زمان ظهور امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '<ref>مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص' به '<ref>تونه‌ای، مجتبی، [[موعودنامه (کتا...)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{خرد}}
{{مهدویت/بالا}}
{{مهدویت}}
{{مهدویت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام مهدی]]{{ع}} است. "'''[[امام مهدی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام مهدی در قرآن]] | [[امام مهدی در حدیث]] | [[امام مهدی در کلام اسلامی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام مهدی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


'''زمان''' یا '''وقت ظهور امام مهدی''' یکی از موضوعات مهم در مباحث [[مهدویت]] است. سال‏‌ها پیش از [[ولادت حضرت مهدی]]{{ع}}‏، درباره آن، از [[معصومان]]{{عم}} پرسش می‌‏شد<ref>  [[محمد بن یعقوب کلینی]]، الکافی، ج ۱، ص ۳۶۸، ح ۲</ref>. [[امامان]]{{عم}} نیز همواره مسائل مربوط به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ - به ویژه [[زمان ظهور]] آن حضرت - را از [[رازهای الهی]] دانسته و [[وقت‏‌گذاران]] را تکذیب کرده‏‌اند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۴۶۱ - ۴۶۴.</ref>. به وقت‏‌گذاری برای این [[وعده الهی]] اصطلاح '''[[توقیت ظهور]]''' اطلاق می‌گردد.
'''زمان''' یا '''[[وقت ظهور امام مهدی]]''' یکی از موضوعات مهم در مباحث [[مهدویت]] است. سال‏‌ها پیش از [[ولادت حضرت مهدی]]{{ع}}‏، درباره آن، از [[معصومان]]{{عم}} پرسش می‌‏شد<ref>  [[محمد بن یعقوب کلینی]]، الکافی، ج ۱، ص ۳۶۸، ح ۲</ref>. [[امامان]]{{عم}} نیز همواره مسائل مربوط به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ - به ویژه [[زمان ظهور]] آن حضرت - را از [[رازهای الهی]] دانسته و [[وقت‏‌گذاران]] را [[تکذیب]] کرده‏‌اند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۴۶۱ - ۴۶۴.</ref>. به وقت‏‌گذاری برای این [[وعده الهی]] اصطلاح '''[[توقیت ظهور]]''' اطلاق می‌گردد.
==مقدمه==
==مقدمه==
* با گذری کوتاه در سخنان [[ائمه]]{{عم}} درباره وقت ظهور، به مطالب ذیل بر خواهیم خورد:
* با گذری کوتاه در سخنان [[ائمه]]{{عم}} درباره [[وقت ظهور]]، به مطالب ذیل بر خواهیم خورد:
#آگاهی به زمان دقیق ظهور، فقط از آن خداوند سبحانه و تعالی است.
#[[آگاهی]] به زمان دقیق [[ظهور]]، فقط از آن [[خداوند]] سبحانه و تعالی است.
#معصومان{{عم}} همواره مردم را از تعیین وقت درباره ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ برحذر داشته، وقت‌‏گذاران را تکذیب کرده‏‌اند.
#[[معصومان]]{{عم}} همواره [[مردم]] را از [[تعیین وقت]] درباره [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ برحذر داشته، وقت‌‏گذاران را [[تکذیب]] کرده‏‌اند.
#روایات فراوانی ظهور را ناگهانی دانسته و احادیثی اصلاح امر فرج را یک شبه ذکر کرده است.
#[[روایات]] فراوانی [[ظهور]] را ناگهانی دانسته و احادیثی [[اصلاح]] امر [[فرج]] را یک شبه ذکر کرده است.
#اگرچه پنهان بودن زمان ظهور از رازهای الهی است و حکمت الهی اقتضا کرده این وقت نزد مردم نامعلوم و پوشیده باشد، در بعضی روایات به پاره‌‏ای از حکمت‌‏های آن اشاره شده و تا اندازه‌‏ای محدوده زمانی آن معین شده است.
#اگرچه [[پنهان]] بودن [[زمان ظهور]] از رازهای الهی است و [[حکمت الهی]] اقتضا کرده این وقت نزد [[مردم]] نامعلوم و پوشیده باشد، در بعضی [[روایات]] به پاره‌‏ای از حکمت‌‏های آن اشاره شده و تا اندازه‌‏ای محدوده زمانی آن معین شده است.
#با نگاهی به کلام معصومان{{عم}} می‌‏توان چگونگی آگاه شدن [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ از هنگام ظهور را به راحتی به دست آورد.
#با نگاهی به [[کلام]] [[معصومان]]{{عم}} می‌‏توان چگونگی [[آگاه]] شدن [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ از [[هنگام ظهور]] را به راحتی به دست آورد.
*همان‏گونه که بیان شد، در روایات فراوانی، از ظهور آن حضرت، حادثه‏‌ای ناگهانی یاد شده و روشن است ناگهانی بودن آن، با تعیین قبلی وقت منافات دارد؛ چرا که وقتی برای امری زمان مشخص شد، دیگر دفعی و ناگهانی بودن آن معنا نخواهد داشت.
*همان‏گونه که بیان شد، در [[روایات]] فراوانی، از [[ظهور]] آن حضرت، حادثه‏‌ای ناگهانی یاد شده و روشن است ناگهانی بودن آن، با تعیین قبلی وقت منافات دارد؛ چرا که وقتی برای امری زمان مشخص شد، دیگر دفعی و ناگهانی بودن آن معنا نخواهد داشت.
