پرش به محتوا

دیدگاه اهل سنت درباره امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی       = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع فرعی       = دیدگاه [[اهل سنت]] درباره [[امام مهدی]] چیست؟
| موضوع فرعی = دیدگاه [[اهل سنت]] درباره [[امام مهدی]] چیست؟
| تصویر             = 7626626268.jpg
| تصویر = 7626626268.jpg
| اندازه تصویر     = 200px
| اندازه تصویر = 200px
| مدخل بالاتر     = [[مهدویت]] / [[آشنایی با امام مهدی]] / [[وجود امام مهدی]] / [[امام مهدی از دیدگاه اهل سنت]]
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[آشنایی با امام مهدی]] / [[وجود امام مهدی]] / [[امام مهدی از دیدگاه اهل سنت]]
| مدخل اصلی   = [[دیدگاه اهل سنت درباره امام مهدی]]  
| مدخل اصلی = [[دیدگاه اهل سنت درباره امام مهدی]]  
| مدخل وابسته   =  
| مدخل وابسته =  
| پاسخ‌دهنده         =  
| پاسخ‌دهنده =  
| پاسخ‌دهندگان       = ۸ پاسخ
| پاسخ‌دهندگان = ۸ پاسخ
}}
}}
'''دیدگاه [[اهل سنت]] درباره [[امام مهدی]] چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
'''دیدگاه [[اهل سنت]] درباره [[امام مهدی]] چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
خط ۱۷: خط ۱۷:


==== [[اعتقاد]] به وجود [[امام مهدی]] {{ع}} از نظر [[اهل سنت]] ====
==== [[اعتقاد]] به وجود [[امام مهدی]] {{ع}} از نظر [[اهل سنت]] ====
[[عقیده]] به [[مهدویت]] و [[باور]] به [[ظهور]] و [[قیام مهدی موعود]] ـ به عنوان نجات‌‏دهنده عالم [[بشریت]] و اصلاح‏گر [[موعود]] ـ [[باور]] و [[اعتقادی]] است که براساس کتاب و [[سنّت]]، پدید آمده و بیشتر [[مسلمانان]] به آن [[اذعان]] دارند<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳؛ [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۱۱۷ ـ ۱۱۹.</ref>. یعنی [[اعتقاد]] به وجود [[ولی عصر]]{{ع}} به عنوان نجات‌‏دهندۀ عالم [[بشریت]] و اصلاح‏‌گر [[موعود]] ویژۀ [[شیعیان]] نیست و اصل این [[عقیده]] از نظر [[اهل سنت]] با [[شیعه]] همسان بوده و بین این دو [[فرقه]] از حیث بشارت‌‌های [[پیامبر]]{{صل}} راجع به [[ظهور]] آن [[حضرت]] و [[مأموریت]] جهانی وی و دربارۀ شخصیت برجسته و [[مقدس]] آن بزرگوار و حتی نشانه‌‌های [[ظهور]] و و‌یژگی‌‌های [[انقلاب]] او تفاوتی وجود ندارد<ref>ر.ک: [[علی کورانی|کورانی، علی]]، [[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]، ص۳۷۷.</ref>، چنان‌که چهار نفر از بزرگان علمای [[مذاهب]] چهارگانۀ اهل [[سنّت]]<ref>ابن حجر شافعی، ابو السرور احمد بن ضیاء الحنفی، محمد بن احمد مالکی و یحیی بن محمد حنبلی.</ref> در جواب استفتایی به صحّت اصل [[ظهور مهدی]] در [[آخر الزمان]] و اینکه عالم را پر از [[عدل‏ و داد]] کند و [[عیسی]] {{ع}} به آن [[حضرت]] [[اقتدا]] نماید و اوصاف دیگر آن [[حضرت]] رسما فتوای مستدل و [[قاطع]] داده‌‏اند<ref>البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان، باب ۱۳؛ امامت و مهدویت، ج ۳، ص ۲۸۱.</ref>.<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref>
[[عقیده]] به [[مهدویت]] و [[باور]] به [[ظهور]] و [[قیام مهدی موعود]] ـ به عنوان نجات‌‏دهنده عالم [[بشریت]] و اصلاح‏گر [[موعود]] ـ [[باور]] و [[اعتقادی]] است که براساس کتاب و [[سنّت]]، پدید آمده و بیشتر [[مسلمانان]] به آن [[اذعان]] دارند<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳؛ [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۱۱۷ ـ ۱۱۹.</ref>. یعنی [[اعتقاد]] به وجود [[ولی عصر]]{{ع}} به عنوان نجات‌‏دهندۀ عالم [[بشریت]] و اصلاح‏‌گر [[موعود]] ویژۀ [[شیعیان]] نیست و اصل این [[عقیده]] از نظر [[اهل سنت]] با [[شیعه]] همسان بوده و بین این دو [[فرقه]] از حیث بشارت‌‌های [[پیامبر]]{{صل}} راجع به [[ظهور]] آن [[حضرت]] و [[مأموریت]] جهانی وی و دربارۀ شخصیت برجسته و [[مقدس]] آن بزرگوار و حتی نشانه‌‌های [[ظهور]] و و‌یژگی‌‌های [[انقلاب]] او تفاوتی وجود ندارد<ref>ر.ک: [[علی کورانی|کورانی، علی]]، [[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]، ص۳۷۷.</ref>، چنان‌که چهار نفر از بزرگان علمای [[مذاهب]] چهارگانۀ اهل [[سنّت]]<ref>ابن حجر شافعی، ابو السرور احمد بن ضیاء الحنفی، محمد بن احمد مالکی و یحیی بن محمد حنبلی.</ref> در جواب استفتایی به صحّت اصل [[ظهور مهدی]] در [[آخر الزمان]] و اینکه عالم را پر از [[عدل‏ و داد]] کند و [[عیسی]] {{ع}} به آن [[حضرت]] [[اقتدا]] نماید و اوصاف دیگر آن [[حضرت]] رسما فتوای مستدل و [[قاطع]] داده‌‏اند<ref>البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان، باب ۱۳؛ امامت و مهدویت، ج ۳، ص ۲۸۱.</ref><ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref>


