اعمال عید غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

== [[عمل نیک]] در روز عید غدیر ==

عمل نیک در روز عید غدیر آن قدر [[ارزشمند]] است که [[امام صادق]] {{ع}} آن را معادل هشتاد ماه عمل نیک برشمرده و فرموده‌اند:

در یکی از [[اعیاد]] [[غدیر]] که [[اصحاب]] و [[دوستان امام]] [[رضا]] {{ع}} برای عرض تبریک آمده بودند، [[حضرت]] آنها را برای [[افطار]] نگه داشتند و قبل از آن [[غذا]]، [[هدایا]]، [[لباس]]، انگشتری و چیزهای بسیار دیگری به خانه‌هایشان فرستاده بودند، به طوری که احوال خودشان و اطرافیانشان حسابی عوض شده بود.

آن‌گاه ضمن صحبت از [[فضایل]] غدیر، فرمودند: در یکی از سال‌های [[خلافت امیرالمؤمنین]] {{ع}}، [[جمعه]] و عید غدیر یکی شدند. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} پنج [[ساعت]] از روز گذشته به [[منبر]] رفتند و [[سخنرانی]] کردند.

آن‌گاه [[امام رضا]] {{ع}} قسمتی از [[خطبه]] امیرالمؤمنین {{ع}} را برایشان خواندند. [[حضرت امیر]] {{ع}} در این خطبه مشهور توصیه‌های مهمی برای روز غدیر با ذکر [[ثواب]] بسیار آن بیان فرمودند که فهرستی از [[اعمال نیک]] برای روز عید غدیر و بسیار جالب توجه است. گزیده آن این است:

# برای [[اهل]] و عیال خود دست و [[دل]] [[بازی]] کنید و به [[برادران]] و دوستانتان [[نیکی]] کنید.

# در مقابل این نعمت‌هایی که به شما داده شده خدا را [[شکر]] کنید.

# دور هم جمع شوید تا خدا کارهایتان را ردیف کند.

# به یکدیگر نیکی کنید تا [[خداوند]] دل‌هایتان را به هم پیوند دهد.

# تا جایی که در توان دارید به [[برادران]] و خانواده‌تان رسیدگی کرده و از آنچه [[خدا]] به شما داده است از آنان [[پذیرایی]] کنید.

# در میان یکدیگر خوشرو باشید.

# در [[دیدار]] یکدیگر، اظهار [[شادمانی]] کنید.

# به کسی که به خیر شما [[امید]] دارد، افزون بر آن بدهید.

# به [[ناتوانان]] همچون خود و هر قدر که از دستتان برمی آید و برایتان امکان دارد، بخورانید.

# اگر کسی از آغاز [[دنیا]] تا پایانش، روزها را [[روزه]] و شب‌هایش را [[احیا]] بگیرد، به پای [[ثواب]] روزه این روز - اگر خالصانه باشد - نمی‌رسد.

# هرکس که در این روز پیش از درخواست برادرش به یاری‌اش بشتابد و از سر رغبت به او نیکی کند، پاداش کسی را دارد که این روز را روزه و شبش را احیا گرفته است.

# هرکس مؤمنی را [[افطار]] دهد، انگار به یک میلیون [[نبی]] و [[صدیق]] و [[شهید]] افطار داده است.

# هر کس برای برادرانش [[قرض]] بگیرد (برای حل مشکل آنها واسطه شود) و به آنها کمک نماید، من از سوی خدا ضامنم که اگر زنده بماند، بدهی‌اش را بپردازد و اگر [[قبض]] روحش کند، خداوند، خودش قرض او را به عهده بگیرد.

# چون یکدیگر را دیدید، دست بدهید و [[سلام]] کنید و [[نعمت]] امروز را به هم تبریک بگویید.

# این سخنان را حاضران به غایبان و [[شاهدان]] به آیندگان برسانند.

# توانگر به دیدن [[فقیر]]، و نیرومند به دیدن [[ناتوان]] برود.

[[رسول خدا]] {{صل}} این چنین به من امر فرمود.

