بحث:امام صادق علیه‌السلام

Page contents not supported in other languages.
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

امام صادق (ع)، ششمین پیشوا از امامان دوازده‌گانه شیعه، در سال۸۳هجری[۱] یا سال ۸۰ هجری[۲] هفدهم ربیع الأول[۳] در سپیده دم روز جمعه یا دوشنبه در مدینه دیده به جهان گشود[۴][۵]

پدر برزگوارش امام باقر (ع) و مادرش ام فروه، بنت قاسم بن محمد بن ابوبکر بود[۶] نامش را به سفارش پیامبر اسلام جعفر نهادند[۷]. کنیه‌اش ابوعبدالله یا ابواسماعیل و از القاب بارزش صادق، صابر، فاضل و ظاهر می‌باشد[۸].

مدت امامت آن حضرت ۳۴ سال بود[۹] و ۱۲ سال از عمرش در عصر امامت امام سجاد (ع) و بعد از آن ۱۹ سال با امام باقر (ع) سپری شد و ایام امامتش مصادف با خلافت هشام بن عبدالملک، و ولید بن یزید بن عبدالملک و یزید بن ولید بن عبدالملک و ابراهیم بن ولید و مروان بن محمد، از خلفای اموی و سفاح و منصور دوانیقی، از خلفای عباسی بوده است.

در سال ۱۴۸هجری، ۲۵ ماه شوال یا نیمه ماه در سن ۶۵سالگی به شهادت رسید[۱۰].

سبب شهادتش در اثر سمی بود که منصور به حضرت داد[۱۱].

امام صادق (ع) منصور دوانیقی و حاکم مدینه و حمیده، مادر موسی بن جعفر و عبدالله افطح و موسی بن جعفر را وصی خود مشخص کرد و این، به جهت حفظ جان امام کاظم از شر منصور بود[۱۲].

عصر امامت حضرت صادق (ع) از پرآشوب‌ترین دوره‌های تاریخ اسلام بود و قیام‌های بنی العباس در سراسر عالم اسلام با شعار "الرضا من آل محمد" جریان داشت، و برخی از علویان و شیعیان که از حقیقت امر مطلع نبودند فریفته این شعار می‌شدند. امام صادق (ع) در جمع علویان که با تنی چند از بنی العباس در ابواء اجتماع کرده بودند و برای محمد بن عبدالله بن حسن به عنوان مهدی موعود بیعت می‌گرفتند حاضر شد و آنان را از قیام منع کرد و متذکر شد محمد بن عبدالله مهدی موعود نمی‌باشد و برنده اصلی ماجرا بنی العباس هستند و محمد به دست آنان کشته می‌شود[۱۳].

امام صادق (ع) دعوت ابوسلمه خلال را که از سران قیام عباسی بود، رد کرد و در پاسخ نامه وی نوشت: "نه تو از یاران من هستی و نه زمان، زمان من است"[۱۴] پس از پیروزی بنی عباس، فشار سیاسی بر شیعیان چندین برابر شد و امام، شیعیان را به تقیه سفارش می‌کرد و منصور در مدینه جاسوسانی داشت که در پی شناسایی شیعیان و کشتن آنان بودند[۱۵][۱۶].

پانویس

  1. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۷۲؛ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۵۳؛ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۳۲۷؛ طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص۱۱۰.
  2. بخاری، محمد بن اسماعیل، تاریخ الکبیر، ج۲، ص۱۸۲؛ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ج۲، ص۶۹۱.
  3. نیشابوری، فتال، روضة الواعظین، ج۱، ص۲۱۲؛ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ج۱، ص۵۱۴.
  4. نیشابوری، فتال، روضة الواعظین، ج۱، ص۲۱۲.
  5. لطفی، مهدی، امامت امام صادق، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص ۴۳۸.
  6. مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۵۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۷۵.
  7. طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص۱۱۱.
  8. ر. ک: اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۶۹۱.
  9. ر. ک: کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۷۵.
  10. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۷۲؛ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۵۳؛ نیشابوری، فتال، روضة الواعظین ج۱، ص۲۱۲؛ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ج۱، ص۵۱۴.
  11. طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص۱۱۱.
  12. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۳۱۰.
  13. مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۶۷- ۲۷۱؛ بحرانی، عبدالله، عوالم العلوم، ج۲۰، ص۹۵۶؛ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، ص۲۱۷.
  14. «مَا أَنْتَ مِنْ رِجَالِي وَ لاَ الزَّمَانُ زَمَانِي»؛ شهرستانی، ابوالفتح محمد بن عبدالکریم، ملل و نحل، ج۱، ص۱۵۳؛ قندوزی، سلیمان، ینابیع الموده، ج۳، ص۱۶۱؛ مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۳، ص۲۵۳- ۲۵۴.
  15. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۳۵۱؛ طوسی، محمد بن حسن، رجال کشی، ص۵۰۲؛ مجلسی محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۷، ص۳۴۳.
  16. لطفی، مهدی، امامت امام صادق، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص ۴۳۹.