ابان بن تغلب در تراجم و رجال: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵، قسمت دوم
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
ابان بن تغلب<ref>ر. ک: أ. منابع [[شیعی]] ([[رجال]] البرقی)، ص۹ و ۱۶؛ رجال الکشی ([[اختیار]] معرفة الرجال)، ص۳۳۰ - ۳۳۱، ح۶۰۱ - ۶۰۴؛ رجال النجاشی، ص۱۰، ش۷؛ [[الرجال]](ابن الغضائری)، ص۱۲۴، ش۲۱۶؛ رجال الطوسی، ص۱۰۹ (ش ۱۰۶۶)، ۱۲۶ (ش ۱۲۶۵) و۱۶۴ (ش ۱۸۷۱)؛ [[الفهرست]] ([[طوسی]])، ص۴۴، ش۶۱؛ معالم العلماء، ص۶۳، ش۱۳۹؛ إیضاح الإشتباه، ص۸۱، ش۳؛ خلاصة الأقوال (رجال العلامة الحلی)، ص۲۱، ش۱؛ الرجال (ابن [[داوود]])، ص۹، ش۴؛ التحریر الطاووسی، ص۶۹، ش۴۱؛ [[نقد]] الرجال، ج۱، ص۴۰، ش۱۴؛ جامع الرواة، ج۱، ص۹؛ إکلیل المنهج، ص۴۰ و ۵۵ (ش۱۲)؛ منتهی المقال، ج۱، ص۱۳۲، ش۱۱؛ [[تنقیح المقال]]، ج۳، ص۸۰، ش۳۱؛ [[سماء]] المقال، ج۲، ص۳۳۹؛ أعیان الشیعه، ج۱، ص۱۲۸ - ۱۲۹، ۱۳۹ و۱۶۰، ج۲، ص۹۶؛ مستدرکات [[علم رجال الحدیث]]، ج۱، ص۸۶، ش۲۵؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۳۱، ش۲۸؛ [[تهذیب]] المقال، ج۱، ص۲۱۴؛ الذریعه، ج۲، ص۱۳۵، ش۵۰۳؛ ج۴، ص۲۳۹، ش۱۱۶۹؛ ج۱۶، ص۴۶، ش۱۹۲؛ ج۱۷، ص۵۶، ش۳۰۹. | ابان بن تغلب<ref>ر. ک: أ. منابع [[شیعی]] ([[رجال]] البرقی)، ص۹ و ۱۶؛ رجال الکشی ([[اختیار]] معرفة الرجال)، ص۳۳۰ - ۳۳۱، ح۶۰۱ - ۶۰۴؛ رجال النجاشی، ص۱۰، ش۷؛ [[الرجال]](ابن الغضائری)، ص۱۲۴، ش۲۱۶؛ رجال الطوسی، ص۱۰۹ (ش ۱۰۶۶)، ۱۲۶ (ش ۱۲۶۵) و۱۶۴ (ش ۱۸۷۱)؛ [[الفهرست]] ([[طوسی]])، ص۴۴، ش۶۱؛ معالم العلماء، ص۶۳، ش۱۳۹؛ إیضاح الإشتباه، ص۸۱، ش۳؛ خلاصة الأقوال (رجال العلامة الحلی)، ص۲۱، ش۱؛ الرجال (ابن [[داوود]])، ص۹، ش۴؛ التحریر الطاووسی، ص۶۹، ش۴۱؛ [[نقد]] الرجال، ج۱، ص۴۰، ش۱۴؛ جامع الرواة، ج۱، ص۹؛ إکلیل المنهج، ص۴۰ و ۵۵ (ش۱۲)؛ منتهی المقال، ج۱، ص۱۳۲، ش۱۱؛ [[تنقیح المقال]]، ج۳، ص۸۰، ش۳۱؛ [[سماء]] المقال، ج۲، ص۳۳۹؛ أعیان الشیعه، ج۱، ص۱۲۸ - ۱۲۹، ۱۳۹ و۱۶۰، ج۲، ص۹۶؛ مستدرکات [[علم رجال الحدیث]]، ج۱، ص۸۶، ش۲۵؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۳۱، ش۲۸؛ [[تهذیب]] المقال، ج۱، ص۲۱۴؛ الذریعه، ج۲، ص۱۳۵، ش۵۰۳؛ ج۴، ص۲۳۹، ش۱۱۶۹؛ ج۱۶، ص۴۶، ش۱۹۲؛ ج۱۷، ص۵۶، ش۳۰۹. | ||
ب. منابع [[سنی]]: الفهرست ([[ابن ندیم]])، ص۲۷۶؛ الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۶۰؛ العلل، ج۳، ص۲۸۴، ش۵۲۶۰؛ التاریخ الکبیر، ج۱، ص۴۵۳، ش۱۴۴۵؛ ضعفاء العقیلی، ج۱، ص۳۶، ش۲؛ الجرح و التعدیل، ج۲، ص۲۹۶، ش۱۰۹۰؛ الثقات ([[ابن حبان]])، ج۶، ص۶۷؛ مشاهیر [[علماء]] الأمصار، ص۲۵۹، ش۱۲۹۷، [[الکامل]] فی ضعفاء الرجال، ج۱، ص۳۸۹، ش۲۰۷؛ [[تاریخ]] أسماء الثقات، ص۳۸، ش۸۱؛ الکاشف، ج۱، ص۲۰۵، ش۱۰۴؛ المغنی فی الضعفاء، ج۱، ص۱۱، ش۲؛ [[میزان]] الاعتدال، ج۱، ص۵، ش۲؛ إکمال تهذیب الکمال، ج۱، ص۱۵۷، ش۱۷۳؛ [[تقریب]] التهذیب، ج۱، ص۵۰، ش۱۳۶؛ تهذیب التهذیب، ج۱، ص۸۱، ش۱۶۶؛ لسان [[المیزان]]، ج۱، ص۹. </ref>، ۴۹ بار در [[اسناد روایات]] [[تفسیر کنز الدقائق]]<ref>ر. ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۲، ص۱۵۵ و ۳۶۶؛ ج۳، ص۱۰۱، ۲۲۳ و۵۸۲؛ ج۴، ص۷۷، ۹۳ و۲۴۲؛ و....</ref> آمده و منبع اصلی آنها کتاب‌های کافی، [[احتجاج]]، [[تفسیر عیاشی]]، [[کمال الدین]] و... است؛ مانند {{متن حدیث|عن أبان بن تغلب قال قلت لأبي عبد الله{{ع}}: كان [[رسول الله]]{{صل}} أعطى فاطمة فدكا قال: كان وقفها، فأنزل [[الله]]: {{متن قرآن|وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ}}<ref>و حقّ خویشاوند را به او برسان و نیز (حقّ) مستمند و در راه مانده را و هیچ‌گونه فراخ‌رفتاری مورز سوره اسراء، آیه ۲۶.</ref> فأعطاها [[رسول الله]]{{صل}} حقها، قلت: رسول الله{{صل}} أعطاها قال: بل الله أعطاها}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۷، ص۳۹۱ به گزارش از تفسیر العیاشی، ج۲، ص۲۸۷، ح۴۷.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۱۰۵-۱۰۶.</ref> | ب. منابع [[سنی]]: الفهرست ([[ابن ندیم]])، ص۲۷۶؛ الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۶۰؛ العلل، ج۳، ص۲۸۴، ش۵۲۶۰؛ التاریخ الکبیر، ج۱، ص۴۵۳، ش۱۴۴۵؛ ضعفاء العقیلی، ج۱، ص۳۶، ش۲؛ الجرح و التعدیل، ج۲، ص۲۹۶، ش۱۰۹۰؛ الثقات ([[ابن حبان]])، ج۶، ص۶۷؛ مشاهیر [[علماء]] الأمصار، ص۲۵۹، ش۱۲۹۷، [[الکامل]] فی ضعفاء الرجال، ج۱، ص۳۸۹، ش۲۰۷؛ [[تاریخ]] أسماء الثقات، ص۳۸، ش۸۱؛ الکاشف، ج۱، ص۲۰۵، ش۱۰۴؛ المغنی فی الضعفاء، ج۱، ص۱۱، ش۲؛ [[میزان]] الاعتدال، ج۱، ص۵، ش۲؛ إکمال تهذیب الکمال، ج۱، ص۱۵۷، ش۱۷۳؛ [[تقریب]] التهذیب، ج۱، ص۵۰، ش۱۳۶؛ تهذیب التهذیب، ج۱، ص۸۱، ش۱۶۶؛ لسان [[المیزان]]، ج۱، ص۹. </ref>، ۴۹ بار در [[اسناد روایات]] [[تفسیر کنز الدقائق]]<ref>ر. ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۲، ص۱۵۵ و ۳۶۶؛ ج۳، ص۱۰۱، ۲۲۳ و۵۸۲؛ ج۴، ص۷۷، ۹۳ و۲۴۲؛ و....</ref> آمده و منبع اصلی آنها کتاب‌های کافی، [[احتجاج]]، [[تفسیر عیاشی]]، [[کمال الدین]] و... است؛ مانند {{متن حدیث|عن أبان بن تغلب قال قلت لأبي عبد الله {{ع}}: كان [[رسول الله]] {{صل}} أعطى فاطمة فدكا قال: كان وقفها، فأنزل [[الله]]: {{متن قرآن|وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ}}<ref>و حقّ خویشاوند را به او برسان و نیز (حقّ) مستمند و در راه مانده را و هیچ‌گونه فراخ‌رفتاری مورز سوره اسراء، آیه ۲۶.</ref> فأعطاها [[رسول الله]] {{صل}} حقها، قلت: رسول الله {{صل}} أعطاها قال: بل الله أعطاها}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۷، ص۳۹۱ به گزارش از تفسیر العیاشی، ج۲، ص۲۸۷، ح۴۷.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۱۰۵-۱۰۶.</ref> | ||
== شرح حال [[راوی]] == | == شرح حال [[راوی]] == | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
== آثار [[قرآنی]] ابان بن تغلب == | == آثار [[قرآنی]] ابان بن تغلب == | ||
ابان بن تغلب آثار متعدد علمی در [[فنون]] گوناگون از خود به یادگار گذاشته که شماری از آنها در زمینه تفسیر و علوم قرآن‌اند: کتاب التفسیر؛ کتاب [[معانی القرآن (کتاب)|معانی القرآن]]<ref>از کتب فهارس فهمیده می‌شود که شماری از روات و دانشمندان، کتاب‌هایی با عنوان معانی القرآن تألیف کرده‌اند. علامه امین درباره محتوای این کتاب‌ها می‌نویسد: {{عربی|والظاهر أن المراد بها المعانی المتنوعة المشتمل علیها القرآن الکریم من القصص و الحکایات و الأحکام و المواعظ والأمثال و نحو ذلک و تفسیرها و ما یتعلق بها فالمراد به تفسیر القرآن لکن باعتبار ما فیه من الأنواع أو أن المراد بمعانی القرآن المعانی التی یشکل فهمها بحیث یقال فیها معنی کذا هو کذا نظیر معانی الأخبار الذی ألفه الصدوق}}. (أعیان الشیعه، ج۱، ص۱۲۹).</ref>؛ کتاب [[الغریب فی القرآن (کتاب)|الغریب فی القرآن]]؛ کتاب [[القراءات (کتاب)|القراءات]]؛ کتاب [[الفضایل (کتاب)|الفضایل]]<ref>شیخ طوسی و نجاشی کتاب الفضائل را از آثار علمی ابان بن تغلب معرفی کردند؛ احتمالاً مراد فضائل القرآن باشد؛ بدان جهت از آثار قرآنی ابان بن تغلب برشمردیم. علامه امین نوشته است: {{عربی|فیحتمل أن المراد فضائل القرآن و یؤیده أن التألیف فی فضائل أهل البیت{{عم}} لم یکن متعارفاً یومئذ و لکن هذه العبارة أظهر فی إرادة فضائل أهل البیت{{عم}}}} (أعیان الشیعه، ج۱، ص۱۳۰).</ref>. | ابان بن تغلب آثار متعدد علمی در [[فنون]] گوناگون از خود به یادگار گذاشته که شماری از آنها در زمینه تفسیر و علوم قرآن‌اند: کتاب التفسیر؛ کتاب [[معانی القرآن (کتاب)|معانی القرآن]]<ref>از کتب فهارس فهمیده می‌شود که شماری از روات و دانشمندان، کتاب‌هایی با عنوان معانی القرآن تألیف کرده‌اند. علامه امین درباره محتوای این کتاب‌ها می‌نویسد: {{عربی|والظاهر أن المراد بها المعانی المتنوعة المشتمل علیها القرآن الکریم من القصص و الحکایات و الأحکام و المواعظ والأمثال و نحو ذلک و تفسیرها و ما یتعلق بها فالمراد به تفسیر القرآن لکن باعتبار ما فیه من الأنواع أو أن المراد بمعانی القرآن المعانی التی یشکل فهمها بحیث یقال فیها معنی کذا هو کذا نظیر معانی الأخبار الذی ألفه الصدوق}}. (أعیان الشیعه، ج۱، ص۱۲۹).</ref>؛ کتاب [[الغریب فی القرآن (کتاب)|الغریب فی القرآن]]؛ کتاب [[القراءات (کتاب)|القراءات]]؛ کتاب [[الفضایل (کتاب)|الفضایل]]<ref>شیخ طوسی و نجاشی کتاب الفضائل را از آثار علمی ابان بن تغلب معرفی کردند؛ احتمالاً مراد فضائل القرآن باشد؛ بدان جهت از آثار قرآنی ابان بن تغلب برشمردیم. علامه امین نوشته است: {{عربی|فیحتمل أن المراد فضائل القرآن و یؤیده أن التألیف فی فضائل أهل البیت {{عم}} لم یکن متعارفاً یومئذ و لکن هذه العبارة أظهر فی إرادة فضائل أهل البیت {{عم}}}} (أعیان الشیعه، ج۱، ص۱۳۰).</ref>. | ||
