نیت

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Wasity (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۹ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۱۴ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

نیت: اراده، قصد، تصمیم. یکی از واجبات شرعی در عبادت‌هایی همچون وضو، غسل، نماز، روزه، حج. نیت در هرعبادت به معنای قصد و اراده انجام آن کار به خاطر فرمان خداست، مثلاً اگر کسی صورت و دست‌هایش را بشوید و سر و پاها را مسح بکشد، اما نیت وضو نکرده باشد، او وضو نگرفته است. آوردن نیت به زبان لازم نیست، مهم حالت توجه درونی و قصد است که بداند و متوجه باشد چه کار می‌‌کند و قصدش امتثال فرمان خدا باشد. حدیث معروف «إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ» یعنی کارها و ارزش اعمال بستگی به نیت‌ها دارد، اشاره به اهمیت نیت خالص در کارهای نیک است. به این نیت الهی و خدایی و خالص "قصد قربت" هم گفته می‌شود. در روایت اسلامی است که خداوند، از اعمال و نیت‌های بندگانش خبر دارد و اگر کسی نیت و تصمیم کار نیک داشته باشد، هر چند موفق به عمل نشود، به همان نیت خیر هم ثواب می‌دهد. توصیه شده که انسان همیشه نیت خیر کند و از تصمیم بد درباره دیگران بپرهیزد[۱].

مقدمه

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۳۹.
  2. صحیفه سجادیه، نیایش ۲۲
  3. دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 885.
  4. برای نمونه ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيْكُم مِّن بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُّعَاسًا يَغْشَى طَائِفَةً مِّنكُمْ وَطَائِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنفُسُهُمْ يَظُنُّونَ بِاللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِيَّةِ يَقُولُونَ هَل لَّنَا مِنَ الأَمْرِ مِن شَيْءٍ قُلْ إِنَّ الأَمْرَ كُلَّهُ لِلَّهِ يُخْفُونَ فِي أَنفُسِهِم مَّا لاَ يُبْدُونَ لَكَ يَقُولُونَ لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ الأَمْرِ شَيْءٌ مَّا قُتِلْنَا هَاهُنَا قُل لَّوْ كُنتُمْ فِي بُيُوتِكُمْ لَبَرَزَ الَّذِينَ كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقَتْلُ إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَلِيَبْتَلِيَ اللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمْ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ؛ آل عمران، آیه ۱۵۴
  5. وَلاَ عَلَى الَّذِينَ إِذَا مَا أَتَوْكَ لِتَحْمِلَهُمْ قُلْتَ لاَ أَجِدُ مَا أَحْمِلُكُمْ عَلَيْهِ تَوَلَّوْا وَّأَعْيُنُهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ حَزَنًا أَلاَّ يَجِدُواْ مَا يُنفِقُونَ ؛ سوره توبه، آیه ۹۲
  6. نهج البلاغه، خطبه ۲۰۹
  7. دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 886.
  8. نک: غررالحکم ۱ / ۷
  9. غررالحکم ۱ / ۶۲
  10. غررالحکم ۱ / ۱۳۰
  11. غررالحکم ۱ / ۲۷۱
  12. غررالحکم ۱ / ۲۸۵
  13. غررالحکم ۱ / ۳۴۷
  14. غررالحکم ۱ / ۳۷۶
  15. غررالحکم ۲ / ۵۱۹
  16. غررالحکم ۲ / ۷۲۵
  17. غررالحکم ۲ / ۵۱۹
  18. غررالحکم ۲ / ۶۰۳
  19. غررالحکم ۲ / ۷۲۰
  20. غررالحکم ۲ / ۸۶۴
  21. غررالحکم ۲ / ۸۵۴
  22. غررالحکم ۲ / ۸۷۴
  23. دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 750-751.
  24. «وَ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ شَهَادَةً مُمْتَحَناً إِخْلَاصُهَا مُعْتَقَداً مُصَاصُهَا نَتَمَسَّكُ بِهَا أَبَداً مَا أَبْقَانَا وَ نَدَّخِرُهَا لِأَهَاوِيلِ مَا يَلْقَانَا، فَإِنَّهَا عَزِيمَةُ الْإِيمَانِ وَ فَاتِحَةُ الْإِحْسَانِ وَ مَرْضَاةُ الرَّحْمَنِ وَ مَدْحَرَةُ الشَّيْطَانِ»؛ نهج البلاغه، خطبه ۲
  25. دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 886.
  26. غرر الحکم، ۱ / ۴۵
  27. غرر الحکم، ۱ / ۴۵، ۲۳۳ و ۲ / ۶۵۰
  28. غرر الحکم، ۱ / ۳۱۲
  29. غرر الحکم، ۱ / ۴۵۲
  30. غرر الحکم، ۱ / ۴۷۸
  31. غرر الحکم، ۱ / ۵۰۳
  32. نهج البلاغه، نامه ۳۱
  33. «وَ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ يُدْخِلُ بِصِدْقِ النِّيَّةِ وَ السَّرِيرَةِ الصَّالِحَةِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ الْجَنَّةَ»؛ نهج البلاغه، حکمت ۴۰
  34. دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 887.
  35. غرر الحکم، ۱ / ۳۲۸
  36. غرر الحکم، ۱ / ۳۵۲
  37. غرر الحکم، ۱ / ۳۷۲
  38. غرر الحکم، ۱ / ۴۲۳
  39. غرر الحکم ۲ / ۴۹۱
  40. غرر الحکم ۲ / ۸۴۸
  41. «وَ لَوْ أَنَّ النَّاسَ حِينَ تَنْزِلُ بِهِمُ النِّقَمُ وَ تَزُولُ عَنْهُمُ النِّعَمُ فَزِعُوا إِلَى رَبِّهِمْ بِصِدْقٍ مِنْ نِيَّاتِهِمْ وَ وَلَهٍ مِنْ قُلُوبِهِمْ، لَرَدَّ عَلَيْهِمْ كُلَّ شَارِدٍ وَ أَصْلَحَ لَهُمْ كُلَّ فَاسِدٍ»؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۷
  42. دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 887.
  43. «وَاجْعَلْ لِنَفْسِکَ فِيمَا بَيْنَکَ وَبَيْنَ اللهِ أَفْضَلَ تِلْکَ الْمَوَاقِيتِ وَأَجْزَلَ تِلْکَ الاَقْسَامِ، وَإِنْ کَانَتْ کُلُّهَا لِلَّهِ إِذَا صَلَحَتْ فِيهَا النِّيَّةُ، وَسَلِمَتْ مِنْهَا الرَّعِيَّةُ»؛ نهج البلاغه، نامه ۵۳
  44. دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 887.
  45. نهج البلاغه، خطبه ۱۱۲
  46. دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 887.