*به طور مسلم، کسانی که تعیین وقت می‏‌کنند، سخنشان خلاف این گروه روایات است. پاره‏‎ای از این روایات را این‏گونه می‏‌توان دسته‏‌بندی کرد:
*به طور مسلم، کسانی که [[تعیین وقت]] می‏‌کنند، سخنشان خلاف این گروه [[روایات]] است. پاره‏‎ای از این [[روایات]] را این‏گونه می‏‌توان دسته‏‌بندی کرد:
#'''اصلاح امر ظهور در یک شب؛''' [[امام علی]]{{ع}} فرمود: "[[پیامبر]]{{صل}} فرمود: [[امام مهدی|مهدی]] از ما [[اهل بیت]]{{عم}} است که خداوند سبحانه و تعالی امر فرج او را در یک شب اصلاح می‌‏فرماید" <ref> {{عربی|اندازه=120%|" الْمَهْدِيُ‏ مِنَّا أَهْلَ‏ الْبَيْتِ‏ يُصْلِحُ‏ اللَّهُ‏ لَهُ‏ أَمْرَهُ‏ فِي‏ لَيْلَةٍ ‏‏ "}}، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۱۵۲</ref>
#'''[[اصلاح امر ظهور در یک شب]]؛''' [[امام علی]]{{ع}} فرمود: "[[پیامبر]]{{صل}} فرمود: [[امام مهدی|مهدی]] از ما [[اهل بیت]]{{عم}} است که [[خداوند]] سبحانه و تعالی امر [[فرج]] او را در یک شب [[اصلاح]] می‌‏فرماید" <ref> {{عربی|" الْمَهْدِيُ‏ مِنَّا أَهْلَ‏ الْبَيْتِ‏ يُصْلِحُ‏ اللَّهُ‏ لَهُ‏ أَمْرَهُ‏ فِي‏ لَيْلَةٍ ‏‏ "}}، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۱۵۲</ref>
#'''آمدن همانند شهاب فروزان؛''' [[امام باقر]]{{ع}} پس از بیان غیبت [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏، فرمود: "او همانند شهابی شعله‌‏ور در تاریکی شب، آشکار خواهد شد"<ref> {{عربی|اندازه=120%|" ثُمَ‏ يَبْدُو كَالشِّهَابِ‏ الْوَقَّادِ فِي‏ ظُلْمَةِ اللَّيْل‏‏‏ "}}، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۵۹؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۲۴</ref>
#'''آمدن همانند شهاب فروزان؛''' [[امام باقر]]{{ع}} پس از بیان [[غیبت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏، فرمود: "او همانند شهابی شعله‌‏ور در [[تاریکی]] شب، [[آشکار]] خواهد شد"<ref> {{عربی|" ثُمَ‏ يَبْدُو كَالشِّهَابِ‏ الْوَقَّادِ فِي‏ ظُلْمَةِ اللَّيْل‏‏‏ "}}، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۵۹؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۲۴</ref>
*البته در برخی روایات، به صورت محدود، زمان‌‏هایی برای رخداد این حادثه بزرگ ذکر شده است. این گونه روایات به چند دسته تقسیم می‏‌شود:
*البته در برخی [[روایات]]، به صورت محدود، زمان‌‏هایی برای رخداد این حادثه بزرگ ذکر شده است. این گونه [[روایات]] به چند دسته تقسیم می‏‌شود:
#روایاتی که جمعه را روز ظهور معرفی کرده است<ref>  شیخ صدوق، الخصال، ح ۲، ص ۳۹۴</ref>؛  
#روایاتی که [[جمعه]] را روز [[ظهور]] معرفی کرده است<ref>  شیخ صدوق، الخصال، ح ۲، ص ۳۹۴</ref>؛  
#روایاتی که روز ظهور را مصادف با روز عاشورا ذکر کرده است<ref> شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۳۰۰</ref>؛  
#روایاتی که روز [[ظهور]] را مصادف با [[روز عاشورا]] ذکر کرده است<ref>[[شیخ طوسی]]، تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۳۰۰</ref>؛  
#روایاتی که ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را در سال فرد ذکر کرده است<ref> شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۵۳؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص ۲۶۳؛ طبرسی، اعلام الوری، ص ۴۵۹</ref>؛  
#روایاتی که [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را در [[سال فرد]] ذکر کرده است<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۴۵۳؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص ۲۶۳؛ طبرسی، اعلام الوری، ص ۴۵۹</ref>؛  
#برخی روایات نیز روز ظهور را شنبه ذکر کرده است<ref> شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۳۳۳؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۳</ref>.  
#برخی [[روایات]] نیز روز [[ظهور]] را شنبه ذکر کرده است<ref>[[شیخ طوسی]]، تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۳۳۳؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۳</ref>.  
*اگرچه قرائنی چند بر ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} در روز جمعه وجود دارد؛ این روایت و امثال آن را می‌‏توان به این صورت توجیه کرد که نخستین روز ظهور، جمعه است و از آن‏جا که قیام آن حضرت پس از ظهور است، قیام آن حضرت، روز شنبه رخ خواهد داد.
*اگرچه قرائنی چند بر [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} در [[روز جمعه]] وجود دارد؛ این [[روایت]] و امثال آن را می‌‏توان به این صورت توجیه کرد که نخستین روز [[ظهور]]، [[جمعه]] است و از آن‏جا که [[قیام]] آن حضرت [[پس از ظهور]] است، [[قیام]] آن حضرت، روز شنبه رخ خواهد داد.
*درباره چگونگی آگاه شدن [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ از وقت ظهور نیز روایات فراوانی ذکر شده است؛ مانند:
*درباره چگونگی [[آگاه]] شدن [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ از [[وقت ظهور]] نیز [[روایات]] فراوانی ذکر شده است؛ مانند:
#[[الهام‏]]؛ بدون شک، معصومان{{عم}} مورد [[الهام]] خداوند سبحانه و تعالی قرار می‌‏گیرند [[وحی]]، به صورت رسمی با رحلت [[پیامبر اکرم]]{{صل}} پایان گرفت؛ ولی در موارد فراوانی به [[اهل بیت]]{{عم}} الهاماتی می‌‏شده و خواهد شد. برخی روایات چگونگی آگاه شدن [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} از زمان ظهور را از راه [[الهام]] ذکر کرده است<ref>  محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۴۳؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۶۴؛ محمد بن عمر کشی، رجال الکشی، ص ۱۹۲</ref>.  
#[[الهام‏]]؛ بدون [[شک]]، [[معصومان]]{{عم}} مورد [[الهام]] [[خداوند]] سبحانه و تعالی قرار می‌‏گیرند [[وحی]]، به صورت رسمی با [[رحلت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} پایان گرفت؛ ولی در موارد فراوانی به [[اهل بیت]]{{عم}} الهاماتی می‌‏شده و خواهد شد. برخی [[روایات]] چگونگی [[آگاه]] شدن [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} از [[زمان ظهور]] را از راه [[الهام]] ذکر کرده است<ref>  محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۴۳؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۶۴؛ محمد بن عمر کشی، رجال الکشی، ص ۱۹۲</ref>.  