از مصادر معتبر [[تاریخ]] و [[حدیث]] استفاده می‏‌شود در تمامی عصرها و دوران‏‌ها این یک عقیدۀ عمومی [[امّت اسلام]] بوده است و همه بر آن [[اتفاق نظر]] داشته‌‏اند؛ لذا [[مدعیان دروغین مهدویت]] را به جهت اینکه واجد صفات و نشانی‏‌های [[مهدی موعود]] نیستند رد می‌‏کردند و هرگز در [[مقام]] رد آنها صحّت اصل و اساس این [[عقیده]] را منکر نمی‌‏شدند و این اتفاق‏ نظر به حدّی است که تندرو‌ترین گروه‌‏های [[اهل سنت]] ([[وهابیان]]) نیز این موضوع را پذیرفته و از آن به طور جدّی [[دفاع]] می‌‏کنند و از [[عقاید]] مسلّم [[اسلامی]] می‌‏دانند<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref> و حرکت‌‌هایی که از سوی [[مدعیان مهدویت]] در [[جوامع اسلامی]] [[اهل سنت]] رخ داده مانند جنبش [[مهدی سودانی]] در قرن گذشته و حرکتی که در آغاز این قرن در [[حرم]] [[مکه]] اتفاق افتاد و جنبش‌‌ها‌یی مانند "جنبش [[جهاد]] و [[هجرت]]" در [[مصر]] و حرکت‌‌های مشابه آن نشأت گرفته از [[اعتقاد]] به وجود [[ولی عصر]]{{ع}} است نه در اثر به وجود آمدن خلأ [[فکری]] و یا تحت تأثیر تفکرات [[شیعی]]، آنگونه که برخی تصور می‌کنند<ref>ر.ک: [[علی کورانی|کورانی، علی]]، [[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]، ص۳۷۷.</ref>.
از مصادر معتبر [[تاریخ]] و [[حدیث]] استفاده می‏‌شود در تمامی عصرها و دوران‏‌ها این یک عقیدۀ عمومی [[امّت اسلام]] بوده است و همه بر آن [[اتفاق نظر]] داشته‌‏اند؛ لذا [[مدعیان دروغین مهدویت]] را به جهت اینکه واجد صفات و نشانی‏‌های [[مهدی موعود]] نیستند رد می‌‏کردند و هرگز در [[مقام]] رد آنها صحّت اصل و اساس این [[عقیده]] را منکر نمی‌‏شدند و این اتفاق‏ نظر به حدّی است که تندرو‌ترین گروه‌‏های [[اهل سنت]] ([[وهابیان]]) نیز این موضوع را پذیرفته و از آن به طور جدّی [[دفاع]] می‌‏کنند و از [[عقاید]] مسلّم [[اسلامی]] می‌‏دانند<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref> و حرکت‌‌هایی که از سوی [[مدعیان مهدویت]] در [[جوامع اسلامی]] [[اهل سنت]] رخ داده مانند جنبش [[مهدی سودانی]] در قرن گذشته و حرکتی که در آغاز این قرن در [[حرم]] [[مکه]] اتفاق افتاد و جنبش‌‌ها‌یی مانند "جنبش [[جهاد]] و [[هجرت]]" در [[مصر]] و حرکت‌‌های مشابه آن نشأت گرفته از [[اعتقاد]] به وجود [[ولی عصر]]{{ع}} است نه در اثر به وجود آمدن خلأ [[فکری]] و یا تحت تأثیر تفکرات [[شیعی]]، آنگونه که برخی تصور می‌کنند<ref>ر.ک: [[علی کورانی|کورانی، علی]]، [[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]، ص۳۷۷.</ref>.
خط ۳۰: خط ۳۰:
# منکران [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} منکران [[رسالت]] [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} هستند؛
# منکران [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} منکران [[رسالت]] [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} هستند؛
# [[مهدویت]] از موضوعات و مسائل [[اعتقادی]] ثابت و اصیل؛
# [[مهدویت]] از موضوعات و مسائل [[اعتقادی]] ثابت و اصیل؛
# از راه‌های مطمئنه و قطعی نظیر [[تواتر]] ثابت شده و از [[امور غیبی]] به شمار می‌آید<ref>{{عربی|وَ خلاصَةِ اَلْقَوْلِ إِنَّ عَقِیدَةَ خُرُوجُ الْمَهْدِیِّ عَقِیدَةُ ثَابِتَةٌ مُتَواتِرَةٌ عَنْهَصل یَجِبُ الْإِیمَانُ بِهَا لِأَنَّهَا مِنْ أُمُورِ الْغَیْبِ و اَلْإِیمَانُ بِهَا مِنْ صِفَاتِ اَلْمُتَّقِینَ کَمَا قَالَ تَعَالَی الم، ذَلِکَ الْکِتَابُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدًی لِلْمُتَّقِینَ، الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَ إِنَّ إِنْکَارَهَا لاَ یَصْدُرُ إِلاَّ مِنْ جَاهِلٍ أَوْ مُکَابِرٍ أَسْأَلُ اللَّهَ تَعَالَی أَنْ یَتَوَفَّانَا عَلَی الْإِیمَانِ بِهَا وَ بِکُلِّ مَا صَحَّ فِی الْکِتَابِ وَ السُّنَّةِ}}؛ البانی، ناصرالدین، موسوعه الالبانی، ج ۹، ص ۲۷۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]، ص ۵۶ ـ۵۷؛ [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۱۱۷ ـ ۱۱۹.</ref>
# از راه‌های مطمئنه و قطعی نظیر [[تواتر]] ثابت شده و از [[امور غیبی]] به شمار می‌آید<ref>{{عربی|وَ خلاصَةِ اَلْقَوْلِ إِنَّ عَقِیدَةَ خُرُوجُ الْمَهْدِیِّ عَقِیدَةُ ثَابِتَةٌ مُتَواتِرَةٌ عَنْهَصل یَجِبُ الْإِیمَانُ بِهَا لِأَنَّهَا مِنْ أُمُورِ الْغَیْبِ و اَلْإِیمَانُ بِهَا مِنْ صِفَاتِ اَلْمُتَّقِینَ کَمَا قَالَ تَعَالَی الم، ذَلِکَ الْکِتَابُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدًی لِلْمُتَّقِینَ، الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَ إِنَّ إِنْکَارَهَا لاَ یَصْدُرُ إِلاَّ مِنْ جَاهِلٍ أَوْ مُکَابِرٍ أَسْأَلُ اللَّهَ تَعَالَی أَنْ یَتَوَفَّانَا عَلَی الْإِیمَانِ بِهَا وَ بِکُلِّ مَا صَحَّ فِی الْکِتَابِ وَ السُّنَّةِ}}؛ البانی، ناصرالدین، موسوعه الالبانی، ج ۹، ص ۲۷۷.</ref><ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]، ص ۵۶ ـ۵۷؛ [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۱۱۷ ـ ۱۱۹.</ref>


=== تفاوت [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در [[عقیده]] به [[مهدویت]] ===
=== تفاوت [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در [[عقیده]] به [[مهدویت]] ===
خط ۴۲: خط ۴۲:


# [[شیخ]] [[ابراهیم]] حموی [[شافعی]] در [[فرائد السمطین]] از [[رسول خدا]]{{صل}} [[نقل]] کرده است: «[[خلفا]] و [[جانشینان]] من و حجّت‌‏های [[خدا]] بر [[خلق]] پس از من [[دوازده]] نفرند: اوّل آنان برادرم و آخرشان فرزندم؛ گفته شد: ای [[رسول خدا]]! برادرت کیست؟ فرمود: [[علی بن ابی طالب]]. سؤال شد: فرزندت کیست؟ فرمود: [[مهدی]] که [[زمین]] را از [[قسط و عدل]] آکنده می‌‏سازد؛ همان‌‏سان که از ظلم‏‌وجور پر شده است. قسم به آنکه مرا به [[حق]] به عنوان بشارت‌‏دهنده و ترساننده برانگیخت! اگر از [[عمر]] [[دنیا]] یک روز باقی نمانده باشد [[خداوند]] آن روز را چنان طولانی سازد تا فرزندم [[مهدی]] [[خروج]] کند پس از [[خروج]] او [[عیسی]] [[پسر مریم]] پشت سرش به [[نماز]] می‌‏ایستد»<ref>{{متن حدیث|انّ خلفائی و اوصیائی و حجج اللّه علی الخلق بعدی اثنا عشر اوّلهم اخی و آخرهم ولدی؛ قیل یا رسول اللّه! و من اخوک؟ قال: علیّ بن ابی طالب، قیل، فمن ولدک؟ قال: المهدی{{ع}}؛ یملأ الارض قسطا و عدلا کما ملئت جورا و ظلما و الّذی بعثنی بالحقّ بشیرا و نذیرا لو لم یبق من الدّنیا الّا یوم واحد لطوّل اللّه ذلک الیوم حتّی یخرج به ولدی المهدیّ فینزل روح اللّه عیسی بن مریم فیصلّی خلقه}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۰، ج ۲۷؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج، ۴۷، ص ۷۱.</ref>.
# [[شیخ]] [[ابراهیم]] حموی [[شافعی]] در [[فرائد السمطین]] از [[رسول خدا]]{{صل}} [[نقل]] کرده است: «[[خلفا]] و [[جانشینان]] من و حجّت‌‏های [[خدا]] بر [[خلق]] پس از من [[دوازده]] نفرند: اوّل آنان برادرم و آخرشان فرزندم؛ گفته شد: ای [[رسول خدا]]! برادرت کیست؟ فرمود: [[علی بن ابی طالب]]. سؤال شد: فرزندت کیست؟ فرمود: [[مهدی]] که [[زمین]] را از [[قسط و عدل]] آکنده می‌‏سازد؛ همان‌‏سان که از ظلم‏‌وجور پر شده است. قسم به آنکه مرا به [[حق]] به عنوان بشارت‌‏دهنده و ترساننده برانگیخت! اگر از [[عمر]] [[دنیا]] یک روز باقی نمانده باشد [[خداوند]] آن روز را چنان طولانی سازد تا فرزندم [[مهدی]] [[خروج]] کند پس از [[خروج]] او [[عیسی]] [[پسر مریم]] پشت سرش به [[نماز]] می‌‏ایستد»<ref>{{متن حدیث|انّ خلفائی و اوصیائی و حجج اللّه علی الخلق بعدی اثنا عشر اوّلهم اخی و آخرهم ولدی؛ قیل یا رسول اللّه! و من اخوک؟ قال: علیّ بن ابی طالب، قیل، فمن ولدک؟ قال: المهدی{{ع}}؛ یملأ الارض قسطا و عدلا کما ملئت جورا و ظلما و الّذی بعثنی بالحقّ بشیرا و نذیرا لو لم یبق من الدّنیا الّا یوم واحد لطوّل اللّه ذلک الیوم حتّی یخرج به ولدی المهدیّ فینزل روح اللّه عیسی بن مریم فیصلّی خلقه}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۰، ج ۲۷؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج، ۴۷، ص ۷۱.</ref>.
# در [[سنن]] ابی [[داوود]] و تذکرة [[خواص]] الامه از [[عبد]] اللّه بن [[عمر]] [[نقل]] شده است [[رسول خدا]]{{صل}} فرمودند: در [[آخر الزمان]] مردی از [[فرزندان]] من [[قیام]] می‌‏کند که اسم او، همانند اسم من و کنیه‏‌اش مثل [[کنیه]] من است [[زمین]] را از [[عدل]] پر می‌‏سازد چنان‏که از [[ظلم]] پر شده است و او [[مهدی]] است»<ref>{{متن حدیث|قال رسول اللّه {{صل}}: «یخرج من آخر الزمان رجل من ولدی اسمه کاسمی و کنیته ککنیتی یملأ الارض عدلا کما ملئت جورا، فذلک المهدی}}؛ تذکرة الخواص الامه، ص ۳۷۷؛ سنن ابی داوود، ج ۲، ص ۴۲۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref>
# در [[سنن]] ابی [[داوود]] و تذکرة [[خواص]] الامه از [[عبد]] اللّه بن [[عمر]] [[نقل]] شده است [[رسول خدا]]{{صل}} فرمودند: در [[آخر الزمان]] مردی از [[فرزندان]] من [[قیام]] می‌‏کند که اسم او، همانند اسم من و کنیه‏‌اش مثل [[کنیه]] من است [[زمین]] را از [[عدل]] پر می‌‏سازد چنان‏که از [[ظلم]] پر شده است و او [[مهدی]] است»<ref>{{متن حدیث|قال رسول اللّه {{صل}}: «یخرج من آخر الزمان رجل من ولدی اسمه کاسمی و کنیته ککنیتی یملأ الارض عدلا کما ملئت جورا، فذلک المهدی}}؛ تذکرة الخواص الامه، ص ۳۷۷؛ سنن ابی داوود، ج ۲، ص ۴۲۰.</ref><ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref>


