ناکثین: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ناکثین در حدیث]] | [[ناکثین در نهج البلاغه]]| [[ناکثین در تاریخ اسلامی]]</div>
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ناکثین در حدیث]] | [[ناکثین در نهج البلاغه]] | [[ناکثین در تاریخ اسلامی]] | [[ناکثین در فقه سیاسی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[ناکثین (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[ناکثین (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
* ناکثین به معنای [[پیمان‌شکنان]]. کسانی که با [[امام علی|علی]]{{ع}} [[بیعت]] کردند، سپس [[بیعت]] و [[پیمان]] را شکسته، با آن [[حضرت]] جنگیدند. [[طلحه]] و [[زبیر]] به سرکردگی [[عایشه]] و جمعی دیگر از [[مردم بصره]]، به بهانۀ [[خونخواهی]] [[عثمان]]، فتنه‌ای را به راه انداختند و [[جنگ جمل]] را پیش آوردند. <ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۶۵.</ref>.
* ناکثین به معنای [[پیمان‌شکنان]]. کسانی که با [[امام علی|علی]]{{ع}} [[بیعت]] کردند، سپس بیعت و [[پیمان]] را شکسته، با آن [[حضرت]] جنگیدند. [[طلحه]] و [[زبیر]] به سرکردگی [[عایشه]] و جمعی دیگر از [[مردم بصره]]، به بهانۀ [[خونخواهی]] [[عثمان]]، فتنه‌ای را به راه انداختند و [[جنگ جمل]] را پیش آوردند. <ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۶۵.</ref>.
* [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} این واقعه را به [[امام علی|علی]]{{ع}} فرموده و از حوادث بعدی خبر داده بود. [[امام علی|امیر المؤمنین]] می‌فرمود: "من مأمورم که با ناکثین و [[قاسطین]] و [[مارقین]] بجنگم"<ref>{{متن حدیث| أُمِرْتُ أَنْ أُقَاتِلَ النَّاكِثِينَ وَ الْقَاسِطِينَ وَ الْمَارِقِينَ }}</ref>. [[طلحه]] و [[زبیر]] که عضو شورای [[تعیین]] خلیفۀ پس از [[عمر]] بودند، خودشان [[طمع]] در [[ریاست]] و [[خلافت]] داشتند، ازاین‌رو [[تمایل]] به [[خلافت علی]]{{ع}} پس از [[قتل]] [[عثمان]] نداشتند. وقتی [[مردم]] با [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} [[بیعت]] کردند، آن دو نیز جزو بیعت‌کنندگان بودند، امّا [[امام علی|علی]]{{ع}}، [[خوشبین]] نبود و آیندۀ [[بیعت‌شکنی]] آنان را به وضوح می‌دید. یکی از نویسندگان، عوامل عمدۀ [[پیمان‌شکنی]] و [[فتنه‌انگیزی]] آنان و بروز [[جنگ جمل]] را چنین برمی‌شمارد:
* [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} این واقعه را به امام علی|علی{{ع}} فرموده و از حوادث بعدی خبر داده بود. [[امام علی|امیر المؤمنین]] می‌فرمود: "من مأمورم که با ناکثین و [[قاسطین]] و [[مارقین]] بجنگم"<ref>{{متن حدیث| أُمِرْتُ أَنْ أُقَاتِلَ النَّاكِثِينَ وَ الْقَاسِطِينَ وَ الْمَارِقِينَ }}</ref>. طلحه و زبیر که عضو شورای [[تعیین]] خلیفۀ پس از [[عمر]] بودند، خودشان [[طمع]] در [[ریاست]] و [[خلافت]] داشتند، ازاین‌رو [[تمایل]] به [[خلافت علی]]{{ع}} پس از [[قتل]] عثمان نداشتند. وقتی [[مردم]] با [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} بیعت کردند، آن دو نیز جزو بیعت‌کنندگان بودند، امّا امام علی|علی{{ع}}، [[خوشبین]] نبود و آیندۀ [[بیعت‌شکنی]] آنان را به وضوح می‌دید. یکی از نویسندگان، عوامل عمدۀ [[پیمان‌شکنی]] و [[فتنه‌انگیزی]] آنان و بروز جنگ جمل را چنین برمی‌شمارد:
#ذمائم [[اخلاقی]]، همانند [[حسد]] و حقد و [[جهل]] و [[تعصب]] [[کورکورانه]].
