آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه نظامی و انتظامی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
(تغییرمسیر از عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش))
| آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه نظامی و انتظامی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / انواع آمادگی برای ظهور |
| مدخل اصلی | آمادگی نظامی و انتظامی |
| تعداد پاسخ | ۱۰ پاسخ |
آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه نظامی و انتظامی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان «انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟
پاسخ جامع اجمالی
آمادگی نظامی یکی از وظایف منتظران
- از مهم‌ترین وظایف دوران غیبت به عنوان زمینه سازی، آمادگی پیوسته و راستین از جهت توانمندی[۱] نظامی[۲] و جسمانی[۳] و مهیا کردن تسلیحات مناسب هر عصر برای یاری و نصرت امام غائب است[۴]. انتظار، نخست یک آرمان و عقیده است و سپس در عمل و عینیت آشکار می‌‌گردد و انسان منتظر به مرزبانی و پاسداری از حوزۀ جغرافیایی و فرهنگی و ایدئولوژی خود و هم کیشان و هم مسلکان خویش می‌‌پردازد و همواره در موضع دیده‌بانی است و هوشیارانه و تیزنگرانه به افق‌های دور و نزدیک می‌‌نگرد و هر تحرّک و تحول و نقل و انتقالی را در اردوگاه‌های دشمن زیر نظر می‌‌گیرد و در سنگر دفاع ایدئولوژیکی و زمینی و جغرافیایی، دشمن را از پیشروی باز می‌‌دارد و در صورت فراهم بودن زمینه به تهاجم نیز دست می‌‌یازد. این است که جامعۀ منتظر همواره به آمادگی نظامی و دفاعی فرا خوانده شده و تهیۀ ابزار جنگ و قدرت از هر مقوله و با هر کیفیت، تکلیف گشته است[۵]. آموزه‌های اهل‌بیت (ع)، ظهور را به دغدغۀ دائمی شیعیان مبدل ساخت. ترغیب به کسب آمادگی برای ظهور، و لو با تهیه یک تیر یا آماده کردن مرکبی برای همراهی با اهل‌بیت (ع)؛ یا آمادگی با شمشیر آخته؛ از جلوه‌های چنین تعلیمی است و هدف از آن، آماده‌سازی شیعه در بستر تاریخ برای نفی حاکمیت طاغوت و نهادینه‌سازی فرهنگ مقاومت است[۶]. در این باره در کتابهای روایی روایات فراوانی وجود دارد. امام باقر (ع) ذیل آیۀ شریفۀ ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ﴾[۷] فرمودند: «بر انجام واجبات شکیبایی کنید و برابر دشمنان، یک دیگر را یاری نمایید و برای یاری پیشوای منتظَر، همواره آمادگی خود را حفظ کنید»[۸][۹] امام صادق (ع) نیز در تفسیر همین آیه فرمودند: «در برابر مشکلات شکیبایی ورزید و در انجام تکلیف‌ها و مسئولیت‌ها پایدار باشید، و با امامان رابطه برقرار کنید».[۱۰].[۱۱]
- واژۀ "رابطوا" به معنای آمادگی برای مبارزه[۱۲] و بر چند گونه است:
- گروهی از مسلمانان در مرزهای کشورهای اسلامی برای دور کردن دشمنان آماده باشند[۱۳].
- مؤمنان در هر حال، منتظر فرج معصومان (ع) بوده و در فرمانبرداری امر آنها و شکیبایی بر طول زمان ظهور و فرج و در آنچه در حال ناپیدایی آنها و امر آنهاست، ثابت قدم باشند و در این حال، تا اندازۀ امکان آماده و عزم بر یاری ایشان در هنگام ظهور داشته و از نظر ظاهری و جسمی هم در امر آنها ثابت قدم باشند[۱۴].
- پیوند و رابطه با امام (ع) و در خدمت امام زیستن و مرزبان دستورها و خواسته‌های امام بودن، به این معنا که جامعۀ مؤمنان با امام خویش ارتباط برقرار کنند و به ریسمان ولایت امام چنگ زنند. این قسم از مرابطه بر هر فرد واجب عینی است، نیابت بردار نیست، و پایه‌ای از پایه‌های ایمان است و عملی بدون آن پذیرفته نمی‌شود[۱۵].
- شیعیان در این عصر با کمک حکومت اسلامی باید با فراگرفتن فنون رزمی و مسلح شدن به تجهیزات نظامی و دفاعی متناسب با زمان، خود را برای مقابله با دشمنان قائم آل محمد (ع) آماده سازند و قوای مسلح کشور را در بالاترین حد آمادگی نظامی قرار دهند تا به فضل خدا در هر لحظه که ارادۀ الهی بر ظهور منجی حضرت مهدی (ع) قرار گرفت، به بهترین گونه در خدمت آن حضرت بتوانند باشند.
دلیل بر ضرورت آمادگی نظامی و انتظامی منتظران
- برخی از دلائل آمادگی و زمینه سازی برای ظهور امام مهدی (ع) در عرصۀ نظامی و انتظامی عبارتند از:
- قرآن کریم، پیروان خود را به فراهم نمودن همۀ ابزارهای ممکن در راه مقابله با دشمنان سفارش میکند[۱۶] مانند: ﴿وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لاَ تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ﴾[۱۷] این آموزه اگر چه مربوط به همگان و همۀ دوران هاست؛ اما با توجه به حساسیت دوران غیبت[۱۸] و آستانۀ ظهور[۱۹] و لزوم آمادگی هرچه بیشتر در این دوران[۲۰]، اهمیت فراوانی دارد[۲۱]. باید توجه داشت امر مذکور در آیه امر عامی است به مؤمنان که در قبال کفار به قدر توانایی‌شان از تدارکات جنگی که به آن احتیاج پیدا خواهند کرد تهیه کنند و آنچه که توانایی تهیۀ آن را دارند. و جملۀ ﴿تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ﴾ در مقام بیان تعلیل جملۀ ﴿وَأَعِدُّواْ لَهُم﴾ است و معنایش این است، این قوا و امکانات دفاعی را تدارک ببینید تا به وسیلۀ آن دشمن خدا و دشمن خود را ترسانیده و از آنان زهر چشم گرفته باشید. بر این اساس حکومت اسلامی وظیفه دارد بر اساس آیۀ مذکور آمادگی نظامی حکومت اسلامی را بیشتر نموده تا دشمنان اسلام، طمع آسیب رسانی به حکومت اسلامی را نداشته باشند[۲۲].
- امام صادق (ع) فرمودند: «هر یک از شما برای ظهور قائم (ع) جنگ افزاری فراهم کنید؛ اگر چه یک تیر باشد. امید است همین که کسی این نیت را داشته باشد، حق تعالی او را از یاران و یاوران او قرار دهد»[۲۳][۲۴]
- امام کاظم (ع) فرمودند: «هر کس مرکبی را به انتظار امر ما نگاه دارد و به سبب آن دشمنان ما را خشمگین سازد در حالی که خودش به ما منسوب باشد، خداوند روزیش را فراخ گرداند، به او شرح صدر عطا کند، او را به آرزویش برساند و در رسیدن به خواسته هایش او را یاری کند»[۲۵][۲۶] اسب ـ احتمالا ـ به عنوان تمثیلی از تمهیدات نظامی متناسب است که باید در هر زمان ـ مطابق با شرایط و مقتضیات ـ فراهم گردد[۲۷].
