آزر: تفاوت میان نسخه‌ها

آزر از کلمه "أزِرّ" به معنی [[حمایت]] و [[پشتیبانی]] کردن آمده است<ref>فرهنگ معاصر عربی فارسی.</ref>.

[[سعید بن عبدالعزیز]]، آزر را نام دیگر [[پدر]] [[حضرت ابراهیم]] دانسته است و برخی هم آزر را عموی [[ابراهیم]] پنداشته‌اند و اطلاق سمت پدری را بر وی، اطلاق مجازی دانسته‌اند. بر اساس کتب لغت، آزر نام اعجمی می‌باشد و چون [[حضرت ابراهیم]] در [[بابل]] می‌زیسته و پدرانش در [[بابل]] اقامت داشته‌اند این نام بابلی یا آریایی است.

با توجه به اینکه آیاتی که در مورد آزر در [[قرآن]] وجود دارد مربوط به [[مجادله]] [[ابراهیم]] با اوست، بیشترین بحث در مورد ترک [[بت‌پرستی]] آزر است که علاوه بر [[سرزنش]] وی که بت‌های ساخته شده از سنگ و چوب را می‌پرستند، آزر و قومش را به [[یکتاپرستی]] [[دعوت]] می‌کند و به آزر [[وعده]] می‌دهد که در صورت [[ایمان]] به [[خدای یکتا]]، [[مغفرت الهی]] را برای وی [[طلب]] کند و به [[وعده]] خود نیز [[وفا]] نمود، ولی زمانی که [[مشاهده]] کرد آزر در حالت [[کفر]] از [[دنیا]] رفت [[ناامید]] شد و دیگر برای وی [[طلب]] [[آمرزش]] و [[مغفرت]] نکرد.

[[فخر رازی]] در [[تفسیر]] خود علاوه بر ترجمه [[آیات]]، وجوه معنایی آن را بیان کرده است؛ مثلاً ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَا كَانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَأَوَّاهٌ حَلِيمٌ}}<ref>«و آمرزش خواهی ابراهیم برای پدرش جز بنا به وعده‌ای نبود که به وی داده بود و چون بر او آشکار گشت که وی دشمن خداوند است از وی دوری جست؛ بی‌گمان ابراهیم دردمندی بردبار بود» سوره توبه، آیه ۱۱۴.</ref>، بیان می‌کند که به [[اعتقاد]] گروهی از [[مفسران]] منظور از [[استغفار]] [[ابراهیم]] برای پدرش، [[دعوت]] او به [[ایمان]] و [[اسلام]] بود. همچنین علت مشخص شدن این مسئله که [[پدر]] [[ابراهیم]] [[دشمن]] خداست مورد [[اختلاف]] است. چندین [[آیه]] از [[قرآن]] ([[آیات]] {{متن قرآن|وَاغْفِرْ لِأَبِي إِنَّهُ كَانَ مِنَ الضَّالِّينَ}}<ref>«و از پدرم درگذر که او از گمرهان است» سوره شعراء، آیه ۸۶.</ref>، {{متن قرآن|رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ}}<ref>«پروردگارا! مرا و پدر و مادرم و مؤمنان را در روزی که حساب برپا می‌شود بیامرز!» سوره ابراهیم، آیه ۴۱.</ref>، {{متن قرآن|قَالَ سَلَامٌ عَلَيْكَ سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّي إِنَّهُ كَانَ بِي حَفِيًّا}}<ref>«گفت: درود بر تو، از پروردگارم برای تو آمرزش خواهم خواست که او با من مهربان است» سوره مریم، آیه ۴۷.</ref>، {{متن قرآن|قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ}}<ref>«بی‌گمان برای شما ابراهیم و همراهان وی نمونه‌ای نیکویند آنگاه که به قوم خود گفتند: ما از شما و آنچه به جای خداوند می‌پرستید بیزاریم، شما را انکار می‌کنیم و میان ما و شما جاودانه دشمنی و کینه پدید آمده استتا زمانی که به خداوند یگانه ایمان آورید؛ جز (این) گفتار ابراهیم که به پدرش گفت: برای تو از خداوند آمرزش خواهم خواست و من برای تو در برابر خداوند هیچ اختیاری ندارم؛ پروردگارا! ما بر تو توکل داریم و به سوی تو روی می‌آوریم و بازگشت (هر چیز) به سوی توست» سوره ممتحنه، آیه ۴.</ref> دلالت می‌کند که [[ابراهیم]] برای پدرش [[طلب]] [[مغفرت]] کرد در حالی که [[استغفار]] برای [[کافران]] جایز نیست و [[خداوند]] در [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَا كَانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَأَوَّاهٌ حَلِيمٌ}}<ref>«و آمرزش خواهی ابراهیم برای پدرش جز بنا به وعده‌ای نبود که به وی داده بود و چون بر او آشکار گشت که وی دشمن خداوند است از وی دوری جست؛ بی‌گمان ابراهیم دردمندی بردبار بود» سوره توبه، آیه ۱۱۴.</ref> به این اشکال، پاسخ می‌دهد که دارای دو وجه معنایی است:

# وعده ‌دهنده، [[ابراهیم]] است که به پدرش [[وعده]] داد برای او [[طلب]] [[مغفرت]] کند به این [[امید]] که او [[ایمان]] بیاورد<ref>مفاتیح الغیب، ج۱۶، ص۱۶۰-۱۵۹.</ref>.

== جستارهای وابسته ==