#'''برافراشته شدن پرچم قیام‏:''' در روایاتی اشاره شده است که وقتی ظهور آن حضرت نزدیک شد، پرچمی که آن حضرت هنگام ظهور در دست خواهد داشت، به اذن و اراده الهی برافراشته شده، [[امام]]{{ع}} را به فرمان قیام آگاه خواهد کرد<ref>  ر. ک: شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۱۵۵؛ راوندی، الخرائج و الجرائح، ح ۲، ص ۵۵۰، کفایة الاثر، ص ۲۶۶</ref>.  
#'''برافراشته شدن [[پرچم]] قیام‏:''' در روایاتی اشاره شده است که وقتی [[ظهور]] آن حضرت نزدیک شد، پرچمی که آن حضرت [[هنگام ظهور]] در دست خواهد داشت، به [[اذن]] و [[اراده الهی]] برافراشته شده، [[امام]]{{ع}} را به [[فرمان]] [[قیام]] [[آگاه]] خواهد کرد<ref>  ر. ک: شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۱۵۵؛ راوندی، الخرائج و الجرائح، ح ۲، ص ۵۵۰، کفایة الاثر، ص ۲۶۶</ref>.  
#'''بیرون آمدن شمشیر آن حضرت از غلاف:‏''' [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} فرمود: "برای او شمشیری است در غلاف؛ هنگامی که وقت ظهورش فرارسید، آن شمشیر از غلافش خارج می‏شود. خداوند سبحانه و تعالی آن شمشیر را به سخن در می‌‏آورد و شمشیر به حضرتش می‎‏گوید: ای ولی خدا! خارج شو که دیگر نشستن مقابل ستم‏ دشمنان خدا جایز نیست. پس او ظهور می‏‌کند"<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۱۵۵</ref>
#'''بیرون آمدن [[شمشیر]] آن حضرت از غلاف:‏''' [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} فرمود: "برای او شمشیری است در غلاف؛ هنگامی که وقت ظهورش فرارسید، آن [[شمشیر]] از غلافش خارج می‏شود. [[خداوند]] سبحانه و تعالی آن [[شمشیر]] را به سخن در می‌‏آورد و [[شمشیر]] به حضرتش می‎‏گوید: ای [[ولی خدا]]! خارج شو که دیگر نشستن مقابل ستم‏ [[دشمنان]] [[خدا]] جایز نیست. پس او [[ظهور]] می‏‌کند"<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۱۵۵</ref>
*در پایان، گفتنی است مخفی بودن زمان ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏، دارای حکمت‏‌های فراوانی است؛ از جمله:
*در پایان، گفتنی است مخفی بودن [[زمان ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏، دارای حکمت‏‌های فراوانی است؛ از جمله:
#زنده نگه داشتن روح امید و انتظار در جامعه در طول غیبت [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏؛
#زنده نگه داشتن [[روح]] [[امید]] و [[انتظار]] در [[جامعه]] در طول [[غیبت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏؛
#معنا پیدا کردن امتحان شیعیان در عصر غیبت؛
#معنا پیدا کردن [[امتحان]] [[شیعیان]] در [[عصر غیبت]]؛
#غافلگیر کردن مخالفان و دشمنان.
#غافلگیر کردن [[مخالفان]] و [[دشمنان]].
*از آن‏جا که یکی از دلیل‌‏های غیبت [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ تلاش دشمنان برای نابودی آن حضرت بود، روشن بودن زمان ظهور، دشمنان را برای از بین بردن و مقابله با آن حضرت آماده می‌‏سازد؛ در حالی که نامعلوم بودن و ناگهانی بودن زمان ظهور، باعث غافلگیری دشمنان خواهد شد.
*از آن‏جا که یکی از دلیل‌‏های [[غیبت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ [[تلاش]] [[دشمنان]] برای نابودی آن حضرت بود، روشن بودن [[زمان ظهور]]، [[دشمنان]] را برای از بین بردن و مقابله با آن حضرت آماده می‌‏سازد؛ در حالی که نامعلوم بودن و ناگهانی بودن [[زمان ظهور]]، باعث غافلگیری [[دشمنان]] خواهد شد.
*[[امام خمینی]] رهبر انقلاب نه فقط تعیین ادعای نزدیک بودن ظهور را نپذیرفته‏‌اند بلکه به نوعی چنین ذهنیتی را نیز مردود دانسته‌‏اند: "از غیبت صغرا تاکنون که بیش از هزار سال می‏گذرد و ممکن است صد هزار سال دیگر بگذرد و مصلحت اقتضاء نکند که حضرت تشریف بیاورد، در طول این مدت مدید احکام اسلامی باید زمین بماند و اجراء نشود؟! ...."<ref>  امام خمینی، ولایت فقیه، ص ۲۷</ref>  
*[[امام خمینی]] [[رهبر]] [[انقلاب]] نه فقط تعیین ادعای نزدیک بودن [[ظهور]] را نپذیرفته‏‌اند بلکه به نوعی چنین ذهنیتی را نیز مردود دانسته‌‏اند: "از [[غیبت صغرا]] تاکنون که بیش از هزار سال می‏گذرد و ممکن است صد هزار سال دیگر بگذرد و [[مصلحت]] اقتضاء نکند که حضرت تشریف بیاورد، در طول این مدت مدید [[احکام اسلامی]] باید [[زمین]] بماند و اجراء نشود؟! ...."<ref>  امام خمینی، ولایت فقیه، ص ۲۷</ref>  
*مرحوم آیت اللّه شیخ [[جواد تبریزی]]- یکی مراجع معاصر تقلید- نیز در این‏ باره می‌‏گوید: " باید زمینه را مساعد کنید که اگر غیبت، صد هزار سال هم طول بکشد، عقاید مردم خراب نشود".
*مرحوم [[آیت اللّه]] [[شیخ]] [[جواد تبریزی]]- یکی [[مراجع]] معاصر تقلید- نیز در این‏ باره می‌‏گوید: " باید زمینه را مساعد کنید که اگر [[غیبت]]، صد هزار سال هم طول بکشد، [[عقاید]] [[مردم]] خراب نشود".
*فردی بود هرروز می‎‏گفت: "حضرت می‌‏آید؛ ظهور نزدیک شده یک بار گفت: سه ماه دیگر حتما آقا می‏آید. سه ماه بعد گفتیم: چه شد؟ گفت: [[بداء]] حاصل شد!"<ref>  شیخ جواد تبریزی در دیدار دانش‏پژوهان مرکز تخصصی مهدویّت، فصلنامه انتظار، ج ۵، ص ۱۷</ref>.
