ف‍ائ‍ق‌ ال‍م‍ق‍ال‌ ف‍ی‌ ال‍ح‍دی‍ث‌ و ال‍رج‍ال‌ (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
ف‍ائ‍ق‌ ال‍م‍ق‍ال‌
ف‍ی‌ ال‍ح‍دی‍ث‌ و ال‍رج‍ال‌
زبانعربی
نویسندهاح‍م‍د ب‍ن‌ ع‍ب‍دال‍رض‍ا ب‍ص‍ری‌
موضوععلم رجال
مذهبشیعه
ناشرانتشارات م‍ؤس‍س‍ه‌ دار ال‍ح‍دی‍ث‌
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۴۲۲ ق، ۱۳۸۱ ش
تعداد صفحه۳۹۰
شابک‎۹۶۴-۷۴۸۹-۱۵-۳
شماره ملی۶۵۳۹۶۲

شعب المقال فی درجات الرجال کتابی است به زبان عربی که به بررسی علم رجال می‌پردازد. این کتاب به قلم اح‍م‍د ب‍ن‌ ع‍ب‍دال‍رض‍ا ب‍ص‍ری‌ نوشته شده و انتشارات م‍ؤس‍س‍ه‌ دار ال‍ح‍دی‍ث‌ نشر آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «این کتاب در دو بخش درایه و رجال تنظیم شده است. بخش اوّل در علم درایه و دربردارنده ۲۶ فصل از مباحث مختلف این علم است.

بخش دوم در علم رجال و شامل ده فصل است که عناوین هر فصل عبارت‌اند از:

فصل اوّل در فهرست اسامی راویانی است که به روایات آنها اعتماد می‌‌شود. در بیان توثیق و مدح این راویان به رجال النجاشی، رجال کشی، رجال الطوسی، الفهرست و خلاصة الأقوال استناد شده است.

فصل دوم: فواید علاّمه حلّی در خلاصة الأقوال؛

فصل سوم: فهرست انساب؛

فصل چهارم: مشترکان در نام؛

فصل پنجم: مشترکان در نام و نام پدر؛

فصل ششم: مشترکان در کنیه؛

فصل هفتم: مشترکان در نَسَب؛

فصل هشتم: مشترکان در لقب؛

فصل نهم: فهرست بعضی از اسامی متشابه؛

فصل دهم: شامل چهار فایده رجالی که عبارت‌اند از:

فایده اوّل: کلام بعضی از بزرگان در کیفیت اسناد در کتب قدیمی؛

فایده دوم: مذمومان، به روایت شیخ طوسی؛

فایده سوم: توقیع امام حسن عسکری (ع) به شیخ مفید و ردّ کتاب از ناحیه مقدسه بر شیخ مفید؛

فایده چهارم: طُرُق مؤلّف».[۱]

فهرست کتاب

  • تصدیر
  • مقدمة التحقیق

القسم الأول: علم الدرایة

  • فصل‌: اصطلاحات علم الدرایة
  • فصل‌: أقسام الخبر
  • فصل‌: اصول أقسام الحدیث‌
  • فصل‌: حجیة الحدیث‌
  • فصل‌: الاصطلاح الجدید
  • فصل‌: شرائط الراوی‌
  • فصل‌: المعتبر من شرائط الراوی‌
  • فصل‌: الجرح و التعدیل‌
  • فصل: أنحاء تحمل الحدیث سبعة
  • فصل‌: کیفیة کتابة الحدیث‌
  • فصل‌: کیفیة روایة الحدیث‌
  • فصل‌: أصول الحدیث‌
  • فصل‌: دأب المشایخ الثلاثة فی الإسناد
  • فصل: العدد الواردة فی أول أسانید الکافی
  • فصل‌: معنی المولی‌
  • فصل‌: معنی الصحابی و التابعی‌
  • فصل‌: کنی المعصومین (ع) و ألقابهم‌
  • فصل‌: أصحاب الإجماع‌
  • فصل‌: جماعة کثرت الروایة عنهم لا ذکر لهم فی الرجال‌
  • فصل‌: المستثناة من الرواة
  • فصل‌: المشترکون فی الإخوة
  • فصل کیفیة الأخذ بالأحادیث الواردة عن رسول الله علیه و آله صلوات الله
  • فصل‌: طرق الشیخ الطوسی‌
  • فصل‌: تاریخ ولادة الرسول و الأئمة
  • فصل: اصول فرق الشیعة
  • فصل: حصر أحادیث‌ کتبنا المشهورة المأصلة المبرورة

القسم الثانی: فی الرجال‌

  • فصل: من اعتمد علی روایتهم
  • فصل‌: من فوائد العلامة فی خلاصة الأقوال‌
  • فصل‌: الأنساب‌
  • فصل: استعلام من اشترک فی الاسم فقط
  • فصل: استعلام من اشترک فی الاسم و الأب معا
  • فصل: استعلام من اشترک فی الکنیة فقط علی غیر ذلک النمط
  • فصل: استعلام من اشترک فی النسب فقط
  • فصل: استعلام من اشترک فی اللقب فقط
  • فصل: استعلام بعض الأسماء المتشابهة
  • فائدة جلیلة: کلام بعض الأعلام فی کیفیة الإسناد فی الکتب القدیمة
  • فائدة جمیلة: المذمومین براویة الشیخ الطوسی
  • فائدة جزیلة: توقیع الإمام العسکری إلی ابن بابویه
  • فائدة أصیلة هی خاتمة نبیلة
  • الفهارس العامة
  • فهرس الفصول و الأبواب
    • القسم الأول: علم الدرایة
    • القسم الثانی: فی الرجال
  • فهرس الأحادیث الواردة فی المتن
  • فهرس المصطلحات
  • فهرس مصادر التحقیق

دربارهٔ پدیدآورنده

اح‍م‍د ب‍ن‌ ع‍ب‍دال‍رض‍ا ب‍ص‍ری‌
اح‍م‍د ب‍ن‌ ع‍ب‍دال‍رض‍ا ب‍ص‍ری‌ (متولد ۱۰۲۰ ق، متوفای پس از ۱۰۸۵ ق)، محدث و عالم امامی قرن یازدهم هجری، تحصیلات دینی خود را در محضر اساتیدی؛ همچون: شیخ حر عاملی به اتمام رساند. او چندین جلد کتاب به رشته تحریر درآورده است. «ف‍ائ‍ق‌ ال‍م‍ق‍ال‌ ف‍ی‌ ال‍ح‍دی‍ث‌ و ال‍رج‍ال‌»، «معارج الدین و مناهج الیقین»، «التحفة الصفویه» و «مصباح الصلاح و مفتاح النجاح» برخی از این آثار است[۲]

پانویس

دریافت متن