روایات مختلف در مورد مدت حکومت امام مهدی را چگونه توجیه می‌کنید؟ (پرسش)
| روایات مختلف در مورد مدت حکومت امام مهدی را چگونه توجیه می‌کنید؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / عصر پس از ظهور / حکومت جهانی امام مهدی / مدت حکومت امام مهدی |
| تعداد پاسخ | ۲ پاسخ |
روایات مختلف در مورد مدت حکومت امام مهدی (ع) را چگونه توجیه می‌کنید؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:
«با توجه به روایات موجود درباره مدت حکومت حضرت مهدی (ع) سه قول وجود دارد:
- چون از شهرت در عمل برخوردار است.
- این روایات بنابر قول ابوالحسین آبرّی مستفیض یا متواتر است[۱].
- قیام و حکومت حضرت مهدی (ع) در مدت هفت سال فضیلتی برای آن حضرت است.
- روایات هفت سال به روایتی تقیید می‌خورد که هر سال از آن هفت سال را برابر ده سال می‌داند که مجموع آن هفتاد سال می‌شود، که در نتیجه مدت معقولی برای برپایی حکومت عدل جهانی است. و نیز ممکن است که روایت فوق را حمل بر مبالغه در طولانی بودن مدت حکومت حضرت نمود، زیرا عدد هفتاد به جهت مبالغه به کار می‌رود.
- مرحله حیات امام زمان (ع) بعد از ظهور؛ که کمتر از ده سال است.
- مرحله حکومت عدل جهانی توحیدی؛ که بیش از ده سال به طول خواهد انجامید. خصوصاً آنکه با رجعت هر یک از امامان قبل از برپایی قیامت و بعد از ظهور حضرت، حکومت عدل جهانی توحیدی ادامه خواهد یافت.
سفارینی می‌گوید: بر فرض صحت تمام روایات می‌توان همه را این گونه حمل کرد که حکومت حضرت از حیث ظهور و قوت متفاوت است، مدت بیشتر را حمل بر تمام مدت حکومت از اول زمان بیعت تا آخر حکومت حمل می‌کنیم. و مدت زمان کمتر را بر حدّ اقلّ ظهور و مدت حدّ وسط را نیز بر حدّ وسط ظهور و قوّت حمل می‌کنیم[۲]. خلاصه کلام سفارینی این است که ایشان مراحل حکومت حضرت را بر سه بخش تقسیم می‌کند:
- مرحله ظهور و قوّت که در آن زمان، امور رتق و فتق می‌شود. (حدّ اقل).
- مرحله تثبیت و آرامش. (حدّ وسط).
- مرحله نهایی، و نهایت حکومت حضرت: (حدّ اکثر)»[۳].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. آیت الله نجم‌الدین طبسی؛ |
|---|
|
آیت الله نجم‌الدین طبسی در کتاب «چشم اندازی به حکومت مهدی» در اين‌باره گفته است:
«درباره مدّت حکومت مهدی (ع)، روایات گوناگونی از طریق شیعه و اهل سنت وجود دارد. برخی از روایات، روزگار حکومت امام (ع) را به هفت سال محدود می‌کنند. برخی احادیث دیگر هشت، نُه، ده و بیست سال را یادآور می‌گردند و برخی اخبار، حتی تا هزار سال را نیز یادآور گشته‌اند. آن چه مسلّم است این که حکومت حضرت مهدی (ع) کم تر از هفت سال نیست ودر برخی احادیث که از ائمه (ع) رسیده است، بر آن تأکید فراوانی شده است. شاید بتوان گفت: مدّت حکومت هفت سال است؛ ولی سالیان آن با سال‌های روزگار ما متفاوت است؛ چنان که در بعضی از روایات آمده است: "حکومت حضرت، هفت سال است وهر سالی به مقدار ده سال از سال‌های شما می‌باشد. پس سالیان حکومت آن حضرت به اندازه هفتاد سال شما خواهد بود"[۴]. حضرت علی (ع) می‌فرماید: "حضرت مهدی هفت سال حکومت می‌کند که هر سال آن روزگار، ده سال شما خواهد بود"[۵]. رسول خدا (ص) می‌فرماید: «مهدی (ع) از ماست... وهفت سال سرپرستی کارها را به دست می‌گیرد"[۶]. نیز می‌فرماید: "آن حضرت هفت سال بر این امّت حکومت می‌کند"[۷]. هم چنین آن حضرت می‌فرماید: "مدّت عمر - حکومت - مهدی (ع) هفت سال، اگر کوتاه باشد وگرنه هشت یا نه سال خواهد بود"[۸]. نیز آمده است: "حضرت مهدی (ع) نُه سال در این جهان حکومت می‌کند"[۹]. جابر بن عبدالله انصاری از امام باقر (ع) پرسید: "امام زمان (ع) چند سال زندگی خواهد کرد؟ حضرت فرمود: از روز قیام تا هنگام وفات، نوزده سال طول می‌کشد"[۱۰]. رسول خدا (ص) فرمود: "حضرت مهدی (ع) بیست سال حکومت می‌کند وگنج‌ها را از زمین بیرون آورده، سرزمین‌های شرک را می‌گشاید"[۱۱]. نیز می‌فرماید: "مهدی (ع) از فرزندان من است وبیست سال حکومت می‌کند"[۱۲]. هم چنین آمده است: آن حضرت (ع) ده سال حکومت می‌کند[۱۳]. حضرت علی (ع) در پاسخ این پرسش که مهدی (ع) چند سال فرمانروایی خواهد کرد؟ فرمود: "سی یا چهل سال فرمانروای مردم خواهد بود"[۱۴]. امام صادق (ع) فرمود: "حضرت مهدی (ع) از فرزندان من است و عمری برابر عمر ابراهیم خلیل الرحمن خواهد داشت ودر هشتاد سالگی ظهور می‌کند وچهل سال فرمانروایی می‌نماید"[۱۵]. نیز آن حضرت فرمود: "مدّت فرمانروایی حضرت قائم (ع) نوزده سال وچند ماه است"[۱۶]. امام باقر (ع) می‌فرماید: "حضرت قائم (ع) سی صد ونُه سال حکومت می‌کند؛ چنان که اصحاب کهف نیز در غار همین اندازه ماندند"[۱۷]. مرحوم علامه مجلسی می‌فرماید: روایاتی را که درباره مدّت حکومت امام (ع) آمده است باید به احتمالات زیر توجیه کرد: برخی روایات بر تمام مدّت حکومت دلالت دارد وبرخی بر مدّت ثبات واستقرار حکومت. بعضی بر طبق سال‌ها وروزهایی است که ما با آشناییم وبعضی احادیث دیگر بر طبق سال‌ها وماه‌های روزگار حضرت است که طولانی می‌باشد وخداوند به حقیقت مطلب آگاه است[۱۸]. مرحوم آیة الله طبسی - پدر بزرگوارم - پس از گفتن این روایات، روایت هفت سال را ترجیح می‌دهد؛ ولی می‌فرماید: بدین معنا که هر سالی به قدرت خدا، به اندازه ده سال از سالیان ما خواهد بود[۱۹]»[۲۰].
|
پرسش‌های وابسته
- امام مهدی چند سال حکومت می‌کند؟ (پرسش)
- مقتضای قاعده عمومی در رابطه با مدت حکومت عدل توحیدی امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مفاد روایات در مورد مدت حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- روایات مختلف در مورد مدت حکومت امام مهدی را چگونه توجیه می‌کنید؟ (پرسش)
- وسعت حکومت امام مهدی چه مقدار است؟ (پرسش)
- مطابق قواعد مدت حیات بشریت بعد از ظهور چه مقداری باید باشد؟ (پرسش)
- حکومت امام مهدی چه مدت به طول میانجامد؟ اینکه گفته شده زمان طولانی خواهد شد و یک شبانهروز به اندازه ده شبانهروز است یعنی چه؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ صواعق المحرقه، ص ۱۶۲
- ↑ لوائح الانوار، ج ۲، ص ۷۹
- ↑ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۶۵۳.
- ↑ مفید، ارشاد، ص ۳۶۳؛ طوسی، غیبة، ص ۲۸۳؛ روضة الواعظین، ج ۲، ص ۲۶۴؛ صراط المستقیم، ج ۲، ص ۲۵۱؛ الفصول المهمّه، ص ۳۰۲؛ الایقاظ، ص ۲۴۹؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۱؛ نورالثقلین، ج ۴، ص ۱۰۱
- ↑ عقدالدرر، ص ۲۲۴، ۲۳۸؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۶۲۴
- ↑ الفصول المهمه، ص ۳۰۲؛ ابن بطریق، عمده، ص ۴۳۵؛ دلائل الامامه، ص ۲۵۸؛ حنفی، برهان، ص ۹۹؛ مجمع الزوائد، ج ۷، ص ۳۱۴؛ فرائد السمطین، ج ۲، ص ۳۳۰؛ عقد الدرر، ص ۲۰، ۲۳۶؛ شافعی، بیان، ص ۵۰، حاکم، مستدرک، ج ۴، ص ۵۵۷؛ کنز العمّال، ج ۱۴، ص ۲۶۴؛ کشف الغمّه، ج ۳، ص ۲۶۲؛ ینابیع المودّه، ص ۴۳۱؛ غایة المرام، ص ۶۹۸؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۸۲
- ↑ عقد الدرر، ص ۲۰؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۸۲
- ↑ ابن طاووس، ملاحم، ص ۱۴۰؛ کشف الاستار، ج ۴، ص ۱۱۲؛ مجمع الزوائد، ج ۷، ص ۳۱۴
- ↑ ابن طاووس، طرائف، ص ۱۷۷
- ↑ عیاشی، تفسیر، ج ۲، ص ۳۲۶؛ نعمانی، غیبة، ص ۳۳۱؛ اختصاص، ص ۲۵۷؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۸
- ↑ فردوس الاخبار، ج ۴، ص ۲۲۱؛ العلل المتناهیه، ج ۲، ص ۸۵۸؛ دلائل الامامه، ص ۲۳۳؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۹۳؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۹۱؛ ر. ک: طبرانی، معجم، ج ۸، ص ۱۲۰؛ اسدالغابه، ج ۴، ص ۳۵۳؛ فرائد السمطین، ج ۲، ص ۳۱۴؛ مجمع الزوائد، ج ۷، ص ۳۱۸؛ لسان المیزان، ج ۴، ص ۳۸۳
- ↑ کشف الغمّه، ج ۳، ص ۲۷۱؛ ابن بطریق، عمده، ص ۴۳۹؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱، ابن طاووس، ملاحم، ص ۱۴۲؛ فردوس الاخبار، ج ۴، ص ۶؛ دلائل الامامه، ص ۲۳۳؛ عقد الدرر، ص ۲۳۹؛ ینابیع المودّه، ص ۴۳۲
- ↑ نورالابصار، ص ۱۷۰؛ الشیعة والرجعه، ج ۱، ص ۲۲۵؛ ر.ک: فضل الکوفه، ص ۲۵؛ اعیان الشیعه، ج ۲، ص ۵۱؛ ینابیع المودّه، ص ۴۹۲
- ↑ ابن حمّاد، فتن، ص ۱۰۴؛ کنز العمّال، ج ۱۴، ص ۵۹۱
- ↑ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۴
- ↑ نعمانی، غیبة، ص ۳۳۱؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۸ وج ۵۳، ص ۳
- ↑ طوسی، غیبة، ص ۲۸۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۹۰؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۴
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۰
- ↑ الشیعة والرجعه، ج ۱، ص ۲۲۵
- ↑ طبسی؛ نجم‌الدین، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۱۱۵ - ۱۱۷.