نسل

نسل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: نسل در قرآن - نسل در حدیث - نسل در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

منظور اخبار غیبی برای رفع نگرانی از ابتر شدن پیامبر با فوت فرزندان ذکور است. مخالفان پیامبر با این حوادث ابراز خوشحالی کردند که پس جریان رسالت او تداوم نخواهد داشت و در این میان خواند نوید می‌دهد که خیر چنین نیست و اعطای خیر کثیر از طریق فاطمه (س) و تداوم نسل پیامبر خواهد بود و این معنا در رد این خوشحالی و بیان پوچی پندار دشمنان آن حضرت، درباره قطع نسل او به قرینه کوثر و ابتر است.

1. إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ * إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ.

نکات

إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ در مجمع البیان می‌گوید: کلمه الْكَوْثَرَ بر وزن “فوعل” به معنای چیزی است که شأنش آن است که کثیر باشد، و کوثر به معنای خیر کثیر است. در معنای کوثر احتمالات بسیار داده شده است، اما شاهد بر این معنا که مراد از آن ذریه پیامبر، یعنی فرزندان فاطمه است، قرینه ابتر مقابل این کلمه و سبب نزول آیه است. ، زیرا کلمه: إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ با در نظر گرفتن کلمه “ابتر” در ظاهر به معنای اجاق کور، و نیز با در نظر گرفتن اینکه جمله مذکور از باب قصر قلب است، چنین به دست می‌آید که منظور از کوثر، تنها و تنها کثرت ذریه‌ای است که خدای تعالی به آن جناب ارزانی داشته، (و برکتی است که در نسل آن جناب قرار داده)، و یا مراد هم خیر کثیر است و هم کثرت ذریه، چیزی که هست کثرت ذریه یکی از مصادیق خیر کثیر است، و اگر مراد مسأله ذریه به استقلال و یا به طور ضمنی نبود، آوردن کلمه إِنَّ در جمله إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ فایده‌ای نداشت، زیرا کلمه إِنَّ علاوه بر تحقیق، تعلیل را هم می‌رساند و معنا ندارد بفرماید ما به تو حوض دادیم، چون که بدگوی تو اجاق کور است و یا بی‌خبر است.

منابع

1. سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم