آیا امام مهدی همان عیسی بن مریم است؟ (پرسش)

آیا امام مهدی همان عیسی بن مریم است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی) / خاندان و نیاکان امام مهدی

آیا امام مهدی همان عیسی بن مریم است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

• از جمله ادله منکرین مهدویت و اعتقاد به ظهور حضرت مهدی (ع) در آخر الزمان حدیث ابن ماجه است که به سندش از رسول خدا(ص) نقل کرده که فرمود: و لَا المَهديّ إلَّا عِيسَى بن مَريَم.

پاسخ نخست

علی رضا رجالی تهرانی

حجت الاسلام و المسلمین علی رضا رجالی تهرانی، در کتاب «یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:

«با روایات متعدّد و متواتری که در کتب شیعه و سنّی آمده است، جای هیچ تردیدی باقی نمی‏‌‏ماند که:

1. حضرت مهدی(ع) از خاندان و اهل بیت پیامبر اکرم (ص) است.
2. بعد از ظهور امام مهدی (ع) حضرت عیسی (ع) پشت سر آن حضرت نماز می‏‌‏خواند.

پس امام مهدی (ع) همان عیسی بن مریم (ع) نیست، و فقط در روایت علّی بن محمد خالد جندی، حضرت مهدی(ع) را، همان حضرت عیسی (ع) معرّفی نموده است که به گفته شافعی، وی در نقل حدیث سهل‌‏انگار بوده است و نمی‏‌‏توان بر روایتش اعتماد کرد».

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛

علی اصغر رضوانی آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است: «بسیاری از صحابه که احادیث مهدویت را از رسول خدا(ص) نقل کرده‌اند مهدیّ را از ذرّیه رسول خدا(ص) می‌دانند. این حدیث مورد اعراض علمای حدیث و متکلّمین بوده و هیچ کسی به آن استناد نکرده است. خود ابن ماجه در سنن خود حدیث الْمَهْدِیُّ حَقٍّ وَ هُوَ مِنْ وُلْدِ فَاطِمَهَ را نیز نقل کرده است. ابن قیّم جوزیه این حدیث را در المنار المنیف نقل کرده و به طور مبسوط آن را تضعیف نموده است. حاکم نیشابوری نیز که این حدیث را نقل کرده از روی تعجب بوده نه آنکه به جهت مطابقتش با شروط شیخین آن را نقل کرده باشد. ذهبی می‌گوید: ... حدیث و لَا المَهديّ إلَّا عِيسَى بن مَريَم خبری است منکر که ابن ماجه آن را نقل کرده است. قرطبی می‌گوید: حدیث -و لَا المَهديّ إلَّا عِيسَى بن مَريَم- معارض با احادیث این باب است. آن گاه می‌گوید: احادیثی که نصّ بر خروج مهدی از عترت پیامبر و از اولاد فاطمه زهرا (ع) است ثابت بوده و اصحّ از این حدیث است، پس حکم، مطابق احادیث خروج مهدی از اولاد فاطمه است نه احادیث دیگر. این حدیث را طبرانی نیز با سند خود از ابی امامه نقل کرده ولی در متن آن جمله (و لَا المَهديّ إلَّا عِيسَى بن مَريَم) نیامده است. روایات خروج مهدی از اولاد فاطمه (ع) متواتر است، و همان گونه که در جای خود اشاره شد عده زیادی به تواتر آن تصریح کرده‌اند، ولی حدیث (و لَا المَهديّ إلَّا عِيسَى بن مَريَم) بر فرض صحّت سند، خبر واحد است، و هنگام تعارض، خبر متواتر مقدم است. و نیز مشهور بین مسلمین در طول تاریخ اسلام، ظهور شخصی از اهل بیت رسول خدا(ص) و از اولاد فاطمه (ع) است، این شهرت می‌تواند مرجّح احادیث مهدویت اسلامی باشد. ابوالفیض غماری نیز درصدد پاسخ به حدیث فوق برآمده و با هشت اشکال به آن پاسخ گفته است».

1. آیا مهدی‏ از اولاد و نسل عباس است؟ (پرسش)
2. آیا مهدی همان عیسی بن مریم است؟ (پرسش)
3. امام مهدی از نسل چه کسی است؟ (پرسش)
4. نام مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
5. نام پدر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
6. مادربزرگ امام مهدی کیست؟ (پرسش)
7. القاب مادر امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
8. معروف‌ترین کنیه مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
9. پدر و مادر امام مهدی در چه سالی متولد شده‏‌اند؟ (پرسش)
10. سرگذشت پدر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
11. سرگذشت مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
12. خواب‌های مادر امام مهدی در روم چه بود؟ (پرسش)
13. مادر امام مهدی چگونه از بغداد به سامرا آمد و با امام حسن عسکری ازدواج کرد؟‌ (پرسش)
14. امام مهدی پدر و مادر خود را در چند سالگی از دست داد؟ (پرسش)
15. چرا امام مهدی از فرزندان امام حسین است نه امام حسن؟ (پرسش)
16. به حدیث اسمه اسمی و اسم ابیه اسم ابی چگونه پاسخ می‏‌گویید؟ (پرسش)
17. به حدیث المهدی من ولد الحسن چگونه پاسخ می‌‏گویید؟ (پرسش)
18. حکیمه خاتون کیست؟ (پرسش)
19. القاب امام حسن عسکری چیستند؟ (پرسش)
20. اولین مالک نرجس خاتون چه شخصی بوده است؟ (پرسش)
21. بعضی از مورخان نوشته‏‌اند فرزند امام حسن عسکری به نام محمد در سن ۶ یا ۷ سالگی شهید شده است آیا صحت دارد؟ (پرسش)
22. با توجه به اینکه جنگی بین رومیان و عباسیان اتفاق نیفتاده چطور مادر امام مهدی نوه پادشاه روم هستند و اسیر شده‌اند؟ (پرسش)
23. چرا بعضی از تاریخ‏‌نگاران مهدی موعود را از نسل امام حسن مجتبی و طباطبایی می‌‏دانند؟ (پرسش)
24. علت اختلاف احادیث درباره نام و نسب امام مهدی چیست؟ (پرسش)
25. پدر و مادر امام مهدی در کجا دفن شدند؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

• کتاب‌شناسی مهدویت؛
• مقاله‌شناسی مهدویت؛
• پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.