با بررسی و مطالعه [[منابع روایی]] اهل [[سنّت]] سیمای کلی [[حضرت مهدی]]{{ع}} را چنین می‌‏توان تصویر کرد:
با بررسی و مطالعه [[منابع روایی]] اهل [[سنّت]] سیمای کلی [[حضرت مهدی]]{{ع}} را چنین می‌‏توان تصویر کرد:
خط ۵۲: خط ۵۲:
# او [[مال]] را فراوان می‌‏بخشد و آن را شمارش نمی‌‏کند و... <ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref>.
# او [[مال]] را فراوان می‌‏بخشد و آن را شمارش نمی‌‏کند و... <ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref>.


در پایان باید خاطرنشان کرد به رغم فراوانی و [[تواتر احادیث]] مربوط به [[مهدی]] [[آخر الزمان]] این [[اعتقاد]] به صورت جدی و پررنگ در میان [[اهل سنت]] شیوع ندارد<ref>سپتوی، عبد العلیم، المهدی المنتظر، ج ۱، ص ۶۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref>
در پایان باید خاطرنشان کرد به رغم فراوانی و [[تواتر احادیث]] مربوط به [[مهدی]] [[آخر الزمان]] این [[اعتقاد]] به صورت جدی و پررنگ در میان [[اهل سنت]] شیوع ندارد<ref>سپتوی، عبد العلیم، المهدی المنتظر، ج ۱، ص ۶۰.</ref><ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref>


== پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه ==
== پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه ==
خط ۶۱: خط ۶۱:
| پاسخ = آیت‌الله '''[[محمد تقی مصباح یزدی]]'''، در کتاب ''«[[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]»'' در این‌باره گفته است:
| پاسخ = آیت‌الله '''[[محمد تقی مصباح یزدی]]'''، در کتاب ''«[[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]»'' در این‌باره گفته است:


«[[اعتقاد به وجود ولی عصر]]{{ع}}، ویژه [[شیعیان]] نیست. ما با برادران [[اهل تسنن]]، که بیشتر [[مسلمانان]] [[جهان]] را تشکیل می‌دهند، در پاره‌ای از مباحث [[اعتقادی]]، مثل اصل [[امامت]] و مباحث فرعی اختلاف‌های داریم؛ اما به [[تصدیق]] بسیاری از بزرگان [[اهل تسنن]]، یکی از مطالبی که در آن، بین [[شیعه]] و [[سنی]] و هیچ طایفه‌ای از طوایف [[مسلمانان]] [[اختلاف]] وجود ندارد، [[اعتقاد]] به [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} است. دو کتاب از [[اهل تسنن]] را به خاطر بسپارید که این مطلب را به روشنی [[تصدیق]] کرده‌اند: یکی کتاب "الصواعق المحرقه"، نوشته [[ابن حجر هیثمی]] که از بزرگان [[اهل تسنن]] است. وی در این کتاب، [[اعتقاد]] به [[صاحب الامر]]{{ع}} را امری مشترک بین همه [[مسلمانان]] دانسته و [[روایات]] را در این زمینه، بیش از حد [[تواتر]] معرفی کرده است<ref>ر.ک: ابن حجر هیثمی، الصواعق المحرقه فی الرد علی أهل البدع و الزندقه، فصل ۱، باب ۱۱، ص ۱۶۲ـ۱۶۷. وی در این کتاب از اعتقاد مسلمانان به ظهور امام مهدی {{ع}} دفاع و به تواتر روایات در این باره تصریح کرده است.</ref>. یکی دیگر از بزرگان [[اهل تسنن]] شبلنجی است که کتاب نورالأبصار را نوشته. او در این کتاب تصریح می‌کند که [[روایات]] درباره [[مهدی]] [[آخر الزمان]]{{ع}}، فوق حد [[تواتر]] است<ref>ر.ک: مؤمن بن حسن بن مؤمن شبلنجی، نورالأبصار فی مناقب آل النبی الأطهار، ص ۱۸۷ـ۱۸۹. شبلنجی، ضمن تصریح به تواتر احادیث المهدی، تأکید فراوانی دارد که امام مهدی {{ع}} از خاندان رسول و اهل بیت {{عم}} است.</ref>. [[ابن ابی الحدید معتزلی]]، در شرح [[نهج البلاغه]] [[معتقد]] است که درباره [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} اختلافی میان [[مسلمانان]] وجود ندارد و تمام طوایف آن‌ها بر این مطلب [[اتفاق نظر]] دارند<ref>وی می‌نویسد: "... مهدی {{ع}} که در آخر الزمان ظهور می‌کند، بنا بر عقیده بیشتر محدثان، از فرزندان فاطمه {{س}} است. اصحاب ما، معتزله نیز به این حقیقت اعتراف دارند و بزرگان ما نیز در کتاب‌هایشان به آن تصریح کرده‌اند با این تفاوت که معتقدند: آن حضرت هنوز خلق نشده است و در آخرالزمان خلق خواهد شد". (ابن ابی الحدید معتزلی، شرح نهج البلاغه، ج ۱، باب ۱۶، ص ۲۸۱)</ref>. بسیاری از [[عالمان]] [[اهل تسنن]]، درباره وجود [[امام زمان]] {{ع}} و [[علایم ظهور]] [[حضرت]]، کتاب‌های فراوانی نوشته‌اند که یکی از آن‌ها [[حافظ]] گنجی [[شافعی]] و دیگری مولانا متقی هندی است . کتاب البیان فی [[اخبار]] [[امام مهدی|صاحب الزمان]] را [[حافظ]] گنجی [[شافعی]] از حافظان [[قرآن]] و بزرگان [[اهل تسنن]] نوشته که و در [[حدود]] قرن هفتم هجری می‌زیسته است<ref>ابو عبدالله گنجی شافعی (م ۶۵۸ ق) در این کتاب احادیثی را درباره امام مهدی {{ع}} بررسی کرده و آن‌ها را صحیح و حسن دانسته است.</ref>. از دیگر بزرگان [[اهل تسنن]] که در قرن دهم هجری و در [[کشور]] [[هندوستان]] می‌زیسته، مولا متقی هندی، [[صاحب]] کتاب البرهان [[علی]] علامات [[مهدی]] [[آخرالزمان]] است<ref>علاءالدین علی بن حسام الدین، معروف به متقی الهندی (م ۹۷۵ ق ـ)، صاحب کتاب معروف کنزالعمال است. وی در کتاب البرهان علی علامات مهدی آخرالزمان با شیوه‌ای برهانی و استدلالی از عقیده مهدویت دفاع کرده است و با استناد به فتاوای بزرگان مذاهب اربعه (شافعی، حنفی، مالکی، حنبلی)، منکران اعتقاد به ظهور مهدی {{ع}} را در صورتی که به حق باز نگردند، واجب القتل و مهدور الدم دانسته است.( ر.ک: متقی الهندی، البرهان علی علامات مهدی آخرالزمان، ص ۱۷۸ـ۱۸۳)</ref>. آری، بزرگان [[اهل تسنن]] همانند [[شیعیان]]، به اصل وجود [[امام مهدی|صاحب الزمان]] {{ع}} [[اعتقاد]] دارند<ref>ر.ک: سیدثامر‌هاشم العمیدی، در انتظار ققنوس (کاوشی در قلمرو موعودشناسی و مهدی‌باوری)، فصل اول (مهدی در کتاب و سنت) و فصل دوم (تبارشناسی مهدی)، ص ۵۹ـ۱۹۸.</ref>؛ البته ممکن است آدم‌های [[منحرف]] و کوردلی پیدا شوند که [[آفتاب]] را نیز [[انکار]] کنند که در این جا مورد نظر نیستند. بزرگان [[اهل تسنن]] اعتراف دارند که [[اخبار]] درباره وجود [[امام مهدی]]{{ع}} [[متواتر]]، بلکه فوق حد [[تواتر]] است»<ref>[[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۱۱۷ - ۱۱۹.</ref>.
«[[اعتقاد به وجود ولی عصر]]{{ع}}، ویژه [[شیعیان]] نیست. ما با برادران [[اهل تسنن]]، که بیشتر [[مسلمانان]] [[جهان]] را تشکیل می‌دهند، در پاره‌ای از مباحث [[اعتقادی]]، مثل اصل [[امامت]] و مباحث فرعی اختلاف‌های داریم؛ اما به [[تصدیق]] بسیاری از بزرگان [[اهل تسنن]]، یکی از مطالبی که در آن، بین [[شیعه]] و [[سنی]] و هیچ طایفه‌ای از طوایف [[مسلمانان]] [[اختلاف]] وجود ندارد، [[اعتقاد]] به [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} است. دو کتاب از [[اهل تسنن]] را به خاطر بسپارید که این مطلب را به روشنی [[تصدیق]] کرده‌اند: یکی کتاب "الصواعق المحرقه"، نوشته [[ابن حجر هیثمی]] که از بزرگان [[اهل تسنن]] است. وی در این کتاب، [[اعتقاد]] به [[صاحب الامر]]{{ع}} را امری مشترک بین همه [[مسلمانان]] دانسته و [[روایات]] را در این زمینه، بیش از حد [[تواتر]] معرفی کرده است<ref>ر.ک: ابن حجر هیثمی، الصواعق المحرقه فی الرد علی أهل البدع و الزندقه، فصل ۱، باب ۱۱، ص ۱۶۲ـ۱۶۷. وی در این کتاب از اعتقاد مسلمانان به ظهور امام مهدی {{ع}} دفاع و به تواتر روایات در این باره تصریح کرده است.</ref>. یکی دیگر از بزرگان [[اهل تسنن]] شبلنجی است که کتاب نورالأبصار را نوشته. او در این کتاب تصریح می‌کند که [[روایات]] درباره [[مهدی]] [[آخر الزمان]]{{ع}}، فوق حد [[تواتر]] است<ref>ر.ک: مؤمن بن حسن بن مؤمن شبلنجی، نورالأبصار فی مناقب آل النبی الأطهار، ص ۱۸۷ـ۱۸۹. شبلنجی، ضمن تصریح به تواتر احادیث المهدی، تأکید فراوانی دارد که امام مهدی {{ع}} از خاندان رسول و اهل بیت {{عم}} است.</ref>. [[ابن ابی الحدید معتزلی]]، در شرح [[نهج البلاغه]] [[معتقد]] است که درباره [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} اختلافی میان [[مسلمانان]] وجود ندارد و تمام طوایف آن‌ها بر این مطلب [[اتفاق نظر]] دارند<ref>وی می‌نویسد: "... مهدی {{ع}} که در آخر الزمان ظهور می‌کند، بنا بر عقیده بیشتر محدثان، از فرزندان فاطمه {{س}} است. اصحاب ما، معتزله نیز به این حقیقت اعتراف دارند و بزرگان ما نیز در کتاب‌هایشان به آن تصریح کرده‌اند با این تفاوت که معتقدند: آن حضرت هنوز خلق نشده است و در آخرالزمان خلق خواهد شد". (ابن ابی الحدید معتزلی، شرح نهج البلاغه، ج ۱، باب ۱۶، ص ۲۸۱)</ref>. بسیاری از [[عالمان]] [[اهل تسنن]]، درباره وجود [[امام زمان]] {{ع}} و [[علایم ظهور]] [[حضرت]]، کتاب‌های فراوانی نوشته‌اند که یکی از آن‌ها [[حافظ]] گنجی [[شافعی]] و دیگری مولانا متقی هندی است . کتاب البیان فی [[اخبار]] [[امام مهدی|صاحب الزمان]] را [[حافظ]] گنجی [[شافعی]] از حافظان [[قرآن]] و بزرگان [[اهل تسنن]] نوشته که و در [[حدود]] قرن هفتم هجری می‌زیسته است<ref>ابو عبدالله گنجی شافعی (م ۶۵۸ ق) در این کتاب احادیثی را درباره امام مهدی {{ع}} بررسی کرده و آن‌ها را صحیح و حسن دانسته است.</ref>. از دیگر بزرگان [[اهل تسنن]] که در قرن دهم هجری و در [[کشور]] [[هندوستان]] می‌زیسته، مولا متقی هندی، [[صاحب]] کتاب البرهان [[علی]] علامات [[مهدی]] [[آخرالزمان]] است<ref>علاءالدین علی بن حسام الدین، معروف به متقی الهندی (م ۹۷۵ ق ـ)، صاحب کتاب معروف کنزالعمال است. وی در کتاب البرهان علی علامات مهدی آخرالزمان با شیوه‌ای برهانی و استدلالی از عقیده مهدویت دفاع کرده است و با استناد به فتاوای بزرگان مذاهب اربعه (شافعی، حنفی، مالکی، حنبلی)، منکران اعتقاد به ظهور مهدی {{ع}} را در صورتی که به حق باز نگردند، واجب القتل و مهدور الدم دانسته است.(ر.ک: متقی الهندی، البرهان علی علامات مهدی آخرالزمان، ص ۱۷۸ـ۱۸۳)</ref>. آری، بزرگان [[اهل تسنن]] همانند [[شیعیان]]، به اصل وجود [[امام مهدی|صاحب الزمان]] {{ع}} [[اعتقاد]] دارند<ref>ر.ک: سیدثامر‌هاشم العمیدی، در انتظار ققنوس (کاوشی در قلمرو موعودشناسی و مهدی‌باوری)، فصل اول (مهدی در کتاب و سنت) و فصل دوم (تبارشناسی مهدی)، ص ۵۹ـ۱۹۸.</ref>؛ البته ممکن است آدم‌های [[منحرف]] و کوردلی پیدا شوند که [[آفتاب]] را نیز [[انکار]] کنند که در این جا مورد نظر نیستند. بزرگان [[اهل تسنن]] اعتراف دارند که [[اخبار]] درباره وجود [[امام مهدی]]{{ع}} [[متواتر]]، بلکه فوق حد [[تواتر]] است»<ref>[[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۱۱۷ - ۱۱۹.</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
خط ۱۰۴: خط ۱۰۴:


