیه
- عدلیه و غیر عدلیه
- عدم
- عدم اضافی
- عدم امتیاز
- عدم جامع
- عدم ذاتی
- عدم زمانی
- عدم مجامع
- عدم مضاف
- عدم مطلق
- عدم مقابل
- علم مفید
- عذاب اخروی
- عذاب بالای سر
- عذاب دنیوی
- عذاب زیر سر
- عذاب وجدان
- عذر و خیانت
- عرض
- عرض تحلیلی
- عرض خاص
- عرض عام
- عرض عینی
- عرض قار
- عرضه کردن
- عرضه و تقاضا
- عرضیه
- عرفاء
- عرفان
- عرفان عملی
- عرف عام
- عروض
- عزت نفس
- عشق
- عشق از نظر عرفا
- عشق حقیقی
- عشق حیوانی
- عشق مجازی
- عشق نفسانی
- عشق و هوس
- عصر تزلزل ارزش‌ها
- عصمت
- عطوفت
- عفاف
- عفت
- عفونت جهنم
- عقاید اسلامی
- عقد اخوت
- عقد جایز
- عقد فاسد
- عقد لازم
- عقد و ایقاع
- عقل
- عقل از نظر حکما
- عقل خالص
- عقل عملی
- عقل کل
- عقل نظری
- عقل و دل
- عقل هیولایی
- عقلی
- عقلیون
- عقود
- عقول قاهره
- عقول مجرده
- عقول و ملائکه
- عقیده
- عقیم بودن پول
- عکس مستوی
- علاقه فاعلی
- علت
- علت اتفاقی
- علت از نظر عالم فیزیک و طبیعت
- علت از نظر فلسفه
- علت الهی
- علت تامه
- علت خارجی
- علت داخلی
- علت صوری
- علت طبیعی
- علت غایی
- علت فاعلی
- علت کلی و عمومی
- علّت مادّی
- علت و معلول
- علت ناقصه
- علقه
- علل تاریخ
- علل خارجی
- علل داخلی
- علم
- علم (مسأله علم)
- علم (موضوع علم)
- علم لدنی
- علم از نظر بوعلی سینا
- علم از نظر حکما
- علم از نظر فارابی
- علم از نظر فخرالدین رازی
- علم از نظر قرآن
- علم از نظر متقدمین حکمای اسلامی
- علم اعلی (فلسفه اُولی)
- علم افاضی
- علم اقتصاد
- علم الهی
- علم الحیات
- علم اوسط
- علم بسیط
- علم تاریخ
- علم تصوری
- علم تفسیر
- علم حصولی
- علم حضوری
- علم حیل
- علم رجال
- علم شیمی
- علم علل
- علم فقه
- علم قرائت
- علم کلام
- علم مطبوع
- علم منطق
- علم نافع
- علم واحد
- علم و ادراک از نظر فخر رازی
- علم و فلسفه
- علم و معرفت
- علم و معلوم
- علم الیقین
- علمانیت
- علم‌های تصدیقی
- علوم اعتباری
- علوم اوایل
- علوم دینی
- علوم نظری
- علیت
- علیت الهی
- علیت طبیعی
- علی و معلولی
- عمل اخلاقی
- عمل ارادی
- عمل صالح
- عمل عقلانی
- عموم و خصوص مطلق
- عموم و خصوص من وجه
- عناوین اولیه و ثانویه
- عنت
- عنصر
- عوارض
- عوامل اجتماعی
- عوامل تاریخی
- عورت
- عین الیقین
- عینیت خارجی
- غ
- غاصب
- غایت
- غایت بالذات
- غایت بالعرض
- غایت فعل
- غایت و هدف
- غبطه
- غبوق
- غت
- غرائز
- غرر
- غرور ملی
- غریزه
- غریزه اقتصادی
- غریزه خداخواهی
- غسل تعمید
- غش
- غضّ
- غفران
- غنا