[[نجاشی]]: {{عربی|وله كتب منها تفسير غريب القرآن وكتاب الفضائل...}}<ref>رجال النجاشی، ص۱۱، ش۷.</ref>. | [[نجاشی]]: {{عربی|وله كتب منها تفسير غريب القرآن وكتاب الفضائل...}}<ref>رجال النجاشی، ص۱۱، ش۷.</ref>. | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
== طبقه [[راوی]] == | == طبقه [[راوی]] == | ||
[[برقی]]، ابان بن تغلب را از [[اصحاب امامان]] [[امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} شمرده<ref>ر. ک: رجال البرقی، ص۹ و ۱۶.</ref> و نجاشی وی را از [[راویان]] [[امامان]] [[امام سجاد]]، [[امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} معرفی کرده است<ref>{{عربی|لقی علی بن الحسین و أباجعفر و أباعبدالله{{عم}} و روی عنهم}}؛ (رجال النجاشی، ص۱۰، ش۷) </ref>. | [[برقی]]، ابان بن تغلب را از [[اصحاب امامان]] [[امام باقر]] و [[امام صادق]] {{عم}} شمرده<ref>ر. ک: رجال البرقی، ص۹ و ۱۶.</ref> و نجاشی وی را از [[راویان]] [[امامان]] [[امام سجاد]]، [[امام باقر]] و [[امام صادق]] {{عم}} معرفی کرده است<ref>{{عربی|لقی علی بن الحسین و أباجعفر و أباعبدالله {{عم}} و روی عنهم}}؛ (رجال النجاشی، ص۱۰، ش۷) </ref>. | ||
[[شیخ طوسی]] در کتاب [[رجال شیخ طوسی|رجال]] او را در اصحاب امامان [[امام سجاد]] و [[امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} ذکر می‌کند و می‌نویسد: {{عربی|روی عن أبی جعفر و أبی عبدالله}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۴۴، ش۶۱؛ رجال الطوسی، ص۱۰۹ (ش ۱۰۶۶)، ۱۲۶ (ش ۱۲۶۵) و۱۶۴ ش۱۸۷۱).</ref>؛ اما به [[روایت]] وی از [[امام سجاد]]{{ع}} اشاره نکرده؛ ولی در کتاب فهرست می‌نگارد: {{عربی|لقی أبا محمد علی بن الحسین و أباجعفر و أباعبدالله{{عم}} و روی عنهم}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۴۴، ش۶۱.</ref>؛و [[اسناد روایات]] نیز آن را [[تأیید]] می‌کند<ref>ر. ک: روایت از امام سجاد{{ع}} (من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۲۰۴، ح۵۴۷۳)، {{عربی|باب الوصیة بالشیء من المال و السهم و الجزء و الکثیر؛ روایت از امام باقر{{ع}}}} (الکافی، ج۱، ص۷۰، ح۸)، {{عربی|باب الأخذ بالسنة و شواهد الکتاب}}؛ روایت از امام صادق{{ع}} (الکافی، ج۱، ص۳۱، ح۸)، {{عربی|باب فرض العلم و وجوب طلبه و الحث علیه}}.</ref>. | [[شیخ طوسی]] در کتاب [[رجال شیخ طوسی|رجال]] او را در اصحاب امامان [[امام سجاد]] و [[امام باقر]] و [[امام صادق]] {{عم}} ذکر می‌کند و می‌نویسد: {{عربی|روی عن أبی جعفر و أبی عبدالله}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۴۴، ش۶۱؛ رجال الطوسی، ص۱۰۹ (ش ۱۰۶۶)، ۱۲۶ (ش ۱۲۶۵) و۱۶۴ ش۱۸۷۱).</ref>؛ اما به [[روایت]] وی از [[امام سجاد]] {{ع}} اشاره نکرده؛ ولی در کتاب فهرست می‌نگارد: {{عربی|لقی أبا محمد علی بن الحسین و أباجعفر و أباعبدالله {{عم}} و روی عنهم}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۴۴، ش۶۱.</ref>؛و [[اسناد روایات]] نیز آن را [[تأیید]] می‌کند<ref>ر. ک: روایت از امام سجاد {{ع}} (من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۲۰۴، ح۵۴۷۳)، {{عربی|باب الوصیة بالشیء من المال و السهم و الجزء و الکثیر؛ روایت از امام باقر {{ع}}}} (الکافی، ج۱، ص۷۰، ح۸)، {{عربی|باب الأخذ بالسنة و شواهد الکتاب}}؛ روایت از امام صادق {{ع}} (الکافی، ج۱، ص۳۱، ح۸)، {{عربی|باب فرض العلم و وجوب طلبه و الحث علیه}}.</ref>. | ||
از [[تاریخ]] ولادت ابان گزارشی نرسیده؛ لکن [[وفات]] وی در [[زمان]] [[حیات]] [[امام صادق]]{{ع}} در سال ۱۴۱ (ق)<ref>ر. ک: رجال النجاشی، ص۱۳، ش۷؛ رجال الطوسی، ص۱۰۹، ش۱۰۶۶؛ مشاهیر علماء الأمصار، ص۲۵۹، ش۱۲۹۷؛ تهذیب الکمال، ج۲، ص۸، ش۱۳۵؛ الکاشف، ج۱، ص۲۰۵، ش۱۰۴؛ سیر أعلام النبلاء، ج۶، ص۳۰۸، ش۱۳۱.</ref> در [[شهر کوفه]]، همزمان با [[خلافت]] [[منصور دوانیقی]]<ref>ر. ک: الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۶۰.</ref> بوده است. | از [[تاریخ]] ولادت ابان گزارشی نرسیده؛ لکن [[وفات]] وی در [[زمان]] [[حیات]] [[امام صادق]] {{ع}} در سال ۱۴۱ (ق)<ref>ر. ک: رجال النجاشی، ص۱۳، ش۷؛ رجال الطوسی، ص۱۰۹، ش۱۰۶۶؛ مشاهیر علماء الأمصار، ص۲۵۹، ش۱۲۹۷؛ تهذیب الکمال، ج۲، ص۸، ش۱۳۵؛ الکاشف، ج۱، ص۲۰۵، ش۱۰۴؛ سیر أعلام النبلاء، ج۶، ص۳۰۸، ش۱۳۱.</ref> در [[شهر کوفه]]، همزمان با [[خلافت]] [[منصور دوانیقی]]<ref>ر. ک: الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۶۰.</ref> بوده است. | ||
