آیا خاتم الاوصیاء از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیا خاتم الاوصیاء از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلیمهدویت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا خاتم الاوصیاء از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

  • این القاب به چه معناست و چرا او را به این لقب‌ها می‌شناسند به ویژه چرا او را قائم می‌گویند؟

پاسخ نخست

رحیم کارگر

حجت الاسلام و المسلمین دکتر رحیم کارگر، در کتاب «مهدویت پیش از ظهور» در این‌باره گفته است:

«خاتم الاوصیاء: از خصایص حضرت مهدی (ع)، لقب زیبا و پرافتخار خاتم الاوصیاء است که او خاتم همه اولیا و اوصیای الهی است؛ زیرا او آخرین امام و پیشوای بعد از پیامبر اکرم است و به تعبیری، آخرین وصی از اوصیای همه پیامبران الهی است. این لقب مبارک، به لسان پدر بزرگوارش جاری شده و او را بدین لقب خوانده است؛ چنان‏که در روایت اسماعیل نوبختی آمده است: بر حضرت عسکری وارد شدم (در همان کسالت و ناراحتی که از دنیا رفت) ... پس فرزند حضرت، او را وضو داد؛ امام عسکری به وی فرمود: بشارت باد تو را ای فرزند عزیزم؛ زیرا تو صاحب الزمانی و تویی مهدی و تویی حجت خدا در زمین و تویی فرزند و وصی من و تویی خاتم اوصیاء (یعنی)، ائمه طاهرین ....[۱]. ابو نصر ظریف (خادم دودمان رسالت) می‌گوید: من روزهای اول ولادت حضرت مهدی (ع)، به خدمتشان رسیدم. به من نگاهی کرد و فرمود: آیا مرا می‌شناسی؟ گفتم: تو آقای من و فرزند آقا و مولای منی. فرمود: نه این مقدار نخواستم؛ عرض کردم: پس چه؟ فرمود: من خاتم اوصیا هستم؛ به وجود من، بلا از شیعیان و خاندان من دفع می‌‏شود.[۲]. ابن عربی در فتوحات مکیه می‌‏گوید: از آنجا که احکام شریعت محمدی (ص) با احکام دیگر شرایع و انبیا فرق دارد ... و با آمدن او شریعت ختم شده است، آن حضرت این استحقاق را دارد که ولایت خاصّه‌‏اش نیز ختم داشته باشد که این (خاتم اوصیا)، نامش مطابق نام حضرت محمد (ص) و اخلاقش دربرگیرنده اخلاق آن حضرت باشد. او همان کسی است که مهدی نام دارد. معروف و منتظر است و از عترت و سلاله پیامبر است ...[۳]»[۴]»[۵].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت» در این‌باره گفته است: «یکی از القاب حضرت مهدی (ع) خاتم الاوصیا (پایان بخش جانشینان پیامبر اکرم (ص)) است. این لقب ابتدا بر زبان خود آن حضرت در کودکی- آن‌گاه که در آن سنین لب به سخن گشود- جاری شد. البته این لقب درباره حضرت علی (ع) به عنوان پایان بخش اوصیای آخرین پیامبر به کار رفته است[۶]. طریف ابو نصر گوید: "بر صاحب الزمان (ع) وارد شدم؛ آن حضرت فرمود: برای من صندل احمر (نوعی چوب خوش‌بو) بیاور. پس برای ایشان آوردم؛ آن حضرت رو به من کرد و فرمود: آیا مرا می‌شناسی؟ گفتم: بله. سپس فرمود: من کیستم؟ عرض کردم: شما آقای من و فرزند آقای من هستید. پس آن حضرت فرمود: مقصودم این نبود! گفتم: خداوند مرا فدای شما گرداند! بفرمایید مقصودتان چه بود؟ حضرت فرمود: "اَنَا خاتَمُ الاَوْصِیاءِ وَ بی یَدْفَعُ اللّه عَزَّوَجَلَّ اَلْبَلاءَ عَنْ اَهْلی وَ شیعَتی"[۷]؛ "من خاتم الاوصیاء هستم که خداوند به وسیله من، بلا را از اهل و شیعیانم دور می‌سازد". علاوه بر خاتم الاوصیاء از حضرت مهدی (ع) به عنوان "خاتم الائمه" نیز یاد شده است؛ چنان‌که رسول گرامی اسلام (ص) می‌فرماید: "مَعاشِرَ النَّاسِ! اِنِّي نَبِيٌّ وَ عَلِيٌّ وَصِيِّي. اَلَا وَ اِنَّ خَاتَمَ الاَئِمَّهِ مِنّاَ القَائِمَ المَهدِيَّ..."[۸]؛ "ای مردمان! من پیامبرم و علی جانشین من. آگاه باشید که خاتم الائمه، قائم و مهدی از ما است"»[۹].

پانویس

  1. "أَبْشِرْ يَا بُنَيَّ فَأَنْتَ صَاحِبُ الزَّمَانِ وَ أَنْتَ الْمَهْدِيُّ وَ أَنْتَ حُجَّةُ اللَّهِ عَلَى أَرْضِهِ وَ أَنْتَ وَلَدِي وَ وَصِيِّي ... وَ أَنْتَ خَاتَمُ الْأَوْصِيَاءِ الْأَئِمَّةِ الطَّاهِرِينَ ..."؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۰۹
  2. "أَنَا خَاتَمُ الْأَوْصِيَاءِ بِي يَدْفَعُ اللَّهُ الْبَلَاءَ عَنْ أَهْلِي وَ شِيعَتِي‏"؛ کتاب الغیبة، ص ۲۴۶
  3. فتوحات مکیه، ج ۱۲، ص ۱۲۷ و ۱۲۸.
  4. مهدویت پیش از ظهور، ص ۹۴، ۱۰۳.
  5. مهدویت پیش از ظهور، ص ۹۴، ۱۰۳.
  6. ر.ک: بحار الانوار، ج ۵۴، ص ۹۳ و ج ۹۷، ص ۳۳۱.
  7. کتاب الغیبة، ص ۲۴۶، ح ۲۱۵؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۴۱، ح ۱۲.
  8. فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص ۹۷.
  9. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۲۲۴.