روش معصومان در چگونگی آمادگی نظامی
- اسلوب و روش پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم (ع) آموزش دین به صورت تدریجی، آن هم در قالب تئوری و عملی بوده است. دربارۀ آمادگی مردم برای قیام جهانی و زمینه‌سازی بستر برای رسیدن به آن، از این دو شیوه بهره جسته‌اند:
- از لحاظ تئوری، احادیث فراوانی هست که مردم را به جمع‌آوری سلاح و مهمات تشویق میکند[۲۸].
- به لحاظ عملی نیز، پیامبر (ص) و ائمه (ع) کوشش زیادی کرده‌اند و جامعه را با این امر مهم آشنا ساخته‌اند. لذا در هر زمانی اسم خاص امام مهدی (ع) ـ قائم ـ برده می‌شد، معصومان (ع) بلند شده و دست بر سر می‌گذاشتند و برای شرکت در قیام امام مهدی (ع) اظهار آمادگی می‌کردند[۲۹].
- انسان منتظر نیز باید داشته‌های خود را اعم از هویت و فرهنگ خویش حفظ کند و اجازه ندهد خط قرمزهای مکتب او در برابر شبهات و حمله‌های دشمن اعم از تهاجم نظامی و شبیخون فرهنگی محو شود، بلکه با کسب قدرت و توان لازم به دفاع از هویت و فرهنگ خویش بپردازد[۳۰].
نتیجه‌گیری
- بنابراین، آماده کردن سلاح و کسب مهارت نظامی که مناسب با هر عصری باشد، برای شرکت در سپاه حضرت مهدی (ع) از وظایف منتظران است[۳۱]. لذا انسانی که منتظر قیامی خونین و انقلابی بزرگ است، باید همیشه آمادگی نظامی داشته باشد و به سلاح مجهز باشد و ابزار جنگ و دفاع را در دسترس قرار دهد، تا در آن هنگام که نخستین درخشش حق آغاز شد، به صف باران حق بپیوندد و در رکاب مهدی (ع) قرار گیرد و در آن نبرد و پیکار بزرگِ حق علیه باطل شرکت کند و برای پیروزی عدل و بر پا شدن حماسه آفریند و حضوری جدی و مؤثر داشته باشد[۳۲].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در دو کتاب «نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی» و «پرسمان مهدویت» در این‌باره گفته است:
گونه اول: آن است که گروهی از مسلمانان در مرزهای کشورهای اسلامی برای دورکردن دشمنان آماده باشند. گونه دوم: آن است که مؤمنان در هر حال، منتظر فرج معصومان (ع) باشند، و در فرمانبرداری امر آنها و شکیبایی بر طول زمان ظهور و فرج و در آنچه در حال ناپیدایی آنها و امر آنها است، ثابت قدم باشند، و در این حال، تا اندازه امکان آماده باشند؛ عزم بر یاری ایشان در هنگام ظهور داشته باشند و از نظر ظاهری و جسمی هم در امر آنها ثابت قدم باشند. امام صادق (ع) فرمود: هر یک از شما برای ظهور قائم (ع) جنگ‌افزاری فراهم کنید؛ اگر چه یک تیر باشد. امید است همین که کسی این نیت را داشته باشد، حق تعالی او را از یاران و یاوران او قرار دهد[۳۶]. به دست‌آوردن توان و قوت برای رودررویی با تهدیدهای دشمنان، همواره مورد پافشاری آموزه‌های دینی بوده است. قرآن کریم با همه صراحت بر این مهم تأکید کرده، پیروان خود را به فراهم‌نمودن همه ابزارهای ممکن در این راه سفارش میکند[۳۷]»[۳۸].
|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین الهی‌نژاد؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین حسین الهی‌نژاد، در دو مقاله «وظایف منتظران در عصر غیبت» و «ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر» در این‌باره گفته است:
|
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین شفائی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین محبوب شفائی، در کتاب «موعود حق» در این‌باره گفته است:
«امر بسیار مهم، و بسیار مغفول، امر آمادگی نظامی، در عصر انتظار، است. انسان منتظر یک قیام بزرگ، و یک انقلاب خونین، و یک درگیری عظیم جهانی، آیا ممکن است که خود هیچ‌گونه آمادگی برای حضور در این درگیری و کمک به آن نداشته باشد؟ در اینجا تعلیم و دستوری است درخشان، از حضرت امام جعفر صادق (ع). امام در این تعلیم، حوزه منتظران را فرا می‌خواند تا همواره نیرومند و مسلح باشند، و دوره انتظار دولت مهدی (ع) را، با دست پر، به سر آورند: «"لِيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ وَ يَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ"»[۵۰]. و در گذشته، شیعیان به این امر توجه بیشتر داشته‌اند، تا جایی که برخی اسلحه نیز در خانه نگاه می‌داشته‌اند، و اینچنین آماده شرکت در استقرار عدل بزرگ بوده‌اند. انسان‌هایی در طول قرون و اعصار، در مدت عمر، اسحله داشته باشند، که به هنگام ظهور منجی انسانیت، و گسترنده اصول عدالت، و در هم کوبنده جباران، و خوارسازنده مستبکران، به او بپیوندند، و برای نجات بشریت مظلوم و محروم به پاخیزند. این چه زلال جاری، و چه عصمت پاک، و چه باور تابناکی است؟ آفرین بر این اعتقاد و آمادگی... رسول گرامی اسلام (ص) میفرماید: «"اَلْمَهْدِيُّ يَقْفُو أَثَرِي لاَ يُخْطِئُ"»[۵۱]»[۵۲].