'''معرفی [[مهدی موعود]]:''' در [[منابع روایی]] اهل سنّت، [[روایات]] معتبر و صحیحی از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} درباره [[مهدی موعود]] [[نقل]] شده که برای معرّفی و [[شناخت]] آن [[حضرت]] قابل توجّه است. ابتدا چند [[روایت]] در این زمینه [[نقل]] می‌‏شود؛ آن‏گاه سیمای کلی آن [[حضرت]] در [[احادیث]] و منابع اهل سنّت بیان می‌‏گردد.
'''معرفی [[مهدی موعود]]:''' در [[منابع روایی]] اهل سنّت، [[روایات]] معتبر و صحیحی از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} درباره [[مهدی موعود]] [[نقل]] شده که برای معرّفی و [[شناخت]] آن [[حضرت]] قابل توجّه است. ابتدا چند [[روایت]] در این زمینه [[نقل]] می‌‏شود؛ آن‏گاه سیمای کلی آن [[حضرت]] در [[احادیث]] و منابع اهل سنّت بیان می‌‏گردد.
#[[شیخ ابراهیم حموی شافعی]] در [[فرائد السمطین]] از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} [[نقل]] کرده است: [[خلفا]] و [[جانشینان]] من و حجّت‌‏های [[خدا]] بر خلق پس از من [[دوازده]] نفرند: اوّل آنان برادرم و آخرشان فرزندم؛ گفته شد: ای [[رسول خدا]]! برادرت کیست؟ فرمود: [[امام علی|علی بن ابی طالب]]. سؤال شد: فرزندت کیست؟ فرمود: [[مهدی]]، که [[زمین]] را از [[قسط]] و [[عدل]] آکنده می‌‏سازد؛ همان‌‏سان که از ظلم‏‌وجور پر شده است. قسم به آنکه مرا به [[حق]]، به عنوان بشارت‌‏دهنده و ترساننده برانگیخت! اگر از [[عمر]] [[دنیا]] یک روز باقی نمانده باشد، [[خداوند]] آن روز چنان طولانی سازد تا فرزندم [[مهدی]] [[خروج]] کند. (پس از [[خروج]] او) [[عیسی]] [[پسر مریم]] پشت سرش به [[نماز]] می‌‏ایستد<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|انّ خلفائی و اوصیائی و حجج اللّه علی الخلق بعدی اثنا عشر اوّلهم اخی و آخرهم ولدی؛ قیل یا رسول اللّه! و من اخوک؟ قال: علیّ بن ابی طالب، قیل، فمن ولدک؟ قال: المهدی (عج)؛ یملأ الارض قسطا و عدلا کما ملئت جورا و ظلما و الّذی بعثنی بالحقّ بشیرا و نذیرا لو لم یبق من الدّنیا الّا یوم واحد لطوّل اللّه ذلک الیوم حتّی یخرج به ولدی المهدیّ فینزل روح اللّه عیسی بن مریم فیصلّی خلقه}} [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۱، ص ۲۸۰، ج ۲۷؛ بحار الانوار، ج، ۴۷، ص ۷۱</ref>
# [[شیخ ابراهیم حموی شافعی]] در [[فرائد السمطین]] از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} [[نقل]] کرده است: [[خلفا]] و [[جانشینان]] من و حجّت‌‏های [[خدا]] بر خلق پس از من [[دوازده]] نفرند: اوّل آنان برادرم و آخرشان فرزندم؛ گفته شد: ای [[رسول خدا]]! برادرت کیست؟ فرمود: [[امام علی|علی بن ابی طالب]]. سؤال شد: فرزندت کیست؟ فرمود: [[مهدی]]، که [[زمین]] را از [[قسط]] و [[عدل]] آکنده می‌‏سازد؛ همان‌‏سان که از ظلم‏‌وجور پر شده است. قسم به آنکه مرا به [[حق]]، به عنوان بشارت‌‏دهنده و ترساننده برانگیخت! اگر از [[عمر]] [[دنیا]] یک روز باقی نمانده باشد، [[خداوند]] آن روز چنان طولانی سازد تا فرزندم [[مهدی]] [[خروج]] کند. (پس از [[خروج]] او) [[عیسی]] [[پسر مریم]] پشت سرش به [[نماز]] می‌‏ایستد<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|انّ خلفائی و اوصیائی و حجج اللّه علی الخلق بعدی اثنا عشر اوّلهم اخی و آخرهم ولدی؛ قیل یا رسول اللّه! و من اخوک؟ قال: علیّ بن ابی طالب، قیل، فمن ولدک؟ قال: المهدی (عج)؛ یملأ الارض قسطا و عدلا کما ملئت جورا و ظلما و الّذی بعثنی بالحقّ بشیرا و نذیرا لو لم یبق من الدّنیا الّا یوم واحد لطوّل اللّه ذلک الیوم حتّی یخرج به ولدی المهدیّ فینزل روح اللّه عیسی بن مریم فیصلّی خلقه}} [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۱، ص ۲۸۰، ج ۲۷؛ بحار الانوار، ج، ۴۷، ص ۷۱</ref>
#در سنن ابی [[داوود]] و تذکرة [[خواص]] الامه از [[عبد]] اللّه بن [[عمر]] [[نقل]] شده است که گفت: [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} فرمود: در [[آخر الزمان]]، مردی از [[فرزندان]] من [[قیام]] می‌‏کند که اسم او، همانند اسم من و کنیه‏‌اش مثل [[کنیه]] من است؛ [[زمین]] را از [[عدل]] پر می‌‏سازد؛ چنان‏که از [[ظلم]] پر شده است و او [[مهدی]] است<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|قال رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله: یخرج من آخر الزمان رجل من ولدی اسمه کاسمی و کنیته ککنیتی یملأ الارض عدلا کما ملئت جورا، فذلک المهدی}} تذکرة الخواص الامه، ص ۳۷۷؛ سنن ابی داوود، ج ۲، ص ۴۲۰</ref>.
#در سنن ابی [[داوود]] و تذکرة [[خواص]] الامه از [[عبد]] اللّه بن [[عمر]] [[نقل]] شده است که گفت: [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} فرمود: در [[آخر الزمان]]، مردی از [[فرزندان]] من [[قیام]] می‌‏کند که اسم او، همانند اسم من و کنیه‏‌اش مثل [[کنیه]] من است؛ [[زمین]] را از [[عدل]] پر می‌‏سازد؛ چنان‏که از [[ظلم]] پر شده است و او [[مهدی]] است<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|قال رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله: یخرج من آخر الزمان رجل من ولدی اسمه کاسمی و کنیته ککنیتی یملأ الارض عدلا کما ملئت جورا، فذلک المهدی}} تذکرة الخواص الامه، ص ۳۷۷؛ سنن ابی داوود، ج ۲، ص ۴۲۰</ref>.
#متقی هندی در کنز العمال آورده است: [[امام علی|علی]]{{ع}} از [[پیامبر]]{{صل}} پرسید: آیا [[مهدی]] از ما [[آل محمد]] است یا از غیر ما است؟ [[حضرت]] فرمود: بلکه او از ما است. [[خداوند]] به سبب او ختم کند (اتمام بخشد)؛ چنان‏که به ما آغاز کرد. به ما از [[فتنه]] [[نجات]] یابند، چنان‏که از [[شرک]] [[نجات]] یافتند. [[خداوند]] به سبب ما دل‏هایتان را پس از [[کینه]] و [[دشمنی]] به یکدیگر پیوند داد<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|انّ علیّا سأل النبیّ: امنّا آل محمد المهدی ام من غیرنا؟ قال رسول اللّه: بل منّا یختم اللّه به کما فتح بنا و بنا ینقذون من الفتنة، کما انقذوا من الشّرک و بنا یؤلّف اللّه بین قلوبکم بعد عداوة الشّرک}}؛کنز العمال، ج ۷، ص ۲۶۳</ref>.
#متقی هندی در کنز العمال آورده است: [[امام علی|علی]]{{ع}} از [[پیامبر]]{{صل}} پرسید: آیا [[مهدی]] از ما [[آل محمد]] است یا از غیر ما است؟ [[حضرت]] فرمود: بلکه او از ما است. [[خداوند]] به سبب او ختم کند (اتمام بخشد)؛ چنان‏که به ما آغاز کرد. به ما از [[فتنه]] [[نجات]] یابند، چنان‏که از [[شرک]] [[نجات]] یافتند. [[خداوند]] به سبب ما دل‏هایتان را پس از [[کینه]] و [[دشمنی]] به یکدیگر پیوند داد<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|انّ علیّا سأل النبیّ: امنّا آل محمد المهدی ام من غیرنا؟ قال رسول اللّه: بل منّا یختم اللّه به کما فتح بنا و بنا ینقذون من الفتنة، کما انقذوا من الشّرک و بنا یؤلّف اللّه بین قلوبکم بعد عداوة الشّرک}}؛کنز العمال، ج ۷، ص ۲۶۳</ref>.
#[[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} فرموده است: [[قیامت]] فرا نرسد تا اینکه کسی از عترتم به ‏پا خیزد و [[زمین]] را همچنان‏که پر از [[ظلم]] و تجاوزهای آشکار شده، آکنده از [[عدل‏ و داد]] کند<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|لا تقوم الساعة حتّی ... یخرج من عترتی ... من یملأها قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و عدوانا}} عقد الدرر، ص ۳۶؛ الدرّ المنثور، ج ۷، ص ۴۸۴</ref>.  
# [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} فرموده است: [[قیامت]] فرا نرسد تا اینکه کسی از عترتم به ‏پا خیزد و [[زمین]] را همچنان‏که پر از [[ظلم]] و تجاوزهای آشکار شده، آکنده از [[عدل‏ و داد]] کند<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|لا تقوم الساعة حتّی ... یخرج من عترتی ... من یملأها قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و عدوانا}} عقد الدرر، ص ۳۶؛ الدرّ المنثور، ج ۷، ص ۴۸۴</ref>.  
#از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} [[نقل]] شده است: همانا [[خداوند]] از عترتم، مردی را برمی‌‏انگیزاند که دندان‌‏هایش برّاق و گشاده‌‏اند و پیشانی‏‌اش بلند و تابنده است. [[زمین]] را آکنده از [[عدل]] می‌‏کند و [[مال]] را به نحوی خاص زیاد می‌‏گرداند<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|لیبعثنّ اللّه من عترتی رجلا افرق الثنایا اجلی الجبهة یملک الارض عدلا و یفیض المال فیضا}} ینابیع المودّة، ص ۴۲۳؛ اسعاف الراغبین، باب ۳، ص ۱۳۵</ref>.
#از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} [[نقل]] شده است: همانا [[خداوند]] از عترتم، مردی را برمی‌‏انگیزاند که دندان‌‏هایش برّاق و گشاده‌‏اند و پیشانی‏‌اش بلند و تابنده است. [[زمین]] را آکنده از [[عدل]] می‌‏کند و [[مال]] را به نحوی خاص زیاد می‌‏گرداند<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|لیبعثنّ اللّه من عترتی رجلا افرق الثنایا اجلی الجبهة یملک الارض عدلا و یفیض المال فیضا}} ینابیع المودّة، ص ۴۲۳؛ اسعاف الراغبین، باب ۳، ص ۱۳۵</ref>.
#در کتاب الجمع بین الصّحاح السّتة [[روایت]] مشهوری را از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} [[نقل]] می‌‏کند که: اگر از [[عمر]] [[دنیا]] جز یک روز نمانده باشد، [[خدای تعالی]] آن روز را چنان طولانی کند تا در آن روز مردی از من یا از بیتم [[قیام]] می‌‏کند که اسم او اسم من است ....<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|لو لم یبق من الدنیا الّا یوم واحد لطوّل اللّه ذلک الیوم حتّی یبعث رجل منّی و من اهل بیتی یواطی‏ء اسمه اسمی}}العمده، ص ۴۳۴؛ ارشاد مفید، ص ۳۲۶.</ref>.
#در کتاب الجمع بین الصّحاح السّتة [[روایت]] مشهوری را از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} [[نقل]] می‌‏کند که: اگر از [[عمر]] [[دنیا]] جز یک روز نمانده باشد، [[خدای تعالی]] آن روز را چنان طولانی کند تا در آن روز مردی از من یا از بیتم [[قیام]] می‌‏کند که اسم او اسم من است ....<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|لو لم یبق من الدنیا الّا یوم واحد لطوّل اللّه ذلک الیوم حتّی یبعث رجل منّی و من اهل بیتی یواطی‏ء اسمه اسمی}}العمده، ص ۴۳۴؛ ارشاد مفید، ص ۳۲۶.</ref>.
خط ۱۳۵: خط ۱۳۵:
او بر تمام کشورها و [[شهرها]] مستولی می‌‏شود و لشکرهای [[کفر]] را [[شکست]] می‌‏دهد.
او بر تمام کشورها و [[شهرها]] مستولی می‌‏شود و لشکرهای [[کفر]] را [[شکست]] می‌‏دهد.