[[آیت الله بروجردی]] ایشان را در [[طبقات رجال]] کافی از کبار طبقه چهارم شمرده است<ref> ر. ک: الموسوعة الرجالیه (طبقات رجال الکافی)، ص۲۲.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref> | [[آیت الله بروجردی]] ایشان را در [[طبقات رجال]] کافی از کبار طبقه چهارم شمرده است<ref> ر. ک: الموسوعة الرجالیه (طبقات رجال الکافی)، ص۲۲.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref> | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
== جایگاه [[حدیثی]] [[راوی]] == | == جایگاه [[حدیثی]] [[راوی]] == | ||
[[ابان بن تغلب]] از راویانی است که [[عظمت]] و جایگاه بسیار بلندی نزد [[ائمه]]{{عم}} داشته است. بر این اساس، همه [[رجالیان]] در توثیق او یکسان نظر داده و از وی به بزرگی یاد کرده‌اند. | [[ابان بن تغلب]] از راویانی است که [[عظمت]] و جایگاه بسیار بلندی نزد [[ائمه]] {{عم}} داشته است. بر این اساس، همه [[رجالیان]] در توثیق او یکسان نظر داده و از وی به بزرگی یاد کرده‌اند. | ||
در [[رجال کشی]] و [[نجاشی]]، [[روایات]] گوناگونی درباره ابان بن تغلب نقل شده که گویای جایگاه والای وی نزد [[امامان معصوم]]{{عم}} هستند: | در [[رجال کشی]] و [[نجاشی]]، [[روایات]] گوناگونی درباره ابان بن تغلب نقل شده که گویای جایگاه والای وی نزد [[امامان معصوم]] {{عم}} هستند: | ||
#{{متن حدیث|حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ قُولَوَيْهِ، قَالَ حَدَّثَنِي سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْقُمِّيُّ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى، عَنْ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ، عَنْ جَمِيلٍ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ:، ذَكَرْنَا أَبَانَ بْنِ تَغْلِبَ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}}، فَقَالَ: رَحِمَهُ اللَّهُ أَمَا وَ اللَّهِ لَقَدْ أَوْجَعَ قَلْبِي مَوْتُ أَبَانٍ}}. | #{{متن حدیث|حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ قُولَوَيْهِ، قَالَ حَدَّثَنِي سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْقُمِّيُّ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى، عَنْ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ، عَنْ جَمِيلٍ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ:، ذَكَرْنَا أَبَانَ بْنِ تَغْلِبَ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}}، فَقَالَ: رَحِمَهُ اللَّهُ أَمَا وَ اللَّهِ لَقَدْ أَوْجَعَ قَلْبِي مَوْتُ أَبَانٍ}}. | ||
#{{متن حدیث|حَمْدَوَيْهِ، قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ، عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ، عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ عَمَّارٍ، عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ، عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ، قَالَ:، قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} إِنِّي أَقْعُدُ فِي الْمَسْجِدِ فَيَجِيءُ النَّاسُ فَيَسْأَلُونِّي، فَإِنْ لَمْ أُجِبْهُمْ لَمْ يَقْبَلُوا مِنِّي وَ أَكْرَهُ أَنْ أُجِيبَهُمْ بِقَوْلِكُمْ وَ مَا جَاءَ عَنْكُمْ! فَقَالَ لِيَ: انْظُرْ مَا عَلِمْتَ أَنَّهُ مِنْ قَوْلِهِمْ فَأَخْبِرْهُمْ بِذَلِكَ}}. | #{{متن حدیث|حَمْدَوَيْهِ، قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ، عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ، عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ عَمَّارٍ، عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ، عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ، قَالَ:، قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} إِنِّي أَقْعُدُ فِي الْمَسْجِدِ فَيَجِيءُ النَّاسُ فَيَسْأَلُونِّي، فَإِنْ لَمْ أُجِبْهُمْ لَمْ يَقْبَلُوا مِنِّي وَ أَكْرَهُ أَنْ أُجِيبَهُمْ بِقَوْلِكُمْ وَ مَا جَاءَ عَنْكُمْ! فَقَالَ لِيَ: انْظُرْ مَا عَلِمْتَ أَنَّهُ مِنْ قَوْلِهِمْ فَأَخْبِرْهُمْ بِذَلِكَ}}. | ||
