زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Wasity (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۰ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۲۱:۵۴ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون امام مهدی(ع) است. "امام مهدی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام مهدی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

  • انقلاب بزرگ حضرت مهدی(ع)‏ همچون دیگر انقلاب‏‌ها، بدون مقدمه و زمینه‌‏سازی پدید نمی‌‏آید؛ بلکه در آستانه ظهور، حرکت‏‌هایی شکل می‌‏گیرد و زمینه را برای ظهور آن حضرت فراهم می‌‏آورد. این سلسله قیام‌‏ها و انقلاب‌‏ها که از سوی حق‏ پویان صورت می‌‏گیرد، بر اساس آنچه در بعضی از روایات آمده، زمینه را برای حرکت جهانی حضرت مهدی(ع)‏ آماده می‏‌کند. پیامبر اکرم(ص) می‌‏فرماید: "گروهی از ناحیه مشرق، قد برمی‌‏افرازند و زمینه حکومت مهدی(ع) را فراهم می‌‏سازند[۱].
  • امام باقر(ع) می‌‏فرماید: "گویی قومی را می‏‌بینم که از شرق در طلب حق قیام کرده‌‏اند؛ ولی بدانان نمی‌‏دهند و باز مطالبه می‌‏کنند؛ اما بدان‌‏ها نمی‌‏دهند. چون چنین می‏‌بینند، شمشیرهای خود را بر دوش می‏‌گیرند. آن هنگام، آنچه می‌‏خواهند، به آنان می‌‏دهند؛ ولی نمی‌‏پذیرند، تا این که پیروز می‌‏شوند و آن را جز به صاحب الامر(ع) تسلیم نمی‌‏کنند. کشتگان آنان شهیدند. اگر من آنان را درک کنم، جانم را برای صاحب الامر می‏‌گذارم[۲]. در این روایات، به روشنی از برپایی قیام‌‏ها و انقلاب‏‌هایی در آستانه ظهور حضرت مهدی(ع) خبر داده شده است. افزون بر این‏ها، روایات فراوان دیگری نیز بر این نکته اتفاق دارند که پیش از ظهور حضرت مهدی(ع)، حکومتی به رهبری یکی از صالحان که گمان می‏‌رود از فرزندان پیامبر هم باشد، در ناحیه مشرق تشکیل می‌‏شود و زمینه ظهور را مهیا می‌‏سازد. این حکومت، تا ظاهر شدن مهدی(ع) و تسلیم آن به حضرت ایشان، ادامه می‏‌یابد.
  • بر همین اساس، برخی تشکیل دولت شیعی ‏مذهب صفویه را که پس از قرن‌‏ها استیلای حاکمان مستبد و متعصب عامی مذهب، روی کار آمد، همان دولتی دانسته‌‏اند که در روایات، از زمینه‏‌سازان حکومت مهدی(ع) به شمار آمده است.
  • در زمان ما نیز، برخی با استناد به ویژگی‏‌هایی که در روایات آمده، انقلاب اسلامی ایران را - که در سال‏ ۱۳۵۷ ش به رهبری امام خمینی به پیروزی رسید، همان دولتی دانسته‌‏اند که زمینه را برای ظهور و قیام مهدی(ع) آماده می‌‏کند و - ان شاء اللّه- تا ظهور آن حضرت ادامه می‌‏یابد[۳]. البته هیچ‏ یک از آن حرکت‏‌ها به اندازه انقلاب اسلامی، زمینه‏‌ساز انقلاب مهدی(ع) نبوده‏‌اند؛ بلکه اصلا مقایسه آن‏ها با انقلاب اسلامی باطل است؛ از این ‏رو احتمال این‏که مراد از "دولت زمینه‏‌ساز" از جمله انقلاب اسلامی ایران باشد و تا ظهور حضرت مهدی(ع)‏ تداوم یابد، بسیار است.
  • در هر حال، با توجه به روایات بسیاری که در این بخش رسیده است، در دوره غیبت و در آستانه ظهور مهدی(ع)، دولت‌‏هایی به حمایت از حق روی کار می‌‏آیند و انقلاب‌‏هایی به حمایت از آن شکل می‏‌گیرند و زمینه را برای ظهور آن حضرت فراهم می‌‏سازند و این، از نشانه‏‌های ظهور است[۴] .
  • پنهان نباشد آنچه درباره زمینه‏‌سازان بیان شد، توصیفی از یک مفهوم خاص بود؛ ولی از روایات استفاده می‏‌شود افزون بر موارد یاد شده، تمام منتظران به نوعی زمینه‌‏ساز ظهور به شمار می‌‏آیند[۵].

