بعضی می‌گویند وقتی که امام مهدی ظهور می‌فرمایند خیلی از علماء به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند آیا سند روایی دارد؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بعضی می‌گویند وقتی که امام مهدی ظهور می‌فرمایند خیلی از علماء به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند آیا سند روایی دارد؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر ظهور امام مهدی / کلیات عصر ظهور
تعداد پاسخ۱ پاسخ

بعضی می‌گویند وقتی که امام مهدی ظهور می‌فرمایند خیلی از علماء به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند آیا سند روایی دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید جعفر موسوی‌نسب

حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:

«در طول تاریخ عالمان دینی ما در پرتوی عشق و محبت و عنایات حضرت ولی عصر (ع) زندگی کردند. و هر یک خویشتن را جیره‌‌‌خوار و سرباز آن حضرت می‌پندارند، و چنین عشق‌‌‌ورزی و اخلاص نسبت به ساحت مقدس آن حضرت را به عنوان ماندگارترین میراث جاودانه، برای نسل‌های بعدی بر جای گذاشتند، بگونه‌ای که در هنگامه ظهور، طبق احادیث ۳۱۳ تن از یاوران خاص حضرت، "قوّام و نجباء و قضات و حکام و فقهاء در دین" هستند[۱].

بنابراین در هنگام طلوع خورشید مهر، علماء و فقهاء پروانه‌های شمع وجود حضرت مهدی (ع) هستند که وظیفه سربازی خویش را که اطاعت و پیروی محض است، همچون گذشته به نمایش می‌گذارند.

بله، براساس برخی احادیث و روایات، تعدادی از علماء و فقهاء در مقابل حضرت می‌ایستند. ولی این احادیث همگی از نظر سند ضعیف‌اند، و قابل قبول و مورد اعتماد نمی‌باشند، که اینک هرکدام ذکر و بررسی می‌شوند:

۱. ابن عقده از محمد بن مفضل، او از محمد بن عبداللّه بن زراه، وی هم از محمد بن مروان، و او نیز از فضیل روایت کرده که امام صادق (ع) فرمود:

"هنگامی که قائم ما قیام کند، از مردم جاهل بیش از آنچه پیامبر (ص) از جاهلان دوران جاهلیت ناراحتی دید، رنج و ناراحتی خواهد دید". پرسیدم: "چگونه و چرا"؟ فرمود: "پیامبر (ص) در روزگاری مبعوث شد که مردم سنگ و چوب و بت‌های تراشیده شده را می‌پرستیدند، ولی قائم ما در روزگاری قیام می‌کند که با قرآن علیه حضرت احتجاج می‌کنند و آیات را علیه آن حضرت تأویل می‌نمایند"[۲]. بدیهی است که پرچمدار تفسیر و تأویل آیات قرآن کریم، فقط علماء و فقها می‌باشند، و طبق این حدیث در هنگام ظهور حضرت تعدادی از علماء علیه وی برمی‌‌‌خیزند و آیات قرآن را علیه حضرت تأویل می‌نمایند.

این حدیث ضعیف است؛ زیرا محمد بن مروان، که در سلسله سند ذکر شده، مجهول است، و معلوم نیست که کدام محمد بن مروان است، آیا محمد بن مروان جلا هست، یا محمد بن مروان حبّاط، که هر دو ثقه و مورد اعتمادند؟ و یا این‌که محمد بن مروان بصری و محمد بن مروان سدی می‌باشد، که این دو نفر اصلا مدح و ذمّ نشده‌اند[۳]. به هر صورت، محمد بن مروان مجهول است و این حدیث از دایره اعتماد خارج می‌باشد.