*فردی بود هرروز می‎‏گفت: "حضرت می‌‏آید؛ [[ظهور]] نزدیک شده یک بار گفت: سه ماه دیگر حتما آقا می‏آید. سه ماه بعد گفتیم: چه شد؟ گفت: [[بداء]] حاصل شد!"<ref>  شیخ جواد تبریزی در دیدار دانش‏پژوهان مرکز تخصصی مهدویّت، فصلنامه انتظار، ج ۵، ص ۱۷</ref>.
*ناگفته نگذارم برخی با مطرح کردن ظهور صغرا، بر این باورند ظهور آن حضرت بسیار نزدیک است.
*ناگفته نگذارم برخی با مطرح کردن [[ظهور]] صغرا، بر این باورند [[ظهور]] آن حضرت بسیار نزدیک است.
*همگان بر این امید هستیم که چنان باشد؛ اما هیچ دلیل روایی محکمی بر آن وجود ندارد. و تشبیه آن، با غیبت صغرا نیز نادرست است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۴۶۱ - ۴۶۴.</ref>.
*همگان بر این [[امید]] هستیم که چنان باشد؛ اما هیچ [[دلیل]] روایی محکمی بر آن وجود ندارد. و [[تشبیه]] آن، با [[غیبت صغرا]] نیز نادرست است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۴۶۱ - ۴۶۴.</ref>.
==زمان ظهور امام مهدی در موعودنامه==
==زمان [[ظهور امام مهدی]] در موعودنامه==
*اگرچه اصل ظهور و نشانه‌های نزدیک شدن آن، از امور مسلم و قطعی است ولی بنا به مصالحی، زمان ظهور مشخص نشده است و هیچ‌کس جز خداوند از وقت دقیق آن آگاه نیست. بارها اصحاب از [[امامان]] {{عم}} درباره زمان خروج [[قائم]] {{ع}} پرسیده‌اند، ولی آنان به صراحت از مشخص کردن آن نهی کرده‌اند و زمان ظهور را هم‌چون علم به قیامت، منحصر به خداوند دانسته‌اند<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۸۲.</ref>.
*اگرچه اصل [[ظهور]] و نشانه‌های نزدیک شدن آن، از امور مسلم و قطعی است ولی بنا به مصالحی، [[زمان ظهور]] مشخص نشده است و هیچ‌کس جز [[خداوند]] از وقت دقیق آن [[آگاه]] نیست. بارها [[اصحاب]] از [[امامان]] {{عم}} درباره زمان [[خروج]] [[قائم]] {{ع}} پرسیده‌اند، ولی آنان به صراحت از مشخص کردن آن [[نهی]] کرده‌اند و [[زمان ظهور]] را هم‌چون [[علم]] به [[قیامت]]، منحصر به [[خداوند]] دانسته‌اند<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۸۲.</ref>.
*[[فضیل]] از [[امام باقر]] {{ع}} پرسید: آیا برای ظهور، وقت معین شده است‌؟ امام سه بار فرمود: {{عربی|اندازه=155%|"كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ"}}<ref>همان، ص ۱۰۳.</ref>؛ کسانی که وقت تعیین می‌کنند، دروغ می‌گویند. نیز آمده است: کمیت از آن حضرت پرسید: چه وقت [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} ظهور می‌کند؟ امام فرمود: از پیامبر {{صل}} نیز همین مطلب پرسیده شد. حضرت فرمود: مثل ظهور مهدی {{ع}} هم‌چون برپایی قیامت است (کسی جز خداوند از وقت آن آگاه نیست) مهدی نمی‌آید، مگر ناگهانی<ref>منتخب الاثر، ص ۱۲۴ و ۲۲۴.</ref>.  
*[[فضیل]] از [[امام باقر]] {{ع}} پرسید: آیا برای [[ظهور]]، وقت معین شده است‌؟ [[امام]] سه بار فرمود: {{عربی|"كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ"}}<ref>همان، ص ۱۰۳.</ref>؛ کسانی که وقت تعیین می‌کنند، [[دروغ]] می‌گویند. نیز آمده است: کمیت از آن حضرت پرسید: چه وقت [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[ظهور]] می‌کند؟ [[امام]] فرمود: از [[پیامبر]] {{صل}} نیز همین مطلب پرسیده شد. حضرت فرمود: مثل [[ظهور مهدی]] {{ع}} هم‌چون [[برپایی قیامت]] است (کسی جز [[خداوند]] از وقت آن [[آگاه]] نیست) [[مهدی]] نمی‌آید، مگر ناگهانی<ref>منتخب الاثر، ص ۱۲۴ و ۲۲۴.</ref>.  
*البته در برخی از روایات به گونه‌ای سربسته به زمان ظهور اشاره شده که آن روایات نیز وقتی معین نمی‌کنند، بلکه به گونه‌ای نشانه‌های ظهور را بیان می‌کنند؛ مانند: "مهدی {{ع}} قیام نمی‌کند مگر در سال‌های فرد، سال اول، سال سوم، پنجم، هفتم، نهم و یا روز شنبه دهم محرم. و یا: در بیست و سوم رمضان منادی ندا می‌دهد و مردم را به سوی مهدی {{ع}} فرا می‌خواند<ref>ارشاد مفید، ج ۲، ص ۳۷۹.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۳۷۹.</ref>.
*البته در برخی از [[روایات]] به گونه‌ای سربسته به [[زمان ظهور]] اشاره شده که آن [[روایات]] نیز وقتی معین نمی‌کنند، بلکه به گونه‌ای [[نشانه‌های ظهور]] را بیان می‌کنند؛ مانند: "[[مهدی]] {{ع}} [[قیام]] نمی‌کند مگر در سال‌های فرد، سال اول، سال سوم، پنجم، هفتم، نهم و یا روز شنبه دهم [[محرم]]. و یا: در [[بیست و سوم رمضان]] منادی ندا می‌دهد و [[مردم]] را به سوی [[مهدی]] {{ع}} فرا می‌خواند<ref>ارشاد مفید، ج ۲، ص ۳۷۹.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۳۷۹.</ref>.
==وقاتون در موعودنامه==
*یعنی کسانی که برای [[ظهور]]، وقت تعیین می‌کنند. [[امام باقر]] {{ع}} در پاسخ کسی که پرسید: آیا برای [[ظهور]]، وقت تعیین شده است‌؟ سه بار فرمود: {{عربی|"كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ"}}<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۶۸؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۱۸؛ غیبة نعمانی، ص ۲۹۴.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز در پاسخ همان پرسش، چنین گفت<ref>غیبة نعمانی، ص ۲۹۴.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۷۵۷.</ref>.