زمینه‌سازان ظهور در موعودنامه

  • انقلاب حضرت مهدی (ع) هم‌چون دیگر انقلاب‌ها، بدون مقدمه و زمینه‌سازی به وجود نمی‌آید، بلکه در آستانه ظهور، حرکت‌هایی پا می‌گیرد و زمینه را برای ظهور آن حضرت فراهم می‌آورد. بخش عمده‌ای از روایاتی که درباره رویدادهای پیش از ظهور و یاران حضرت مهدی (ع) آمده است، درباره ایران و ایرانیان است که با تعبیرات گوناگونی مانند: اهل فارس، عجم، اهل خراسان، اهل قم، اهل طالقان، اهل ری و... بیان شده است. با بررسی مجموع این روایات به این نتیجه می‌رسیم که در کشور ایران، پیش از ظهور، نظامی الهی و مدافع ائمه معصومین (ع) برپا می‌گردد که موردنظر امام زمان (ع) است و نیز مردم ایران، نقش عمده‌ای در قیام آن حضرت دارند[۶]. رسول خدا (ص) می‌فرماید: "مردمی از مشرق‌زمین قیام می‌کنند و زمینه را برای قیام حضرت مهدی (ع) فراهم می‌سازند"[۷]. نیز می‌فرماید: "پرچم‌های سیاهی از سمت مشرق خواهد آمد که دل‌های آنان همانند پاره‌های آهن است؛ پس هرکس از حرکت آنان آگاهی یافت، به سوی آنان برود و با آنان بیعت کند؛ هرچند لازم باشد که بر روی یخ حرکت کند"[۸]. امام باقر (ع) می‌فرماید: "گویا قومی را می‌بینم که در مشرق قیام کرده‌اند و حق را می‌طلبند، ولی حق را به آنان نمی‌دهند. بار دیگر طلب می‌کنند ولی باز به آنان واگذار نمی‌کنند. در این حالت، شمشیرها را از نیام کشیده، بر شانه می‌گذارند که در این هنگام، دشمن خواسته آنان را می‌پذیرد، ولی آنان نمی‌پذیرند و قیام می‌کنند و حق را واگذار نمی‌کنند، مگر به صاحب امر. کشتگان آنان شهیدند و اگر من آنان را درک می‌کردم، خودم را برای صاحب این امر آماده می‌کردم"[۹].
  • در این روایات، به روشنی از برپایی قیام‌ها و انقلاب‌هایی در آستانه ظهور حضرت مهدی (ع) خبر داده شده است. همه روایات بر این نکته اتفاق دارند که پیش از ظهور مهدی (ع) حکومتی به رهبری یکی از صالحان، که گمان می‌رود از فرزندان پیامبر (ص) هم باشد، در ناحیه مشرق تشکیل می‌گردد و زمینه ظهور را مهیا می‌سازد و این حکومت، تا ظاهر شدن حضرت مهدی (ع) و تسلیم آن به حضرت ایشان ادامه می‌یابد. بر همین اساس، برخی تشکیل دولت شیعی‌مذهب صفویه را که پس از قرن‌ها استیلای حاکمان مستبد و متعصب عامی مذهب، روی کار آمد، همان دولتی دانسته‌اند که در روایات، از جمله زمینه‌سازان حکومت مهدی (ع) به شمار آمده است[۱۰]. در زمان ما نیز، برخی با استناد به ویژگی‌هایی که در روایات آمده، انقلاب اسلامی ایران را که در سال ١٣٥٧ ه‍‌.ش به رهبری امام خمینی (ره) به پیروزی رسید، همان دولتی دانسته‌اند که زمینه را برای ظهور و قیام مهدی (ع) آماده می‌کند. در هرصورت، گرچه قرائن فراوانی این احتمال را قوت می‌بخشد، ولی دلیل قطعی که ثابت کند منظور از حکومت زمینه‌ساز، انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) است، در دست نیست[۱۱][۱۲].

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. متقی هندی، کنز العمال، ج ۱۴، ص ۲۶۳؛ طبرانی، المعجم الاوسط، ج ۱، ص ۹۴؛ ر. ک: سنن ابن ماجه، ح ۴۰۸۸
  2. " كَأَنِّي بِقَوْمٍ قَدْ خَرَجُوا بِالْمَشْرِقِ يَطْلُبُونَ الْحَقَّ فَلَا يُعْطَوْنَهُ ثُمَّ يَطْلُبُونَهُ فَلَا يُعْطَوْنَهُ‏ فَإِذَا رَأَوْا ذَلِكَ‏ وَضَعُوا سُيُوفَهُمْ عَلَى عَوَاتِقِهِمْ فَيُعْطَوْنَ مَا سَأَلُوهُ فَلَا يَقْبَلُونَهُ حَتَّى يَقُومُوا وَ لَا يَدْفَعُونَهَا إِلَّا إِلَى صَاحِبِكُمْ قَتْلَاهُمْ شُهَدَاءُ أَمَا إِنِّي لَوْ أَدْرَكْتُ ذَلِكَ لَاسْتَبْقَيْتُ نَفْسِي لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ‏‏ ‏‏"، نعمانی، الغیبة، ص ۲۷۳؛ ح ۵۰
  3. جمعی از نویسندگان، مجموعه مقالات و گفتارها پیرامون حضرت مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۲۰۷
  4. جمعی از نویسندگان، چشم‏ به‏ راه مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۳۰۳- ۳۰۶،( با تصرف)
  5. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۲۴۹.
  6. چشم‌اندازی به حکومت مهدی (ع)، نجم الدین طبسی، ص ۵۸.
  7. بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۸۷؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۹۹؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۲۶۸.
  8. عقد الدرر، ص ۱۲۹؛ ینابیع المودة، ص ۴۹۱؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۸۴.
  9. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۴۳؛ غیبة نعمانی، ص ۳۷۳.
  10. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۴۳.
  11. برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۴۸.
  12. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص:۳۷۹.