#{{متن حدیث|حَمْدَوَيْهِ، قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ، عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ، عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ، قَالَ، قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} جَالِسْ أَهْلَ الْمَدِينَةِ فَإِنِّي أُحِبُّ أَنْ يَرَوْا فِي شِيعَتِنَا مِثْلَكَ}}. | #{{متن حدیث|حَمْدَوَيْهِ، قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ، عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ، عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ، قَالَ، قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} جَالِسْ أَهْلَ الْمَدِينَةِ فَإِنِّي أُحِبُّ أَنْ يَرَوْا فِي شِيعَتِنَا مِثْلَكَ}}. | ||
#{{متن حدیث|وَ رُوِيَ عَنْ صَالِحِ بْنِ السِّنْدِيِّ، عَنْ أُمَيَّةَ بْنِ عَلِيٍّ، عَنْ مُسْلِمِ بْنِ أَبِي حَيَّةَ، قَالَ:، كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} فِي خِدْمَتِهِ، فَلَمَّا أَرَدْتُ أَنْ أُفَارِقَهُ وَدَّعْتُهُ وَ قُلْتُ لَهُ أُحِبُّ أَنْ تُزَوِّدَنِي! قَالَ ائْتِ أَبَانَ بْنَ تَغْلِبَ فَإِنَّهُ قَدْ سَمِعَ مِنِّي حَدِيثاً كَثِيراً، فَمَا رَوَى لَكَ عَنِّي فَارْوِ عَنِّي}}<ref>رجال الکشی (اختیار معرفة الرجال)، ص۳۳۰ - ۳۳۱، ح۶۰۱ - ۶۰۴.</ref>. | #{{متن حدیث|وَ رُوِيَ عَنْ صَالِحِ بْنِ السِّنْدِيِّ، عَنْ أُمَيَّةَ بْنِ عَلِيٍّ، عَنْ مُسْلِمِ بْنِ أَبِي حَيَّةَ، قَالَ:، كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} فِي خِدْمَتِهِ، فَلَمَّا أَرَدْتُ أَنْ أُفَارِقَهُ وَدَّعْتُهُ وَ قُلْتُ لَهُ أُحِبُّ أَنْ تُزَوِّدَنِي! قَالَ ائْتِ أَبَانَ بْنَ تَغْلِبَ فَإِنَّهُ قَدْ سَمِعَ مِنِّي حَدِيثاً كَثِيراً، فَمَا رَوَى لَكَ عَنِّي فَارْوِ عَنِّي}}<ref>رجال الکشی (اختیار معرفة الرجال)، ص۳۳۰ - ۳۳۱، ح۶۰۱ - ۶۰۴.</ref>. | ||
#{{متن حدیث| أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ: حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ: حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ هِشَامٍ قَالَ: حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ الْجَرِيرِيِّ قَالَ: حَدَّثَنَا أَبَانُ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبَانٍ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ: سَمِعْتُ أَبِي يَقُولُ: دَخَلْتُ مَعَ أَبِي إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ، فَلَمَّا بَصُرَ بِهِ أَمْرَ بوسادة فَأُلْقِيَتْ لَهُ، وَ صَافَحَهُ وَ اعْتَنَقَهُ وَ سَاءَلَهُ وَ رَحَّبَ بِهِ }}. | #{{متن حدیث| أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ: حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ: حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ هِشَامٍ قَالَ: حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ الْجَرِيرِيِّ قَالَ: حَدَّثَنَا أَبَانُ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبَانٍ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ: سَمِعْتُ أَبِي يَقُولُ: دَخَلْتُ مَعَ أَبِي إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ، فَلَمَّا بَصُرَ بِهِ أَمْرَ بوسادة فَأُلْقِيَتْ لَهُ، وَ صَافَحَهُ وَ اعْتَنَقَهُ وَ سَاءَلَهُ وَ رَحَّبَ بِهِ }}. | ||
#{{متن حدیث| أَخْبَرَنَا أَبُو الْحُسَيْنِ عَلِيِّ بْنِ أَحْمَدَ قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَتِّيلٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ الزَّيَّاتِ، عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى وَ غَيْرِهِ، عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي عبدالله{{ع}}: أَنَّ أَبَانَ بْنَ تَغْلِبَ رُوِيَ عَنِّي ثَلَاثِينَ أَلْفَ حَدِيثٍ، فَأَرَوْهَا عَنْهُ}}<ref>رجال النجاشی، ص۱۱ - ۱۳، ش۷.</ref>. | #{{متن حدیث| أَخْبَرَنَا أَبُو الْحُسَيْنِ عَلِيِّ بْنِ أَحْمَدَ قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَتِّيلٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ الزَّيَّاتِ، عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى وَ غَيْرِهِ، عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي عبدالله {{ع}}: أَنَّ أَبَانَ بْنَ تَغْلِبَ رُوِيَ عَنِّي ثَلَاثِينَ أَلْفَ حَدِيثٍ، فَأَرَوْهَا عَنْهُ}}<ref>رجال النجاشی، ص۱۱ - ۱۳، ش۷.</ref>. | ||