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین آهنگران؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین محمد رسول آهنگران، در مقاله «بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود» در این‌باره گفته است:
«علاوه بر اینکه از طریق استدلال عقلی میتوان برای این مطلب دلیل اقامه کرد، روایاتی هم مبنی بر این جهت وجود دارد که دو نمونه از آن نقل میشود:
|
| ۵. حجت الاسلام و المسلمین موسوی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین سید مهدی موسوی، در مقاله «تربیت سیاسی در پرتو انتظار» در این‌باره گفته است:
«قرآن کریم انبیای الهی را به کسب توان و قدرت برای حفظ و دفاع از ارزش‌های دینی و انسانی فرا خوانده است: ﴿خُذُوا مَا آتَيْنَاكُمْ بِقُوَّةٍ﴾[۵۶]. ﴿يَا يَحْيَى خُذِ الْكِتَابَ بِقُوَّةٍ وَآتَيْنَاهُ الْحُكْمَ صَبِيًّا﴾[۵۷]. ﴿وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ﴾[۵۸]. انسان منتظر نیز مهارت دارد که داشته‌های خود را اعم از هویت و فرهنگ خویش حفظ کند و اجازه نخواهد داد که خط قرمزهای مکتب او در برابر شبهات و حمله‌های دشمن اعم از تهاجم نظامی و شبیخون فرهنگی محو شود، بلکه با کسب قدرت و توان لازم به دفاع از هویت و فرهنگ خویش می‌‌پردازد. بنابراین، آمادگی برای نبرد نهایی، از مهم‌ترین سیاست‌های راهبردی منتظران است. امام موسی کاظم (ع) میفرماید: هر کس اسبی را به انتظار امر ما نگاه دارد و به سبب آن، دشمنان ما را خشمگین سازد، در حالی که منسوب به ماست، خداوند روزی‌اش را فراخ گرداند و به او شرح صدر عطا کند و او را به آرزویش برساند و در رسیدن به خواسته هایش یاری‌اش کند[۵۹]»[۶۰]. |
| ۶. حجت الاسلام و المسلمین آذربایجانی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر مسعود آذربایجانی، در مقاله «رابطه انتظار و بهداشت روان» در این‌باره گفته است:
«منظور از آمادگی نظامی، ایجاد آمادگی‌های جسمانی و فراهم آوردن ابزار و وسایل مناسب (ساز و برگ نظامی) برای مبارزه و تقابل با دشمنان است. امام کاظم (ع) فرمود: هرکس اسبی را به انتظار امر ما نگاه دارد و به سبب آن، دشمنان ما را خشمگین سازد، درحالی‌که منسوب به ما است؛ خداوند روزی‌اش را فراخ گرداند و به او شرح صدر عطا کند و او را به آرزویش برساند و در رسیدن به خواسته‌هایش یاری کند[۶۱].اسب -احتمالا- به عنوان تمثیلی از تمهیدات نظامی متناسب است که باید در هر زمان -مطابق با شرایط و مقتضیات- فراهم گردد»[۶۲]. |
| ۷. حجت الاسلام و المسلمین عرفان؛ |
|---|
|
آقایان امیر محسن عرفان و محمد علی فلاح علی‌آباد، در مقاله «تبیین نقش گفتمان انتظار در مهندسی فرهنگ مقاومت» در این‌باره گفته‌اند:
«تربیت نظام فکری شیعه در مدرسه اهل‌بیت (ع) بر اساس اصل اساسی انتظار بوده است. انتظار یعنی آماده‌باش کامل و تحت فرماندهی امامی که هر لحظه ظهورش متوقع است. مرحوم مجلسی انتظار و کسب آمادگی را برای یاری حضرت در کنار هم، به عنوان وظیفه منتظر بیان کرده است[۶۳]. علی بن یقطین زمانی که از امام کاظم (ع) علت عدم تحقق وعده‌های فرج که به شیعه داده شده است، می‌پرسد؛ امام چنین تبیین میکنند که همواره از شیعه خواسته شده است که در آمادگی مستمر به سر ببرد و فرج را نزدیک بشمارد تا آتش درونی‌اش به سردی نگراید[۶۴]. این آمادگی مستمر، بزرگ‌ترین فرهنگ‌سازی نوین شیعه برای مبازره با ظالمان و حاکمان طاغوت است. آموزه‌های اهل‌بیت (ع)، ظهور را به دغدغه دائمی شیعیان مبدل ساخت. ترغیب به کسب آمادگی برای ظهور، و لو با تهیه یک تیر یا آماده کردن مرکبی برای همراهی با اهل‌بیت (ع)[۶۵]؛ یا آمادگی با شمشیر آخته[۶۶]؛ از جلوه‌های چنین تعلیمی است و هدف از آن، آماده‌سازی شیعه در بستر تاریخ برای نفی حاکمیت طاغوت و نهادینه‌سازی فرهنگ مقاومت است. در دعای عهد، منتظر واقعی انسان خودساخته‌ای است که شمشیر از نیام کشیده و با نیزه در دست برای همراهی با امام زمان آماده است. چنین انسانی آیا در برابر ظلم ظالمان ساکت است، یا در جهت زمینه سازی ظهور هر اقدامی را در جهت نفی حاکمیت ظلم انجام می‌دهد؟! گریزناپذیری تقابل حق و باطل، مستلزم آمادگی و تدارک است و در این راه نهایت تلاش خود را داشته باشند: ﴿وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ﴾[۶۷]»[۶۸]. |
| ۸. آقای هرنجی (کارشناس ارشد فقه)؛ |
|---|
|
آقای منصور هرنجی، در کتاب «انتظار و وظایف منتظران» در این‌باره گفته است:
«یاران حضرت مهدی، دلیر و جنگاور میدان‌های نبرد می‌باشند. آنان دل‌هایی چون پولاد دارند و از انبوه دشمن هراسی به دل راه نمی‌دهند. انسان منتظر یک قیام بزرگ، یک انقلاب خونین، یک درگیری عظیم جهانی، باید آمادگی کامل نظامی داشته باشد. یاران حضرت مهدی (ع) ایمان به هدف، همه وجودشان را تسخیر کرده و عشق به خاندان پیامبر (ص) به بازوان‌شان قوت و توان بخشیده است. اراده جنگیدن، سرشار از شجاعتی بی‌همانند، آنان را به رزمگاه می‌کشاند. عشق به شهادت سراپای وجودشان را به خود جذب کرده است، عزت نفس و بلندی همت، آنان را از کوه بلند پایه‌تر کرده و هیبت‌شان را در سینه ستم‌کاران دو چندان. آنان غیر مردانند و آدم‌های ترسو و زبون را در جمع‌شان راهی نیست. منتظران مسلمان باید همیشه آمادگی نظامی و نیروی سلحشوری داشته باشند. تا به هنگام طلوع حق، به صف پیکارگران، رکاب مهدی (ع) بپیوندند و در آن نبرد بزرگ حق و باطل، حماسه بیافریند و حضوری فعال داشته باشند. امام صادق (ع) در تعلیم منتظران دستوری صادر میفرماید که این‌گونه است: « لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً... ». "هر یک از شما برای خروج قائم اسلحه تهیه کنید، اگرچه یک نیزه. چون وقتی خداوند ببیند کسی به نیت یاری مهدی اسلحه تهیه کرده است، امید است عمر او را دراز کند تا ظهور را درک نماید و از یاوران مهدی باشد"[۶۹]. امام سجاد (ع) میفرماید: "دل‌های یاران مهدی (ع) چون پاره‌های آهن شده است"[۷۰][۷۱].
|
| ۹. آقای حکیمی؛ |
|---|
|
آقای امیر مهدی حکیمی، در کتاب «منتظر چشم به راهی فریادگر» در این‌باره گفته است:
«قدرت جسمانی و آمادگی نظامی نیز از محورهای قابل توجه در بحث انتظار است. انسانی که منتظر قیامی خونین و انقلابی بزرگ میباشد، آیا ممکن است که خود هیچ‌گونه آمادگی برای حضور در این انقلاب و قیام نداشته باشد؟ مسلمان باید همیشه آمادگی نظامی داشته باشد تا در آن هنگام که نخستین درخشش حق آغاز شد به صف باران حق بپیوندد و در رکاب مهدی (ع) قرار گیرد و در آن نبرد و پیکار بزرگِ حق علیه باطل شرکت کند و برای پیروزی عدل و برپا شدن حماسه آفریند و حضوری جدی و مؤثر داشته باشد. اینکه در و تعالیم ما رسیده است که با آئین جنگ و جهاد آشنا شوید و مسلمان دین‌باور باید به سلاح مجهز باشد و در دوران پیش از ظهور ابزار جنگ و دفاع را در دسترس قرار دهد، برای رشد و خروشان‌سازی همین روحیه رزم‌آوری و مرزبانی و پاسداری است. امام صادق (ع): - باید هر یک از شما برای خروج قائم اسلحه تهیه کند، هر چند یک نیزه. چون وقتی خداوند ببیند کسی به نیت یاری مهدی اسلحه تهیه کرده است، امید است عمر او را دراز کند تا ظهور را درک نماید و از یاوران مهدی باشد [یا برای این آمادگی، به ثواب درک ظهور یاوران برسد]. و این تعلیم والا خشونت‌طلبی و خونریزی نیست، بلکه برای دفاع از حقوق انسان‌های مظلوم است که زیر فشار دژخیمان خون‌آشام نابود شده‌اند و جز پوست و استخوانی از آنان باقی نمانده است. همان مدعیان حقوق بشری است که انسان‌ها را در راه منافع خویش به آسانی فدا میکنند و خون‌آشامان هر لحظه خونی تازه می‌ریزند. و هر کس از حق خود یا محرومی دفاع کند، او را به خشونت متهم میکنند. آری، مهدی باوران، خون‌آشامان چپاول‌گر و غاصب را از دم شمشیر خویش می‌گذرانند و انسان‌های شریف و مظلوم را یاری می‌رسانند و رهایی می‌بخشند[۷۲]. منتظران باید چنین بیندیشند و با چنین گفتمانی زندگی کنند»[۷۳]. |
| ۱۰. آقایان گوهری و دیمه کار گراب؛ |
|---|
|
آقایان عباس گوهری و محسن دیمه کار گراب، در مقاله «رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه» در این‌باره گفته‌اند:
«بی‌تردید در مسیر زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه، دشمنان اسلام مانند همیشه مانع از تحقق چنین اقداماتی خواهند شد. یکی از روش‌های آنها به منظور مقابله با چنین اقداماتی تلاش‌های نظامی است. آیه ﴿وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ...﴾[۷۴] به این مطلب اشاره دارد. به گفته علامه طباطبایی امر مذکور در این آیه امر عامی است. به مؤمنان که در قبال کفار به قدر توانایی‌شان از تدارکات جنگی که به آن احتیاج پیدا خواهند کرد تهیه کنند به مقدار آن چه که کفار بالفعل دارند و آن چه که توانایی تهیه آن را دارند و جمله ﴿...تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ...﴾ در مقام بیان تعلیل جمله ﴿وَأَعِدُّوا لَهُمْ...﴾ است و معنایش این است که این قوا و امکانات دفاعی را تدارک ببینید تا به وسیله آن دشمن خدا و دشمن خود را ترسانیده و از آنان زهر چشم گرفته باشید[۷۵]. بر این اساس حکومت اسلامی وظیفه دارد بر اساس آیه مذکور آمادگی نظامی حکومت اسلامی را بیشتر نموده تا دشمنان اسلام، طمع آسیب‌رسانی به حکومت اسلامی را نداشته باشند»[۷۶].
|
| ۱۱. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علیمه قم)؛ |
|---|
|
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:
«انتظار، نخست یک آرمان و عقیده است و سپس در عمل و عینیت آشکار می‌‌گردد و انسان منتظر به مرزبانی و پاسداری از حوزه جغرافیایی و فرهنگی و ایدئولوژی خود و همکیشان و هم مسلکان خویش می‌‌پردازد و همواره در موضع دیده‌بانی است و هوشیارانه و تیزنگرانه به افق‌های دور و نزدیک می‌‌نگرد و هر تحرّک و تحول و نقل و انتقالی را در اردوگاه‌های دشمن زیر نظر می‌‌گیرد و در سنگر دفاع ایدئولوژیکی و زمینی و جغرافیایی، دشمن را از پیشروی باز می‌‌دارد، و در صورت فراهم بودن زمینه به تهاجم نیز دست می‌‌یازد. این است که جامعه منتظر همواره به آمادگی نظامی و دفاعی فرا خوانده شده است و تهیه ابزار جنگ و قدرت از هر مقوله و با هر کیفیت، تکلیف گشته است. فقها در کتاب جهاد بحثی را تحت عنوان "مرابطه" و "رباط" ذکر کرده‌اند، به این معنا که مؤمنان در مرزها اقامت گزینند و آمادگی کامل داشته باشند تا در هنگام حمله و تهاجم ناگهانی دشمن، دفاع کنند و کشور را نجات دهند. معنای دیگر مرابطه و رباط، پیوند و رابطه با امام و در خدمت امام زیستن و مرزبان دستورها و خواسته‌های امام بودن است. به این معنا که جامعه مؤمنان با امام خویش ارتباط برقرار کنند و به ریسمان ولایت امام چنگ زنند و با او هم پیمان شوند و به یاری امام متعهد گردند. این قسم از مرابطه بر هر فرد واجب عینی است، نیابت بردار نیست، و پایه‌ای از پایه‌های ایمان است و عملی بدون آن پذیرفته نمی‌شود[۷۷]. امام صادق (ع) در تفسیر آیه: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ﴾[۷۸]، فرمود: «"إِصْبِرُوا عَلَي الْفَرائِضِ وَ صابِرُوا عَلَي الْمَصائِبِ وَ رابِطُوا عَلَي الْأَئِمَّةِ"»[۷۹]؛ در برابر مشکلات شکیبایی ورزید و در انجام تکلیف‌ها و مسئولیت‌ها پایدار باشید، و با امامان رابطه برقرار کنید. و در روایتی دیگر از امام صادق (ع) آمده است که "رابطوا" به معنای حضور نزد امام است»[۸۰][۸۱]. |
| ۱۲. آقای دکتر شفیعی سروستانی؛ |
|---|
|
آقای دکتر ابراهیم شفیعی سروستانی، در مقاله «نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی» در این‌باره گفته است:
«کسب آمادگی برای ظهور حجت حق یکی دیگر از وظایفی، که به تصریح روایات، در دوران غیبت بر عهده شیعیان و منتظران فرج قائم آل محمد (ص) میباشد کسب آمادگی‌های نظامی و مهیا کردن تسلیحات مناسب هر عصر برای یاری و نصرت امام غائب میباشد، چنانکه در روایتی که نعمانی به سند خود از امام صادق (ع)، نقل کرده آمده است:"هر یک از شما باید که برای خروج حضرت قائم (ع) [سلاحی] مهیا کند. هر یک هر چند که یک تیر باشد، که خدای تعالی هر گاه بداند که کسی چنین نیتی دارد امیدوارم عمرش را طولانی کند تا آن حضرت را درک کند و از یاران و همراهانش قرار گیرد"[۸۲]؛ در روایت دیگری مرحوم کلینی به سند خود از امام ابوالحسن موسی کاظم (ع) نقل میکند که:"هر کس اسبی را به انتظار امر ما نگاه دارد و به سبب آن دشمنان را خشمگین سازد و او به ما منسوب باشد خداوند (روزیش را فراخ گرداند و شرح صدر به او عطا کند و به آروزیش برساند و یار بر حوائجش باشد"[۸۳]. همچنین مرحوم کلینی در "روضه کافی" به سند خود از ابوعبدالله جعفی روایتی را نقل میکند که توجه به مفاد آن بسیار مفید است:"حضرت ابوجعفر محمد بن علی، امام باقر: به من فرمودند: منتهای زمان مرابطه نزد شما چند روز است؟ عرضه داشتم: چهل روز، فرمودند: ولی مرابطه ما مرابطه‌ای است که همیشه هست..."[۸۴]»[۸۵]. |
| ۱۳. دکتر نصرآبادی (هیئت علمی پژوهشکده تحقیقات اسلامی)؛ |
|---|
|
آقای دکتر علی باقی نصرآبادی، در مقاله «نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب» در این‌باره گفته است:
«از وظایفی که به صریح روایات، در دوران غیبت بر عهده شیعیان و منتظران فرج قائم آل محمد (ص) است، کسب آمادگی‌های نظامی و مهیا کردن تسلیحات مناسب هر عصر برای یاری و نصرت امام غائب میباشد، در روایتی که نعمانی به سند خود از امام صادق (ع) نقل کرده آمده است: "هریک از شما، باید برای خروج حضرت قائم (ع) سلاحی مهیا کند؛ هرچند که یک تیر باشد و خدای تعالی هرگاه بداند که کسی چنین نیتی دارد، امیدوارم عمرش را طولانی کند تا آن حضرت را درک کند[و از یاران و همراهانش قرار دهد]"[۸۶]. در حال حاضر، به سبب وجود حکومت شیعی و حاکمیت فقیه جامع‌الشرایط بر سرزمین اسلامی، این وظیفه در درجه اول برعهده حکومت اسلامی است که در هر زمان قوای مسلح کشور را در بالاترین حد آمادگی نظامی قرار دهند، تا به فضل خدا در هر لحظه که اراده الهی بر ظهور منجی عالم بشریت (ع) قرار گرفت، بتوانند به بهترین نحو در خدمت آن حضرت باشند»[۸۷]. |
| ۱۴. سرکار خانم کریمی‌تبار ؛ |
|---|
|
سرکار خانم مریم کریمی‌تبار ، در مقاله «اهداف دولت زمینه‌ساز ظهور» در این‌باره گفته است:
«همواره آموزه‌های دینی بر کسب قدرت و قوت برای مقابله با تهدیدهای دشمنان تأکید داشته‌اند. قرآن کریم با صراحت بر این مهم تأکید میکند و میفرماید: ﴿وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکُمْ وَآخَرِینَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ یَعْلَمُهُمْ﴾[۸۸]. اگرچه این آموزه درباره همگان و همه دوران‌هاست، اما با توجه به حساسیت دوران غیبت و لزوم آمادگی هرچه بیشتر در این دوران، اهمیت بیشتری خواهد داشت. این مهم در گفتار نورانی معصومان (ع) نیز آمده است. امام صادق (ع) فرموده‌اند: « لَیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَی إِذَا عَلِمَ ذَلِکَ مِنْ نِیَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ یُنْسِئَ فِی عُمُرِهِ حَتَّی یُدْرِکَهُ فَیَکُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ»[۸۹]؛ هریک از شما باید برای خروج قائم سلاحی مهیا کند، هرچند یک تیر باشد. خدای تعالی هرگاه بداند، کسی چنین نیتی دارد، امید آن است که عمرش را طولانی کند تا آن حضرت را درک کند [و از یاوران و همراهانش قرار گیرد]. بنابر روایات، حضرت مهدی (ع) پس از اتمام حجت با جهانیان به ناگزیر با معاندان و دشمنان جنگ خونینی میکند و در این رویارویی، از یاران خود کمک میطلبد و آنان نیز در نهایت شجاعت با دشمنان می‌‌رزمند. با نگاهی به تاریخ شیعه نیز به عمق باور مردم به موضوع ظهور و آمادگی همیشگی آنان برای این منظور میتوان پی برد. ابن بطوطه در سفرنامه خود می‌‌نویسد: ندبه شیعیان حله برای امام زمان... در نزدیکی بازار بزرگ شهر، مسجدی قرار دارد که بر در آن، پرده حریری آویزان است و آنجا را "مسجد صاحب الزمان" می‌‌خوانند. شب‌ها پیش از نماز عصر، صد مرد مسلح با شمشیرهای آخته... اسب یا استری زین کرده می‌‌گیرند و به سوی مسجد صاحب الزمان روانه می‌‌شوند. پیشاپیش این چارپا، طبل و شیپور و بوق زده میشود. سایر مردم در طرفین این دسته حرکت میکنند؛ چون به مسجد صاحب الزمان می‌‌رسند، در برابر در ایستاده وآ واز میدهند که: بسم الله صاحب الزمان، بسم الله بیرون آی که تباهی روی زمین را فرا گرفته و ستم فراوان گشته، وقت آن است که برآیی تا خدا به وسیله تو حق را از باطل جدا گرداند... به همین ترتیب به نواختن ادامه میدهند تا نماز مغرب فرا رسد...[۹۰]. البته چگونگی آمادگی و مهیا بودن برای ظهور بستگی به شرایط زمان و مکان دارد و اگر روایات درباره آماده کردن اسب و شمشیر برای ظهور ولیّ امر، سخن گفته‌اند و برای آن فضیلت بسیار برشمرده‌اند، به این معنا نیست که اینها موضوعیت دارند، بلکه با قدری تأمل روشن میشود که ذکر این موارد تنها تمثیل و بیان لزوم آمادگی رزمی برای یاری آخرین حجت حق است. بی‌گمان شیعیان در این عصر باید با فراگرفتن فنون رزمی و مسلح شدن به تجهیزات نظامی و دفاعی متناسب با زمان، خود را برای مقابله با دشمنان قائم آل محمد (ع) آماده سازند. البته این مهم برعهده حکومت اسلامی است که در زمین قوای مسلح کشور را در بالاترین حد آمادگی نظامی قرار دهند تا به فضل خدا در هر لحظه که اراده الهی بر ظهور منجی عالم بشریت حضرت مهدی (ع) قرار گرفت، به بهترین گونه در خدمت آن حضرت بتوانند باشند[۹۱]»[۹۲].
|
| ۱۵. سرکار خانم رجایی؛ |
|---|
|
سرکار خانم محبوبه رجایی، در مقاله «مؤلفه‌های انتظار توانمند در قرآن کریم و سنت» در این‌باره گفته است:
«یکی از مؤلفه‌های انتظار توانمند کسب آمادگی‌های نظامی و مهیا کردن تسلیحات مناسب هر عصر برای یاری و نصرت امام غایب است. چنانکه خداوند در قرآن کریم به این امر فرمان داده است: ﴿ وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ﴾[۹۳]. چنانکه در روایتی که نعمانی از امام صادق (ع) نقل کرده، آمده است: "هر یک از شما باید برای خروج قائم (ع) سلاحی مهیا کند، هر چند یک تیر باشد. خدای تعالی هرگاه بداند کسی چنین نیتی دارد امید آن است که عمرش را طولانی کند تا آن حضرت را درک کند و از یاران و همراهانش قرار گیرد"[۹۴] . مرحوم کلینی از ابو عبدالله جعفی نقل میکند: "حضرت ابو جعفر محمد بن علی (ع) به من فرمودند: منتهای زمان مرابطه (مرزداری) نزد شما چند روز است؟ عرضه داشتم: ۴۰ روز. فرمودند: ولی مرابطه ما همیشه است"[۹۵]. علامه مجلسی در شرح این فرمایش امام (ع) میفرماید: "بر شیعیان واجب است که خود را بر اطاعت امام بر حق و انتظار فرج او مستلزم سازند و برای یاری‌اش مهیا باشند"[۹۶]. بنابراین یکی دیگر از ابعاد انتظار آمادگی و زمینه‌سازی و تهیه ابزارآلات جنگی مورد نیاز برای قیام شکوهمند امام غایب است. اما باید توجه داشت که نحوه آمادگی و مهیا بودن برای ظهور بستگی به شرایط زمان و مکان دارد. اگر در بعضی روایات سخن از آماده کردن اسب و شمشیر برای ظهور حضرت به میان آمده و برای آن فضیلت بسیار برشمرده شده است، به این معنا نیست که اینها موضوعیت دارند، بلکه با قدری تأمل روشن میشود که ذکر این موارد بیان لزوم آمادگی رزمی برای آخرین حجت است و مسلما در این عصر بر شیعیان لازم است که با فراگرفتن فنون رزمی و مسلح شدن به تجهیزات نظامی روز خود را برای مقابله با دشمنان امام زمان (ع) آماده سازند[۹۷]»[۹۸]. |
| ۱۶. سرکار خانم نجفی لیواری ؛ |
|---|
|
سرکار خانم مریم نجفی لیواری و نرگس محمدنیا گالشکلامی در مقاله «واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر» در این‌باره گفته‌اند:
«برخلاف برخی از پندارها، انتظار ظهور، موجب از دست رفتن حرکت‌های اصلاحی و حماسه‌های دینی و اجتماعی نیست. انتظار، خود دعوت به "نپذیرفتن" است؛ نپذیرفتن باطل، ستم و دور شدن از بردگی و خواری[۹۹]. از این‌رو، در عصر غیبت به شیعه به عنوان منتظر دستور داده شده که سلاح خود را همیشه آماده نگه دارد و همواره مهیای پیکار و رزم باشد. روایتی که نعمانی به سند خود از امام صادق (ع) آورده بر آن دلالت دارد که آن حضرت فرمودند: "هریک از شما برای خروج حضرت قائم (ع) سلاحی مهیا کند، هرچند که یک تیر باشد که خدای تعالی هرگاه بداند که شخصی چنین نیتی دارد، امیدوارم عمرش را طولانی کند"[۱۰۰]. و نیز شیخ کلینی در روضه کافی به سند خود از ابوعبداللّه جعفی روایت آورده که گفت: حضرت ابوجعفر محمد بن علی امام باقر (ع) به من فرمودند: منتهای زمان مرابطه نزد شما چند روز است؟ عرضه داشتم: چهل روز. فرمودند: ولی مرابطه ما مرابطه‌ای است که همیشه هست و هر کس سلاحی را برای یاری ما مهیا سازد تا وقتی که نزد او هست به مقدار وزن آن برایش ثواب خواهد بود[۱۰۱]»[۱۰۲]. |
| ۱۷. پژوهشگران مؤسسه فرهنگی موعود؛ |
|---|
|
پژوهشگران مؤسسه فرهنگی موعود، در کتاب «انتظار منتظر و تکالیف منتظران» در این‌باره گفته‌اند:
«یکی دیگر از وظایفی که به تصریح روایات، در دوران غیبت بر عهده شیعیان و منتظران فرج قائم آل محمد (ص) است، کسب آمادگی‌های نظامی و مهیا کردن تسلیحات مناسب هر عصر برای یاری و نصرت امام غایب است، چنانکه در روایتی که نعمانی به سند خود از امام صادق (ع) نقل کرده است: "هر یک از شما باید که برای خروج حضرت قائم (ع) سلاحی مهیا کند. هرچند که یک تیر باشد، که خدای تعالی هرگاه بداند که کسی چنین نیتی دارد امیدوارم عمرش را طولانی کند تا آن حضرت را درک کند و از یاران و همراهانش قرار گیرد"[۱۰۳]؛ در روایت دیگری مرحوم کلینی به سند خود از امام ابوالحسن موسی کاظم (ع) نقل میکند که: "هر کس اسبی را به انتظار امر ما نگاه دارد و به سبب آن دشمنان را خشمگین سازد و او به ما منسوب باشد خداوند روزیش را فراخ گرداند و شرح صدر به او عطا کند و به آرزویش برساند و یار بر حوائجش باشد"[۱۰۴]. همچنین مرحوم کلینی در "روضه کافی" به سند خود از ابوعبدالله جعفی روایتی را نقل میکند که توجه به مفاد آن بسیار مفید است:حضرت ابوجعفر محمد بن علی، امام باقر (ع)، به من فرمودند: منتهای زمان مرابطه (مرزداری)[۱۰۵] نزد شما چند روز است؟ عرضه داشتم: چهل روز، فرمودند: "ولی مرابطه ما مرابطه‌ای است که همیشه هست..."[۱۰۶][۱۰۷]. |
