بحث:همسران پیامبر خاتم در تاریخ اسلامی

همسران پیامبر

پس از خدیجه پیامبر همسران متعددی داشته است و این از ویژگی‌های خاص رسول خدا(ص) بوده که می‌توانسته بر خلاف دیگر مسلمانان، بیش از چهار زن دائم داشته باشد. دیگر مسلمانان چنین حقی ندارند. توجه به این نکته لازم است که تمام زنان پیامبر(ص) کسانی بودند که همسران خود را از دست داده بودند و پیامبر برای تألیف قلوب قبایل مختلف، آنان را به همسری می‌گرفت. بیشتر آنان از قبایل مکه بودند؛ زیرا زنان مدینه نسبت به هوو حساس بودند. عایشه تنها همسر پیامبر است که گفته شده باکره بوده است. حضرت در ماه شوال در مکه با وی ازدواج کرد و مراسم زفاف او در مدینه بود. فرزندان پیامبر تنها از خدیجه بودند و ابراهیم از کنیز حضرت ماریه قبطیه بود که در هجده ماهگی درگذشت.

در کافی به نقل از ابو بصیر و دیگران اسامی زنان پیامبر(ص) را با نسبت قبیله‌ای آنان چنین نقل کرده است:

1. خدیجه دختر خویلد؛
2. عایشه دختر ابی بکر از تیم؛
3. حفصه دختر عمر از بنی عدی؛
4. ام سلمه دختر ابو امیه از بنی مخزوم؛
5. ام حبیب (یا حبیبه) دختر ابوسفیان از بنی امیه؛
6. زینب دختر جحش از بنی اسد؛
7. میمونه دختر حارث از بنی هلال؛
8. سوده دختر زمعه از بنی اسد؛
9. صفیه دختر حی بن اخطب از بنی اسرائیل و یهود؛
10. جویریه دختر حارث؛
11. ام ولد یا کنیز آزادشده (ماریه قبطیه)؛
12. زینب دختر ابو جون که فریب خورد. او از بنی عامر بود؛
13. زنی از کنده و برخی که خود را به پیامبر(ص) هبه می‌کردند. نه تن از آنان پس از پیامبر زنده ماندند. شیخ طوسی در مبسوط نقل می‌کند که رسول خدا(ص) هجده همسر و سه کنیز برگزید. هفت تن از همسران حضرت از قریش و یکی از هم پیمانان آنان و نه نفر از سایر قبایل و یک نفر هم از یهود بود.

مسائل و نکاتی دربارۀ همسران پیامبر

در کافی به تناسب، حوادثی مربوط به زنان پیامبر(ص) نقل شده است که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

سرگذشت بد شماری از زنان پیامبر

جریان فریب خوردن زنی به نام سنیَ یا سناه از قبیله عامر بن صعصه که پیامبر(ص) با او ازدواج کرده بود و بسیار زیبا بود. عایشه و حفصه به جهت زیبایی او برای او نقشه کشیدند و در دام آن دو گرفتار شد. پیامبر(ص) او را رها کرد و به او دستور داد به خانه‌اش باز گردد و او را طلاق داد. زن کندی زینب دختر ابی جون بعد از مرگ ابراهیم فرزند رسول خدا(ص) که مادرش ماریه قبطیه بود، گفت: او اگر پیامبر بود، پسرش نمی‌مرد. پیامبر(ص) او را به خانه‌اش فرستاد. وقتی ابوبکر به خلافت رسید، این دو (سنی و زینب) خواستگار داشتند. ابوبکر پیشنهاد کرد یا همسر پیامبر باقی بمانند و در حجاب قرار گیرند یا با دیگری ازدواج کنند. آنان ازدواج را پذیرفتند. شوهر یکی به جزام و دیگری به جنون مبتلا شد.

اعتراض به پیامبر

زینب دختر جحش به پیامبر(ص) اعتراض کرد که عدالت را رعایت نمی‌کند و برخی زنان دیگر مانند حفصه مدعی بودند اگر پیامبر آنان را رها کند، همسران مناسبی خواهند داشت. پیامبر(ص) ناراحت شد و بیست روز و به نقل من لا یحضره الفقیه بیست و نه روز از همسران خود کناره‌گیری کرد و به مشربه ام ابراهیم رفت. دراین باره آیه قرآن نازل شد که اگر دنبال دنیا هستید، پیامبر(ص) شما را رها می‌کند و اگر با پیامبر و دنبال حق هستید، اجر شما دو برابر است. پیامبر از آنان خواست یا ایشان را انتخاب کنند یا جدا شدن از حضرت را که آنان پیامبر را برگزیدند.

ولیمه ازدواج

دادن ولیمه در عروسی مستحب است. هنگامی که پیامبر(ص) با میمونه دختر حارث ازدواج کرد، غذایی از نوع سویق ولیمه داد. پیامبر(ص) با او در عمرةالقضاء ازدواج کرد و مراسم زفاف بعد از عمره در سرَف زیر قبه‌ای برگزار شد. میمونه در سال ۵۱ در سرف درگذشت و همانجا دفن شد.

خواستگاری زن انصاری از پیامبر

امام باقر(ع) گوید: زنی از انصار درحالی که لباس پوشیده و موهای خود را شانه کرده بود، بر پیامبر در خانه حفصه وارد شد و گفت: ای پیامبر، زن به خواستگاری شوهر نمی‌رود و من زنی هستم که مدت‌هاست بدون شوهرم و فرزندی ندارم؛ آیا تو نیاز داری؟ من خودم را به تو بخشیدم، اگر مرا بپذیری. پیامبر فرمود: خیر باشد و برایش دعا کرد؛ سپس فرمود: ای خواهر انصاری، خداوند به شما از جانب رسول خدا(ص) پاداش خیر دهد. به تحقیق که مردانتان مرا یاری کردند و زنانتان به من علاقه‌مندند. حفصه به زن گفت: چقدر بی‌حیایی و جرئت داری و علاقه شدید به مردان داری. پیامبر به حفصه فرمود: ای حفصه، دست از او بدار. او از تو بهتر است. به رسول خدا(ص) علاقه دارد؛ تو او را سرزنش می‌کنی و بر او عیب می‌گیری؛ سپس به زن گفت: بازگرد خداوند تو را رحمت کند. خداوند بر تو بهشت را واجب کرده به جهت علاقه‌ای که به من داری و محبت و شادی‌ات را به من اعلام کردی و به زودی دستور من خواهد آمد، اگر خدا بخواهد. در این باره آیه قرآن نازل شد که اگر زن مؤمنی خودش را به پیامبر بخشید، این حق پیامبر(ص) است که با او ازدواج کند و این برای دیگر مردان مسلمان نیست؛ پس هبه کردن زن خودش را به پیامبر برای حضرت جایز است اما برای دیگران حلال نیست.