زنجیرزنی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

زنجیرزنی از سنت‌های عزاداری در ایران است، در پاکستان و هندوستان نیز این شیوه از دیرباز رواج داشته است. مجموعه‌ای از حلقه‌های ریز متّصل به هم که به دسته‌ای چوبی یا فلزّی وصل می‌شود "زنجیر" نام دارد و آن را در ایام عاشورا، به‌صورت دسته جمعی و در هیأت‌های عزاداری، همراه با نوحه خوانی، بر پشت می‌زنند و گاهی جای آن کبود یا مجروح می‌شود. غالبا این مراسم با سنج همراه است. این شیوه عزاداری که اغلب همراه با خون آمدن از پشت زنجیرزنان است، به‌ویژه در برخی مناطق و ملّت‌ها که تیغ‌هایی هم به زنجیر‌ها می‌بستند، در گذشته چون در دید برخی غیر مسلمانان تأثیر سوء داشت، برخی علما به حرمت زنجیر زدن و قمه زدن و خون از سر و پشت خویش جاری کردن فتوا دادند. در مقابل آنان نیز علمای دیگری در پاسخ به استفتا‌های مردم، حکم به جواز دادند. این مسأله، بار‌ها در گذشته منشأ کشمکش‌های مذهبی گشته است. از جمله آیت اللّه سید ابو الحسن اصفهانی فتوا به حرمت داد و سید محسن امین از او انتقاد کرد و این مسأله به مطبوعات و مجلاّت آن روزگار کشیده شد[۱] و از آن پس بازار استفتاء و افتاء داغ شد و مجموعه‌هایی نیز که حاوی این نظرات فقهی بود، منتشر گردید. نظیر آن نسبت به قمه زنی هم در تاریخ معاصر وجود دارد[۲].

منابع

پانویس

  1. موسوعة العتبات المقدسه، ج۸، ص۳۷۸ (پاورقی).
  2. محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۲۱۴.