قیام امام مهدی چه روزی است؟ (پرسش)
| قیام امام مهدی چه روزی است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / عصر ظهور امام مهدی / قیام امام مهدی / زمان قیام امام مهدی |
| مدخل اصلی | عاشورا |
| تعداد پاسخ | ۳ پاسخ |
قیام امام مهدی (ع) چه روزی است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:
«عاشورا روز دهم محرم، روز شهادت سالار شهیدان حسین بن علی (ع) و فرزندان و اصحاب او در کربلا است[۱]. در فرهنگ شیعی، عاشورا، به دلیل وقوع شهادت امام حسین (ع) در این روز، عظیمترین روز سوگواری و ماتم به حساب میآید. در این روز، بزرگترین فاجعه و ستم درباره خاندان پیامبر (ع) انجام گرفته است. دشمنان اسلام و اهل بیت (ع) این روز را خجسته شمرده، به شادی میپردازند؛ اما پیروان خاندان رسالت، به سوگ و عزا مینشینند و بر کشتگان این روز میگریند.
امامان شیعه، یاد این روز را زنده میداشتند و در آن، مجلس عزا برپا میکردند و بر حسین بن علی (ع) میگریستند؛ آن حضرت را زیارت میکردند و به زیارت او تشویق و امر مینمودند و این روز، روز اندوه‌شان بود. آنچه این روز را به مهدویت مرتبط می‌کند، روایاتی است که از قیام آن حضرت در این روز خبر می‌دهد. امام صادق (ع) فرمود: "قائم در روز عاشورا قیام می‌کند"[۲]»[۳].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین یوسفیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی یوسفیان، در کتاب «رخدادهای ظهور» در این‌باره گفته است:
«آن چه تقریباً مسلّم و مورد پذیرش است، این است که آغاز قیام بزرگ و جهانی امام مهدی (ع) مقارن با روز عاشورا خواهد بود. این مطلب، در روایات مختلفی، مورد اشاره واقع شده است. از امام صادق (ع) نقل شده است: "در شب بیست و سوم (ماه رمضان) به اسم قائم (ع) ندا داده می‌شود و در روز عاشورا قیام می‌کند و آن، روزی است که امام حسین (ع)در آن، کشته شد"[۴] در روایت دیگری نیز از ایشان، آمده است: "قائم (ع) در روز عاشورا قیام می‌کند"[۵]. شاید حکمت این تقارن، در این باشد که امام مهدی (ع) ادامه دهنده همان حرکتی خواهد بود که جد بزرگوارشان، امام حسین (ع) در کربلا و در روز عاشورا پایه‌ریزی کرد. البته در این که آن روز عاشورایی که امام زمان (ع)در آن، قیام می‌کند، کدام روز از روزهای هفته خواهد بود، اختلاف است. برخی، طبق بعضی روایات، آن روز را روز شنبه می‌دانند؛ مانند روایتی که از امام صادق (ع)در ارشاد مفید بیان شده است. حضرت در ضمن آن روایت، می‌فرماید: "گویا او را می‌بینم که در روز شنبه، دهم محرم، بین رکن و مقام ایستاده است و جبرئیل ندای بیعت سر می‌دهد و شیعیان از اطراف به سمت ایشان می‌آیند"[۶]. از امام باقر (ع) نیز نقل شده است: "قائم (ع) روز شنبه و عاشورا خروج می‌کند؛ روزی که در آن، امام حسین (ع) کشته شد"[۷]. در عین حال، برخی دیگر، روز جمعه را روز ظهور می‌دانند. اینان نیز به روایتی تمسک می‌کنند که از امام صادق (ع) نقل شده است: "قائم ما اهل بیت در روز جمعه خروج می‌کند"[۸]. شاید بتوان این روایات را چنین جمع کرد؛ که روز ظهور، روز جمعه است؛ اما روز شنبه، روزی است که لشکر ده هزار نفری حضرت، در مکه گرد آمده و تحت فرماندهی آن امیر بزرگ، جنگ با مشرکان را شروع خواهند کرد»[۹].