[[دین]] [[اسلام]] و [[توحید]] به وسیله او، عالم‌‏گیر خواهد شد و در [[زمین]] کسی نخواهد ماند، مگر اینکه به [[توحید]] [[خداوند]] گواهی دهد و...<ref>برای مطالعه بیشتر و بررسی منابع روایات ر. ک: نگارنده، آینده جهان، ص ۱۴۶- ۱۵۰( به نقل از: کنز العمال، ج ۱۴؛ ینابیع المودة؛ العرف الوردی فی الاخبار المهدی؛ المعجم الکبیر؛ البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان؛ فرائد السمطین؛ عقد الدرر؛ المهدی المنتظر؛ الفتن و الملاحم و ...)</ref>.
[[دین]] [[اسلام]] و [[توحید]] به وسیله او، عالم‌‏گیر خواهد شد و در [[زمین]] کسی نخواهد ماند، مگر اینکه به [[توحید]] [[خداوند]] گواهی دهد و...<ref>برای مطالعه بیشتر و بررسی منابع روایات ر. ک: نگارنده، آینده جهان، ص ۱۴۶- ۱۵۰(به نقل از: کنز العمال، ج ۱۴؛ ینابیع المودة؛ العرف الوردی فی الاخبار المهدی؛ المعجم الکبیر؛ البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان؛ فرائد السمطین؛ عقد الدرر؛ المهدی المنتظر؛ الفتن و الملاحم و ...)</ref>.


در پایان باید خاطرنشان کرد که، به رغم فراوانی و [[تواتر]] [[احادیث]] مربوط به [[مهدی]] [[آخر الزمان]]، این [[اعتقاد]] به صورت جدی و پررنگ در میان [[اهل سنت]] شیوع ندارد<ref>عبد العلیم سپتوی، المهدی المنتظر( مکه: مکتبة المکتبة، ۱۴۲۰)، ج ۱، ص ۶۰</ref>.»<ref>[[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref>.
در پایان باید خاطرنشان کرد که، به رغم فراوانی و [[تواتر]] [[احادیث]] مربوط به [[مهدی]] [[آخر الزمان]]، این [[اعتقاد]] به صورت جدی و پررنگ در میان [[اهل سنت]] شیوع ندارد<ref>عبد العلیم سپتوی، المهدی المنتظر(مکه: مکتبة المکتبة، ۱۴۲۰)، ج ۱، ص ۶۰</ref>.»<ref>[[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
خط ۱۶۶: خط ۱۶۶:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[حسین الهی‌نژاد]]'''، در کتاب ''«[[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]»'' در این‌باره گفته است:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[حسین الهی‌نژاد]]'''، در کتاب ''«[[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]»'' در این‌باره گفته است:


« [[جایگاه]] [[اعتقاد]] به [[حضرت مهدی]]{{ع}} در میان [[اهل سنت]] چنان است که علمای [[اهل سنت]] با [[نقل]] روایتی از [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}}، منکران [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} را منکران [[رسالت]] [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} شمرده‌اند<ref>{{متن حدیث|"قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: مَنْ أَنْكَرَ خُرُوجَ الْمَهْدِيِّ، فَقَدْ كَفَرَ بِمَا أنْزَلَ عَلَى مُحَمَّدٍ"}} (جلال الدین السیوطی؛ العرف الوردی فی اخبار المهدی، ص ۱۴۲).</ref>.
«[[جایگاه]] [[اعتقاد]] به [[حضرت مهدی]]{{ع}} در میان [[اهل سنت]] چنان است که علمای [[اهل سنت]] با [[نقل]] روایتی از [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}}، منکران [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} را منکران [[رسالت]] [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} شمرده‌اند<ref>{{متن حدیث|"قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: مَنْ أَنْكَرَ خُرُوجَ الْمَهْدِيِّ، فَقَدْ كَفَرَ بِمَا أنْزَلَ عَلَى مُحَمَّدٍ"}} (جلال الدین السیوطی؛ العرف الوردی فی اخبار المهدی، ص ۱۴۲).</ref>.