پرسش‌های مصداقی همطراز
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه روحی و روانی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اخلاقی و رفتاری چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه سیاسی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه فکری و اعتقادی یا علمی و معرفتی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه تبلیغاتی و روابط بین‌المللی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اقتصادی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- ایجاد آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه فرهنگی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
پرسش‌های وابسته
- وظیفه مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف شیعیان برای زمینه‌سازی ظهور در غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف شخصی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف فردی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف اجتماعی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف شیعیان در حوزه امنیت اجتماعی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف علما در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف دانشجویان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف مستمعان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف کنهسالان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف جوانان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف زنان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف ثروتمندان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف اقشار آسیب‌پذیر در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف حاکمان و فرماندهان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف نیروی انتظامی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف توده مردم در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- وظایف عام مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به شناخت امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان درباره تولی به امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به تبری از دشمنان امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به زیارت و یاد امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان درباره دعا برای امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به اقتدا به سنت و سیره امام مهدی در امور استحبابی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به انجام اعمال عبادی به نیابت از امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا صبر بر سختی‌های دوران غیبت از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه فکری و اعتقادی یا علمی و معرفتی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه روحی و روانی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اخلاقی و رفتاری چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه سیاسی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اقتصادی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه نظامی و انتظامی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ (پرسش)
- آیا پیروی از نواب عام از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا دعا برای تعجیل فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا غمگین بودن در دوران غیبت و اشتیاق به ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آثار نزدیک شمردن ظهور چیست؟ (پرسش)
- آفات دور دانستن ظهور چیست؟ (پرسش)
- آرزوها چگونه در شخصیت منتظران امام مهدی تأثیر می‌گذارد؟ (پرسش)
- برای ایجاد ارتباط قلبی با امام مهدی به جز تکالیف شرعی و دینی چه اعمالی لازم است تا بفهمیم ایشان از ما راضی هستند؟ (پرسش)
- وظیفه جامعه اسلامی در برابر اخباری که از سوی امام مهدی می‌رسد چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی از نوجوانان جامعه امروز چه انتظاری دارند؟ (پرسش)
- دانش‌آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
- چگونه میتوان برپایه خواست حقیقی امام مهدی عمل کرد؟ (پرسش)
- وظیفه مردم در عصر غیبت کبری برای برپایی عدالت چیست؟ (پرسش)
- آیا تکریم اماکن منسوب به امام مهدی از تکالیف عصر غیبت است؟ (پرسش)
- چرا رسیدگی به نیازهای مؤمنان مصداقی از برآوردن حوائج امام مهدی است؟ (پرسش)
- مرابطه با امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا حفظ پیوند با مقام ولایت از وظایف خاص منتظران امام مهدی است؟ (پرسش)
جستارهای وابسته
- وظیفه مسلمانان نسبت به امام مهدی
- وظایف شخصی شیعیان در عصر غیبت
- وظایف شیعیان در عرصه امنیت اجتماعی
- وظایف علما در عصر غیبت
- وظایف دانشجویان در عصر غیبت
- وظایف مستمعان در عصر غیبت
- وظایف کهنسالان در عصر غیبت
- وظایف جوانان در عصر غیبت
- وظایف زنان در عصر غیبت
- وظایف حاکمان و فرماندهان در عصر غیبت
- وظایف نیروی انتظامی
- وظایف توده مردم در عصر غیبت
- وظایف اقشار آسیب‌پذیر در عصر غیبت
- وظایف عام منتظران
- وظایف خاص منتظران
- آثار نزدیک شمردن ظهور
- آفات دور دانستن ظهور
- تأثیر آرزوها در شخصیت منتظر
- ارتباط قلبی با امام مهدی
- انتظار امام مهدی از نوجوانان
- تکریم اماکن منسوب به امام مهدی
- مرابطه با امام مهدی
پانویس
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
- ↑ ر.ک. شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴ ـ ۸۸؛ حکیمی، امیر مهدی، منتظر چشم به راهی فریادگر، ص ۳۵؛ هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص۴۶ ـ ۶۳؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی، ص؟؟؟؛ نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص ۱۳۳ـ ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲؛ حکیمی، امیر مهدی، منتظر چشم به راهی فریادگر، ص ۳۵.
- ↑ ر.ک. شفیعی سروستانی، ابراهیم، نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی، ص؟؟؟؛ نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص ۱۳۳ـ ۱۳۴؛ رجایی، محبوبه، مؤلفه‌های انتظار توانمند در قرآن کریم و سنت، ص؟؟؟؛ پژوهشگران مؤسسۀ فرهنگی موعود، انتظار منتظر و تکالیف منتظران، ص ۴۲ـ۴۳.
- ↑ ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۸۸ ـ ۸۹.
- ↑ ر.ک: عرفان، امیر محسن و فلاح علی‌آباد، محمد علی، تبیین نقش گفتمان انتظار در مهندسی فرهنگ مقاومت، ص ۲۷ ـ ۲۸.
- ↑ «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۱۹۹؛ «"اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ"».
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
- ↑ تفسیر علی بن ابراهیم، ج۱، ص۱۲۹؛ «"إِصْبِرُوا عَلَی الْفَرائِضِ وَ صابِرُوا عَلَی الْمَصائِبِ وَ رابِطُوا عَلَی الْأَئِمَّةِ"»
- ↑ ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۸۸ ـ ۸۹.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
- ↑ ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۸۸ ـ ۸۹.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
- ↑ «و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناس» سوره انفال، آیه ۶۰.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲؛ کریمی‌تبار، مریم، اهداف دولت زمینه‌ساز ظهور، ص ۱۲۳ـ ۱۲۷.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
- ↑ ر.ک. کریمی‌تبار، مریم، اهداف دولت زمینه‌ساز ظهور، ص ۱۲۳ـ ۱۲۷.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲؛ کریمی‌تبار، مریم، اهداف دولت زمینه‌ساز ظهور، ص ۱۲۳ـ ۱۲۷؛ رجایی، محبوبه، مؤلفه‌های انتظار توانمند در قرآن کریم و سنت، ص؟؟؟
- ↑ ر.ک. گوهری، عباس و دیمه کار گراب، محسن ، رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه، ص ۱۱۱.
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۳۲۰، ح۱۰؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۶؛ «"لَیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَی إِذَا عَلِمَ ذَلِکَ مِنْ نِیَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ یُنْسِئَ فِی عُمُرِهِ حَتَّی یُدْرِکَهُ فَیَکُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ"».
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲؛ الهی‌نژاد، حسین، وظایف منتظران در عصر غیبت، ص ۶۸؛ ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۵؛ شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴ ـ ۸۸؛ هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص۴۶ ـ ۶۳؛ حکیمی، امیر مهدی، منتظر چشم به راهی فریادگر، ص ۳۵؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی، ص؟؟نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص ۱۳۳ـ ۱۳۴؛ آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود، ص ۱۷۴؛ کریمی‌تبار، مریم، اهداف دولت زمینه‌ساز ظهور، ص ۱۲۳ـ ۱۲۷؛ رجایی، محبوبه، مؤلفه‌های انتظار توانمند در قرآن کریم و سنت، ص؟؟؟؛ نجفی لیواری، مریم و محمدنیا گالشکلامی، نرگس، واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر، ص ۷۹؛ پژوهشگران مؤسسۀ فرهنگی موعود، انتظار منتظر و تکالیف منتظران، ص ۴۲ـ۴۳.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۶، ص ۵۳۵، ح ۱؛ «"مَنِ ارْتَبَطَ دَابَّةً مُتَوَقِّعاً بِهِ أَمْرَنَا وَ یَغِیظُ بِهِ عَدُوَّنَا وَ هُوَ مَنْسُوبٌ إِلَیْنَا أَدَرَّ اللَّهُ رِزْقَهُ وَ شَرَحَ صَدْرَهُ وَ بَلَّغَهُ أَمَلَهُ وَ کَانَ عَوْناً عَلَی حَوَائِجِه"».
- ↑ ر.ک. الهی‌نژاد، حسین، وظایف منتظران در عصر غیبت، ص ۶۸؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی، ص؟؟؟؛ موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، ص ۴۱؛ پژوهشگران مؤسسۀ فرهنگی موعود، انتظار منتظر و تکالیف منتظران، ص ۴۲ـ۴۳.
- ↑ ر.ک.: آذربایجانی، مسعود، رابطه انتظار و بهداشت روان، ص ۷۲.
- ↑ البته این دستور برای زمان گذشته بوده است و در حال حاضر که حکومت اسلامی برقرار شده، این وظیفه بر عهدۀ حکومت است.
- ↑ ر.ک. الهی‌نژاد، حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۵.
- ↑ ر.ک. موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، ص ۴۱.
- ↑ ر.ک. الهی‌نژاد، حسین، وظایف منتظران در عصر غیبت، ص ۶۸.
- ↑ ر.ک. حکیمی، امیر مهدی، منتظر چشم به راهی فریادگر، ص ۳۵.
- ↑ «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
- ↑ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۱۹۹.
- ↑ نک: ابن منظور، لسان العرب، ج۷، ص۳۰۳؛ فخر الدین طریحی (د/۱۰۸۵ق)، مجمع البحرین، ج۴، ص۲۴۸.
- ↑ «لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ فَيَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ»؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۳۲۰، ح۱۰.
- ↑ انفال (۸)، آیه ۶۰.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
- ↑ انفال، آیه ۶۰.
- ↑ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص ۶۷۳، ح ۲۶.
- ↑ محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ص۵۴-۶۱.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹- ۲۱۲.
- ↑ «هر یک از شما باید برای خروج حضرت قائم (ع) هر چند به اندازه یک تیر، مهیا کند. هر گاه خدای تعالی چنین نیتی از او ببیند، امیدوارم عمرش را طولانی کند تا آن حضرت را درک کند (و در زمره یاران و همراهانش قرار گیرد)» غیبت نعمانی، باب ما جاء فی ذکر الشیعه، ص ۱۷۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۶.
- ↑ «هر کس مرکبی را به انتظار امر ما نگاه دارد و به سبب آن دشمنان ما را خشمگین سازد در حالی که خودش به ما منسوب باشد، خداوند روزیش را فراخ گرداند، به او شرح صدر عطا کند، او را به آرزویش برساند و در رسیدن به خواسته‌هایش او را یاری کند» الکافی، ج ۶، ص ۵۳۵، ح ۱.
- ↑ الهی‌نژاد، حسین، وظایف منتظران در عصر غیبت، ص ۶۸.
- ↑ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص ۳۲۰، باب ۲۱، ح ۱۰.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲ ص ۳۶۶.
- ↑ الهی‌نژاد، حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص 265.
- ↑ «هریک از شما برای خروج قائم (ع) اسحله تهیه کنید، اگر چه یک نیزه. چون وقتی خداوند ببیند کسی است به نیت یاری مهدی (ع) اسلحه تهیه کرده است، امید است عمر او را دراز کند تا ظهور را درک نماید و از یاران مهدی باشد، {- یا برای این آمادگی، به ثواب درک ظهور برسد.}» محمد باقر مجلسی، بحار الانوار مترجم علی دوانی، ج ۵۲، ص ۳۶۶.
- ↑ مهدی (ع) روش ما را دنبال میکند و هرگز از روش من بیرون نمی‌رود"
- ↑ شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴-۸۸.
- ↑ همان: ج ۲: ۴۲۳.
- ↑ همان.
- ↑ آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود، ص ۱۷۴.
- ↑ «آنچه به شما دادیم با توانمندی بگیرید» سوره بقره، آیه ۶۳.