آن‌گاه [[حضرت علی]] {{ع}} [[خطبه]] [[جمعه]] را خواندند و به جای [[نماز جمعه]]، [[نماز عید]] [[غدیر]] خواندند. سپس با [[فرزندان]] و شیعیانشان به [[منزل]] [[امام حسن]] {{ع}} که برایشان [[غذا]] [[تدارک]] دیده بود رفتند، و پس از صرف غذا، [[غنی]] و [[فقیر]] از آن غذا برای [[اهل]] و عیال خویش بردند<ref>مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج۲، ص۷۵۷.</ref>.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۰۲.</ref>

== تقرب به خدا ==

[[روز]] عید غدیر بستر بزرگ و گستره‌ای برای [[تقرب]] به سوی [[خدای تعالی]] است. [[امام صادق]] {{ع}} در این باره فرمودند:

{{متن حدیث|يَنْبَغِي لَكُمْ أَنْ تَتَقَرَّبُوا إِلَى اللَّهِ تَعَالَى بِالْبِرِّ وَ الصَّوْمِ وَ الصَّلَاةِ وَ صِلَةِ الرَّحِمِ وَ صِلَةِ الْإِخْوَانِ فَإِنَّ الْأَنْبِيَاءَ {{عم}} كَانُوا إِذَا أَقَامُوا أَوْصِيَاءَهُمْ فَعَلُوا ذَلِكَ وَ أَمَرُوا بِهِ}}<ref>مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج۲، ص۷۳۶.</ref>؛ [[شایسته]] است با [[نیکی]] کردن به دیگران و [[روزه]] و [[نماز]] و به جا آوردن [[صله رحم]] و [[دیدار]] [[برادران ایمانی]] به [[خدا]] نزدیک شوید؛ زیرا [[پیامبران]] زمانی که [[جانشینان]] خود را [[نصب]] می‌کردند، چنین می‌کردند و به آن [[فرمان]] می‌دادند.

[[امام رضا]] {{ع}} نیز این روز را [[عید]] [[اهل بیت]] {{عم}} دانسته و برای آن ویژگی‌ها و اعمال بسیاری را برشمردند. از جمله فرمودند:

{{متن حدیث|وَ هُوَ يَوْمُ السُّبْقَةِ وَ يَوْمُ إِكْثَارِ الصَّلَاةِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ يَوْمُ الرِّضَا وَ يَوْمُ عِيدِ أَهْلِ بَيْتِ مُحَمَّدٍ}}؛ [[غدیر]] روزی است که در آن نسبت به کارهای خیر باید [[سبقت]] گرفت، و روزی است که باید بر [[محمد و آل محمد]] بسیار [[صلوات]] فرستاد و روز [[رضایت]] و روز عید اهل بیت محمد {{عم}} است. {{متن حدیث|وَ يَوْمُ قَبُولِ الْأَعْمَالِ وَ يَوْمُ طَلَبِ الزِّيَادَةِ وَ يَوْمُ اسْتِرَاحَةِ الْمُؤْمِنِينَ وَ يَوْمُ الْمُتَاجَرَةِ وَ يَوْمُ التَّوَدُّدِ وَ يَوْمُ الْوُصُولِ إِلَى رَحْمَةِ اللَّهِ وَ يَوْمُ التَّزْكِيَةِ وَ يَوْمُ تَرْكِ الْكَبَائِرِ وَ الذُّنُوبِ وَ يَوْمُ الْعِبَادَةِ}}<ref>إقبال الأعمال، ج۱، ص۴۶۴.</ref>؛ و روز قبول اعمال و روز درخواست زیادی (از [[خداوند]]) و روز استراحت [[مؤمنین]]، و روز [[تجارت]] ([[معنوی]] و [[اخروی]])، و روز [[دوستی]] و رسیدن به [[رحمت خداوند]]، و روز [[تزکیه نفس]]، و روز ترک [[گناهان بزرگ]] و کوچک، و [[روز]] [[عبادت]] است.