[[محمد بن سفارینی حنبلی]] در کتاب لوامع‌الانوار در این مورد ابتدا روایاتی از [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} [[نقل]] کرده‌اند که در آنها اولاً [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} امر قطعی و لازم‌الاجرا دانسته شده است<ref>{{متن حدیث|"وَ فِي حَدِيثِ حُذَيْفَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ{{صل}}: يَا حُذَيْفَةُ لَوْ لَمْ‏ يَبْقَ‏ مِنَ‏ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ‏ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ‏ اللَّهُ‏ ذَلِكَ‏ الْيَوْمَ‏ حَتَّى‏ يَمْلِكَ‏ رَجُلٌ‏ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي تَجْرِي الْمَلَاحِمُ عَلَى يَدَيْهِ وَ يَظْهَرُ الْإِسْلَامُ وَ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ هُوَ سَرِيعُ الْحِسَابِ"}}</ref>؛ ثانیاً تکذیب‌کنندگان [[امام مهدی]]{{ع}} از [[دین]] خارج و [[کافر]] تلقی شده‌اند<ref>{{متن حدیث|"وَ قَدْ رَوَی الْإِمَامُ الْحَافِظُ بْن الْإِسْكَافِ بِسَنَدٍ مَرضِيٍّ إِلی جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} مَن كَذَّبَ بِالدَّجّالِ فَقَد كَفَرَ وَ مَن كَذَّبَ بِالْمَهْدِيِّ فَقَدْ كَفَرَ"}}</ref> که وی بعد از ذکر آنها به بیان [[اعتقادات]] [[اهل سنت]] دربارۀ [[امام مهدی]]{{ع}} اشاره کرده و [[شیعیان]] را نیز در این مورد هم‌نظر با آنان دانسته است<ref>{{عربی|مَا يُفِيدُ مَجموعُهُ العِلْمَ القَطعِيَّ فَالإِيمانُ بِخُرُوجِ المَهْدِيِّ واجِبٌ كَما هُوَ مُقَرَّرٌ عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ وَ مُدَوَّنٌ فِي عَقَائِدِ أهْلِ السُّنَّةِ وَ الْجَمَاعَةِ وَ كَذَا عِنْدَ أهْلِ الشِّيعَةِ أَيْضاً}} (محمد السفارینی؛ لوامع الانوار؛ ج ۲، ص ۸۴).</ref>.
[[محمد بن سفارینی حنبلی]] در کتاب لوامع‌الانوار در این مورد ابتدا روایاتی از [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} [[نقل]] کرده‌اند که در آنها اولاً [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} امر قطعی و لازم‌الاجرا دانسته شده است<ref>{{متن حدیث|"وَ فِي حَدِيثِ حُذَيْفَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ{{صل}}: يَا حُذَيْفَةُ لَوْ لَمْ‏ يَبْقَ‏ مِنَ‏ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ‏ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ‏ اللَّهُ‏ ذَلِكَ‏ الْيَوْمَ‏ حَتَّى‏ يَمْلِكَ‏ رَجُلٌ‏ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي تَجْرِي الْمَلَاحِمُ عَلَى يَدَيْهِ وَ يَظْهَرُ الْإِسْلَامُ وَ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ هُوَ سَرِيعُ الْحِسَابِ"}}</ref>؛ ثانیاً تکذیب‌کنندگان [[امام مهدی]]{{ع}} از [[دین]] خارج و [[کافر]] تلقی شده‌اند<ref>{{متن حدیث|"وَ قَدْ رَوَی الْإِمَامُ الْحَافِظُ بْن الْإِسْكَافِ بِسَنَدٍ مَرضِيٍّ إِلی جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} مَن كَذَّبَ بِالدَّجّالِ فَقَد كَفَرَ وَ مَن كَذَّبَ بِالْمَهْدِيِّ فَقَدْ كَفَرَ"}}</ref> که وی بعد از ذکر آنها به بیان [[اعتقادات]] [[اهل سنت]] دربارۀ [[امام مهدی]]{{ع}} اشاره کرده و [[شیعیان]] را نیز در این مورد هم‌نظر با آنان دانسته است<ref>{{عربی|مَا يُفِيدُ مَجموعُهُ العِلْمَ القَطعِيَّ فَالإِيمانُ بِخُرُوجِ المَهْدِيِّ واجِبٌ كَما هُوَ مُقَرَّرٌ عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ وَ مُدَوَّنٌ فِي عَقَائِدِ أهْلِ السُّنَّةِ وَ الْجَمَاعَةِ وَ كَذَا عِنْدَ أهْلِ الشِّيعَةِ أَيْضاً}} (محمد السفارینی؛ لوامع الانوار؛ ج ۲، ص ۸۴).</ref>.


