برهان عنایت چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
برهان عنایت چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با امام مهدی / وجود امام مهدی / ضرورت عقلی وجود امام مهدی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

برهان عنایت چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی اصغر رضوانی

آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:

«یکی از براهینی که بر وجود امام زمان (ع) استدلال می‌شود برهان عنایت است. عنایت در لغت به معنای اراده و قصد است و در اصطلاح، تعریفات گوناگونی برای آن شده است. شیخ اشراق می‌گوید: عنایت، احاطه حق تعالی به چگونگی نظام کلی و به آنچه که تمام این مجموعه بر آن است می‌باشد...[۱] فخر رازی می‌گوید: عنایت، یعنی علم خداوند به اینکه اشیا به چه حالتی باشند تا بر بهترین و کامل ترین وجه واقع شوند[۲].

صدر المتألهین می‌گوید: نظام معقول که نزد حکما عنایت نام دارد، مصدر همین نظام موجود است، پس این عالم موجود، در نهایت خیر و فضیلت ممکن است[۳].

وجوب وجود امام را از طریق برهان عنایت به دو بیان می‌توان تقریر کرد:

  1. آفرینش هستی بهترین و نیکوترین نظام ممکن است. لازمه این گفتار، لزوم وجود امام در آفرینش است، وگرنه نظام، احسن نخواهد بود. لذا به همان دلیل و برهانی که تکلیف و بعثت ضرورت دارد، وجود مستمر امام نیز ضرورت دارد.
  2. خداوند برای کمال یابی هر موجودی که در این عالم رنگ هستی می‌گیرد همه نوع ابزار ضروری و غیرضروری را در اختیارش گذاشته تا به کمال برسد، چگونه ممکن است انسانی که در دامان همین طبیعت است از این قانون استثنا شده و ارتقای معنوی او نادیده گرفته شود؟»[۴].

پرسش‌های وابسته

  1. دلیل عقلی بر خالی نبودن هیچ زمانی از امام معصوم چیست؟ (پرسش)
  2. دلیل عقلی بر وجود امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    1. برهان لطف چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)
    2. برهان فطرت چگونه بر وجود امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
    3. برهان علت غایی چگونه بر وجود امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
    4. برهان هدایت باطنی چگونه بر وجود امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
    5. برهان حفظ شریعت چگونه بر وجود امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
    6. برهان واسطه در فیض چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)
    7. اگر وجود امام لطف است چرا در هر منطقه‏‌ای امامی وجود ندارد؟ (پرسش)
    8. برهان عنایت چگونه بر وجود امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
    9. برهان واسطه در فیض چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)
    10. با برهان امکان اشرف چگونه بر وجود امام مهدی استدلال می‌‏شود؟ (پرسش)
    11. برهان مظهر جامع بر وجود امام مهدی‏ را چگونه تقریر می‏‌نمایید؟ (پرسش)
    12. برهان تجلی اعظم چگونه بر وجود امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
    13. برهان تقابل قطبین چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)
    14. قانون عدم‏ تبعیض در فیض چگونه بر وجود امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
    15. برهان لزوم عقل بالفعل چگونه بر وجود امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
    16. آیا می‌‏توان از راه حساب احتمالات وجود امام مهدی را به اثبات رساند؟ (پرسش)
    17. چه برهان فلسفی بر وجود امام مهدی می‌توان برشمرد؟ (پرسش)
    18. آیا دلیلی عرفانی بر وجود امام مهدی می‌توان اقامه کرد؟ (پرسش)
    19. آیا می‌توانید برهانی جامعه شناختی بر وجود امام مهدی بنویسید؟ (پرسش)
    20. چه برهان ریاضی بر وجود امام مهدی می‌توان ذکر کرد؟ (پرسش)
  3. آیا ادله عقلی وجود امام مهدی معینی را اثبات می‏‌کند؟ (پرسش)
  4. دلیل عقلی بر اثبات وجود امام مهدی چیست؟ (پرسش)

پانویس

  1. اللمحات، سهروردی، ص ۱۶۶
  2. المباحث المشرقیه، ج ۲، ص ۵۱۶
  3. الحکمه المتعالیه، ج ۷، ص ۱۱۱
  4. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۲۶۹.