همه اینها زمینه‌ساز [[تقرب]] به سوی [[خدای تعالی]] و رسیدن به مدارج عالی کمال است. [[خداوند]] به [[برکت]] [[ولایت]] [[مولا]] [[امیرالمؤمنین]] و [[ائمه معصومین]] {{عم}} این همه زمینه را برای [[رشد معنوی]] و نایل شدن ما به درجات بلند [[قرب]] خودش فراهم ساخته است. باید قدردان این فرصت‌های طلایی که خداوند در [[اختیار]] ما قرار داده است باشیم.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۰۵.</ref>

== یاد خدا و پیامبر {{صل}} ==

در [[آداب غدیر]] تأکید شده که در این [[عید]] بزرگ با [[روزه]] و [[نماز]] به یاد خدا و [[محمد و آل محمد]] {{صل}} باشید. روای می‌گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} پرسیدم: [[شایسته]] است در [[روز غدیر]] چه کار کنیم؟ [[حضرت]] فرمودند:

== [[زیارت]] و [[دیدار]] یکدیگر ==

یکی دیگر از آداب و [[اعمال]] [[عید غدیر]] دیدار [[خویشان]] و [[دوستان]] و [[اهل]] [[ایمان]] است که بسیار [[ارزشمند]] است و آثار فراوانی دارد. [[امام رضا]] {{ع}} فرمودند:

امام صادق {{ع}} فرمودند: هرگاه یکدیگر را زیارت کردید، بگویید:

بنابراین، از [[اعمال]] مهم [[عید غدیر]] و از چیزهایی که بسیار سفارش شده است، [[دید و بازدید]] و به [[زیارت]] [[سادات]] و [[علما]] و [[مؤمنین]] رفتن و تبریک گفتن و [[اعلان]] ولایت کردن و [[سرور]] [[شادی]] و [[سپاس]] [[خدای تعالی]] بر [[نعمت]] ولایت است. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در خطبه‌ای که به مناسبت عید غدیر خواندند فرمودند:

{{متن حدیث|وَ إِذَا تَلَاقَيْتُمْ فَتَصَافَحُوا بِالتَّسْلِيمِ وَ تَهَانَوُا النِّعْمَةَ فِي هَذَا الْيَوْمِ وَ لْيُبَلِّغِ الْحَاضِرُ الْغَائِبَ وَ الشَّاهِدُ الْبَائِنَ وَ لْيَعُدِ الْغَنِيُّ عَلَى الْفَقِيرِ وَ الْقَوِيُّ عَلَى الضَّعِيفِ أَمَرَنِي رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} بِذَلِكَ}}<ref>مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج۲، ص۷۵۸؛ وسائل الشیعة، ج۱۰، ص۴۴۵.</ref>؛ چون همدیگر را دیدید، دست بدهید و [[سلام]] کنید و نعمت امروز را به هم تبریک بگویید و حاضران به غایبان و [[شاهدان]] به آیندگان برسانند، و توانگر به دیدن [[فقیر]] برود و نیرومند به دیدن [[ناتوان]] برود؛ [[رسول خدا]] {{صل}} این چنین به من امر فرمود.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۰۵.</ref>

== تبریک و تهنیت ==

بدون تردید عید غدیر، برای کسانی که ولایت را پذیرفته‌اند، بزرگ‌ترین دستاورد [[معنوی]] را به همراه داشته است. در این روز، [[بشر]] به نعمتی رسیده که تمام [[نعمت‌ها]] در برابر آن اندک و کوچک است. از این‌رو، گرم‌ترین و واقعی‌ترین و صمیمی‌ترین تبریک‌ها برای [[عید غدیر]] است. [[امیر مؤمنان]] {{ع}} در خطبه‌ای که [[روز]] عید غدیر خواندند فرمودند:

[[امام رضا]] {{ع}} نیز در این باره می‌فرمایند:

{{متن حدیث|هُوَ يَوْمُ التَّهْنِيَةِ يُهَنِّي بَعْضُكُمْ بَعْضاً فَإِذَا لَقِيَ الْمُؤْمِنُ أَخَاهُ يَقُولُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّكِينَ بِوَلَايَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَئِمَّةِ {{عم}}}}<ref>إقبال الأعمال، ج۱، ص۴۶۴.</ref>؛ روز عید غدیر، روز تهنیت‌گویی است. برخی از شما به برخی دیگر تهنیت می‌گویند. پس هرگاه مؤمنی برادرش را [[ملاقات]] کند می‌گوید: {{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّكِينَ بِوَلَايَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَئِمَّةِ {{عم}}}}؛ «[[ستایش]] مخصوص خداوندی است که ما را از [[تمسک]] جویان به [[ولایت]] [[امیرمؤمنان]] و [[امامان]] {{عم}} قرار داد!»