۲. امام باقر (ع) فرمود: "...حضرت مهدی (ع) به سوی کوفه رهسپار می‌شود. در آنجا شانزده هزار نفر از "بتریه" مجهز به سلاح در برابر حضرت می‌ایستند. آنان قاریان قرآن و فقهاء در دین هستند که پیشانیشان از بسیاری عبادت پینه بسته، چهره‌هایشان در اثر شب زنده‌‌‌داری زرد شده است. نفاق سراپایشان را پوشانده است. آنان یک صدا فریاد برمی‌‌‌آورند: "ای فرزند فاطمه! از همان راه که آمده‌ای، بازگرد؛ زیرا به تو نیازی نداریم..."[۴].

این حدیث نیز قابل قبول نیست؛ زیرا در سند، حسن بن بشیر قرار دارد که به تصریح علماء رجال، این شخص مجهول است[۵].

۳. محمد بن ابی حمزه به واسطه یکی از اصحاب خود از امام صادق (ع) روایت کرده، گفت: شنیدم آن حضرت فرمود: "قائم (ع) در پیکار خود با چنان چیزی مواجه خواهد شد که رسول خدا (ص) با آن مواجه نگردید. همانا رسول خدا (ص) در حالی به سوی مردم آمد که آنان بت‌های سنگی و چوب‌های تراشیده را پرستش می‌کردند، ولی قائم (ع) چنان است کتاب خدا را علیه او تأویل می‌کنند و به استناد همان تأویل با او به جنگ برمی‌‌‌خیزند"[۶].

این حدیث باز مرسله است؛ زیرا در سلسله سند، عن بعض أصحابه، آمده است، و این بعض أصحابه معلوم نیست که کدام راوی است و سلسله سند حذف شده است و این حدیث هم مورد قبول نیست.

بنابراین طبق برخی از روایات که تعدادی از علماء و فقهاء در هنگام ظهور، در مقابل آن حضرت قیام می‌کنند، این روایات اولا به خاطر ضعف سند، چنانکه بیان شد، مورد قبول نیستند، و ثانیا بر فرض صحت داشتن، چنین روایات شامل تمام علماء و فقهاء شیعه نخواهد بود؛ زیرا طبق حدیثی که بیان شد، از جمله ۳۱۳ تن از یاران خاص حضرت، فقهاء در دین هستند. و از طرفی علماء و فقهاء شیعه در مورد این‌که مهدی موعود (ع) فرزند امام حسن عسکری (ع) است و همچنین در مورد وجود، طول عمر و ظهور آن حضرت هیچ‌‌‌گونه اختلاف ندارند.

ممکن است که برخی از عالمان و فقهاء شیعه، به خاطر دنیاگرایی و پیروی از هواهای نفسانی، در مقابل حضرت قیام نمایند؛ زیرا علماء و فقهاء، معصوم نبوده و خالی از اشتباه و خطا نیستند. در طول تاریخ نیز چنین قضایایی فراوان اتفاق افتاده است که برخی از صحابه پیامبر (ص) در لحظات آخر زندگی حضرت، دستور صریح او را که فرموده کاغذ و دواتی برای من بیاورید تا برای شما چیزی بنویسم که پس از من گمراه نشوید گستاخانه رد کرد و گفت: بیماری بر پیامبر غلبه کرده، قرآن کتاب آسمانی، ما را کافی است[۷].

صحابه دیگر به نام زبیر، که پسر عمه امام علی (ع) نیز بود [۸]، در مقابل امیرالمؤمنین (ع) آماده جنگ شده و صف‌‌‌آرایی کرد[۹].

اگر دوران انقلاب اسلامی را نیز بنگریم و دقت نماییم، می‌بینیم که تعدادی از افراد که در کنار حضرت امام قدّس سرّه و موافق نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بودند بعد از مدتی به خاطر برآورده نشدن خواسته‌های دنیایی‌‌‌شان پشت به نظام کردند.

و این احتمال نیز وجود دارد که علماء و فقهاء اهل سنت در مقابل حضرت قیام نمایند؛ زیرا آنان معتقدند که مهدی موعود (ع) فرزند امام حسن عسکری (ع) نیست، و برای آن حضرت فرزندی باقی نمانده بود[۱۰].

