سوره مدثر در علوم قرآنی

این مدخل از زیرشاخه‌های سوره مدثر است. "سوره مدثر" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

سوره مدثر در قرآن - سوره مدثر در علوم قرآنی

مقدمه

«مدّثّر» از ریشه «دثار» (لباس رو، روانداز خواب) است، به کسی که روانداز و پوشش خواب را بر سر انداخته و در بستر آرمیده باشد، مدّثّر گویند.

هنگامی که پیامبر(ص) در غار حرا با نزول آیه ﴿اقْرَأْ﴾ به رسالت مبعوث شد و به خانه آمد و از شعله‌های وحی مشتعل بود، جامه به‌خود پیچید و خوابید. سپس این سوره نازل شد و او را به قیام و انذار و تکبیر فراخواند. این سوره، از نخستین سوره‌ها است و از رسالت و قیامت و مشرکان و فرشتگان و تبلیغ و انذارسخن می‌گوید.

ویژگی‌های سوره مدثر:

1. این سوره ۵۶ آیه به عدد کوفی و بصری، ۵۵ آیه به عدد مکی، ۲۵۵ یا ۲۵۶ کلمه و ۱۰۱۰ یا ۱۰۳۶ حرف دارد.
2. در ترتیب نزول، چهارمین، دومین یا سومین و در ترتیب قرآن کریم هفتاد و چهارمین سوره است.
3. پس از سوره مزّمّل و پیش از سوره فاتحه در مکه پیش از هجرت نازل شد و هیچ آیه مدنی ندارد.
4. از نظر کمیت، از سوره‌های مفصّل و از نوع طوال آن و مشتمل بر بخشی از یک حزب قرآن است.
5. دهمین سوره از سوره‌های مخاطبات است و با خطاب ﴿يَا أَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ﴾ آغاز شده است.
6. گفته شده است یک آیه منسوخ دارد.

مطالب سوره مدثر:

1. قیام برای مبارزه با فساد اجتماعی و اصلاح جامعه؛
2. بیان محورهای اصلی دعوت پیامبر(ص) همچون قیام، تبلیغ و انذار؛
3. طهارت و اجتناب از پلیدی‌ها؛
4. ویژگی‌های دوزخ و نگهبانان جهنّم و تعداد آنها؛
5. ویژگی‌های جهنمیان و بهشتیان و سرنوشت آنان؛
6. نشانه‌های انسان‌های متکبر و مغرور؛
7. معرفی قرآن به عنوان وسیله تذکر و عامل هدایت.

منابع

1. فرهنگ‌نامه علوم قرآنی

پانویس