نقش قبیله خزاعه در تغییرات اجتماعی سیاسی و فرهنگی جهان اسلام (کتاب)
نقش قبیله خزاعه در تغییرات اجتماعی سیاسی و فرهنگی جهان اسلام | |
---|---|
زبان | فارسی |
نویسندگان | اصغر منتظرالقائم و زهرا حسینهاشمی |
مذهب | شیعه |
ناشر | انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی |
محل نشر | قم، ایران |
سال نشر | ۱۳۹۹ ش |
تعداد صفحه | ۳۸۷ |
شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۱۹۵۵۹۱-۴ |
شماره ملی | ۶۱۴۹۹۹۹ |
نقش قبیله خزاعه در تغییرات اجتماعی سیاسی و فرهنگی جهان اسلام، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون تغییراتی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در اسلام و نقش قبیله مؤثر خزائه در این تغییرات میپردازد. پدیدآورندهٔ این اثر اصغر منتظرالقائم و زهرا حسینهاشمی هستند و انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «قبیله خزاعه در تحولات تاریخ اسلام تا سال ۲۶۰ هجری سهم عمدهای در رویدادهای سیاسی و اجتماعی و فرهنگی داشت. بررسی نقش کنشگران این قبیله نشان میدهد بافت فرهنگی ـ مذهبی و سیاسی در حمایت و همراهی با تشیع و گسترش معارف اهل بیت (ع) بوده است و در میان نخبگان این قبیله، در مقایسه با سایر قبایل، راویان شیعی متعددی در عصر امامان شیعه (ع) وجود داشتند. با این بررسی دو عنصر تداوم و تغییر نقش کنشگران خزاعی را در سیر آرام تحول و تغییرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جهان اسلام و تاریخ تشیع مینماید».[۱]
فهرست کتاب
- سخنی با خواننده
- مقدمه
فصل اول: معرفی و نقد منابع
- تاریخنگاری بر اساس نسبشناسی
- سیره و مغازی
- طبقات
- کتب حروب و فتن
- فتوح
- تواریخ عمومی
- کتابهای جغرافیایی
- تاریخ محلی
- پیشینه تحقیق
فصل دوم: نقش قبیله خزاعه در تغییرات اجتماعی پیش از اسلام
- کعَب
- سعد
- سَلول
- حِزمِر
- عَدی
- حُبشیه
- حُلَیل
- قُمَیر
- کُلَیب
- ضاطِر
- غاضِره
- حرام
- عَوف
- عَدّی
- سَعد
- مُصطلق
- مُلَیح
- أفضی
- أسلم
- مَالک
- مِلکان
- محل سکونت قبیله خزاعه
- مهاجرت از یمن
- اقامتگاه خزاعیها در مکه
- اقتدار تدریجی خزاعیها
- انتقال قدرت از خزاعه به قریش
- روابط قبیلهای خزاعه
- اتحاد و همپیمانی
- خویشاوندی خزاعه با بنی هاشم
فصل سوم: نقش قبیله خزاعه در تغییرات سیاسی جهان اسلام
- همکاری قبیله خُزاعه با رسول الله (ص)
- غزوه بدر و احد
- ایجاد وحشت در قریش
- [[سریه بئر معونه]ه و نافع بن بُدَیل خزاعی
- گزارش خزاعه از حرکت سپاه احزاب
- غزوه مُریسیع و نقش خزاعیها در آن
- ازدواج پیامبر با جویریه
- صلح حدیبیه و همپیمانی خزاعه با رسول الله (ص)
- پیکار خیبر
- فتح مکه
- غزوه حنین
- غزوه طائف
- غزوه تبوک
- جمعآوری زکات و صدقات
- همراهی بریده با امام علی بن ابیطالب در سریه یمن
- نقش بنیاسلم در بیعت با ابوبکر در سقیفه
- واقعه رِدّه
- علل و انگیزههای خزاعیان در فتوح اسلامی
- ۱. گسترش اسلام
- ۲. انگیزه مادی
- ۳. اوضاع داخلی امپراتوری ساسانی و روم
- ۴. انگیزه قومی - قبیلهای
- حضور در فتوحات
- ۱. فتح حِمص
- ۲. فتح اصفهان
- ۳. فتح فارس
- دوران خلافت عثمان بن عفان
- عمرو بن حمق خزاعی و رهبری مصریان علیه عثمان