#ذمائم [[اخلاقی]]، همانند [[حسد]] و حقد و [[جهل]] و [[تعصب]] [[کورکورانه]].
#روش [[امام علی|حضرت امیر]]{{ع}} در تقسیم عادلانۀ [[بیت‌المال]] و [[عدالت]] [[اقتصادی]] او.
#روش [[امام علی|حضرت امیر]]{{ع}} در تقسیم عادلانۀ [[بیت‌المال]] و [[عدالت]] [[اقتصادی]] او.
#ردّ درخواست [[طلحه]] و [[زبیر]] در به دست گرفتن پست‌های کلیدی به خاطر عدم [[شایستگی]] آنان.
#ردّ درخواست طلحه و زبیر در به دست گرفتن پست‌های کلیدی به خاطر عدم [[شایستگی]] آنان.
#ایفای نقش فعال [[بنی امیه]] در تحریک [[پیمان‌شکنان]] و مشارکت مستقیم در پدید آمدن غائلۀ [[جمل]].
#ایفای نقش فعال [[بنی امیه]] در تحریک پیمان‌شکنان و مشارکت مستقیم در پدید آمدن غائلۀ [[جمل]].
# [[اصرار]] [[عایشه]] برای رسیدن به مطالع [[سیاسی]] و اقتصادی‌اش و لجاج و عناد وی با [[امام علی|امیر مؤمنان]]{{ع}}<ref>دانشنامه امام علی، ج ۹ ص ۵۱ مقاله «ناکثین</ref>.
# [[اصرار]] عایشه برای رسیدن به مطالع [[سیاسی]] و اقتصادی‌اش و لجاج و عناد وی با [[امام علی|امیر مؤمنان]]{{ع}}<ref>دانشنامه امام علی، ج ۹ ص ۵۱ مقاله «ناکثین</ref>.
* ناکثین که در [[مکّه]] گرد آمده و زیر [[پوشش]] انجام [[عمره]] به آنجا رفته و علیه [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} [[تبلیغ]] و سمپاشی می‌کردند، آنجا بر ضدّ [[امام]] هماهنگ گشتند. کسانی چون [[عبد اللّه بن عام]]ر، [[مروان بن حکم]]، [[یعلی بن منیه]]، [[عبد اللّه بن ابی ربیعه]]، [[مغیرة بن شعبه]]، [[ولید بن عقبه]] و [[سعید بن عاص]] از جملۀ آنان بودند<ref> الجمل، شیخ مفید، ص ۲۲۶</ref>. از آن پس، دامنۀ [[فتنه]] را به [[بصره]] کشیدند و در [[کوفه]] هم تحرّکاتی داشتند. خبر حرکت آنان به سوی [[بصره]] به [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} رسید. وی سپاهی را از [[مدینه]] حرکت داد (هنوز [[امام]] در [[کوفه]] مستقر نشده بود) و در [[ذی قار]] در جنوب [[عراق]] مستقر شد. [[نبرد]] در حوالی [[بصره]] میان [[سپاه]] [[امیر المؤمنین]] و [[سپاه]] [[جمل]] در گرفت. [[جنگ جمل]] با [[پیروزی]] [[سپاه]] [[امام علی|امیر المؤمنین]] و [[شکست]] [[پیروان]] [[عایشه]] و [[جمل]] پایان یافت و [[طلحه]] و [[زبیر]] کشته شدند و [[عایشه]] را نیز به [[مدینه]] برگرداندند<ref> درباره ناکثین، از جمله ر.ک: «الجمل»، شیخ مفید و ترجمه آن «نبرد جمل»، «امام علی بن ابی‌طالب»، عبدالفتاح عبدالمقصود، ج ۳، «دانشنامه امام علی»، ج ۹، «موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب»، ج ۵، «نقش عایشه در تاریخ اسلام»، علامه عسکری، «شرح ابن ابی الحدید»، ج ۹، «مروج الذهب»، ج ۲ ص ۳۵۷، «بحارالأنوار»، ج ۳۲ ص ۵ تا ۱۴۸</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۶۵.</ref>