بر این اساس، فراوان در کتب رجالی از [[ابان بن تغلب]] [[ستایش]] شده و [[رجالیان]] با تعابیر بسیار بلندی از وی یاد کرده‌اند: | بر این اساس، فراوان در کتب رجالی از [[ابان بن تغلب]] [[ستایش]] شده و [[رجالیان]] با تعابیر بسیار بلندی از وی یاد کرده‌اند: | ||
# [[نجاشی]]: {{عربی|عظيم المنزلة في أصحابنا، لقي علي بن الحسين و أباجعفر و أباعبدالله{{عم}}، روي عنهم، و كانت له عندهم منزلة و قدم}}<ref>رجال النجاشی، ص۱۰، ش۷.</ref>. | # [[نجاشی]]: {{عربی|عظيم المنزلة في أصحابنا، لقي علي بن الحسين و أباجعفر و أباعبدالله {{عم}}، روي عنهم، و كانت له عندهم منزلة و قدم}}<ref>رجال النجاشی، ص۱۰، ش۷.</ref>. | ||
# [[شیخ طوسی]]: {{عربی|ثقة جليل القدر عظيم المنزلة في أصحابنا لقي أبا محمد علي بن الحسين و أبا جعفر و أباعبدالله{{عم}} و روي عنهم، و كانت له عندهم خطوة و قدم}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۴۴، ش۶۱.</ref>. | # [[شیخ طوسی]]: {{عربی|ثقة جليل القدر عظيم المنزلة في أصحابنا لقي أبا محمد علي بن الحسين و أبا جعفر و أباعبدالله {{عم}} و روي عنهم، و كانت له عندهم خطوة و قدم}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۴۴، ش۶۱.</ref>. | ||
# [[صاحب معالم]] (فرزند[[شهید ثانی]]): {{عربی|روي فيه أحاديث جليلة تقتضي تفخيمه و تعظيمه، و حاله في الثقة و الجلالة شهير جداً لا ضرورة إلي الاستدلال عليه بخبر خاص}}<ref>التحریر الطاووسی، ص۶۹ - ۷۰، ش۴۱.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۱۱۳-۱۱۵.</ref> | # [[صاحب معالم]] (فرزند[[شهید ثانی]]): {{عربی|روي فيه أحاديث جليلة تقتضي تفخيمه و تعظيمه، و حاله في الثقة و الجلالة شهير جداً لا ضرورة إلي الاستدلال عليه بخبر خاص}}<ref>التحریر الطاووسی، ص۶۹ - ۷۰، ش۴۱.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۱۱۳-۱۱۵.</ref> | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
در کتاب [[میزان الاعتدال]] با تفصیل بیشتری می‌نگارد: {{عربی|أبان بن تغلب الكوفي شيعي جلد، لكنه صدوق، فلنا صدقه و عليه بدعته؛ و قد وثقه أحمد بن حنبل، و ابن معين، و أبوحاتم، و أورده ابن عدي، و قال: كان غالياً في التشيع. و قال السعدي: زائغ مجاهر. فلقائل أن يقول: كيف ساغ توثيق مبتدع و حد الثقة العدالة والإتقان؟ فكيف يكون عدلاً من هو صاحب بدعة و جوابه أن البدعة علي ضربين: فبدعة صغري كغلو التشيع، أو كالتشيع بلا غلو و لا تحرف، فهذا كثير في التابعين و تابعيهم مع الدين و الورع و الصدق. فلو رد حديث هؤلاء الذهب جملة من الآثار النبوية، و هذه مفسدة بينة. ثم بدعة كبري، كالرفض الكامل و الغلو فيه، و الحط علي أبي بكر وعمر والدعاء إلي ذلك، فهذا النوع لا يحتج بهم و لا كرامة. وأيضاً فما أستحضر الآن في هذا الضرب رجلاً صادقاً و لا مأموناً، بل الكذب شعارهم، و التقية و النفاق دثارهم، فكيف يقبل نقل من هذا حالهً حاشا و كلا. فالشيعي الغالي في زمان السلف و عرفهم هو من تكلم في عثمان و الزبير و طلحة و معاوية و طائفة ممن حارب علياً و تعرض لسبهم. والغالي في زماننا و عرفنا هو الذي يكفر هؤلاء السادة، و يتبرأ من الشيخين أيضاً، فهذا ضال معثر ولم يكن أبان بن تغلب يعرض للشيخين أصلاً، بل قد يعتقد علياً أفضل منهما}}<ref>میزان الاعتدال، ج۱، ص۵ - ۶، ش۲.</ref>. | در کتاب [[میزان الاعتدال]] با تفصیل بیشتری می‌نگارد: {{عربی|أبان بن تغلب الكوفي شيعي جلد، لكنه صدوق، فلنا صدقه و عليه بدعته؛ و قد وثقه أحمد بن حنبل، و ابن معين، و أبوحاتم، و أورده ابن عدي، و قال: كان غالياً في التشيع. و قال السعدي: زائغ مجاهر. فلقائل أن يقول: كيف ساغ توثيق مبتدع و حد الثقة العدالة والإتقان؟ فكيف يكون عدلاً من هو صاحب بدعة و جوابه أن البدعة علي ضربين: فبدعة صغري كغلو التشيع، أو كالتشيع بلا غلو و لا تحرف، فهذا كثير في التابعين و تابعيهم مع الدين و الورع و الصدق. فلو رد حديث هؤلاء الذهب جملة من الآثار النبوية، و هذه مفسدة بينة. ثم بدعة كبري، كالرفض الكامل و الغلو فيه، و الحط علي أبي بكر وعمر والدعاء إلي ذلك، فهذا النوع لا يحتج بهم و لا كرامة. وأيضاً فما أستحضر الآن في هذا الضرب رجلاً صادقاً و لا مأموناً، بل الكذب شعارهم، و التقية و النفاق دثارهم، فكيف يقبل نقل من هذا حالهً حاشا و كلا. فالشيعي الغالي في زمان السلف و عرفهم هو من تكلم في عثمان و الزبير و طلحة و معاوية و طائفة ممن حارب علياً و تعرض لسبهم. والغالي في زماننا و عرفنا هو الذي يكفر هؤلاء السادة، و يتبرأ من الشيخين أيضاً، فهذا ضال معثر ولم يكن أبان بن تغلب يعرض للشيخين أصلاً، بل قد يعتقد علياً أفضل منهما}}<ref>میزان الاعتدال، ج۱، ص۵ - ۶، ش۲.</ref>. | ||