- ↑ «ای یحیی، کتاب (آسمانی) را با توانمندی بگیر! و ما به او در کودکی (نیروی) داوری دادیم؛» سوره مریم، آیه ۱۲.
- ↑ «و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند داد و بر شما ستم نخواهد رفت» سوره انفال، آیه ۶۰.
- ↑ اصول کافی، ج۶، ص۵۳۵، روایت یکم.
- ↑ موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، ص ۴۱.
- ↑ «قَالَ الْإِمَامُ الْكَاظِمُ (ع): مَنِ ارْتَبَطَ دَابَّةً مُتَوَقِّعاً بِهِ أَمْرَنَا وَ يَغِيظُ بِهِ عَدُوَّنَا وَ هُوَ مَنْسُوبٌ إِلَيْنَا أَدَرَّ اللَّهُ رِزْقَهُ وَ شَرَحَ صَدْرَهُ وَ بَلَّغَهُ أَمَلَهُ وَ كَانَ عَوْناً عَلَى حَوَائِجِهِ». کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۶، ص۵۳۵، ح۱، کتاب الدواجن.
- ↑ آذربایجانی، مسعود، رابطه انتظار و بهداشت روان، ص۷۲.
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۲۶، ص۵۸۲.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۳۶۹.
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۳۲۰؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۶، ص۵۳۵.
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۹۹، ص۱۰۳.
- ↑ «و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید» سوره انفال، آیه ۶۰.
- ↑ عرفان، امیر محسن و فلاح علی‌آباد، محمد علی، تبیین نقش گفتمان انتظار در مهندسی فرهنگ مقاومت، ص۲۷-۲۸.
- ↑ الغیبه، نعمانی، نقل از بحار، ج ۵۲، ص ۱۴۰.
- ↑ بحارالانوار، ج ۲، ص ۳۶۶، به نقل از خورشید مغرب، ص ۳۵۱.
- ↑ هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۴۶-۶۳.
- ↑ برای روشن‌تر شدن این مطلب، به بخش آینده (مرزبانی و سنگربانی) مراجعه شود.
- ↑ حکیمی، امیر مهدی، منتظر چشم به راهی فریادگر، ص ۳۵.
- ↑ "و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید" سوره انفال، آیه ۶۰.
- ↑ طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ۹ / ۱۱۴ و ۱۱۶.
- ↑ گوهری، عباس و دیمه کار گراب، محسن ، رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه، ص 111.
- ↑ مکیال المکارم، ج ۲، ص۴۲۵.
- ↑ آل عمران، ۲۰۰.
- ↑ تفسیر علی بن ابراهیم، ج۱، ص۱۲۹.
- ↑ الغیبه، نعمانی، ص۱۹۹.
- ↑ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۸۸، ۸۹.
- ↑ «لِيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ وَ يَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ»النعمانی، محمد بن ابراهیم، پیشین، ص ۳۲۰، ح ۱۰.
- ↑ «مَنِ ارْتَبَطَ دَابَّةً مُتَوَقِّعاً بِهِ أَمْرَنَا وَ يَغِيظُ بِهِ عَدُوَّنَا وَ هُوَ مَنْسُوبٌ إِلَيْنَا أَدَرَّ اللَّهُ رِزْقَهُ وَ شَرَحَ صَدْرَهُ وَ بَلَّغَهُ أَمَلَهُ وَ كَانَ عَوْناً عَلَى حَوَائِجِهِ...»
- ↑ «قَالَ لِي أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ (ع) كَمِ الرِّبَاطُ عِنْدَكُمْ؟ قُلْتُ أَرْبَعُونَ قَالَ (ع) لَكِنْ رِبَاطُنَا رِبَاطُ الدَّهْرِ»؛ الکلینی، محمد بن یعقوب، روضه کافی، ج ۶، ص ۵۳۵، ح ۱.
- ↑ شفیعی سروستانی، ابراهیم، نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی.
- ↑ نعمانی، الغیبه، ص ۱۷۷.
- ↑ نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص۱۳۳-۱۳۴.
- ↑ «و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد» سوره انفال، آیه ۶۰.
- ↑ محمد بن ابراهیم بن جعفر النعمانی، الغیبة، تحقیق وتصحیح علی اکبر غفاری، ترجمه محمدجواد غفاری، ص۳۲۰، روایت دهم، چاپ دوم: انتشارات مکتبة الصدوق، تهران ۱۳۷۶ شمسی.
- ↑ سفرنامه ابن بطوطه، ج۱، ص۲۷۲. (به نقل از: ابراهیم شفیعی سروستانی، انتظار بایدها ونبایدها، ص۴۴، چاپ اول: انتشارات مؤسسه فرهنگی موعود، قم ۱۳۸۳ شمسی.
- ↑ سفرنامه ابن بطوطه، ج۱، ص۴۴ - ۴۵.
- ↑ کریمی‌تبار، مریم، اهداف دولت زمینه‌ساز ظهور، ص 123-127.
- ↑ «و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند داد و بر شما ستم نخواهد رفت» سوره انفال، آیه ۶۰.
- ↑ « لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ فَيَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ»؛ کتاب الغیبه نعمانی، ص ۳۲۰.
- ↑ « قَالَ لِي أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ (ع): كَمِ الرِّبَاطُ عِنْدَكُمْ؟ قُلْتُ: أَرْبَعُونَ، قَالَ: لكِنْ رِبَاطُنَا رِبَاطُ الدَّهْرِ»؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۲۳۰.
- ↑ محمد باقر مجلسی، مرآة العقول فی شرح اخبار آل رسول، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۴ ق، ج ۲۶، ص ۵۸۲.
- ↑ ر.ک: انتظار بایدها و نباید‌ها، ص ۴۵.
- ↑ رجایی، محبوبه، مؤلفه‌های انتظار توانمند در قرآن کریم و سنت.
- ↑ صافی گلپایگانی، لطف اللّه، گفتمان مهدویت، ص۲۱۸.
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۱۷۳.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، روضه کافی، ص۳۸۱، ح۵۷۶.
- ↑ نجفی لیواری، مریم و محمدنیا گالشکلامی، نرگس، واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر، ص۷۹.
- ↑ «لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ فَيَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ»؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۳۲۰، ح۱۰.
- ↑ «...مَنِ ارْتَبَطَ دَابَّةً مُتَوَقِّعاً بِهِ أَمْرَنَا وَ يَغِيظُ بِهِ عَدُوَّنَا وَ هُوَ مَنْسُوبٌ إِلَيْنَا أَدَرَّ اللَّهُ رِزْقَهُ وَ شَرَحَ صَدْرَهُ وَ بَلَّغَهُ أَمَلَهُ وَ كَانَ عَوْناً عَلَى حَوَائِجِهِ»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۶، ص۵۳۵، ح۱.
- ↑ مرابطه در این روایت به معنای اراده انتظار فرج در تمام ساعات شبانه‌روز است، همچنان‌که در بعضی از روایات نیز به این معنا اشاره شده است، نه مرابطه مصطلح در فقه.
- ↑ «قَالَ لِي أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ (ع): كَمِ الرِّبَاطُ عِنْدَكُمْ؟ قُلْتُ: أَرْبَعُونَ، قَالَ: لَكِنْ رِبَاطُنَا رِبَاطُ الدَّهْرِ»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۸، ص۳۸۱، ح۵۷۶.
- ↑ پژوهشگران مؤسسه فرهنگی موعود، انتظار منتظر و تکالیف منتظران، ص ۴۲-۴۳.