* ناکثین که در [[مکّه]] گرد آمده و زیر [[پوشش]] انجام [[عمره]] به آنجا رفته و علیه امام علی|حضرت علی{{ع}} [[تبلیغ]] و سمپاشی می‌کردند، آنجا بر ضدّ [[امام]] هماهنگ گشتند. کسانی چون [[عبد اللّه بن عام]]ر، [[مروان بن حکم]]، [[یعلی بن منیه]]، [[عبد اللّه بن ابی ربیعه]]، [[مغیرة بن شعبه]]، [[ولید بن عقبه]] و [[سعید بن عاص]] از جملۀ آنان بودند<ref> الجمل، شیخ مفید، ص ۲۲۶</ref>. از آن پس، دامنۀ [[فتنه]] را به [[بصره]] کشیدند و در [[کوفه]] هم تحرّکاتی داشتند. خبر حرکت آنان به سوی بصره به [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} رسید. وی سپاهی را از [[مدینه]] حرکت داد (هنوز [[امام]] در کوفه مستقر نشده بود) و در [[ذی قار]] در جنوب [[عراق]] مستقر شد. [[نبرد]] در حوالی بصره میان [[سپاه]] [[امیر المؤمنین]] و سپاه [[جمل]] در گرفت. [[جنگ جمل]] با [[پیروزی]] سپاه [[امام علی|امیر المؤمنین]] و [[شکست]] [[پیروان]] [[عایشه]] و جمل پایان یافت و [[طلحه]] و [[زبیر]] کشته شدند و عایشه را نیز به مدینه برگرداندند<ref> درباره ناکثین، از جمله ر.ک: «الجمل»، شیخ مفید و ترجمه آن «نبرد جمل»، «امام علی بن ابی‌طالب»، عبدالفتاح عبدالمقصود، ج ۳، «دانشنامه امام علی»، ج ۹، «موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب»، ج ۵، «نقش عایشه در تاریخ اسلام»، علامه عسکری، «شرح ابن ابی الحدید»، ج ۹، «مروج الذهب»، ج ۲ ص ۳۵۷، «بحارالأنوار»، ج ۳۲ ص ۵ تا ۱۴۸</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۶۵.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==

نسخهٔ ‏۱۰ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۵۶

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ناکثین (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

  1. ذمائم اخلاقی، همانند حسد و حقد و جهل و تعصب کورکورانه.
  2. روش حضرت امیر(ع) در تقسیم عادلانۀ بیت‌المال و عدالت اقتصادی او.
  3. ردّ درخواست طلحه و زبیر در به دست گرفتن پست‌های کلیدی به خاطر عدم شایستگی آنان.
  4. ایفای نقش فعال بنی امیه در تحریک پیمان‌شکنان و مشارکت مستقیم در پدید آمدن غائلۀ جمل.
  5. اصرار عایشه برای رسیدن به مطالع سیاسی و اقتصادی‌اش و لجاج و عناد وی با امیر مؤمنان(ع)[۳].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۶۵.
  2. « أُمِرْتُ أَنْ أُقَاتِلَ النَّاكِثِينَ وَ الْقَاسِطِينَ وَ الْمَارِقِينَ »
  3. دانشنامه امام علی، ج ۹ ص ۵۱ مقاله «ناکثین
  4. الجمل، شیخ مفید، ص ۲۲۶
  5. درباره ناکثین، از جمله ر.ک: «الجمل»، شیخ مفید و ترجمه آن «نبرد جمل»، «امام علی بن ابی‌طالب»، عبدالفتاح عبدالمقصود، ج ۳، «دانشنامه امام علی»، ج ۹، «موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب»، ج ۵، «نقش عایشه در تاریخ اسلام»، علامه عسکری، «شرح ابن ابی الحدید»، ج ۹، «مروج الذهب»، ج ۲ ص ۳۵۷، «بحارالأنوار»، ج ۳۲ ص ۵ تا ۱۴۸
  6. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۶۵.