[[پیامبر اکرم]] {{صل}} در [[روز غدیر]] به [[اصحاب]] و اطرافیان و [[جمعیت]] عظیمی که در [[غدیر]] [[اجتماع]] کرده بودند فرمودند:

عمربن خطاب هم [[حضرت امیر]] {{ع}} را ملاقات کرد و به آن [[حضرت]] گفت:

{{متن حدیث|طُوبَى لَكَ يَا أَبَا الْحَسَنِ أَصْبَحْتَ مَوْلَايَ وَ مَوْلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ}}؛ خوشا به حال شما یا ابا [[الحسن]]، صبح کردی در حالی که مولای من و مولای هر مرد و [[زن]] [[مسلمانی]] هستی<ref>مناقب آل ابی طالب {{عم}}، ج۳، ص۳۵؛ بحار الأنوار، ج۳۷، ص۱۵۹.</ref>.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۰۷.</ref>

== روزه گرفتن ==

روزه گرفتن در روز عید غدیر، یکی از مهم‌ترین [[اعمال]] و [[عبادات]] این روز است که در [[روایات]] بسیاری به آن تأکید شده و پاداش‌های [[عظیم]] و محیرالعقولی برای آن ذکر شده است. [[ائمه]] {{عم}} خود در این روز روزه می‌گرفتند و به [[شیعیان]] و دوستانشان نیز سفارش به [[روزه‌داری]] در این روز می‌کردند و از این روزه به عنوان شکرانه [[عید]] [[ولایت]] نام می‌بردند. بنابراین، باید این [[روزه]] را روزه [[شکر]] و [[سپاس]] دانست؛ سپاس از [[پروردگار متعال]] در برابر [[نعمت]] گرانسنگ ولایت، [[وصایت]] و [[امامت]].

[[ابو هارون عمار بن حریز عبدی]] می‌گوید: در [[روز]] [[هجدهم ذیحجه]] به نزد [[امام صادق]] {{ع}} رفتم و ایشان را [[روزه‌دار]] یافتم. به من فرمودند:

از [[امام]] {{ع}} پرسیده شد: [[پاداش]] روزه این روز چیست؟ فرمودند:

=== روزه پیامبران ===

[[پیامبران الهی]] نیز به شکرانه این روز، روزه می‌گرفتند. [[امام رضا]] {{ع}} در [[حدیثی]] طولانی در [[وصف]] و [[عظمت]] [[غدیر]] فرمودند:

{{متن حدیث|وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي نَجَا فِيهِ إِبْرَاهِيمُ الْخَلِيلُ مِنَ النَّارِ فَصَامَهُ شُكْراً لِلَّهِ وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي أَكْمَلَ اللَّهُ بِهِ الدِّينَ فِي إِقَامَةِ النَّبِيِّ {{صل}} عَلِيّاً أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلَماً وَ أَبَانَ فَضِيلَتَهُ وَ وِصَاءَتَهُ فَصَامَ ذَلِكَ الْيَوْمَ}}؛ غدیر روزی است که [[ابراهیم خلیل]] {{ع}} از [[آتش]]، [[نجات]] یافت و آن روز را برای [[سپاسگزاری]] از [[خدا]]، روزه گرفت. و آن، روزی است که خداوند در آن با [[راهنما]] قرار دادن علی {{ع}} به دست [[پیامبر]] {{صل}} دین را به کمال رساند و [[فضیلت]] و [[وصایت]] او را آشکار کرد و [[پیامبر]] {{صل}} آن [[روز]] را [[روزه]] گرفت.

[[مفضل بن عمر]] می‌گوید: به [[امام صادق]] {{ع}} گفتم: [[مسلمانان]]، چند [[عید]] دارند؟ فرمودند: «چهار عید». گفتم: دو عید ([[فطر]] و قربان) و [[جمعه]] را می‌شناسم. فرمودند:

{{متن حدیث|أَعْظَمُهَا وَ أَشْرَفُهَا يَوْمُ الثَّامِنَ عَشَرَ مِنْ ذِي الْحِجَّةِ وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي أَقَامَ فِيهِ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} وَ نَصَبَهُ لِلنَّاسِ عَلَماً}}<ref>الإقبال، ج۲، ص۲۶۰.</ref>؛ بزرگ‌ترین و والاترین آنها، روز [[هجدهم ذی حجه]] است و آن، روزی است که [[پیامبر خدا]] {{صل}} [[امیر مؤمنان]] {{ع}} را در آن، [[جانشین]] خود کرد و او را [[امام]] و [[پیشوا]] برای [[مردم]] قرار داد.

=== روزه تمام عمر دنیا ===

امام صادق {{ع}} در روایتی دیگر در فضیلت روزه [[عید غدیر خم]] فرمودند:

[[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در خطبه‌ای که به مناسبت روز عید غدیر خواندند فرمودند:

تفاوت در [[میزان]] پاداش که در [[روایات]] آمده است، شاید برای این باشد که درجات [[پاداش‌ها]] به تناسب میزان اخلاصی است که در روزه گرفتن‌ها وجود دارد؛ چنان‌که [[امیرمؤمنان]] {{ع}} در این [[روایت]] به آن اشاره فرموده‌اند.

== توسعه بر خانواده ==

یکی از اموری که در [[نظام]] خانواده مورد توجه [[اولیای دین]] است، [[تأمین رفاه]] و [[آسایش]] خانواده است که [[رضایت]] و [[خشنودی]] [[خدای تعالی]] را به دنبال دارد. [[امام سجاد]] {{ع}} فرمودند:

این توصیه در روزهای [[عید]] بیشتر مورد توجه و تأکید قرار گرفته است، به ویژه آن‌که آن عید، عید غدیر باشد که از [[ارزش]] و [[پاداش]] مضاعفی برخوردار است. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} بعد از [[خطبه]] [[روز]] عید غدیر فرمودند:

[[امام رضا]] {{ع}} نیز درباره عید غدیر و توسعه و [[گشایش]] در رفاه خانواده فرمودند:

[[حسن بن راشد]] می‌گوید: به [[امام صادق]] {{ع}} گفتند: آیا برای [[مؤمنان]]، غیر از [[عید قربان]] و [[فطر]] و [[جمعه]]، عیدی هست؟ فرمود:

{{متن حدیث|نَعَمْ لَهُمْ مَا هُوَ أَعْظَمُ مِنْ هَذَا يَوْمَ أُقِيمَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} فَعَقَدَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} الْوَلَايَةَ فِي أَعْنَاقِ الرِّجَالِ بِغَدِيرِ خُمٍّ}}؛ آری؛ عیدی دارند که بزرگ‌تر از این است: روزی که [[امیر مؤمنان]] {{ع}} برپا داشته شد و [[پیامبر خدا]] در [[غدیر خم]]، [[پیمان]] [[ولایت]] او را بر گردن مردان و [[زنان]] نهاد.

{{متن حدیث|وَ الْعَمَلُ فِيهِ يَعْدِلُ الْعَمَلَ فِي ثَمَانِينَ شَهْراً وَ يَنْبَغِي أَنْ يُكْثَرَ فِيهِ ذِكْرُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الصَّلَاةُ عَلَى النَّبِيِّ {{صل}} وَ يُوَسِّعَ الرَّجُلُ فِيهِ عَلَى عِيَالِهِ}}<ref>ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص۷۴؛ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۴۴۲.</ref>؛ عمل آن روز با عمل هشتاد ماه، برابر است و سزاوار است که در آن روز، [[ذکر خدا]] و [[صلوات بر پیامبر]] {{صل}} را بسیار گویند و مرد بر [[خانواده]] خود توسعه بخشد.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۱۳.</ref>