ابن حزم اندلسی نیز با گستاخی خاصی می‌نویسد: "حسن عسکری آخرین امام رافضیان است و او اولاد نداشت!"[۱۱].

نتیجه این‌که: اولا چنین روایات ضعیف‌اند. ثانیا اگر هم صحیح باشند، امکان دارد که برخی از علماء و فقهاء در مقابل حضرت قیام نمایند. و ثالثا این‌که احتمال دارد که چنین علماء و فقهاء عالمان اهل سنت مانند وهابیون و یا از فرقه‌های گمراه و منحرف دیگر باشند»[۱۲].

پرسش‌های وابسته

  1. در احادیث دوران نزدیک به ظهور چگونه توصیف شده است؟ (پرسش)
  2. ویژگی‌های عصر ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  3. آیا امام مهدی در سال فرد ظهور می‌کند؟ (پرسش)
  4. در روایات چه توصیف‌هایی برای سال ظهور ذکر شده است؟ (پرسش)
  5. حضور امام مهدی میان مردم و امرار معاش آن حضرت چگونه است؟ (پرسش)
  6. چه کسانی از پیامبران الهی با امام مهدی همراه می‏‌شوند؟ (پرسش)
    1. آیا حضرت الیاس هنگام ظهور امام مهدی در کنار او خواهد بود؟ (پرسش)
  7. امام مهدی بعد از ظهور چه نوع لباسی می‌پوشد؟ (پرسش)
  8. وضعیت افتاء و مرجعیت در جهان تشیع بعد از ظهور امام مهدی چگونه خواهد شد؟ (پرسش)
  9. محل زندگی امام مهدی بعد از ظهورشان کجا خواهد بود؟ (پرسش)
  10. امام علی زمان بعد از ظهور را چگونه ترسیم کرده است؟ (پرسش)
  11. حادثه دهکده افیق چه ارتباطی با ظهور امام مهدی دارد؟ (پرسش)
  12. آیا بعد از ظهور امام مهدی نیز عالم برزخ وجود دارد یا خیر؟ (پرسش)
  13. آیا اجرای انقلاب جهانی توسط یک فرد (امام مهدی) ممکن است؟ (پرسش)
  14. آیا انگشتر حضرت سلیمان نزد امام مهدی است؟ (پرسش)
  15. نقش نگین انگشتر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  16. ایام الله چه روزهایی است؟ (پرسش)
  17. امام مهدی بعد از خروج در کوفه چه کارهایی انجام می‌دهد؟ (پرسش)
  18. آیا از زنان هنگام ظهور امام مهدی زنده می‌شوند؟ (پرسش)
  19. چه کسانی هنگام ظهور از همراهان امام مهدی هستند؟ (پرسش)
  20. سن امام مهدی هنگام ظهور چقدر است؟ (پرسش)
  21. در عصر ظهور امام مهدی شیعیان چه جایگاهی دارند؟ (پرسش)
  22. آیا هنگام ظهور جنیان امام مهدی را یاری می کنند؟ (پرسش)
  23. چه کسانی شاهد خروج امام مهدی هستند؟ (پرسش)
  24. نخستین رویارویی امام مهدی با چه کسی است؟ (پرسش)
  25. شیوه داوری و قضاوت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  26. مردمان چه سرزمین‌هایی با امام مهدی به نبرد می‌پردازند؟ (پرسش)
  27. امام مهدی با چه طوایفی به نبرد می‌پردازد؟ (پرسش)
  28. مرکبی که جبرئیل در آستانه ظهور برای امام مهدی می‌آورد چیست؟ (پرسش)
  29. امام مهدی وقتی که می‌‏آید اولین کاری که می‌‏کند چیست؟ (پرسش)
  30. آیا امام مهدی هنگام ظهور اموال ثروت‏مندان را علی‌‏رغم میل باطنی آنها بین فقرا تقسیم می‏‌کند؟ (پرسش)
  31. هنگام ظهور امام مهدی چه کسانی از پیامبران امامان و دیگر افراد ایشان را همراهی می‌‏کنند؟ (پرسش)
  32. چرا امام حسین حضرت عیسی و حضرت خضر در زمان ظهور امام مهدی می‌‏آیند؟ (پرسش)
  33. کشور امام مهدی کدام است؟ آیا ایران کشور امام مهدی است؟ (پرسش)
  34. کشور ایران تا قبل از ظهور چگونه باید باشد؟ (پرسش)
  35. روایتی که می‌‏‏فرماید: مردی از قم مردم را به سوی خدا دعوت می‌‏کند نسبت به چه کسی می‌‏‏باشد؟ (پرسش)
  36. حضور ایرانیان در دوره ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  37. آیا ایرانیان در دوران غیبت و ظهور امام مهدی نقشی دارند؟ (پرسش)
  38. آیا در زمان ظهور حضرت آیت الله خامنه‌‏ای رهبر ایران است؟ (پرسش)
  39. کشور عزیزمان ایران چندمین کشوری است که امام مهدی در آن ظهور می‌‏کند؟ (پرسش)
  40. چرا امام مهدی ظهور می‏‌کند؟ (پرسش)
  41. وضعیت شیعه در عصر امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  42. آس به چه معناست و چه ارتباطی به ظهور امام مهدی دارد؟ (پرسش)
  43. آیا ظهور امام مهدی با قیامت همراه است؟ (پرسش)
  44. علت این‏که ظهور امام مهدی را روز قیامت یا یوم المحشر می‌‏خوانند چیست؟ (پرسش)
  45. چگونه می‌‏توان پس از ظهور امام مهدی به مکه رفت؟ (پرسش)
  46. چرا امامان قبل از امام مهدی برای تشکیل حکومت قیام مسلحانه انجام ندادند ولی امام مهدی این کار را انجام می‌دهد؟ (پرسش)
  47. چگونه امام مهدی در عصری که فساد و تباهی همه عالم را فراگرفته و جز عده کمی بر اصول خود باقی نمانده‏‌اند ظهور می‌‏کند؟ (پرسش)
  48. آیا امام مهدی عصا هم دارند؟ (پرسش)
  49. آیا امام زمان از وسائل ارتباط جمعی استفاده می‌کنند یا به گونه‌ای دیگر پیام خود را به مردم می‌رسانند؟ (پرسش)
  50. امام مهدی برای برآوردن نیازهای زندگی خود و یارانش در دوران قیام چه کار خواهد کرد؟ (پرسش)
  51. آیا امام مهدی هنگام ظهور بر سر قبر مادرش فاطمه حاضر می‌‏شود و آن را به مردم نشان می‌‏دهد؟ (پرسش)
  52. آیا صحیح است که مدعیان اسلام و ایمان هنگام ظهور حضرت با مشاهده اسلام راستینی که حضرت برای مسلمین می‌‏آورد با ایشان مخالفت می‌‏کنند؟ (پرسش)
  53. در قرآن آمده است که ابلیس از خداوند تا روز قیامت مهلت خواست اما خداوند فرمود الی یوم الوقت المعلوم منظور از آن کدام روز و وقت است؟ (پرسش)
  54. وضعیت کشاورزی در عصر ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  55. وضعیت مسکن در عصر ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  56. وضعیت بیکاری در عصر ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  57. امام مهدی در آستانه مبارزه خود از کدام یک از امدادهای الهی برخوردار است؟ (پرسش)
  58. آیا دین ما همان دینی است که پیامبر آورده و امام مهدی به آن معتقد است و آیا در طول زمان تحریف نشده است؟ (پرسش)
  59. علت ترس بعضی افراد از ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  60. چگونه می‌توان فهمید شخص ظهور کرده امام مهدی است؟ (پرسش)
  61. درباره ظهور امام مهدی چه استدلال عقلی یا آیات و روایاتی وجود دارد؟ (پرسش)
  62. از کجا که مهدی موعود ظهور نکرده باشد؟ (پرسش)
  63. امام مهدی چگونه از زمان مناسب ظهور خود آگاهی می‏‌یابد؟ (پرسش)
  64. آیا ممکن است امام مهدی را در شکل و قیافه شخص دیگری ببینیم؟ (پرسش)
  65. آیا فعالیت‌های غرب در روند ظهور تأثیری دارد؟ اصولاً غربیان چه نقشی در جریان ظهور امام مهدی دارند؟ (پرسش)
  66. امام مهدی با چه هیئتی ظهور می‌کند؟ (پرسش)
  67. در روایت آمده است امام مهدی چهار مسجد را تخریب می‌کند آن مساجد کدامند و چرا تخریب می‌شوند؟ (پرسش)
  68. اولین شخص بیعت کننده با امام مهدی چه کسی است؟ (پرسش)
  69. بیعت جبرئیل با امام مهدی چه معنایی دارد؟ (پرسش)
  70. رهاورد بیعت جبرئیل هنگام ظهور با امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  71. شیوه بیعت امام مهدی با اصحابش چگونه است؟ (پرسش)
  72. شرایط بیعت با امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  73. در زمان ظهور آیا انسان به محض کوچک‌ترین اشتباه و خطا مجازات می‌شود؟ اصولاً امام مهدی درباره چه گناهانی اقدام به مجازات می‌کند؟ (پرسش)
  74. صدای حضرت در زمان ظهور چگونه به گوش همه می‌رسد؟ (پرسش)
  75. چه کسانی مقابل حضرت ایستاده با او به مبارزه مسلحانه بر می‌خیزند؟ (پرسش)
  76. آیا زمان ظهور از وسایل پیشرفته استفاده می‌شود؟ (پرسش)
  77. آیا با ظهور امام مهدی همه انسان‌های کافر کشته خواهند شد و فقط یاران واقعی آن حضرت باقی می‌مانند؟ (پرسش)
  78. آیا صحیح است که در عصر ظهور پستی و بلندی‌های زمین رفع شده بعد مسافت مانع دید نخواهد شد؟ (پرسش)
  79. امام مهدی هنگام ظهور با چه موانع و مشکلاتی روبه رو خواهد شد؟ (پرسش)
  80. ظهور امام مهدی در چه روزی است؟ (پرسش)
  81. آیا امام مهدی سوار بر ابر می‌شود؟ (پرسش)
  82. نظر اهل سنت در مورد ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  83. در روز ظهور امام مهدی چگونه خود را به جهانیان و اطرافیان معرفی می‏‌کند؟ (پرسش)
  84. آیا در عصر ظهور حضرت حجت باید تمام جهان مسلمان باشند؟ (پرسش)
  85. باورهای دینی در عصر ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  86. کارگزاران دولت امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
  87. برپایه روایات یکی از وقایع بعد از ظهور انتقام امام مهدی از دو خلیفه اول است؛ در ابن باره توضیح دهید؟ (پرسش)
  88. چرا حضرت در مکه ظهور می‌کند؟ (پرسش)
  89. ظهور امام مهدی چه رابطه‏‌ای با قیامت دارد و زندگی مردم در دوران ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  90. این‏که امام مهدی در نخستین اقدام از یاران خود بیعت می‌‏گیرد به چه معناست؟ (پرسش)
  91. این‏که از جبرئیل نخستین بیعت ‏کننده امام مهدی است به چه معناست؟ (پرسش)
  92. چه کسانی هنگام ظهور امام مهدی زنده می‏‌شوند؟ (پرسش)
  93. ظهور صغرا و ظهور کبرای امام مهدی چگونه است و چه چیزی پیش‌‏درآمد ظهور کبرا شمرده می‌‏شود؟ (پرسش)
  94. آیا صحیح است که می‏‌گویند اگر سیصد و سیزده نفر یاور حضرت داشته باشند ظهور می‌‏کنند؟ (پرسش)
  95. امام مهدی در ظاهر با چه سنی ظهور می‏‌کنند؟ (پرسش)
  96. خصوصیات جسمی امام مهدی هنگام ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  97. یکی از باورهای شیعه این است که در عصر ظهور امام مهدی انسان‌هایی دوباره زنده خواهند شد آیا این حقیقت دارد؟ (پرسش)
  98. اول کسی که با امام مهدی‏ بیعت می‌‏کند چه کسی است؟ (پرسش)
  99. امام مهدی کجا ظهور می‏‌کند و آیا از همان ابتدا دست به قیام می‌‏زند؟ چرا و چه موقع به شهر قم و کوه خضر خواهد آمد؟ (پرسش)
  100. هنگام ظهور امام مهدی صدای آسمانی چگونه شنیده می‏‌شود؟ (پرسش)
  101. در عصر ظهور کدامین مذهب حاکم است؟ (پرسش)
  102. آیا جبرئیل بعد از وفات رسول خدا عهد کرده که بر زمین نازل نشود؟ (پرسش)
  103. مقصود از اصلاح امر امام مهدی در یک شب چیست؟ (پرسش)
  104. غلبه بر جهان با یاران اندک چگونه ممکن است؟ (پرسش)
  105. آیا پیروزی امام مهدی‏ بر مخالفان و گسترش حکومتش همراه با اعجاز است؟ (پرسش)
  106. آیا قاتلان و کشندگان امام حسین به دست امام مهدی کشته خواهند شد؟ (پرسش)
  107. مطابق روایات شیعه قتل‏‌ها در چه وقتی خواهد بود؟ (پرسش)
  108. شیوه و رفتار امام مهدی با ظالمان و دشمنان چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  109. آیا بیشتر قتل‌‏ها که توسط امام مهدی انجام می‌‏گیرد از مسلمانان است؟ (پرسش)
  110. اینکه امام مهدی‏ هنگام ‏ظهور بر عرب شدید است به چه معناست؟ (پرسش)
  111. آیا امام مهدی در مقابله خود با منحرفان از منحرفان شیعه شروع می‌‏کند؟ (پرسش)
  112. آیا امام مهدی در مقابله خود با منحرفان از منحرفان شیعه شروع می‌‏کند؟ (پرسش)
  113. باورهای دینی در عصر ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  114. آیا در دولت امام مهدی جز مسلمان روی زمین باقی نمی‌‏ماند؟ (پرسش)
  115. آیا در عصر ظهور زندگی بشر سامان می‌‏یابد؟ (پرسش)
  116. سرلوحه برنامه‌‏های امام مهدی‏ چیست؟ (پرسش)
  117. امام مهدی‏ در تقسیم اموال چگونه رفتار خواهد کرد؟ (پرسش)
  118. وضعیت مردم در عصر ظهور از حیث رفاه اقتصادی چگونه است؟ (پرسش)
  119. کثرت اموال در عصر ظهور از چه راهی حاصل می‌‏شود؟ (پرسش)
  120. در عصر ظهور وضع مساجد چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  121. آیا امام مهدی‏ بعد از ظهور مسجد الحرام و مسجد النبی را تغییر خواهد داد؟ (پرسش)
  122. بین ظهور امام مهدی و برپایی قیامت چه مقدار فاصله است؟ (پرسش)
  123. آیا امام مهدی‏ بعد از ظهور تکنولوژی کنونی را گسترش می‌‏دهد؟ (پرسش)
  124. چگونه یک فرد می‌‏تواند عهده‏‌دار یک تحول بسیار بزرگ گردد؟ (پرسش)
  125. از آنجایی که می دانم امام مهدی انسان های بد را به سزای اعمال شان می رساند آیا باید از ایشان بترسم چون احتمال است من هم جزو آنها باشم؟ (پرسش)
  126. در روز ظهور امام مهدی چگونه خود را به جهانیان و اطرافیان معرفی می‌‏کند؟ (پرسش)
  127. آیا در عصر ظهور حضرت حجت باید تمام جهان مسلمان باشند؟ (پرسش)
  128. آیا هنگامی که امام مهدی ظهور می‏‌کنند تجهیزات امروزی به همین شکل باقی می‏‌مانند؟ (پرسش)
  129. بعضی می‏‌گویند وقتی که امام مهدی ظهور می‌‏فرمایند خیلی از علماء به مخالفت با ایشان برمی‏‌خیزند آیا سند روایی دارد؟ (پرسش)
  130. ظهور امام مهدی چه رابطه‏ای با قیامت دارد و زندگی مردم در دوران ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  131. ظرفیت کلی برای ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  132. کارگزاران دولت امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
  133. باورهای دینی در عصر ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  134. خداوند متعال چه عنایتی به جهت پیروزی امام مهدی هنگام ظهور انجام خواهد داد؟ (پرسش)
  135. بهره مردم دوره ظهور از اجتهاد چگونه و به چه میزان خواهد بود؟ (پرسش)
  136. مطابق قواعد مدت حیات بشریت بعد از ظهور چه مقداری باید باشد؟ (پرسش)
  137. چرا هنگام شنیدن نام امام مهدی بلند می‌‏شوند؟ (پرسش)
  138. آیا درست است که پیرزنی امام مهدی را شهید می‌‏کند و آیا پیرزن از افراد مدینه فاضله امام است؟ (پرسش)
  139. چگونه یک فرد می‏‌تواند عهده‏ دار یک تحول بسیار بزرگ گردد؟ (پرسش)
  140. چه کسانی در هنگام قیام امام مهدی از قبر خود برانگیخته می‌‏شوند؟ (پرسش)
  141. چه تحولاتی در زمان امام مهدی رخ می‏‌دهد؟ (پرسش)
  142. چه کسانی هنگام ظهور زنده می‌‏شوند؟ (پرسش)
  143. آیا ایرانیان در دوران غیبت و ظهور امام مهدی نقشی دارند؟ (پرسش)
  144. امام مهدی از چه کسانی انتقام می‏‌گیرد؟ (پرسش)
  145. چه نشانه‌هایی از پیامبران در امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
  146. آیا میراث پیامبران نزد امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
  147. وضعیت جهان در آستانه ظهور چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  148. سرنوشت حضرت عیسی در زمان ظهور امام مهدی چگونه رقم می‌خورد؟ (پرسش)
  149. امام مهدی هنگام ظهور به چه زبانی صحبت می‌کنند؟ (پرسش)
  150. امام مهدی هنگام ظهور چه میراثی از انبیاء را به همراه دارد؟ (پرسش)
  151. اولین ملاقات امام مهدی با یاران پس از ظهور در کجاست؟ (پرسش)
  152. کیفیت اعلام ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  153. امام مهدی پس از ظهور چه اصلاحاتی در مکه انجام می‌دهند؟ (پرسش)
  154. پس از ظهور امام مهدی چه حوادثی در کوفه اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)

پانویس

  1. هیئة العملیة فی المعارف الاسلامیة، معجم احادیث الامام المهدی (ع)، مؤسسه المعارف الاسلامیه، الطبقة الاولى،(۱۴۱۱ ﻫ.ق المطبعة بهمن- قم) ج ۵، ص ۳۷، ح ۱۴۵۸.
  2. علامه مجلسى، در بحار الانوار،(مؤسسه وفاء بیروت) ج ۵۲، ص ۳۶۲، ابن ابی زینب محمد بن ابراهیم النعمانى، ترجمه محمد جواد غفارى،(چاپ دوم ۱۳۷۹- ۱۴۱۸) ص- ۴۱۳، باب ۱۷، ح ۱.
  3. سید مصطفى حسینى تفرشى، کتاب نقد الرجال،(انتشارات الرسول المصطفى)، ص ۳۳۲.
  4. "وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ ابْنُ حُمْرَانَ الْمَدَائِنِيُّ، عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ بَشِيرٍ، عَنْ أَبِي الْجَارُودِ، عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع)، قَالَ: ...وَ يَسِيرُ إِلَى الْكُوفَةِ، فَيَخْرُجُ مِنْهَا سِتَّةَ عَشَرَ أَلْفاً مِنَ الْبُتْرِيَّةِ، شَاكِينَ فِي السِّلَاحِ، قُرَّاءَ الْقُرْآنِ، فُقَهَاءَ فِي الدِّينِ، قَدْ قَرَحُوا جِبَاهَهُمْ، وَ شَمَّرُوا ثِيَابَهُمْ، وَ عَمَّهُمْ النِّفَاقُ، وَ كُلُّهُمْ يَقُولُونَ: يَا ابْنَ فَاطِمَةَ، ارْجِعْ لَا حَاجَةَ لَنَا فِيكَ" ابى جعفر محمد بن جریر بن رستم الطبرسى، دلالیل الامامة، (چاپ دوم، منشورات المطبعة الحیدریة و مکتبتها فی النجف، ۱۳۸۳ ه ق- ۱۹۶۳ م) ص ۲۴۱؛ محمد بن الحسن الطوسى، الغیبة، (کتابفروشى نینوى، تهران) ص ۲۸۳؛ حر عاملى، اثبات الهداه،(چاپخانه علمیه قم) ج ۳، ص ۵۱۶.
  5. على قهبانى، مجمع الرجال،(مؤسسه مطبوعاتى اسماعیلیان قم) ج ۴، ص ۶۶.
  6. "مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّامٍ عَنْ حُمَيْدِ بْنِ زِيَادٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحَسَنِ الْمِيثَمِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ‏: إِنَّ الْقَائِمَ (ع) يَلْقَى‏ فِي‏ حَرْبِهِ‏ مَا لَمْ‏ يَلْقَ‏ رَسُولُ‏ اللَّهِ (ص) لِأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (ص) أَتَاهُمْ وَ هُمْ يَعْبُدُونَ الْحِجَارَةَ الْمَنْقُورَةَ وَ الْخَشَبَةَ الْمَنْحُوتَةَ وَ إِنَّ الْقَائِمَ يَخْرُجُونَ عَلَيْهِ فَيَتَأَوَّلُونَ عَلَيْهِ كِتَابَ اللَّهِ وَ يُقَاتِلُونَهُ عَلَيْهِ"
  7. جعفر سبحانى، فروع ابدیت، (نشر دانش اسلامى، تاریخ نشر اردیبهشت، ۱۳۷، چاپخانه دفتر تبلیغات اسلامى)، ج ۲، ص ۴۹۳.
  8. ابن ابى الحدید، شرح نهج البلاغه، (دار الاحیاء کتب العربیة، قم) ج ۱، ص ۱۸۸- ۱۸۵.
  9. ابن الحدید، شرح نهج البلاغه، (همان)، ج ۲، ص ۱۷۰.
  10. «و الکثیر على أنّ العسکرى لم یکن ولد، لطلب أخیه جعفر میراثه من ترکته ... فدلّ أنّ أخاه لا ولد له، و إلا لم یسعه الطلب» موسوى رحمت اللّه سلارذهى، امام مهدى (ع) (مجموعه مقالات یازدهمین همایش علمى تحقیقى دهه فجر ۱۳۷۸، زاهدان، دفتر نمایندگى مقام معظم رهبرى در امور اهل سنت بلوچستان) ص ۴، به نقل از صوراق محرقه.
  11. ابن حزم اندلسى، جمهوره انساب القریش، ص ۶۱.
  12. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۱۴۷-۱۴۹.