المعارف السلمانیة بمراتب الخلفاء الرحمانیة (مقاله)
المعارف السلمانیة بمراتب الخلفاء الرحمانیة عنوان مقاله‌ای است که به بررسی کیفیت علم امام می‌پردازد. این مقاله توسط سید عبدالحسین نجفی لاری به زبان عربی نوشته شده و در کتاب علم امام (مجموعه مقالات) با گردآورى محمد حسن نادم به چاپ رسیده است. این مقاله به طور مستقل به صورت کتاب نیز چاپ شده است.[۱]
| المعارف السلمانیة بمراتب الخلفاء الرحمانیة | |
|---|---|
 | |
| زبان | عربی |
| نویسنده | سید عبدالحسین نجفی لاری |
| موضوع | علم، علم الامام |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | علم امام |
| وابسته به | دانشگاه ادیان و مذاهب |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | ۱۳۸۸ |
| تعداد صفحات | ۷۹ |
چکیده مقاله
- مؤلف در ابتدای مقاله به کمیت و کیفیت علم امام می‌پردازد، می‌گوید: مراد از عموم کمیت علم امام، علم او به ما کان و ما یکون تا روز قیامت است. او روایاتی که نفی کنندۀ برخی از علم‌ها از ائمه(ع) است را معارض با روایات متواتره‌ای می‌داند که علم ما کان و ما یکون را برای امامان ثابت می‌کنند. او سرانجام روایات مثبت علم عام را بر روایات نافی ترجیح می‌دهد. مؤلف در ادامه می‌نویسد: مراد از روایات نافی عموم علم امام، نفی تعمیم علم امام دربارۀ موضوعاتی است که منجر به جهل به حکم الهی نشود. او مشهور علمای امامیه را مثبت عموم کمیت و فعلیت علم امام می‌داند و نافیان فعلیت علم امام را برخی از معاصرین از جمله صاحب حقائق الاصول و از گذشتگان شیخ صدوق را معرفی می‌کند که قائل به سهو النبی(ص) است و نافی سهو النبی را غالی می‌داند. البته مؤلف تأکید می‌کند که مراد صدوق از سهو، سهو در تبلیغ رسالات الهی و سهوی که به اختلال عقلی منتهی می‌شود نمی‌باشد. مؤلف در ادامه به صورت مفصل به ذکر شبهات مربوط به علم امام و جواب و نقد آنها می‌پردازد که از جمله این شبهات، قول شیخ صدوق مبنی بر جواز سهو النبی(ص) است که به تفصیل با روشی اجتهادی این سخن را پاسخ داده است. از ویژگی‌های این رساله سخن پایانی آن است که درباره حکم فقهی اعتقاد به علم امام است که همانند مباحث گذشته به صورت استدلالی به آن پرداخته شده و رساله به انجام رسیده است»[۲].
فهرست مقاله
- مقدمه؛
- کمیت علم امام و کیفیت آن؛
- منظور نفی کننده از نفی عمومیت علم امام؛
- منشأ اختلاف در علم امام؛
- آیات ثابت کننده؛
- آیات نفی کننده؛
- روایات ثابت کننده؛
- برخی از ابواب روایات؛
- روایات نفی کننده عمومیت علم امام؛
- معالجه نمودن اختلاف در روایات؛
- نشانه‌ها و شواهد جمع نمودن میان روایات؛
- مرجح‌های سندی؛
- اجماع محدثان و فقیهان و متکلمان بر مسأله عصمت؛
- دلیل عقلی بر ضرورت وجود عصمت؛
- شبهه‌های این مسأله و پاسخ آنها؛
- وجوه محل اشکالی که مخالفین این مسأله به آن تمسک جستند؛
- حکم تکلیفی و حکم وضعی در این مسأله؛
- تبیین ادله قرآنی و روائی و اجماعی و عقلی در مسأله؛
دربارهٔ پدیدآورنده