==وقت ظهور در موعودنامه==
*[[حکمت الهی]] بر آن است که [[وقت ظهور]] [[امام زمان]] {{ع}}، بر بندگانش -به خاطر اموری که بر ما پوشیده است- مخفی بماند. از این‌رو [[وقت ظهور]] آن حضرت برای احدی معلوم نیست و کسی نمی‌تواند آن را تعیین کند و در [[روایات]] بسیاری، تعیین‌کنندگان [[وقت ظهور]]، [[دروغگو]] [[لقب]] گرفته‌اند<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۶۸.</ref>.
*[[اسحاق بن یعقوب]] گفت: از [[محمد بن عثمان عمری]] درخواست کردم، نامه‌ای از من به محضر [[حضرت صاحب الامر]] برساند که در آن [[نامه]] از مسائلی که بر من مشکل شده بود، سؤال کرده بود. پس [[توقیع]] به خط‍‌ مولایمان [[صاحب الزمان]] {{ع}} آمد، تا آن‌جا که فرمود: و اما [[ظهور فرج]]، دست خدای عز و جل است و وقت‌گذاران [[دروغ]] می‌گویند<ref>احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۲۸۱.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} به [[مفضل]] فرمود: ای [[مفضل]]! هرکس برای [[ظهور مهدی]] ما وقتی تعیین نماید، خود را در [[علم]] [[خداوند]] شریک دانسته و مدعی شده که [[خداوند]]، او را از [[اسرار]] خویش [[آگاه]] ساخته است<ref>آخرین امید، داود الهامی، ص ۳۸۲.</ref>.
*از مجموع [[روایات]] می‌فهمیم که [[علم]] به [[وقت ظهور]]، از [[اسرار]] [[خداوند]] است و از [[وظایف شیعیان]]، ترک وقت‌گذاری و [[تکذیب]] تعیین‌کنندگان [[وقت ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} است<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۷۵۷.</ref>.
==پرسش‌های وابسته==
* [[امام مهدی چه زمانی ظهور می‌کند؟ (پرسش)]]
 
== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}
{{ستون-شروع|7}}
*[[آخر الزمان]]
*[[آدینه]] ([[جمعه]])
*[[آستانه عسکریین]]
*[[آستانه قیامت]]
*[[آفتاب پشت ابر]] ([[خورشید پشت ابر]])
*[[آینده پژوهی]]
*[[آیین جدید دین در عصر ظهور]]
*[[اَبدال]]
*[[ابوالادیان]]
*[[ابوصالح]]
*[[ابوالقاسم (امام مهدی)]]
*[[اثناعشریه]]
*[[احمد (امام مهدی)]]
*[[احمد بن اسحاق قمی]]
*[[احمد بن هلال کرخی]]
*[[احمدیه]] ([[قادیانیه]])
*[[اخیار]]
*[[ادله رجعت]]
*[[اسماعیلیه]]
*[[أشراط الساعه]]
*[[اصحاب قائم]] ([[یاران امام مهدی]]){{ع}}
*[[اصحاب کهف]]
*[[اقامت‌گاه امام مهدی در عصر ظهور]] ([[مسجد سهله]])
*[[القاب امام مهدی]]{{ع}}
*[[امامت امام مهدی]]{{ع}}
*[[امامت و مهدویت]]
*[[امام حسن عسکری]]
*[[امام زمان]] ([[صاحب الزمان]])
*[[امام شناسی]] ([[مرگ جاهلی]])
*[[امام مهدی از ولادت تا ظهور]]
*[[امامیه]]
*[[امدادهای غیبی]]
*[[امکان رجعت رجعت]]
*[[امنیت حکومت جهانی]]
*[[انتظار فرج]]
*[[انتقام]]
*[[انجمن حجتیه]]
*[[انطاکیه]]
*[[اوتاد]]
*[[اهل سنت و امام مهدی موعود]]
*[[اهل سنّت و ولادت امام مهدی{{ع}}]]
*[[اهل کتاب در عصر ظهور]]
*[[ایام الله]]
*[[ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم]]
*[[باب]] ([[علی محمد شیرازی]])
*[[بابیه باب]]
*[[باران های پیاپی]]
*[[باقریه]]
*[[البرهان فی علامات امام مهدی آخر الزمان]]
*[[بعثت امام مهدی]]
*[[بلالی محمد بن علی بن بلال]]
*[[بلالیه]]
*[[بهائیت]]
*[[البیان فی اخبار صاحب الزمان]]
*[[بیت الحمد]]
*[[بیت المقدس]]
*[[بیدا خسف به بیدا]]
*[[بیعت امام مهدی]]
*[[بیعت نامه امام مهدی]]
*[[البیعه لله]]
*[[پایان تاریخ آخرالزمان]]
*[[پدر امام مهدی امام حسن عسکری]]
*[[پدر امام مهدی و اهل سنّت]]
*[[پرچم امام مهدی ]]
*[[پرچم های سیاه]]
*[[پیراهن امام مهدی]]
*[[تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم]]
*[[تاریخ عصر غیبت]]
*[[تاریخ غیبت کبرا]]
*[[تشرف ملاقات با امام مهدی]]
*[[تکذیب وقت گزاران وقت ظهور]]
*[[تَناثُرُ النُّجُوم]]
*[[توقیع]]
*[[جبرئیل]]
*[[جده]]
*[[جزیره خضرا]]
*[[جزیره خضرا در ترازوی نقد]]
*[[جعفر کذاب]]
*[[جمعه]]
*[[جنگ افزارهای امام مهدی سلاح امام مهدی]]
*[[حجت]]
*[[حجر الاسود]]
*[[حدیث غدیر]]
*[[حدیث لوح حضرت زهرا لوح حضرت زهرا]]
*[[حدیث معراج]]
*[[حِرْز امام مهدی ]]
*[[حرمت نام بردن امام مهدی]]
*[[حسن شریعی]]
*[[حسین بن روح نوبختی]]
*[[حسین بن منصور حلاج]]
*[[حکومت جهانی]]
*[[حکومت صالحان]]
*[[حکومت مستضعفان]]
*[[حکیمه خاتون]]
*[[حیرت]]
*[[خاتم الاوصیاء]]
*[[خراسانی]] ([[خروج خراسانی]])
*[[خردسال ترین پیشوای معصوم]] ([[امامت امام مهدی]])
*[[خروج خراسانی]]
*[[خروج دابة الاَرض]]
*[[خروج دجال]]
*[[خروج سفیانی]]
*[[خروج سید حسنی]]
*[[خروج شعیب بن صالح]]
*[[خروج شیصبانی]]
*[[خروج عوف سلمی]]
*[[خروج امام مهدی]] ([[قیام امام مهدی]])
*[[خروج یأجوج]] ([[یأجوج و مأجوج]])
*[[خروج یمانی]]
*[[خسف به بیداء]]
*[[خسوف و کسوف غیرعادی]]
*[[خضر]]
*[[خلافت موعود]]
*[[خورشید پشت ابر]]
*[[خطبه قیام]]
*[[خورشید مغرب]]
*[[خیمه]]
*[[دابه الارض]] ([[خروج دابه الارض]])
*[[دادگستر جهان]]
*[[دانشمندان عامه و امام مهدی موعود]]
*[[دجال خروج دجال]]
*[[در انتظار ققنوس]]
*[[در فجر ساحل]]
*[[دست بر سر گذاشتن]]
*[[دعای افتتاح]]
*[[دعای عهد]]
*[[دعای ندبه]]
*[[دعای سمات]]
*[[دوازده امامی]] ([[اثناعشریه]])
*[[دولت کریمه]] ([[حکومت جهانی]])
*[[دین در آخرالزمان آخرالزمان]]
*[[دین عصر ظهور]]
*[[ذی طوی]]
*[[رایات سود]] ([[پرچم های سیاه]])
*[[رحلت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
*[[رجعت]]
*[[رجعت کنندگان]]
*[[رکن و مقام]]
*[[رؤیت امام مهدی]] ([[ملاقات امام مهدی]])
*[[زبور داود]]
*[[زمینه سازان ظهور]]
*[[زنان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[زنان و قیام امام مهدی]] ([[یاران امام مهدی]])
*[[زندگی آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[زیارت آل یس]]
*[[زیارت ناحیه مقدسه]]
*[[زیارت رجبیه]]
*[[زیدیه]]
*[[سازمان وکالت]]
*[[سامرا]]
*[[سرداب سامرا]]
*[[سلاح امام مهدی]]
*[[سفیانی]] ([[خروج سفیانی]])
*[[سید حسنی]] ([[خروج سید حسنی]])
*[[سیره حکومتی امام مهدی]]
*[[سیصد و سیزده]]
*[[شاهدان ولادت امام مهدی]]
*[[شرایط ظهور]]
*[[شرید]]
*[[شریعیه]]
*[[شعبان]]
*[[شعیب بن صالح]] ([[خروج شعیب ]])
*[[شلمغانیه]]
*[[شمائل امام مهدی]]
*[[شمشیر سلاح امام مهدی]]
*[[شهادت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
*[[شیخیه]]
*[[شیطان]] ([[کشته شدن شیطان]])
*[[شیصبانی]] ([[خروج شیصبانی]])
*[[شیعه]]
*[[صاحب الامر]]
*[[صاحب الدار]]
*[[صاحب الزمان]]
*[[صاحب السیف]]
*[[صاحب الغیبه]]
*[[صاید بن صید]] ([[خروج دجال]])
*[[صقیل]] ([[مادر امام مهدی]])
*[[صیحه آسمانی]] ([[ندای آسمانی]])
*[[طالقان]]
*[[طرید]]
*[[طلوع خورشید از مغرب]]
*[[طویل العمر]]
*[[طی الارض]]
*[[طیبه]]
*[[ظهور]]
*[[عاشورا]]
*[[عبرتایی]] ([[احمد بن هلال]])
*[[عثمان بن سعید عمری]]
*[[عدد یاران امام مهدی]] ([[سیصد و سیزده]])
*[[عدل و قسط حکومت جهانی]]
*[[العرف الوردی فی اخبار الامام مهدی]]
*[[عسکریه]]
*[[عصائب]]
*[[عصر زندگی]]
*[[عقد الدرر فی اخبار المنتظر]]
*[[علایم ظهور]] ([[نشانه های ظهور]])
*[[علائم قیامت اشراط الساعه]]
*[[علی بن محمد سمری]]
*[[غار انطاکیه]] ([[انطاکیه]])
*[[غایب]] ([[امام غایب]])
*[[غریم]]
*[[غلام]]
*[[غیبت]] ([[پنهان شدن]])
*[[الغیبه]]
*[[غیبت صغرا]]
*[[غیبت کبرا]]
*[[فترت]]
*[[فرید]]
*[[فرجام امام مهدی]]
*[[فرجام شناسی]] ([[آینده پژوهی]])
*[[فضیلت انتظار فرج]] ([[انتظار فرج ]])
*[[فضیلت منتظران]] ([[منتظر]])
*[[فلسفه رجعت]] ([[رجعت]])
*[[فلسفه غیبت صغرا]] ([[غیبت صغرا]])
*[[فلسفه غیبت]] ([[غیبت امام مهدی]])
*[[فواید امام غایب]]
*[[فوتوریسم]]
*[[قائم]]
*[[قادیانیه]]
*[[قتل نفس زَکیّه]]
*[[قم]]
*[[قیامت صغرا]] ([[رجعت]])
*[[قیام های پیش از ظهور]]
*[[کتاب الغیبه للحجه]]
*[[کشته شدن شیطان]]
*[[کمال الدین و تمام النعمه]]
*[[کوفه]]
*[[کنیه امام مهدی]] ([[ابوالقاسم]])
*[[کوه رَضْوی]]
*[[کیسانیه]]
*[[لباس امام مهدی]] ([[پیراهن امام مهدی]])
*[[لوح حضرت زهرا]]
*[[مادر امام مهدی]]
*[[متامام مهدی]] ([[مدعیان مهدویت]])
*[[مثلث برمودا]] ([[جزیره خضرا]])
*[[محدَّث]]
*[[محل بیعت امام مهدی]] ([[رکن و مقام]])
*[[محل ظهور امام مهدی]] ([[مسجد الحرام]])
*[[محل قتل نفس زکیه رکن و مقام]]
*[[محمد]]
*[[محمد بن عثمان بن سعید عمری]]
*[[محمد بن علی بن هلال]]
*[[محمد بن علی شلمغانی]]
*[[محمد بن نصیر نمیری]]
*[[محمدیه]]
*[[مدعیان بابیت]]
*[[مدعیان مهدویت]]
*[[مرجع تقلید]]
*[[مردان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[مرکز حکومت امام مهدی]] ([[مسجد کوفه]])
*[[مرگ جاهلی]]
*[[مرگ سرخ]]
*[[مرگ سفید]]
*[[مستضعف]]
*[[مسجد جمکران]]
*[[مسجد الحرام]]
*[[مسجد سهله]]
*[[مسجد صاحب الزمان]] ([[مسجد جمکران]])
*[[مسجد کوفه]]
*[[مصلای جمعه و جماعات در عصر ظهور]] ([[مسجد کوفه]])
* [[مضطر]]
*[[معجم احادیث الامام الامام مهدی ]]
*[[معمرین]]
*[[مغیریه]]
*[[مقتدای مسیح]]
*[[مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم]]
*[[ملاحم و فتن]]
*[[ملاقات با امام مهدی]]
*[[ملیکه مادر امام مهدی]]
*[[منتخب الاثر]]
*[[منتظِر]]
*[[منتَظَر]]
*[[منتقم]]
*[[منصور]]
*[[موتور]]
*[[موسویه]]
*[[موعود مسیحیت]]
*[[موعود یهود]]
*[[امام مهدی]]
*[[امام مهدی سودانی]]
*[[امام مهدی موعود]]
*[[مهدویت]]
*[[ممهدون]] ([[زمینه سازان ظهور]])
*[[مهدویت پژوهی]] ([[آینده پژوهی]])
*[[امام مهدی شخصی و امام مهدی نوعی]]
*[[امام مهدیه]]
*[[میراث دار پیامبران]]
*[[ناحیه مقدسه]]
*[[نام های حضرت محمد]] ([[احمد]])
*[[ناووسیه]]
*[[نجبا]]
*[[ندای آسمانی]]
*[[نرگس]] ([[مادر امام مهدی]])
*[[نزول عیسی]]
*[[نشانه های آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]]
*[[نشانه های ظهور]]
*[[نفس زکیه]]
*[[نماز امام زمان]]
*[[نواب خاص]]
*[[نیابت خاص]]
*[[نیابت عام]]
*[[نیمه شعبان]]
*[[وقاتون]] ([[وقت ظهور]])
*[[وقت ظهور]]
*[[وقت معلوم]]
*[[وکلای امام مهدی]]
*[[ولادت امام مهدی]]
*[[ولایت فقیه]]
*[[ولی فقیه]]
*[[همسر و فرزند امام مهدی]]
*[[هیبت امام مهدی]]
*[[یأجوج و مأجوج]]
*[[یاران امام مهدی]]
*[[یالثارات الحسین]]
{{پایان}}
{{پایان}}


==منابع==
==منابع==
خط ۳۷۸: خط ۶۳:
[[رده:زمان ظهور امام مهدی]]
[[رده:زمان ظهور امام مهدی]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:اتمام لینک داخلی]]

نسخهٔ ‏۱۸ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۱۷

متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.


زمان یا وقت ظهور امام مهدی یکی از موضوعات مهم در مباحث مهدویت است. سال‏‌ها پیش از ولادت حضرت مهدی(ع)‏، درباره آن، از معصومان(ع) پرسش می‌‏شد[۱]. امامان(ع) نیز همواره مسائل مربوط به حضرت مهدی(ع)‏ - به ویژه زمان ظهور آن حضرت - را از رازهای الهی دانسته و وقت‏‌گذاران را تکذیب کرده‏‌اند[۲]. به وقت‏‌گذاری برای این وعده الهی اصطلاح توقیت ظهور اطلاق می‌گردد.

مقدمه

  • با گذری کوتاه در سخنان ائمه(ع) درباره وقت ظهور، به مطالب ذیل بر خواهیم خورد:
  1. آگاهی به زمان دقیق ظهور، فقط از آن خداوند سبحانه و تعالی است.
  2. معصومان(ع) همواره مردم را از تعیین وقت درباره ظهور حضرت مهدی(ع)‏ برحذر داشته، وقت‌‏گذاران را تکذیب کرده‏‌اند.
  3. روایات فراوانی ظهور را ناگهانی دانسته و احادیثی اصلاح امر فرج را یک شبه ذکر کرده است.
  4. اگرچه پنهان بودن زمان ظهور از رازهای الهی است و حکمت الهی اقتضا کرده این وقت نزد مردم نامعلوم و پوشیده باشد، در بعضی روایات به پاره‌‏ای از حکمت‌‏های آن اشاره شده و تا اندازه‌‏ای محدوده زمانی آن معین شده است.
  5. با نگاهی به کلام معصومان(ع) می‌‏توان چگونگی آگاه شدن حضرت مهدی(ع)‏ از هنگام ظهور را به راحتی به دست آورد.
  • همان‏گونه که بیان شد، در روایات فراوانی، از ظهور آن حضرت، حادثه‏‌ای ناگهانی یاد شده و روشن است ناگهانی بودن آن، با تعیین قبلی وقت منافات دارد؛ چرا که وقتی برای امری زمان مشخص شد، دیگر دفعی و ناگهانی بودن آن معنا نخواهد داشت.
  • به طور مسلم، کسانی که تعیین وقت می‏‌کنند، سخنشان خلاف این گروه روایات است. پاره‏‎ای از این روایات را این‏گونه می‏‌توان دسته‏‌بندی کرد:
  1. اصلاح امر ظهور در یک شب؛ امام علی(ع) فرمود: "پیامبر(ص) فرمود: مهدی از ما اهل بیت(ع) است که خداوند سبحانه و تعالی امر فرج او را در یک شب اصلاح می‌‏فرماید" [۳]
  2. آمدن همانند شهاب فروزان؛ امام باقر(ع) پس از بیان غیبت حضرت مهدی(ع)‏، فرمود: "او همانند شهابی شعله‌‏ور در تاریکی شب، آشکار خواهد شد"[۴]
  • البته در برخی روایات، به صورت محدود، زمان‌‏هایی برای رخداد این حادثه بزرگ ذکر شده است. این گونه روایات به چند دسته تقسیم می‏‌شود:
  1. روایاتی که جمعه را روز ظهور معرفی کرده است[۵]؛
  2. روایاتی که روز ظهور را مصادف با روز عاشورا ذکر کرده است[۶]؛
  3. روایاتی که ظهور حضرت مهدی(ع) را در سال فرد ذکر کرده است[۷]؛
  4. برخی روایات نیز روز ظهور را شنبه ذکر کرده است[۸].
  1. الهام‏؛ بدون شک، معصومان(ع) مورد الهام خداوند سبحانه و تعالی قرار می‌‏گیرند وحی، به صورت رسمی با رحلت پیامبر اکرم(ص) پایان گرفت؛ ولی در موارد فراوانی به اهل بیت(ع) الهاماتی می‌‏شده و خواهد شد. برخی روایات چگونگی آگاه شدن حضرت مهدی(ع) از زمان ظهور را از راه الهام ذکر کرده است[۹].
  2. برافراشته شدن پرچم قیام‏: در روایاتی اشاره شده است که وقتی ظهور آن حضرت نزدیک شد، پرچمی که آن حضرت هنگام ظهور در دست خواهد داشت، به اذن و اراده الهی برافراشته شده، امام(ع) را به فرمان قیام آگاه خواهد کرد[۱۰].
  3. بیرون آمدن شمشیر آن حضرت از غلاف:‏ رسول گرامی اسلام(ص) فرمود: "برای او شمشیری است در غلاف؛ هنگامی که وقت ظهورش فرارسید، آن شمشیر از غلافش خارج می‏شود. خداوند سبحانه و تعالی آن شمشیر را به سخن در می‌‏آورد و شمشیر به حضرتش می‎‏گوید: ای ولی خدا! خارج شو که دیگر نشستن مقابل ستم‏ دشمنان خدا جایز نیست. پس او ظهور می‏‌کند"[۱۱]
  1. زنده نگه داشتن روح امید و انتظار در جامعه در طول غیبت حضرت مهدی(ع)‏؛
  2. معنا پیدا کردن امتحان شیعیان در عصر غیبت؛
  3. غافلگیر کردن مخالفان و دشمنان.
  • از آن‏جا که یکی از دلیل‌‏های غیبت حضرت مهدی(ع)‏ تلاش دشمنان برای نابودی آن حضرت بود، روشن بودن زمان ظهور، دشمنان را برای از بین بردن و مقابله با آن حضرت آماده می‌‏سازد؛ در حالی که نامعلوم بودن و ناگهانی بودن زمان ظهور، باعث غافلگیری دشمنان خواهد شد.
  • امام خمینی رهبر انقلاب نه فقط تعیین ادعای نزدیک بودن ظهور را نپذیرفته‏‌اند بلکه به نوعی چنین ذهنیتی را نیز مردود دانسته‌‏اند: "از غیبت صغرا تاکنون که بیش از هزار سال می‏گذرد و ممکن است صد هزار سال دیگر بگذرد و مصلحت اقتضاء نکند که حضرت تشریف بیاورد، در طول این مدت مدید احکام اسلامی باید زمین بماند و اجراء نشود؟! ...."[۱۲]
  • مرحوم آیت اللّه شیخ جواد تبریزی- یکی مراجع معاصر تقلید- نیز در این‏ باره می‌‏گوید: " باید زمینه را مساعد کنید که اگر غیبت، صد هزار سال هم طول بکشد، عقاید مردم خراب نشود".
  • فردی بود هرروز می‎‏گفت: "حضرت می‌‏آید؛ ظهور نزدیک شده یک بار گفت: سه ماه دیگر حتما آقا می‏آید. سه ماه بعد گفتیم: چه شد؟ گفت: بداء حاصل شد!"[۱۳].
  • ناگفته نگذارم برخی با مطرح کردن ظهور صغرا، بر این باورند ظهور آن حضرت بسیار نزدیک است.
  • همگان بر این امید هستیم که چنان باشد؛ اما هیچ دلیل روایی محکمی بر آن وجود ندارد. و تشبیه آن، با غیبت صغرا نیز نادرست است[۱۴].

زمان ظهور امام مهدی در موعودنامه

وقاتون در موعودنامه

  • یعنی کسانی که برای ظهور، وقت تعیین می‌کنند. امام باقر (ع) در پاسخ کسی که پرسید: آیا برای ظهور، وقت تعیین شده است‌؟ سه بار فرمود: "كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ"[۲۰]. امام صادق (ع) نیز در پاسخ همان پرسش، چنین گفت[۲۱][۲۲].

وقت ظهور در موعودنامه

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۶۸، ح ۲
  2. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص: ۴۶۱ - ۴۶۴.
  3. " الْمَهْدِيُ‏ مِنَّا أَهْلَ‏ الْبَيْتِ‏ يُصْلِحُ‏ اللَّهُ‏ لَهُ‏ أَمْرَهُ‏ فِي‏ لَيْلَةٍ ‏‏ "، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۱۵۲
  4. " ثُمَ‏ يَبْدُو كَالشِّهَابِ‏ الْوَقَّادِ فِي‏ ظُلْمَةِ اللَّيْل‏‏‏ "، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۵۹؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۲۴
  5. شیخ صدوق، الخصال، ح ۲، ص ۳۹۴
  6. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۳۰۰
  7. شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۵۳؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص ۲۶۳؛ طبرسی، اعلام الوری، ص ۴۵۹
  8. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۳۳۳؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۳
  9. محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۴۳؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۶۴؛ محمد بن عمر کشی، رجال الکشی، ص ۱۹۲
  10. ر. ک: شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۱۵۵؛ راوندی، الخرائج و الجرائح، ح ۲، ص ۵۵۰، کفایة الاثر، ص ۲۶۶
  11. کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۱۵۵
  12. امام خمینی، ولایت فقیه، ص ۲۷
  13. شیخ جواد تبریزی در دیدار دانش‏پژوهان مرکز تخصصی مهدویّت، فصلنامه انتظار، ج ۵، ص ۱۷
  14. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص: ۴۶۱ - ۴۶۴.
  15. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۸۲.
  16. همان، ص ۱۰۳.
  17. منتخب الاثر، ص ۱۲۴ و ۲۲۴.
  18. ارشاد مفید، ج ۲، ص ۳۷۹.
  19. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص:۳۷۹.
  20. کافی، ج ۱، ص ۳۶۸؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۱۸؛ غیبة نعمانی، ص ۲۹۴.
  21. غیبة نعمانی، ص ۲۹۴.
  22. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص:۷۵۷.
  23. کافی، ج ۱، ص ۳۶۸.
  24. احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۲۸۱.
  25. آخرین امید، داود الهامی، ص ۳۸۲.
  26. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص:۷۵۷.