[[حمود‌ بن عبدالله التویجری]] در کتاب [[الاحتجاج بالأثر علی من أنکر المهدی المنتظر]] می‌نویسد: [[اعتقاد به ظهور امام مهدی]]{{ع}} در مسیر [[اعتقاد]] به [[رسالت]] [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} است و رد [[اعتقاد به امام مهدی]]{{ع}} رد [[اعتقاد]] به [[رسالت]] [[حضرت رسول]]{{صل}} است<ref>{{عربی|وَ إِذَا عُلِمَ هَذَا؛ فَالْإِيمَانُ بِخُرُوجِ الْمَهْدِيِّ فِي آخرالزمان دَاخِلٌ فِي ضمنِ الْإِيمَانِ بِأَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ وَ مَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِمَا ثَبَتَ عَنِ النَّبيِّ{{صل}} مِنْ أَنْبَاءِ الغَيبِ؛ فَلا شَكَّ أَنَّهُ لَم يُحَقَّق الشَّهَادَةَ بِالرِّسَالَةِ. فَالإيْمَانُ بِهِ واجِبٌ وَ هُوَ مِنْ عَقَائِدِ أَهْلِ السُّنَّةِ وَ مِن ذَلِكَ الْإِيمَانُ بِخُرُوجِ الْمَهْدِيِّ فِي آخِرِ الزَّمانِ؛ لِأَنَّهُ قَدْ ثَبَتَ عَنِ النَّبيِّ{{صل}} أَنَّهُ أَخْبَرَ بِخُرُوجِهِ؛ فَمَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِخُرُوجِهِ فَهُوَ مُخَالِفٌ لِعَقِيدَةِ أَهْلِ السُّنَّةِ وَ الْجِمَاعَةِ}} ( حمودبن عبدالله التویجری: الاحتجاج بالأثر علی من أنکر المهدی المنتظر، ج ۱، ص ۲۶).</ref>. همو در جای دیگری از این کتاب در رد قول [[ابن‌ محمود]] [[صاحب]] کتاب [[لا مهدی ینتظر بعد الرسول خیر البشر]] که به سبب عدم [[نقل]] [[عقیده]] به [[امام مهدی]]{{ع}} در کتاب‌های [[اعتقادی]]، [[اعتقادی]] بودن آن را زیر سؤال برده است، می‌گوید: هر آن چیزی که [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} خبر از رخدادش در [[آینده]] داده است، [[تصدیق]] و [[ایمان]] به آن [[واجب]] است و جزو مسائل [[اعتقادی]] هر مسلمانی قلمداد می‌شود، چه در کتاب‌های [[اعتقادی]] آمده باشد و چه نیامده باشد<ref>حمودبن عبدالله التویجری: الاحتجاج بالأثر علی من أنکر المهدی المنتظر، ج ۱، ص ۱۸۶.</ref>؛ البته ادعای برخی [[اندیشمندان]] [[اهل سنت]] این است که [[مهدویت]] به عنوان یک موضوع [[اعتقادی]] در برخی کتاب‌های [[اعتقادی]] [[اهل سنت]] آمده است<ref>عبدالمحسن العباد؛ عقیدة أهل السنة و الأثر فی المهدی المنتظر، ص ۱۵۸.</ref><ref>[[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]، ص 53-55.</ref>.
[[حمود‌ بن عبدالله التویجری]] در کتاب [[الاحتجاج بالأثر علی من أنکر المهدی المنتظر]] می‌نویسد: [[اعتقاد به ظهور امام مهدی]]{{ع}} در مسیر [[اعتقاد]] به [[رسالت]] [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} است و رد [[اعتقاد به امام مهدی]]{{ع}} رد [[اعتقاد]] به [[رسالت]] [[حضرت رسول]]{{صل}} است<ref>{{عربی|وَ إِذَا عُلِمَ هَذَا؛ فَالْإِيمَانُ بِخُرُوجِ الْمَهْدِيِّ فِي آخرالزمان دَاخِلٌ فِي ضمنِ الْإِيمَانِ بِأَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ وَ مَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِمَا ثَبَتَ عَنِ النَّبيِّ{{صل}} مِنْ أَنْبَاءِ الغَيبِ؛ فَلا شَكَّ أَنَّهُ لَم يُحَقَّق الشَّهَادَةَ بِالرِّسَالَةِ. فَالإيْمَانُ بِهِ واجِبٌ وَ هُوَ مِنْ عَقَائِدِ أَهْلِ السُّنَّةِ وَ مِن ذَلِكَ الْإِيمَانُ بِخُرُوجِ الْمَهْدِيِّ فِي آخِرِ الزَّمانِ؛ لِأَنَّهُ قَدْ ثَبَتَ عَنِ النَّبيِّ{{صل}} أَنَّهُ أَخْبَرَ بِخُرُوجِهِ؛ فَمَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِخُرُوجِهِ فَهُوَ مُخَالِفٌ لِعَقِيدَةِ أَهْلِ السُّنَّةِ وَ الْجِمَاعَةِ}} (حمودبن عبدالله التویجری: الاحتجاج بالأثر علی من أنکر المهدی المنتظر، ج ۱، ص ۲۶).</ref>. همو در جای دیگری از این کتاب در رد قول [[ابن‌ محمود]] [[صاحب]] کتاب [[لا مهدی ینتظر بعد الرسول خیر البشر]] که به سبب عدم [[نقل]] [[عقیده]] به [[امام مهدی]]{{ع}} در کتاب‌های [[اعتقادی]]، [[اعتقادی]] بودن آن را زیر سؤال برده است، می‌گوید: هر آن چیزی که [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} خبر از رخدادش در [[آینده]] داده است، [[تصدیق]] و [[ایمان]] به آن [[واجب]] است و جزو مسائل [[اعتقادی]] هر مسلمانی قلمداد می‌شود، چه در کتاب‌های [[اعتقادی]] آمده باشد و چه نیامده باشد<ref>حمودبن عبدالله التویجری: الاحتجاج بالأثر علی من أنکر المهدی المنتظر، ج ۱، ص ۱۸۶.</ref>؛ البته ادعای برخی [[اندیشمندان]] [[اهل سنت]] این است که [[مهدویت]] به عنوان یک موضوع [[اعتقادی]] در برخی کتاب‌های [[اعتقادی]] [[اهل سنت]] آمده است<ref>عبدالمحسن العباد؛ عقیدة أهل السنة و الأثر فی المهدی المنتظر، ص ۱۵۸.</ref><ref>[[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]، ص 53-55.</ref>.


بی‌تردید التویجری در کتاب خود در خصوص [[حضرت مهدی]]{{ع}} به چند نکته مهم اشاره کرده است: نخست [[اعتقاد]] به [[حضرت مهدی]]{{ع}} را در جهت [[اعتقاد]] به [[رسالت]] تعبیر کرده است که این نشان از [[جایگاه]] مهم و خطیر [[مهدویت]] در میان [[اهل سنت]] دارد؛ دوم [[تصدیق]] و [[باور]] [[مهدویت]] و [[رخداد ظهور]] را تا [[حد]] [[تکلیف]] وجوبی ارتقا داده است؛ سوم [[باور]] داشت [[مهدویت]] را یک موضوع [[اعتقادی]] که همه [[مسلمانان]] باید بدان [[اذعان]] داشته باشند، تلقی کرده است؛ چهارم منکران [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} را جزو افراد فاسدالعقیده دانسته است.
بی‌تردید التویجری در کتاب خود در خصوص [[حضرت مهدی]]{{ع}} به چند نکته مهم اشاره کرده است: نخست [[اعتقاد]] به [[حضرت مهدی]]{{ع}} را در جهت [[اعتقاد]] به [[رسالت]] تعبیر کرده است که این نشان از [[جایگاه]] مهم و خطیر [[مهدویت]] در میان [[اهل سنت]] دارد؛ دوم [[تصدیق]] و [[باور]] [[مهدویت]] و [[رخداد ظهور]] را تا [[حد]] [[تکلیف]] وجوبی ارتقا داده است؛ سوم [[باور]] داشت [[مهدویت]] را یک موضوع [[اعتقادی]] که همه [[مسلمانان]] باید بدان [[اذعان]] داشته باشند، تلقی کرده است؛ چهارم منکران [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} را جزو افراد فاسدالعقیده دانسته است.
خط ۲۰۴: خط ۲۰۴:
و گروه زیادی از علمای [[اهل سنت]] که در [[علم حدیث]] تخصّص دارند، تصریح به [[تواتر]] [[احادیث مهدویت]] نموده‌اند<ref>رضوانى، موعود شناسى، ص ۱۴۳.</ref> و صدها [[حدیث]] پیرامون [[مهدویت]] [[نقل]] نموده‌اند و در این زمینه کتب مستقل فراوانی ویژه مباحث [[مهدویت]] به رشته تحریر درآورده‌اند که به چند نمونه اشاره می‌گردد:
و گروه زیادی از علمای [[اهل سنت]] که در [[علم حدیث]] تخصّص دارند، تصریح به [[تواتر]] [[احادیث مهدویت]] نموده‌اند<ref>رضوانى، موعود شناسى، ص ۱۴۳.</ref> و صدها [[حدیث]] پیرامون [[مهدویت]] [[نقل]] نموده‌اند و در این زمینه کتب مستقل فراوانی ویژه مباحث [[مهدویت]] به رشته تحریر درآورده‌اند که به چند نمونه اشاره می‌گردد:
#البرهان، نوشته علّامه [[متقی]] [[هندی]]؛
#البرهان، نوشته علّامه [[متقی]] [[هندی]]؛
#[[العرف الوردی]]، نوشته [[جلال الدین سیوطی]]؛
# [[العرف الوردی]]، نوشته [[جلال الدین سیوطی]]؛
#القول المختصر، نوشته [[احمد]] بن [[علی]] هیثمی؛
#القول المختصر، نوشته [[احمد]] بن [[علی]] هیثمی؛
#[[مناقب المهدی]]، نوشته [[ابو نعیم اصفهانی]]؛
# [[مناقب المهدی]]، نوشته [[ابو نعیم اصفهانی]]؛
#البیان، نوشته [[محمد]] بن [[یوسف]] گنجی؛
#البیان، نوشته [[محمد]] بن [[یوسف]] گنجی؛
#[[عقد]] الدّرر، نوشته [[یوسف]] بن [[یحیی]] [[شافعی]]»<ref>[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۴۱، ۴۲.</ref>.
# [[عقد]] الدّرر، نوشته [[یوسف]] بن [[یحیی]] [[شافعی]]»<ref>[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۴۱، ۴۲.</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش