سیره پیامبر خاتم در احترام و تکریم فرزندان چه بوده است؟ (پرسش)

سیره پیامبر خاتم در احترام و تکریم فرزندان چه بوده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث سیره خانوادگی معصومان است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی سیره خانوادگی معصومان مراجعه شود.

سیره پیامبر خاتم در احترام و تکریم فرزندان چه بوده است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ سیره خانوادگی معصومان
مدخل اصلیاحترام به فرزندان در معارف و سیره نبوی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

پاسخ نخست

 
م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌

آقای دکتر م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌ در کتاب «سیره نبوی» در این‌باره گفته‌ است:

«پیامبر اکرم (ص) تأکید بسیار می‌کرد که با فرزندان به احترام و تکریم رفتار شود، و به ویژه کودکان از رحمت و کرامت بهره‌مند گردند. آن حضرت می‌فرمود: «أَكْرِمُوا أَوْلَادَكُمْ‏ وَ أَحْسِنُوا أَدَبَهُمْ‏»[۱].

پیامبر (ص) کودکان را از همه نظر احترام می‌کرد و تکریم می‌نمود، چنان‌که در سلام به آنان پیش‌قدم می‌شد. انس بن مالک گوید کودکان مشغول بازی بودند و من آنان را می‌نگریستم که پیامبر رسید و آن حضرت به کودکان سلام کرد[۲]. همچنین انس بن مالک درباره رفتار احترام‌آمیز پیامبر به کودکان گوید: «يَزُورُ الْأَنْصَارَ فَيُسَلِّمُ عَلَى صِبْيَانِهِمْ، وَيَمْسَحُ بِرُءوسِهِمْ، وَيَدْعُو لَهُمْ»[۳].

رفتار پیامبر در احترام و تکریم و تأمین مهم‌ترین نیاز روحی آنان نمونه‌ای والا برای پیروی است.

از عایشه روایت شده است که گفت: «مَا رَأَيْتُ أَحَدًا كَانَ أَشْبَهَ سَمْتًا وَهَدْيًا وَدَلًّا. [وَفِي رِوَايَةٍ: حَدِيثًا وَكَلَامًا] بِرَسُولِ اللَّهِ (ص) مِنْ فَاطِمَةَ، كَانَتْ إِذَا دَخَلَتْ عَلَيْهِ، قَامَ إِلَيْهَا، فَأَخَذَ بِيَدِهَا فَقَبَّلَهَا وَأَجْلَسَهَا فِي مَجْلِسِهِ»[۴].

در خبری دیگر آمده است: پیامبر (ص) نشسته بود که حسن و حسین - که کودکانی بیش نبودند - به طرف آن حضرت آمدند. پیامبر (ص) با دیدن آنها ایستاد، و چون آنان به کندی حرکت می‌کردند، حضرت به استقبال آنها رفت و آن دو را بر دوش خود سوار کرد[۵].

این نمونه‌ها، گوشه‌هایی از رفتار گرامی‌ترین خلق خدا با کودکان و فرزندان است. راه و رسمی نیکو در بار آوردن نیکان»[۶]

منبع‌شناسی جامع سیره خانوادگی معصومان

پانویس

  1. «فرزندان خود را گرامی بدارید و آنان را نیکو تربیت کنید». سنن ابن ماجة، ج۲، ص۱۲۱۱؛ تاریخ بغداد، ج۸، ص۲۸۲؛ تاریخ مدینة دمشق، ج۱۷، ص۱۳۸.
  2. الطبقات الکبری، ج۱، ص۳۸۲؛ مسند احمد بن حنبل، ج۳، ص۱۹۵؛ منتخب مسند عبد بن حمید، ص۴۰۵؛ الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۲، ص۱۸۹.
  3. «پیامبر به دیدن انصار می‌رفت و به کودکان آنها سلام می‌کرد و بر سر آنان دست می‌کشید و برای ایشان دعا می‌کرد». فضائل الصحابة، ص۷۲؛ السنن الکبری للنسائی، ج۵، ص۹۲؛ فتح الباری، ج۱۱، ص۲۸؛ سبل الهدی و الرشاد، ج۹، ص۳۷۰.
  4. «هیچ‌کس را ندیدم که از نظر ظاهر و راه و رسم و حالت [و سخن و بیان]شبیه‌تر از فاطمه (س) به رسول خدا (ص) باشد، و چنین بود که وقتی فاطمه (س) بر پیامبر (ص) وارد می‌شد، آن حضرت برای او به‌پا می‌خاست و دست او را در دست خویش می‌گرفت و او را می‌بوسید و در جایگاه خود می‌نشانید». سنن أبی داود، ج۲، ص۵۲۲؛ سنن النسائی، ج۵، ص۶۵۷؛ السنن الکبری للنسائی، ج۵، ص۹۶؛ أبو بشر محمد بن احمد حماد الانصاری الرازی الدولابی، الذریة الطاهرة النبویة، تحقیق سعد المبارک الحسن، الطبعة الاولی، الدار السلفیة، الکویت، ۱۴۰۷ ق. ص۱۴۰؛ مستدرک الحاکم، ج۴، ص۲۷۲؛ سبل الهدی و الرشاد، ج۱۲، ص۲۵۱؛ بحار الانوار، ج۳۷، ص۷۱؛ با قدری اختلاف.
  5. أبوسعید عبد الملک بن محمد الخرکوشی النیسابوری، مناحل الشفا و مناهل الصفا بتحقیق کتاب شرف المصطفی (ص)، روایة أبی القاسم عبد الکریم بن هوازن القشیری، تحقیق السید أبو عاظم نبیل بن هاشم الغمری آل یا علوی، الطبعة الاولی، دار البشائر الاسلامیة، مکة، ۱۴۲۴ ق. ج۵، ص۲۹۳؛ أبوجعفر محمد بن علی بن شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب، الطبعة الاولی، المطبعة الحیدریة، النجف، ۱۳۷۶ ق. ج۳، ص۱۵۸؛ محب الدین أبوجعفر احمد بن عبدالله الطبری، ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی، الطبعة الاولی، مکتبة القدسی، القاهرة، ص۱۳۰؛ بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۸۵-۲۸۶.
  6. دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌، سیره نبوی، ج۴ ص ۲۳۰.