[[ابن حجر]]: {{عربی|أبان بن تغلب... ، ثقة تكلم فيه للتشيع}}<ref>تقريب التهذيب، ج۱، ص۵۰، ش۱۳۶.</ref>، نيز: {{عربی|و قال ابن عدي له نسخ عامتها مستقيمة إذا روي عنه ثقة و هو من أهل الصدق في الروايات و إن كان مذهبه مذهب الشيعة و هو في الرواية صالح لا بأس به. قلت: هذا قول منصف و أما الجوزجاني فلا عبرة بحطه علي الكوفيين؛ فالتشيع في عرف المتقدمين هو اعتقاد تفضيل علي علي عثمان و أن علياً كان مصيباً في حروبه و أن مخالفه مخطئ مع تقديم الشيخين و تفضيلهما و ربما اعتقد بعضهم أن علياً أفضل الخلق بعد رسول الله{{صل}} و إذا كان معتقد ذلك ورعاً ديناً صادقاً مجتهداً فلا ترد روايته بهذا لا سيما إن كان غير داعية؛ و أما التشيع في عرف المتأخرين فهو الرفض المحض فلا تقبل رواية الرافضي الغالي و لا كرامة و قال ابن عجلان ثنا ابان بن تغلب رجل من أهل العراق من النساك ثقة؛ ولما خرج الحاكم حديث أبان في مستدركه قال كان قاص الشيعة و هو ثقة...}}<ref>تهذیب التهذیب، ج۱، ص۸۱ - ۸۲، ش۱۶۶.</ref>. | [[ابن حجر]]: {{عربی|أبان بن تغلب... ، ثقة تكلم فيه للتشيع}}<ref>تقريب التهذيب، ج۱، ص۵۰، ش۱۳۶.</ref>، نيز: {{عربی|و قال ابن عدي له نسخ عامتها مستقيمة إذا روي عنه ثقة و هو من أهل الصدق في الروايات و إن كان مذهبه مذهب الشيعة و هو في الرواية صالح لا بأس به. قلت: هذا قول منصف و أما الجوزجاني فلا عبرة بحطه علي الكوفيين؛ فالتشيع في عرف المتقدمين هو اعتقاد تفضيل علي علي عثمان و أن علياً كان مصيباً في حروبه و أن مخالفه مخطئ مع تقديم الشيخين و تفضيلهما و ربما اعتقد بعضهم أن علياً أفضل الخلق بعد رسول الله {{صل}} و إذا كان معتقد ذلك ورعاً ديناً صادقاً مجتهداً فلا ترد روايته بهذا لا سيما إن كان غير داعية؛ و أما التشيع في عرف المتأخرين فهو الرفض المحض فلا تقبل رواية الرافضي الغالي و لا كرامة و قال ابن عجلان ثنا ابان بن تغلب رجل من أهل العراق من النساك ثقة؛ ولما خرج الحاكم حديث أبان في مستدركه قال كان قاص الشيعة و هو ثقة...}}<ref>تهذیب التهذیب، ج۱، ص۸۱ - ۸۲، ش۱۶۶.</ref>. | ||
[[ابن حبان]] نام ابان بن تغلب را در کتاب الثقات که به [[راویان]] [[ثقه]] اختصاص دارد، یاد می‌کند<ref>ر. ک: الثقات (ابن حبان)، ج۶، ص۶۷.</ref>؛نیز درباره‌اش می‌نویسد: {{عربی|من خیار أهل الكوفة}}<ref>مشاهیر علماء الأمصار، ص۲۵۹، ش۱۲۹۷.</ref> و افزون بر این، [[احادیث]] وی را نیز در کتاب صحیح<ref>ر. ک: صحیح ابن حبان، ج۴، ص۹۳؛ ج۱۲، ص۲۸۰، ح۵۴۶۴.</ref> خود نقل می‌کند. | [[ابن حبان]] نام ابان بن تغلب را در کتاب الثقات که به [[راویان]] [[ثقه]] اختصاص دارد، یاد می‌کند<ref>ر. ک: الثقات (ابن حبان)، ج۶، ص۶۷.</ref>؛نیز درباره‌اش می‌نویسد: {{عربی|من خیار أهل الكوفة}}<ref>مشاهیر علماء الأمصار، ص۲۵۹، ش۱۲۹۷.</ref> و افزون بر این، [[احادیث]] وی را نیز در کتاب صحیح<ref>ر. ک: صحیح ابن حبان، ج۴، ص۹۳؛ ج۱۲، ص۲۸۰، ح۵۴۶۴.</ref> خود نقل می‌کند. | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
[[ابن عدی جرجانی]]: {{عربی|و لأبان أحاديث و نسخ و أحاديثه عامتها مستقيمة إذا روي عنه ثقة و هو من أهل الصدق في الروايات و إن كان مذهبه مذهب الشيعة و هو معروف في الكوفة و قد روي نحواً أو قريباً من مائة حديث و قول السعدي: مذموم المذهب مجاهر، يريد به أنه كان يغلو في التشيع لم يرد به ضعفاً في الرواية و هو في الرواية صالح لا بأس به}}<ref>الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۱، ص۱۳۹۰ ش۲۰۷.</ref>. | [[ابن عدی جرجانی]]: {{عربی|و لأبان أحاديث و نسخ و أحاديثه عامتها مستقيمة إذا روي عنه ثقة و هو من أهل الصدق في الروايات و إن كان مذهبه مذهب الشيعة و هو معروف في الكوفة و قد روي نحواً أو قريباً من مائة حديث و قول السعدي: مذموم المذهب مجاهر، يريد به أنه كان يغلو في التشيع لم يرد به ضعفاً في الرواية و هو في الرواية صالح لا بأس به}}<ref>الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۱، ص۱۳۹۰ ش۲۰۷.</ref>. | ||