- غیب
- غیب و شهادت
- غیب و غیب نسبی
- غیبت
- غیرت
- غیر نسبی
- ف
- فاعل
- فاعل بالذات
- فاعل بالطبع
- فاعل بالعرض
- فاعل در اصطلاح علوم طبیعی
- فاعل دفعی و فاعل بالتحریک
- فاعل ماده
- فاعلیّت بالتسّخیر
- فانی شدن
- فتاة
- فتی
- فتنه
- فجور
- فحشاء
- فداکاری و ایثار
- فراموشخانه
- فرّ ایزدی
- فرج
- فرح
- فرد تکامل یافته
- فرشته
- فرض عقلایی
- فرضیه
- فرضیه خلقت
- فرضیه علة العلل
- فرق کمال و تمام
- فروسیّت
- فرهنگ
- فرهنگ و تمدن
- فریب
- فریده
- فریضه
- فریضه نهیّوئ
- فساد
- فسق
- فشل
- فصاحت
- فصاحت و بلاغت
- فصل
- فضا
- فضل
- فضیلت
- فَطر
- فطرت
- فطرت ادراکی
- فطرت انسان
- فطرت دل
- فطرت مسخ شده
- فطری
- فطوست
- فعالیت التذاذی
- فعالیت تدبیری
- فعالیت فکری
- فعّالیّت قوای شوقیّه
- فعّالیّت قوای عامله
- فعّالیّت قوای مدرکه
- فعل
- فعل اتفاقی
- فعل اخلاقی
- فعل اخلاقی از نظر کانت
- فعل اخلاقی در مکتب تکلیف
- فعل اخلاقی در مکتب مذهبی
- فعل حکیمانه
- فعل طبیعی
- فقر
- فقه
- فقه خوارج
- فقه و فهم
- فکر
- فلسفه
- فلسفه (علم الوجود)
- فلسفه از نظر قدما
- فلسفه از نظر هگل
- فلسفه اولی
- فلسفه تاریخ
- فلسفه در اصطلاح مسلمین
- فلسفه عبادت
- فلسفه علمی و عملی
- فلسفه نقادی (فلسفه کانت)
- فلسفه نظری
- فلسفه‌های بودن
- فلسفه‌های شدن
- فلکی
- فنا
- فنا اموال
- فنای مطلق
- فنّ تربیت
- فن فقه
- فنومن
- فوت
- فوق حیوان
- فهم
- فیض الهی
- فیلسوف
- فیلسوف الهی
- فیلسوف طبیعی
- فینالیسم
- فئودال
- ق
- قائد و سائق
- «قاذِف»
- قارالذات و غیر قارالذات
- قاصر
- قاضی
- قاعدة امکان اشرف
- قائدۀ فلسفی از نظر اسپنسر
- قائدۀ ملازمه
- قانون
- قانون علیّت
- قانون علیّت و معلولیت
- قانون متغیر
- قبایل
- قبیله
- قدرت
- قدرت اراده
- قدرت حیوانی
- قدسیه
- قِدّم
- قدیم
- قدیم در فلسفه
- قدیم ذاتی
- قدیم و جدید
- قذف
- قرائت
- قرآن
- قرض
- قرض استنتاجی
- قرض استهلاکی
- قرض امیدواران
- قرض بستانکاران
- قرض تولیدی و مصرفی
- قرض درماندگان
- قریه
- قسم
- قصد ضروری
- قضاء
- قضا و قدر
- قضا و قدر حتمی
- قضا و قدر غیر حتمی
- قضای الهی
- قضایای بتیّه
- قضایای ثلاثی
- قضایای ثنایی
- قضایای حقیقیه
- قضیه حقیقیه
- قضایای حقیقیه غیر بتیّه
- قضایای طبیعیه
- قفایای غیر بتیّه
- قضایای کاذبه
- قضیّه
- قضیة انتزاعی
- قضیۀ بسیطه
- قضیة تألیفی
- قضیۀ تحلیلی
- قضیۀ ثلاثیه
- قضیّه ثَنائیه
- قضیه حملیّه
- قضیه خارجیّه
- قضیّۀ خارجیّه، حقیقیه و ذهنیه
- قضیۀ دائمه
- قضیۀ ذهنیه
- قضیة شخصیه
- قضیه شرطیه
- قضیة صادقه
- قضیة ضروریه، ممتنعه و ممکنه
- قضیة متصله
- قضیۀ متصله لزومیه
- قضیۀ متصلّه اتفاقیۀ
- قضیۀ مرکبه
- قضیه موجبه و سالبه
- قضیۀ مهمله
- قطا
- قلب در قرآن
- قلب سلیم
- قواعد (زنان یائسه) مراجعه به زنان قواعد
- قواعد حاکمه
- قواعد منطق
- قوانین
- قوانین جامعه
- قوانین علمی
- قوای شوقیه
- قوای عامله
- قوای مدرکه
- قوت و قدرت
- قول
- قوم یا ملت
- قوه
- قوة خیال
- قوه عاقله
- قوۀ غضبیه
- قوۀ متصرفه، متخیله و مفکره
- قوۀ محرّکه
- قوۀ محرکه اسلام
- قوة نباتی
- قوۀ واهمه
- قوه و فعل
- قوه و فعل تدریجی و دفعی
- قوه و نیرو
- قهرمان
- قیاس
- قیاس استثنایی و اقترانی
- قیام به قسط
- قیامت
- قیامت کبری
- ک
- کائن
- کاتیگوری
- کار
- کار اتفاقی
- کار اخلاقی
- کار بایع
- کار حکیمانۀ انسان
- کار حکیمانۀ خداوند
- کار طبیعی
- کار عادی
- کارهای غیر اختیاری
- کافر
- کان تامّه
- کان ناقصه
- کانون‌های غیر مادی
- کبری
- کثرت به تبع موضوع
- کثرت در وحدت
- کثرت طولی (تشکیکی)
- کثرت ظلمانی
- کثرت نورانی
- کثرت مطلق
- کثرت وجود
- کرامت
- کربلا
- کشاورزی
- کشش
- کشف قانون جاذبه
- کظم
- کفار
- کفر
- کفر جحود
- کفر مقدس
- کل
- کلّ غیر مقداری
- کلّ مقداری
- کلام
- کلام اسلامی
- کلام عقلی
- کلام نقلی
- کَلَب
- کلبیّون
- کلمه
- کلمه سنی
- کلی از نظر صدرالمتألهین
- کلّی
- کلی در نظر افلاطون
- کلی طبیعی
- کلی عقلی
- کلی متواطی
- کلی مشکک
- کلی و جزئی منطقی
- کلیّت
- کل یوم عاشورا
- کمال
- کمالات اولیه
- کمالات ثانویه
- کمال مطلق
- کمّ متصل
- کمیّات
- کمیات غیر موجهه
- کوثر
- کور باطنی
- کور واقعی
- کون و فساد
- کیش مانی
- گ
- گبر و ترسا
- گزاف، عبث و باطل
- گمان
- گمیزشن
- گناه
- گناه کبیره
- ل
- لابشرط
- لابشرط قسمی
- لابشرط مقسمی
- لابشرط و وجود مطلق
- لابشرطیت
- لاادریّون (شکاکان)
- لاذع
- لاضرر و لا حرج
- لایزال
- لب
- لب در قرآن
- لباس متجسد
- لَبس
- لبیب
- لذات روحی (معنوی)
- لذات عقلی
- لذاته
- لذّت
- لذّت حسّی
- لذات جسمی (مادی)
- لذت علم
- لذت و رنج
- لطف الهی
- لَعقه
- لغو
- لقاء
- لَم ثبوتی
- لُماظه
- لمی
- لمی و انی
- لوامه
- لهر
- لیسیت ذات
- م
- مأخذ
- ما بعدالطبیعة
- مابه التجدد
- ما به الشیء هوهو و ماهو
- ماتریالیستی
- ماتریالیسم
- ماتریالیسم تاریخی
- ماتریالیسم دیالکتیک
- ماتریالیسم دیالکتیک تاریخی
- ماتریالیسم متافیزیک
- مادون منطق
- ماده
- ماده ارسطویی
- ماده اولی
- ماده ثانویه
- ماده از نظر حکما
- ماده از نظر علمای طبیعت
- ماده از نظر فلسفه
- ماده و جهت
- مادی
- مادیت اخلاقی
- مادیت تاریخ
- مادیت فلسفی
- مادیون
- مارکس
- مارکسیستی
- مارکسیسم
- ماسوی از نظر عرفا
- ماشین
- مالاجله الحرکة
- مالاجله الوجود
- مال فی الذمّه
- مالک انتفاع
- مالک مثل
- مالکیت
- مالکیت دزدی
- مالکیت فردی و جمعی
- مالیات
- مالیت
- ما نحن فیه
- مانی
- ماه آزاد
- ماهیت
- ماهیت استعاره
- ماهیت اشیاء
- ماهیت اعتباری
- ماهیت بسیط
- ماهیت بشرط شیء
- ماهیت بشرط لا
- ماهیت حرکت
- ماهیت حرکت اشیاء
- ماهیت لابشرط
- ماهیت لابشرط قسمی
- مای حقیقیه
- مای شارحه
- مباح لا اقتضایی
- مبادی تصدیقیه و تصوریه
- مبادی علم
- مبارزه با خودپرستی
- مبدعات
- مبشر
- مبشرین
- مبصرات
- مبعوث
- متافیزیک
- متبدل
- متجدد بالذات
- متحرک
- متحرک بالذات
- متداخلین
- متدلوژی
- مترف
- مترقین
- متساویین
- متشابه
- متشابهین
- متضاد
- متضایفین
- متعارف
- متغیر
- متقابلین
- متقی
- متقین
- متکلّمین
- متماثلین
- متناسبین
- متناقضین
- متنبئین
- متوفّی
- متی
- مثار
- مُثل
- مجاز
- مجادله
- مجاهد
- مجتهد
- مجتهد واقعی
- مجردات
- مجموع
- مجموعه
- مجهول مطلق
- محاسبه نفس
- محال
- محبت
- محبوب
- محتاج
- محتسب
- محدّث
- محرک
- محرّک اوّل
- محرک اول ارسطویی
- محرک تاریخ
- محرک مجرّد تام
- محرک طبیعی
- محرک عقلی
- مُحصَن و مُحصِن
- محصورات اربعه
- محصوره
- محکمات
- محمول
- محصولات بالضمیمه
- محبی و ممیت
- مخادعه
- مخلِص
- مخلَص
- مخصّصه
- مخطّئه و مصوّبه
- مخلوط و مرکب
- مُد
- مدح
- مدنی
- مذکّر
- مذهب
- مذهب اخلاق
- مذهب ترس
- مذهب دل
- مراغم
- مراقبة
- مرتاد
- مرتبۀ تعیّن اول
- مرتبۀ واجدیت
- مرتجع
- مُرَجِئه
- مرجع وجود
- مرجون لامرالله
- مردانگی
- مرد عوام
- مردن
- مرحله توحید صفاتی
- مرحله توحید فعلی
- مرحله خودآگاهی
- مرحله دکارتی
- مرحله غیب‌الغیوب
- مرکب
- مرکب اعتباری
- مرکب انشائی
- مرکب تام
- مرکب تام خبری
- مرکب حقیقی
- مرکب ناقص
- مرکب‌ها
- مروّت
- مزاج
- مزداه
- مزد گرفتن
- مزدیسنا
- مسألۀ مانحن فیه
- مسائل علمیه
- مسافت، زمان و حرکت
- مساوات
- مسببات
- مستحب
- مستضعف
- مستضعفان
- مستکبرین
- مستنبط العلّة
- مسخ
- مسلم
- مسلمان
- مسلمان فطری
- مسلمان کامل
- مسلمانان سیکانیک
- مسلمانان هان
- مسموع
- مسموعات
- مشاء
- مشائین
- مشارطه
- مشایعت
- مشترک لفظی
- مشترک معنوی
- مشتق
- مشرک
- مشروطه
- مشروطیت
- مشکات
- مشیّت الهی
- مصانعه
- مَصرَع
- مصلح
- مصلح و مرتجع
- مصلحت
- مصلحت کل
- مصنّف
- مصوبه
- مصیر
- مضاربه
- مضارعه
- مضاربه و قرض
- مضاعفه
- مطبوع
- مطلق
- مطلوب بالذات
- مطلوب بالغیر
- مظهر شیطان
- مع الزیاده
- معاتبه
- معاد
- معاد از نظر فلسفه
- معاقبه
- معامله غرری
- معامله نسبه
- معانی اسمی
- معانی حرفی
- معانی عامّه
- معانی فی نفسه
- معاوضه
- معبود
- معتزله
- معتزلی و اشعری
- معتق
- معجزه
- معدات
- معدود
- معدوم ثابت
- معدوم غیر ثابت
- معدوم مطلق
- معلومات ممتنع
- معدومات ممکنه
- معرّف بودن
- معرفت
- معرفت استدلالی و افاضی
- معرفت علمی
- معرفت نفس
- معرّفیت
- معروف
- معصومین
- معطله
- معلوم
- معقول
- معقول اولی
- معقول ثانی
- معقول ثانی فلسفی
- معقول ثانی منطقی
- معقولات
- معقولات اولیه (اولی)
- معقولات اولیه از نظر جامی
- معقولات ثانیه
- معقولات ثانیة فلسفی
- معقولات ثانیه منطقی
- معلول
- معلوم
- معلوم بالذات
- معلوم بالعرض
- معنویات
- مغالطه
- مغالطه لفظی
- مغالطۀ معنوی
- مغضوب علیهم
- مغفرت
- مغفرت و شفاعت
- مفاهیم انتزاعی
- مقاتل
- مقام ثبوت
- مقتضیات زمان
- مقدار
- مقدارت حتمی
- مقدّرات غیر حتمی
- مقدس شدن
- مقدمة انفعالی
- مقدمۀ فعلی
- مقربان درگاه الهی
- مقسم
- مقلّ
- مقوله
- مقیّد
- مکافات عمل
- مکان
- مکتب
- مکتب اجتماعی
- مکتب برخورداری
- مکتب تبعیض
- مکتب سوفیسم (سفسطه)
- مکتب شکاکان
- مکتب ضعف
- مکتب عشق
- مکتب عقل
- مکتب قدرت
- مکتب مارکس
- مکتب محبت
- مکر
- مکنونه
- ملأ
- ملأ ذاتی
- ملائکه
- ملایمت پیامبر
- ملت
- ملت در اصطلاح قرآن
- ملت در اصطلاح فارسی
- ملزوم
- ملک الموت
- ملکوت
- ملکی
- ملموسات
- ملی
- ممتنع
- ممتنع بالغیر
- ممتنع الوجود
- ممتنع الوجود بالغیر
- ممتنع ذاتی
- ممکن
- ممکن الوجود
- ممکن با مکان اخص
- ممکن با مکان عام
- ممکن ذاتی
- من انسانی
- من حقیقی
- من کلّی
- من فردی
- من ملکوتی
- منافق و منافقین
- مناکب
- منبر
- منحول
- منساة للایمان
- منصوص العلة
- منطق
- منطق و نظریه امر بین‌الامرین
- منطق تفویض
- منطق و نظریۀ ثابت
- منطقجبر
- منطق شهید
- منطق صوری
- منطق عرفان
- منطقی فکر کردن
- منعطف
- منفعت
- منفعت پرستی
- من قومی
- منکر
- موالید ثلاثه
- مواد ثلاث
- موالی
- موضوع علم
- مولا
- مولا عابس
- موت اخترامی و موت طبیعی
- موجبة معدولة المحمول
- موجد
- موجد خلق
- موجودات تامّ
- موجود ثابت
- موجود زنده
- موجود فوق التمام
- موجود متغیر
- موجود مختار
- موجود مکتفی بذاته
- موضوع
- موعظه
- موعظه حسنه
- موعظه و خطابه
- مؤلف
- مؤلفة قلوبهم
- مؤمن
- مؤمن کامل
- مؤمن و غیر مؤمن در قرآن
- مهاجر
- مهاجرین اولین
- مهِر
- مُهمل
- مُهَمین
- مُهَیّمین
- میل
- میزان
- ن
- نابغه
- ناتمامی
- ناس
- ناسخ و منسوخ
- ناس و انسان
- ناسوت
- ناسیونالیسم
- ناصبی
- ناطق
- نافع
- ناقص
- ناکثین
- نام‌گذاری
- نامه اعمال
- نباتات
- نبوت
- نبوت و امامت
- نبی
- نتیجه
- نخّاسبی
- نذیر
- نَزَ عنّا
- نژادی
- نساء النبی
- نسّابه
- نسبی
- نسبیت (رولاتیویسم)
- نسبیّت اخلاق
- نسخ
- نشأه صوری برزخی
- نشر
- نُصح
- نظام اسباب و مسببات
- نظام اقطاعی
- نظام دادن به غرائز
- نظام شدن
- نظام عادلانه
- نظام عرضی
- نظام علت و معلول
- نظر اشباح
- نظری
- نظریه ابزاری
- نظریه ادواری تاریخی
- نظریّۀ اصالت نیازهای معنوی
- نظریة اضافه اشعری
- نظریۀ اقتصادی محرک تاریخ
- نظریۀ الهی تاریخ
- نظریۀ امر بین امرین
- نظریۀ انطباع (خروج شعاع)
- نظریۀ خروج شعاع
- نظریۀ ایده‌آلیستی
- نظریۀ ترکیب مشتق
- نظریۀ تشکیل قبلی
- نظریۀ تصویب
- نظریۀ تفویضی
- نظریۀ جبری (اشاعره)
- نظریۀ جمهور حکماء
- نظریۀ حرکت جوهریه
- نظریۀ حسی
- نظریۀ حسی پیرامون خود (من)
- نظریۀ رئالیستی
- نظریه جغرافیایی بوجود آورنده تمدن
- نظریۀ روحانی پیرامون خود (من)
- نظریۀ روحی
- نظریۀ روحیون
- نظریۀ عقلی
- نظریۀ قهرمانان سازنده تاریخ و تمدن
- نظریۀ کون و فساد
- نظریۀ ماتریالیستی
- نظریۀ مادی
- نظریۀ مادیون پیرامون انسان
- نظریۀ نژادی سازنده تاریخ
- نظریۀ وجدان پیرامون مبدأ و افعال انسان
- نظریۀ وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت
- نفاست نفس
- نفاق
- نفس
- نفس الامر
- نفس الامر از نظر حاجی سبزواری
- نفس الامریّه
- نفس اماره
- نفس پرستی
- نفس فلکی
- نفس کشی
- نفس لوامّه
- نفی حَرَج
- نقد
- نقیضین
- نُکر
- نُکرا و شیطنت
- نماز
- نماز جماعت
- نماز جمعه
- نماز خوف
- نمط
- نمو و ذبول
- نمیمه
- نوآوری
- نوابغ
- نور
- نوع
- تومینالیست
- نهضت اسلامی
- نهضت بلیغ
- نهی
- نهی از منکر
- نهیلیسم
- نیاز به مکتب
- نیاز مادی
- نیاز معنوی
- نیازهای اقتصادی
- نیازهای معنوی
- نیروی اقناع فکری
- نیرو
- نیروی حیاتی
- نیروی عقل
- نیستی
- نیل
- و
- وابستگی
- واجب
- واجب الوجود
- واجب بالذات
- واجب بالغیر و ممتنع بالغیر
- واجب تهیّوی
- واجب متعال
- واحد نوعی
- واسطه اثبات (برهان انی و لمی)
- واسطه در ثبوت
- واسطه در عروض (حیثیّت تقییدیّه)
- واقع
- واقعیّات تاریخی
- واقعیت
- واقعیتجرم
- واقعیت شیء
- واقعیت کل
- واقعیت و ارزش
- وجدان
- وجدان پرستش
- وجدان عمومی
- وجوب
- وجود بالذات
- وجوب بالذات و بالغیر
- وجوب بالغیر
- وجوب بالقیاس
- وجوب غیری
- وجوب واجب‌الوجود اعتباری
- وجود
- وجود اجتماعی
- وجود استمراری
- وجود بالفعل
- وجود بالقوه
- وجود بالقوه و بالفعل
- وجود بغیره و وجود بنفسه
- وجود ثابت
- وجود ذهنی
- وجود رابط
- وجود رابطی
- وجود رابط و مستقل از نظر صدرالمتألهین
- وجود شیء در زمان
- وجود کثیر
- وجود کلی و جزئی از نظر عرفا
- وجود عینی
- وجود فی نفسه
- وجود فی نفسه لنفسه بغیره
- وجود فی نفسه و وجود لافی نفسه
- وجود قدیم
- وجود قطعی
- وجود لغیره
- وجود لنفسه
- وجود لنفسه و وجود لغیره (وجود رابطی)
- وجود محمولی
- وجود مطلق
- وجود مطلق در فلسفه
- وجود مطلق و مقیّد
- وجود مقیّد
- وجود نفسی
- وجهة بلی الأمری
- وجهۀ بلی الخلقی
- وحدت
- وحدت بالحمل
- وحدت بالعرض
- وحدت جبهه
- وحدت حزبی
- وحدت حقه حقیقه
- وحدت حقیقت
- وحدت در عین کثرت
- وحدت در کثرت
- وحدت عددی
- وحدت موجود
- وحدت وجود در عرفان
- وحی
- وحی و نبوّت
- وزِر
- وزیر
- وصول
- وصی
- وضع از نظر حکما
- وضع مالیات
- وعد و وعید
- وعی
- وعید
- وفاء
- وفق
- وقایع تاریخی
- وقایه
- وقت
- ولاء
- ولاء امامت
- ولاء محبت
- ولاء منفی
- ولایت
- ولایت تکوینی
- ولایت حاکم
- ولایت زعامت
- ولایت سیاسی و اجتماعی
- ولایت قضایی
- ولایت معنوی
- ولیّ
- ولیّ امر مسلمین
- وندیدا
- وهابیگری
- وهابیه
- وهمیّات
- وهی
- هـ
- هادی
- هبه
- هجرت
- هجوم
- هدایت
- هدایت الهی
- هدایت عامه
- هدایت وحی و الهام
- هدف
- هدف‌های ثانوی
- هرمس
- هزیمت
- هستی
- هستی عینی
- هستی مطلق و مقیّد از نظر حاجی سبزواری
- هل
- هل بسیطه
- هل مرکّب
- همراه خدا
- هلنیزم
- هنر
- هوس
- هوشیاری
- هومانیسم
- هو هویّت
- هو هویت حقیقی
- هویت
- هیپی‌گری
- هیولی
- هیولای اولی
- ی
- یدنین
- یقین
- یوم
- الیوم
- یوم الحسرة
- یوم الخلود
- یوم الفرقان
- یوم عاشورا
- فهرست موضوعی تعابیر، مفاهیم و اصطلاحات
- منابع و مأخذ
دربارهٔ پدیدآورندگان
- آقای محمد علی زکریایی (متولد ۱۳۴۷ش)، سرپرستی دانشکده خبر، ریاست هیأت مدیره و مدیرعاملی مؤسسه فرهنگی - پژوهشی جامعه و فرهنگ ازجمله فعالیت‌های وی است. او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «فرهنگ مطهر» و «ارزیابی تأثیر اجتماعی و جامعه‌شناسی» برخی از این آثار است.
- در مورد محمد جواد حجتی کرمانی اطلاعاتی در دست نیست.
- در مورد علی تاجدینی اطلاعاتی در دست نیست.