|
| ۲. مجتبی تونه‌ای؛ |
|---|
|
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:
«در پاره‌ای روایات، از عاشورا به روز ظهور حضرت مهدی (ع) تعبیر شده است. امام باقر (ع) می‌فرمایند: "حضرت قائم (ع) روز شنبه که روز عاشورا است قیام می‌کند؛ روزی که امام حسین (ع) شهید شد"[۱۰]. و نیز می‌فرمایند: "آیا می‌دانید که این روز -عاشورا- چه روزی است؟ همان روزی است که خداوند توبه آدم و حوا را پذیرفت؛ روزی است که خداوند دریا را برای بنی اسرائیل شکافت و فرعون و پیروانش را غرق کرد و موسی (ع) بر فرعون پیروز شد. روزی است که ابراهیم (ع) متولد شد. روزی است که خداوند توبه قوم یونس (ع) را پذیرفت؛ روز تولد حضرت عیسی (ع) و روزی است که حضرت قائم (ع) در آن روز قیام می‌کند"[۱۱]. امام باقر (ع) می‌فرماید: "یکدیگر را در روز عاشورا، این‌گونه تعزیت دهید: "أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا بِمُصَابِنَا بِالْحُسَيْنِ وَ جَعَلَنَا وَ إِيَّاكُمْ مِنَ الطَّالِبِينَ بِثَأْرِهِ مَعَ وَلِيِّهِ الْإِمَامِ الْمَهْدِيِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ (ع)"[۱۲]؛ خداوند اجر ما و شما را در مصیبت حسین (ع) بزرگ گرداند و ما و شما را از کسانی قرار دهد که به همراه ولی‌اش، امام مهدی از آل محمد (ع)، طلب خون آن حضرت کرده، به خون‌خواهی او برخیزیم. خود حضرت مهدی (ع) نیز در زنده نگهداشتن یاد عاشورا می‌کوشد. گواه آن، داستان علامه بحر العلوم است که با آن کهولت سن و موقعیت علمی و اجتماعی، در صف سینه‌زنان امام حسین (ع) با وضعیتی خاص ظاهر می‌شود. و وقتی از او می‌پرسند چرا چنین عزاداری می‌کنید؟ می‌فرماید: با رسیدن به دسته سوگواران، چشمم به محبوب دل‌ها، امام عصر (ع) افتاد و دیدم آن حضرت، با سر و پای برهنه در میان انبوه عزاداران، در سوگ پدرش حسین (ع) با چشمانی اشک‌بار به سر و سینه می‌زند؛ به همین جهت، قرار از کفم رفت و چنین به سوگواری پرداختم[۱۳]»[۱۴]. |
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۴۶۳
- ↑ " يَقُومُ الْقَائِمُ يَوْمَ عَاشُورَاءَ "، نعمانی، الغیبة، ص ۲۸۲، ح ۶۸
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۳۰۳ - ۳۰۴.
- ↑ " يُنَادَى بِاسْمِ الْقَائِمِ (ع) فِي لَيْلَةِ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِينَ وَ يَقُومُ فِي يَوْمِ عَاشُورَاءَ وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي قُتِلَ فِيهِ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍ (ع)"؛ ارشاد، ص۳۶۱؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۴۸۹، ح۱۰۶۰.
- ↑ " يَقُومُ الْقَائِمُ يَوْمَ عَاشُورَاءَ"؛ غیبت نعمانی، ب۱۴، ح۶۸؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۹۷، ح۵۶.ص:۴۵
- ↑ " كَأَنِّي بِهِ يَوْمَ السَّبْتِ الْعَاشِرَ مِنَ الْمُحَرَّمِ قَائِمٌ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ- جَبْرَئِيلُ (ع) بَيْنَ يَدَيْهِ يُنَادِي بِالْبَيْعَةِ لَيَمْضِيَنَّ إِلَيْهِ شِيعَتُهُ مِنْ أَطْرَافِ الْأَرْضِ "؛ ارشاد، ج ۲، ص ۳۷۹.
- ↑ " يَخْرُجُ الْقَائِمُ (ع) يَوْمَ السَّبْتِ يَوْمَ عَاشُورَاءَ الْيَوْمَ الَّذِي قُتِلَ فِيهِ الْحُسَيْن(ع) "؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ب۵۷، ح۱۹؛ معجم احادیث امام مهدی(، ج۳، ص۲۹۳، ح۸۳؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۸۵، ح۱۷؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۹۰، ح۳۰ و بحارالانوار، ج۹۸، ص۱۹۰، ح۳.
- ↑ " يَخْرُجُ قَائِمُنَا أَهْلَ الْبَيْتِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ "؛ خصال، ج۲، ص۳۹۴، ح۱۰۱؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۴۹۶، ح۱۰۶۷؛ بحارالانوار، ج۷، ص۵۹، ح۳.
- ↑ یوسفیان، مهدی؛ رخدادهای ظهور، ص ۴۳ - ۴۶.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۳؛ غیبة طوسی، ص ۲۷۴.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۵.
- ↑ مصباح المتهجد، مفاتیح الجنان.
- ↑ عاشورا و انتظار، پورسید آقایی، ص ۲۷.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۴۷۶.