فصل الخطاب

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

نفوذ کلام فیصله‌بخش[۱]، کلام قاطعِ حُکم، سخن یا نوشته‌ای که به حکم و قضیه‌ای قطعیت می‌دهد[۲].

وَشَدَدْنَا مُلْكَهُ وَآتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ وَفَصْلَ الْخِطَابِ[۳]‌.

این آیه درباره حضرت داود (ع) نازل شده است. اکثر مفسران مثل ابن‌مسعود، حسن قتاده و مقاتل گفته‌اند، منظور از فصل‌الخطاب قاعده‌ای است که حضرت علی (ع) گذاشت؛ یعنی قاعده "اقامه دلیل بر عهده مدعی است و سوگند خوردن بر عهده منکر"[۴].

برخی مفسران "فصل الخطاب" را به معنای حسن فصل در خصومات به احقاق حق و ابطال باطل می‌دانند[۵].[۶]

منابع

پانویس

  1. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۸۶.
  2. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۶۳۸.
  3. «و فرمانروایی او را استوار کردیم و به او فرزانگی و گفتار پایانبخش (در داوری) دادیم» سوره ص، آیه ۲۰.
  4. البينة على المدعي و اليمين على المدعي‌ عليه؛ محسن معینی، «فصل الخطاب»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۵۸۵.
  5. وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۳، ص‌۱۸۵.
  6. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۴۵.