[[رجالیان]] دیگر [[اهل سنت]]، مانند [[ابن شاهین]]<ref>ر. ک: تاریخ أسماء الثقات، ص۳۸ - ۳۹، ش۸۱.</ref>، [[مزی]]<ref>ر. ک: تهذیب الکمال، ج۲، ص۷، ش۱۳۵.</ref>، [[علاءالدین مغلطای]]<ref>ر. ک: اکمال تهذیب الکمال، ج۱، ص۱۵۸، ش۱۷۳.</ref> نیز او را توثیق کرده‌اند، بنابراین ابان بن تغلب از راویان [[عظیم]] الشأنی است که رجالیان [[فریقین]] به بزرگی، فضل و [[وثاقت]] وی اعتراف، و تنها [[اتهام]] رجالیان اهل سنت درباره او [[بدعت]] و [[غلو]] در [[تشیع]] است که به ابان بن تغلب اختصاص ندارد، بلکه همان‌گونه که مشهود است و کتب رجالی [[اهل سنت]] به آن [[گواهی]] می‌دهند، هر کسی که [[معتقد]] به [[حقانیت حضرت علی]]{{ع}} و بطلان [[غاصبان حقوق اهل بیت]]{{عم}} باشد، به [[بدعت]] و [[غلو]] متهم است. | [[رجالیان]] دیگر [[اهل سنت]]، مانند [[ابن شاهین]]<ref>ر. ک: تاریخ أسماء الثقات، ص۳۸ - ۳۹، ش۸۱.</ref>، [[مزی]]<ref>ر. ک: تهذیب الکمال، ج۲، ص۷، ش۱۳۵.</ref>، [[علاءالدین مغلطای]]<ref>ر. ک: اکمال تهذیب الکمال، ج۱، ص۱۵۸، ش۱۷۳.</ref> نیز او را توثیق کرده‌اند، بنابراین ابان بن تغلب از راویان [[عظیم]] الشأنی است که رجالیان [[فریقین]] به بزرگی، فضل و [[وثاقت]] وی اعتراف، و تنها [[اتهام]] رجالیان اهل سنت درباره او [[بدعت]] و [[غلو]] در [[تشیع]] است که به ابان بن تغلب اختصاص ندارد، بلکه همان‌گونه که مشهود است و کتب رجالی [[اهل سنت]] به آن [[گواهی]] می‌دهند، هر کسی که [[معتقد]] به [[حقانیت حضرت علی]] {{ع}} و بطلان [[غاصبان حقوق اهل بیت]] {{عم}} باشد، به [[بدعت]] و [[غلو]] متهم است. | ||
[[رجالیان]] اهل سنت به این هم بسنده نکردند و به [[جعل روایت]] از زبان [[ابان بن تغلب]] در [[مدح]] [[خلفا]] پرداختند: {{متن حدیث|... عَنْ هَارُونَ بْنِ مُوسَى <ref>هارون بن موسی النحوی، أبو عبدالله، صاحب القرائة و العربیة کان یهودیاً فأسلم. (تاریخ الإسلام (الذهبی)، ج۱۰، ص۴۹۳).</ref> عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ عَطِيَّةَ الْعَوْفِيِّ عَنْ أَبِي سَعِيدِ الْخُدْرِيِّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}: إِنَّ الرَّجُلَ مِنْ أَهْلِ عِلِّيِّينَ يُشْرِقُ عَلَيَّ أَهْلِ الْجَنَّةِ فيضيء وَجْهَهُ كَأَنَّهُ كَوْكَبُ دُرِّيُّ وَ إِنْ أبابكر وَ عُمَرَ مِنْهُمْ وَ أَ نَعَماً؛ قَالَ هَارُونُ هَكَذَا جَاءَ فِي الْحَدِيثِ }}<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۳۰، ص۱۹۰.</ref>. | [[رجالیان]] اهل سنت به این هم بسنده نکردند و به [[جعل روایت]] از زبان [[ابان بن تغلب]] در [[مدح]] [[خلفا]] پرداختند: {{متن حدیث|... عَنْ هَارُونَ بْنِ مُوسَى <ref>هارون بن موسی النحوی، أبو عبدالله، صاحب القرائة و العربیة کان یهودیاً فأسلم. (تاریخ الإسلام (الذهبی)، ج۱۰، ص۴۹۳).</ref> عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ عَنْ عَطِيَّةَ الْعَوْفِيِّ عَنْ أَبِي سَعِيدِ الْخُدْرِيِّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: إِنَّ الرَّجُلَ مِنْ أَهْلِ عِلِّيِّينَ يُشْرِقُ عَلَيَّ أَهْلِ الْجَنَّةِ فيضيء وَجْهَهُ كَأَنَّهُ كَوْكَبُ دُرِّيُّ وَ إِنْ أبابكر وَ عُمَرَ مِنْهُمْ وَ أَ نَعَماً؛ قَالَ هَارُونُ هَكَذَا جَاءَ فِي الْحَدِيثِ }}<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۳۰، ص۱۹۰.</ref>. | ||
این روایت ساختگی است؛ زیرا تنها هارون نحوی آن را گزارش کرده و از [[راوی]] دیگری نقل نشده، از این رو [[دارقطنی]] چنین گفته است: تفرد به هارون النحوی<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۳۰، ص۱۹۰.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۱۱۵-۱۱۸.</ref> | این روایت ساختگی است؛ زیرا تنها هارون نحوی آن را گزارش کرده و از [[راوی]] دیگری نقل نشده، از این رو [[دارقطنی]] چنین گفته است: تفرد به هارون النحوی<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۳۰، ص۱۹۰.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۱۱۵-۱۱۸.</ref> | ||