- بیعت با امیرالمؤمنین (ع)
- کارگزاران خزاعی امیرالمؤمنین (ع)
- پیکار جمل
- نبرد صفین
- دیدگاه خزاعیها درباره جنگ با معاویه
- صفبندی خزاعیها در صفین
- پذیرش پیمان حکمیت و خزاعیها
- نبرد نهروان
- نقش قبیله خزاعه در خلافت امام حسن (ع)
- خلافت امویان و قیام حجر بن عدی
- زمینههای قیام امام حسین (ع)
- علل عدم حضور سلیمان بن صرد در کربلا
- زندانی بودن سران شیعه از زمان قیام مسلم تا بعد از عاشورا
- ایجاد مانع برای حضور در کربلا
- کوتاهی سران توابین در یاری امام
- حکومت نظامی در کوفه
- قیام توّابین
- عدم حضور خزاعیها در قیام مختار
- دوران عبدالملک بن مروان
- ابوسعید مهلب بن ابیصفره و خزاعیها
- قیام موسی بن عبدالله خازمی علیه امویان
- جنگ موسی بن عبدالله با ثابت و حریث بن قطبه (موالی خزاعه)
- دوران سلیمان بن عبدالملک
- دوران هشام بن عبدالملک
- دوران مروان بن محمد جَعدی
- قیام عبدالله بن معاویه
- قیام ابوحمزه خارجی و همراهی خزاعیها
- کشته شدن نباتة بن حنظله عامل گرگان
- نقش خزاعیها در نهضت عباسیان در خراسان
- دوران خلافت عباسیان
- قیام شُرَیک بن شیخ مهری در بخارا
- نقش خزاعیها در تثبیت قدرت عباسیان
- دوران خلافت منصور عباسی
- قیام محمد بن عبدالله در سال ۱۴۰ قمری
- دوران خلافت مهدی
- دوران خلافت هادی
- دوران خلافت هارونالرشید
- دوران خلافت امین
- دوران خلافت مأمون
- دوران خلافت واثق
فصل چهارم: نقش قبیله خزاعه در تغییرات فرهنگی جهان اسلام
- ابوحَدرَد اسلمی
- ابو عمرو بن بُدیل بن ورقاء خزاعی
- ابوعمرو بن عدّی بن حمراء خزاعی
- ابومُسلم خزاعی
- ابو مَعبد خزاعی
- اسحاق بن قبیصه خزاعی
- اسود بن خَلَف بن اسعد خزاعی
- اُهبان بن أکوع بن عیاذ خزاعی
- ایاس بن زید خزاعی
- بُجَید بن عمران خزاعی
- حارث بن اسد بن عبدالعُزّی خزاعی
- حارث بن جِبال اسلمی خزاعی
- حُبَیش بن خالد بن منقذ خزاعی
- صفوان بن معطل بن رحضة بن مؤمل بن خزاعی
- عبدالله بن حارث خزاعی
- علقمة بن فغواء خزاعی
- کُرز بن علقمه خزاعی
- ابوبرزه أسلمی
- ابوشُرَیح خزاعی
- ابوعثمان بن سنَّه خزاعی
- ابوعبدالملک عطار
- ابوالفیل خزاعی
- احمد بن محمد خزاعی
- اسحاق بن قبیصه خزاعی
- اَسعد بن عبدالله خزاعی
- اسماعیل بن زیاد بن عبید خزاعی معروف به ابنزراره
- اُم عجرد خزاعی
- بُریدة بن سُفیان أسلمی
- تمیم بن سَلمه خزاعی
- جَبَله بن جُناده خزاعی
- جعفر بن ابیمغیره خزاعی
- حبیب بن بُدَیل بن ورقاء خزاعی
- ربیعة بن کعب اسلمی
- زید بن محمد بن عبید
- ابوعبدالله خزاعی دمشقی
- زید بن یحیی خزاعی
- ذُؤَیب بن حَلحَله خزاعی
- صالح بن نصر بن مالک بن هیثم
- ابوالفضل خزاعی
- عبدالله بن ابیزکریا خزاعی
- عبدالله بن حمضه خزاعی
- عبدالله بن جُبیر خزاعی
- عبدالله بن عَلقمه خزاعی
- عمرو بن مسلم بن نذیر خزاعی
- قَبیصه بن ذُؤیب خزاعی
- کُریب بن شهاب خزاعی
- محمد بن احمد خزاعی
- محمد بن اسود بن خلف بن بیاضه خزاعی
- محمد بن حسین بن دعبل
- ابوطالب خزاعی
- محمد بن عبدالله بن ابیسعید خزاعی]]
- محمد بن مَزید خزاعی
- مِیسره خزاعی
- منصور بن سَلمة بن عبدالعزیز بن صالح خزاعی
- منصور بن محمد بن عبدالله خزاعی
- ناجیه بن کعب خزاعی
- نُعیم بن حِماد بن محمد خزاعی
- نُمیر بن ابینمیر خزاعی
- ولید بن عبدالله بن جمیع خزاعی
- هشام بن خالد کعبی
- هُنیدة بن خالد خزاعی
- هاشم خزاعی
- یحیی بن غیلان خزاعی
- اقرم بن زید خزاعی
- ابوعبدالله بدیل بن وَرقاء خزاعی
- ابوعبدالله امیة بن مَخشی خزاعی
- بُریدة بن حُصیب اسلمی
- جرهد اسلمی
- حارث بن ضرار خزاعی
- حارثة بن وهب خزاعی
- سلیمان بن صرد خزاعی
- عُمران بن حُصَین
- محمد بن بُدیل بن ورقاء خزاعی
- ابوبرزه اسلمی نَضلة بن عُبید
- ادرع اسلمی
- عَمرو بن حارث بن مُصطَلَق
- جُویریه بنت الحارث
- حُذیفة بن منصور خزاعی
- عبد الخالق بن دینار خزاعی
- نَضر بن وراس خزاعی
- محمد بن عذافر بن عیثم خزاعی
- محمد بن نضله خزاعی
- عذافر بن عیسی خزاعی
- یحیی بن عبدالملک بن ابیعتبه خزاعی
- نقش خزاعیها در تدوین فقه اسلامی
- احمد بن نصر بن مالک بن هیثم خزاعی
- شاعران جاهلی خزاعی
- شاعران مخضرم خزاعی
- شاعران اسلامی خزاعی
- ابوجعفر دعبل بن علی بن رزین خزاعی
- اسید بن یعمر بن وُهیب خزاعی
- ایاس بن سَلمة بن اَکوع اَسلمی خزاعی
- بُجید بن عمران خزاعی
- جون بن ابیالجون خزاعی
- حسین بن علی خزاعی
- رزین بن علی خزاعی
- سلیمان بن ابیدُباکل خزاعی
- عبدالله بن ابیاوفی خزاعی
- عبدالله بن ابیالشیص خزاعی
- عمرو بن سَنَه خزاعی
- کُثَیِّر بن عبدالرحمان بن ابیجُمعه
- الأسود بن عامر بن عویمر خزاعی
- نسبشناس خزاعی
- زنان مشهور خزاعی
- موالی خزاعی
- نتیجهگیری
- کتابنامه
- پیوست
- نمایهها
- آیات
- موضوعات
- اعلام و مشاهیر
- مکانها
- کتابها و مقالات
دربارهٔ پدیدآورندگان
اصغر منتظرالقائم (پدیدآورنده) |
---|
آقای دکتر اصغر منتظرالقائم، (متولد ۱۳۷۷ ش، اصفهان)، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری تاریخ اسلام از دانشگاه تربیت مدرس تهران، به اتمام رساند. ریاست دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان، مدیر مسئول فصلنامه پژوهشهای تاریخی دانشگاه اصفهان از جمله فعالیتهای وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی تاکنون چندین مقاله و کتاب به رشته تحریر در آورده است. «نقش امام جواد در دگرگونیهای فکری و فرهنگی عصر خود»، «بررسی حقوق اهل کتاب از منظر سیره امام علی (ع)»، «مدارا در سیره امام علی (ع)»، «سلامت معنوی از دیدگاه نهج البلاغه»، «تاریخ امامت»، «قبیله نخع در تاریخ اسلام و تشیع تا پایان قرن سوم هجری»، «تأثیر سبک زندگی ائمه در سلامت دستگاه گوارش» و «سیر تحول نقش امامان شیعه در احیای تئوری امامت الهی» برخی از این آثار است.[۲] |
زهرا حسینهاشمی (پدیدآورنده) |
---|
خانم دکتر زهرا حسینهاشمی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری تخصصی تاریخ اسلام در دانشگاه اصفهان به اتمام رساند. دبیر اجرایی دومین همایش بینالمللی پیامبر اعظم ازجمله فعالیتهای وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایاننامههای دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «دشوارزایی از دید اطبا مسلمان»، «رساله آتشک»، «نقش قبیله خزاعه در تغییرات اجتماعی سیاسی و فرهنگی جهان اسلام» و «بازتاب قیام امام حسین و نقش قبیله خزاعه در آن» برخی از این آثار است.[۳] |