امام معصوم از چه زمانی صاحب علم غیب می‌شود؟ (پرسش)

امام معصوم از چه زمانی صاحب علم غیب می‌شود؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب
مدخل اصلی	علم غیب

امام معصوم (ع) از چه زمانی صاحب علم غیب می‌شود؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.

پاسخ نخست

حجت الاسلام و المسلمین ایمانی در «وبگاه بهترین سخن‌ها» در پاسخ به این پرسش آورده است:

«شواهد فراوانی در دست است که رسول‌الله (ص) و ائمه (ع) از همان دوران نوزادی و کودکی، هم با ملائک در ارتباط بوده‌اند، هم علم غیب داشته‌اند هم صاحب معجزات بوده‌اند. امیرالمؤمنین (ع) در نهج البلاغه فرموده‌اند: "از همان لحظه‏‌ای که پیامبر (ص) را از شیر گرفتند، خداوند بزرگ‏ترین‏ فرشته‏ خود را مأمور تربیت پیامبر (ص) کرد تا شب و روز، او را به راه‏‌های بزرگواری و راستی و اخلاق نیکو راهنمایی کند؛ و من همواره با پیامبر بودم چونان فرزند که همواره با مادر است. پیامبر (ص) هر روز نشانه تازه‏‌ای از اخلاق نیکو را برایم آشکار می‌‏فرمود، و به من فرمان می‌‏داد که به او اقتداء نمایم. پیامبر (ص) چند ماه از سال را در غار حراء می‏‌گذراند، تنها من او را مشاهده می‌‏کردم، و کسی جز من او را نمی‌‏دید، در آن روزها، در هیچ خانه اسلام راه نیافت جز خانه رسول خدا (ص) که خدیجه هم در آن بود و من سومین آنان بودم. من نور وحی و رسالت را می‏‌دیدم، و بوی نبوت را می‏‌بوییدم. من هنگامی که وحی بر پیامبر (ص) فرود می‏‌آمد، ناله شیطان را شنیدم، گفتم ای رسول خدا (ص)، این ناله کیست؟ گفت: شیطان است که از پرستش خویش مأیوس گردید و فرمود: ای علی! تو آنچه را من می‌‏شنوم، می‌‏شنوی، و آنچه را که من می‏‌بینم، می‏‌بینی، جز اینکه تو پیامبر نیستی، بلکه وزیر من بوده و به راه خیر می‏‍‌روی" در این خطبه از نهج البلاغه، امیر مؤمنان (ع) هم از علم غیب داشتن پیامبر (ص) در دوران قبل از نبوّتشان خبر داده هم از علم غیب داشتن خودشان قبل از امامتشان».

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین اوجاقی؛

ناصرالدین اوجاقی حجت الاسلام و المسلمین ناصرالدین اوجاقی در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «علم امام از دیدگاه کلام امامیه» در این‌باره گفته‌ است: «در مکتب بغداد بیشتر تمایل بر این است که امام قبل از زمان امامت نیازی نیست که در علم کامل باشد. سید مرتضی علم امام را با علم پیامبر مقایسه می‌کند و می‌گوید همچنانکه پیامبر قبل از تکامل شرع به همه آن علم ندارد امام نیز قبل از امامت به همه احکام علم ندارد. (...) شیخ طوسی نیز به تبع استاد خود معتقد است که امام از ابتدا که به دنیا می‌آید علم ندارد بلکه به تدریج این علم را از پیامبر و یا از امام قبل از خود دریافت می‌کند و این علم وقتی امامت به او می‌رسد کامل می‌شود. شیخ مفید معتقد است که در مورد بعد از امامت ما یقین داریم که هیچ نقصی در علم امام وجود ندارد اما در مورد قبل از امامت ایشان ترجیح می‌دهد که توقف کند. دلیل ایشان هم ورود برخی روایات است که دلالت می‌کنند بر اینکه ائمه در تمام احوال چه قبل از امامت و چه بعد از آن و چه در زمان کودکی از همه نقص‌ها از جمله جهل مبرا هستند. و شیخ چون نمی‌تواند به مفاد این اخبار فتوا دهد توقف می‌کند».

۲. پژوهشگران پایگاه پرسمان قرآنی.

پایگاه پرسمان قرآنی پژوهشگران پایگاه پرسمان قرآنی، در پاسخ به این پرسش آورده‌اند: «بستگی به اراده و خواست خداوند در خصوص یک فرد دارد. علم لدنی تنها به امامان و معصومان داده نمی‌شود تا تصور کنیم هر زمان امام (ع) به مقام امامت نائل شدند چه در کودکی و چه در بزرگ‌سالی به علم لدنی دست یابند بلکه به بسیاری از افراد غیر معصوم و اولیای الهی علم لدنی اعطا شده است. البته علم لدنی امام معصوم (ع) با دیگران هرچند معصوم هم باشند متفاوت است. آصف ابن برخیا که تخت بلقیس را قبل از یک پلک زدن نزد حضرت سلیمان حاضر ساخت کسی بود که به تعبیر قرآن کریم بخشی از علم کتاب یا بخشی از علم لدنی به او عطا شده بود نه همه علم کتاب: این مسأله نشان می‌دهد که علم لدنی مراتبی دارد که افراد بر اساس شرایط و موقعیت خویش از آن بهره‌مند می‌شوند».

پرسش‌های وابسته

1. آیا در میان مخلوقات فقط انسان عالم به غیب می‌شود؟ (پرسش)
2. آیا انسان آگاه از غیب باید عصمت داشته باشد؟ (پرسش)
3. چه کسی غیر از خدا عالم به غیب است؟ (پرسش)
4. آیا همه پیامبران علم غیب داشته‌اند؟ (پرسش)
5. آیا همه امامان علم غیب داشته‌اند؟ (پرسش)
6. آیا پیامبران پیش از آغاز وحی و نبوت و امامان پیش تصدی امامت از علم غیب برخوردار بوده‌اند؟ (پرسش)
7. آیا آگاهی از غیب و پیشگویی حوادث به معنای وجود سناریوی آماده و در نهایت جبر انسان نیست؟ (پرسش)
8. آیا امام معصوم عالم به غیب است؟ (پرسش)
9. اگر امام معصوم علم غیب دارد پس چرا قرآن علم غیب را از بشر نفی می‌کند؟ (پرسش)
10. آیا غیر معصوم می‌تواند پیشگویی کند؟ (پرسش)
11. آیا پیشگویی‌هایی که افراد غیر معصوم انجام داده‌اند نقض آیات انحصار علم غیب نیستند؟ (پرسش)
12. آیا علم غیب پیامبران از لحاظ مرتبه یکسان است؟ (پرسش)
13. آیا آیه ۳۰ سوره بقره مثبت علم غیب فرشتگان است؟ (پرسش)
14. تفاوت علم غیب خدا و معصوم چیست؟ (پرسش)
15. آیا مقام علم غیب به غیر معصوم داده می‌شود؟ (پرسش)
16. شرایط دستیابی غیر معصوم به علم غیب چیست؟ (پرسش)
17. غیر معصوم از چه راهی می‌تواند به غیب آگاهی یابد؟ (پرسش)
18. ادراک کدام علوم غیبی برای غیر معصوم ممکن است؟ (پرسش)
19. آیا غیر معصوم وظیفه دارد به دنبال فراگیری علوم غیبی باشد؟ (پرسش)
20. وظایف علمی و عملی غیر معصوم در قبال علوم غیبی چیست؟ (پرسش)
21. در صورت آگاهی از برخی علوم غیبی آیا غیر معصوم اجازه انتقال آن به دیگران را دارد؟ (پرسش)
22. آیا آگاهی غیر معصوم از غیب با حکمت الهی در امتحان او منافات ندارد؟ (پرسش)
23. با توجه به اینکه علم غیب غیر خدا ویژه رسولان برگزیده است آگاهی غیر معصوم از برخی امور غیبی چه توجیهی دارد؟ (پرسش)
24. آیا از راه غیر مشروع می‌توان به علم غیب دست یافت؟ (پرسش)
25. با توجه به عقیده بداء آیا بهره‌مندی انسان از علم غیب به معنای برتری مخلوق بر خالق نیست؟ (پرسش)
26. آیا شیطان و فرشتگان می‌توانند به افکار ما آگاهی داشته باشند؟ (پرسش)
27. آیا از نظر اسلام امکان دارد روزی دستگاهی اختراع شود که قادر باشد ما را به گذشته یا آینده ببرد؟ (پرسش)
28. آیا آگاهی از سرنوشت به نفع انسان یا به ضرر اوست؟ (پرسش)