== هدیه و بخشش ==

از این‌رو [[ارزش]] فوق‌العاده‌ای دارد و به آن بسیار توصیه شده است؛ تا آنجا که [[امام رضا]] {{ع}} این روز را به نام {{متن حدیث|يَوْمُ الْحَبَاءِ وَ الْعَطِيَّةِ}}<ref>إقبال الأعمال، ج۱، ص۴۶۴.</ref> و روز ارمغان و هدیه نامیدند و خود ایشان نیز در این روز [[غذا]] و گندم و هدایایی همچون [[لباس]] و [[انگشتر]] و [[کفش]] برای خانواده [[اصحاب]] و یارانشان فرستادند و اسباب [[خوشحالی]] آنان را فراهم کردند<ref>وسائل الشیعة، ج۱۰، ص۴۴۴.</ref>.

[[امیرالمؤمنین]] {{ع}} درباره [[آداب]] روز [[عید غدیرخم]] فرمودند:

[[امام رضا]] {{ع}} نیز درباره [[بخشش]] در این روز فرمودند:

== اطعام ==

امام رضا {{ع}} درباره پاداش فردی که مؤمنی را در روز عید غدیر اطعام کند فرمودند:

اطعام در عید غدیر باید همگانی شود، همان‌گونه که در [[روز عاشورا]] همگانی است. و همه باید میهمان [[اهل بیت]] {{عم}} باشند؛ چه در منازل، و چه بیرون از منازل. [[اطعام]] دادن در [[عید غدیر]] آن قدر [[فضیلت]] دارد که آن را همانند اطعام همه [[پیامبران]] و صدیقان دانسته‌اند.

آرزوی هر کس این است که یک لیوان آب [[دست امام زمان]] {{ع}} بدهد و حقی پیدا کند و [[امام زمان]] {{ع}} تا آخر [[عمر]] دعایش کند. [[امام]] می‌فرماید: اگر کسی [[روز]] عید غدیر به کسی اطعام بدهد، مثل این است که تمام انبیا و [[صدیقین]] و [[شهدا]] را اطعام داده است. اگر کسی پنجاه نفر، صد نفر و یک جمعی را طعام بدهد، چه خواهد شد!!

[[امام حسن]] {{ع}} در این روز [[فرخنده]] و بزرگ [[غذا]] تهیه می‌کردند و [[مردم]] را برای صرف غذا [[دعوت]] می‌نمودند<ref>مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج۲، ص۷۵۸؛ بحارالأنوار، ج۴، ص۱۱۸.</ref>.

[[امام صادق]] {{ع}} برای [[پاسداشت]] این روز بزرگ به اطعام [[برادران دینی]]، و [[احسان]] و برآوردن نیازهای آنان توصیه کردند و فرمودند:

[[امیرالمؤمنین]] {{ع}} ضمانت فرموده است که اگر کسی جمعی از [[مؤمنین]] و یا یک [[مؤمن]] را طعام بدهد، [[خدا]] او را از [[کفر]] و [[فقر]] [[حفظ]] کند<ref>مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج۲، ص۷۵۲.</ref>.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۱۵.</ref>

== افطاری‌دادن ==

افطاری دادن به روزه‌داران، نیز از سنت‌هایی است که در روز عید غدیر به آن سفارش شده و در [[روایات اهل بیت]] {{عم}} برای آن [[پاداش]] فراوانی ذکر شده است. [[امام رضا]] {{ع}} درباره عید غدیر (به شخصی) فرمودند:

{{متن حدیث|وَ يَوْمُ تَفْطِيرِ الصَّائِمِينَ فَمَنْ فَطَّرَ فِيهِ صَائِماً مُؤْمِناً كَانَ كَمَنْ أَطْعَمَ فِئَاماً وَ فِئَاماً إِلَى أَنْ عَدَّ عَشْراً}}؛ عید غدیر روز افطاری دادن به روزه‌داران است. هرکسی در روز غدیر [[روزه‌دار]] مؤمنی را افطاری دهد، همانند کسی است که فِآمی و فِآمی... - تا اینکه ده مرتبه آن را شمردند - را اطعام کرده باشد.

[[امام صادق]] {{ع}} نیز در این باره فرمودند:

امیرالؤمنین {{ع}} هم درباره افطاری دادن در عید غدیر فرمودند:

همچنین در روایتی درباره [[سیره امام رضا]] {{ع}} آمده است که در یکی از [[اعیاد]] [[غدیر]] که [[اصحاب امام رضا]] {{ع}} برای عرض تبریک آمده بودند، [[حضرت]] آنها را برای [[افطار]] نگه داشتند<ref>مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج۲، ص۷۵۲.</ref>.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۱۷.</ref>

== آراستن و زینت‌دادن ==

خانه‌روبی، غبارزدایی، [[تزیین]] مجالس و چراغانی سر در منازل و اماکن عمومی و [[اداری]] و خیابان‌ها، در آستانه عید غدیر، [[سنت]] و [[مستحب]] است و جلوه‌ای از [[شعائر]] [[دینی]] است. این سنت در [[زندگی]] [[امام هشتم]] {{ع}} روایت شده است.

[[راوی]] می‌گوید: در روز عید غدیر به [[دیدار]] [[علی بن موسی الرضا]] {{ع}} رفتم. گروهی از [[خواص]] در محضر مبارکش بودند. آن حضرت وابستگان و [[نزدیکان]] خود را از هر جهت به وضعی نو در آورده بود، به طوری که در همه [[شئون]] و اسباب زندگی وضع جدید و نوینی به خود گرفته بودند که با روزهای قبل فرق داشت و آن حضرت [[فضیلت]] و پیشینه این روز را برای آنها بیان می‌فرمود<ref>مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج۲، ص۷۵۲؛ وسائل الشیعة، ج۱۰، ص۴۴۴.</ref>.

[[امیرالمؤمنین]] {{ع}} روز عید غدیر را روز آراستن و زینت کردن برشمرده و فرمودند:

== لباس‌نوپوشیدن ==

[[پیشوایان]] ما علاوه بر آنکه خود به این [[سنت]] و [[ادب]] [[اسلامی]] پایبند بودند، به آن توصیه می‌فرمودند. [[امام رضا]] {{ع}} درباره [[آداب]] و [[شئون]] [[عید غدیر]] فرمودند:

[[امیرالمؤمنین]] {{ع}} هم فرمودند:

[[امام صادق]] {{ع}} فرمودند:

== دل‌جویی و مهرورزی ==

[[پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[ائمه هدی]] {{عم}} و به ویژه [[امیرمؤمنان]] {{ع}} [[مظهر]] [[رحمت]] و [[رأفت]] و [[عطوفت]] [[الهی]] هستند. یکی از کارهایی که ما را به آن بزرگواران نزدیک می‌کند، مهرورزی به [[بندگان خدا]] و به ویژه [[اهل]] [[ایمان]] است. و [[روز]] [[عید غدیر]] روز مهرورزی و روز دل‌جویی و روز غم‌زدایی از دل‌های به درد نشسته و جان‌های از [[اندوه]] خسته است.

نگاه مهرآمیز و لبخند دل‌انگیز به روی [[برادران ایمانی]] از [[ارزش‌های اخلاقی]] [[آیین اسلام]] و [[فرهنگ اهل بیت]] {{عم}} است. امیرمؤمنان {{ع}} خود از [[محرومان]] غم‌زدایی می‌کرد و دست نوازشش بر سر تیمان و بینوایان از اندوهشان می‌کاست.

این دل‌جویی‌ها و مهرورزی‌ها در عید غدیر تأکید بیش‌تری می‌یابد. امیرمؤمنان {{ع}} در این باره فرمودند:

[[امام رضا]] {{ع}} نیز [[روز غدیر]] را {{متن حدیث|يَوْمُ التَّوَدُّدِ}} و روز [[مهر ورزیدن]] خوانده‌اند<ref>إقبال الأعمال، ج۱، ص۴۶۴.</ref>.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۲۱.</ref>

== پیوند با بستگان و خویشان ==

[[دیدار]] از خویشان و آشنایان از جمله اموری است که در [[آیین مقدس اسلام]] مورد توجه قرار گرفته است. [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} و [[ائمه]] {{عم}} همواره بر این اصل مهم تأکید داشته و با بیان آثار مادی و [[معنوی]] آن، [[یاران]] خویش را به انجام این عمل [[ترغیب]] می‌نمودند.

در اهمیت [[صله رحم]] همین بس که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} همه [[انسان‌ها]] را به صله رحم سفارش کرده و آن را بخشی از [[دین]] دانسته‌اند. جابر از [[حضرت باقر]] {{ع}} [[روایت]] کرده است که [[رسول خدا]] {{صل}} فرموده‌اند:

اگر بخواهیم از بلاهای فردی و [[اجتماعی]] در [[امان]] باشیم و در تیررس انواع [[بلاها]] قرار نگیریم، یکی از بهترین راه‌ها همان صله رحم است. [[امام باقر]] {{ع}} می‌فرمایند:

در [[روز]] [[عید غدیر]] که تجلی همه [[اسلام]] است، به انجام این [[سنت]] نیز سفارش شده است. [[امام صادق]] {{ع}} روز [[هجدهم ذیحجه]] را یکی [[اعیاد]] بزرگ اسلام شمردند و فرمودند:

== گره‌گشایی و رسیدگی به نیازمندان ==

برآورده ساختن نیازهای [[مردم]] و گره‌گشایی از [[مشکلات]] آنها در [[فرهنگ]] [[اسلام]] و [[مکتب اهل بیت]] {{عم}} از جایگاه و [[ارزش]] ویژه‌ای برخوردار است. از این‌رو یکی از [[اعمال]] و [[آداب]] گرانسگ [[عید غدیر]]، رسیدگی به حال نیازمندان و برآوردن نیازهای آنهاست که در [[روایات]] ما به آن توصیه شده است. [[حضرت علی]] {{ع}} در این باره فرمودند:

[[امام صادق]] {{ع}} فرمودند:

== عیدی‌دادن ==

از [[اعمال]] مهم [[عید غدیر]] عیدی دادن است. این [[سنت]] مخصوص [[سادات]] نیست، [[مستحب]] است همه [[مؤمنین]]، بزرگ و کوچک، عیدی بدهند. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در [[فضیلت]] عید غدیر فرمودند:

با عیدی دادن در این روز بذر مهر و [[محبت]] و [[ولایت]] [[مولا علی]] {{ع}} را در [[دل]] افراد و به ویژه بچه‌ها می‌افشانیم. کارهایی که در [[عید]] [[نوروز]] می‌کنیم، باید چند برابر آن را در عید بزرگ [[غدیر]] انجام دهیم، که یکی از آنها عیدی وصله دادن به دیگران است.

== شکر نعمت ولایت ==

یکی از اعمال این روز بزرگ و [[الهی]]، [[شکرگزاری]] بر [[نعمت]] بی‌مانند ولایت [[اهل]] بیت‌{{عم}} است. جا دارد [[خداوند]] را بر این نعمت بزرگ که نصیب ما کرده است [[شکر]] و [[سپاس]] گوییم و از درگاهش مسئلت کنیم که ما را بر ولایت خودش و [[اهل بیت]] پیامبرش زنده بدارد و بر همین ولایت از [[دنیا]] ببرد. [[امام صادق]] {{ع}} در [[عظمت]] و فضیلت و اعمال این روز فرمودند:

از پیامبرگرامی [[اسلام]] {{صل}} [[روایت]] شده است که از [[آداب]] و سنت‌های [[روز غدیر]] این است که [[اهل]] [[ایمان]] صد مرتبه بگویند:

{{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَ كَمَالَ دِينِهِ وَ تَمَامَ نِعْمَتِهِ بِوَلَايَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ {{ع}}}}<ref>بحار الأنوار، ج۱۵، ص۳۲۱.</ref>؛ [[سپاس]] خدای را که [[کمال دین]] و تمام نعمتش را به [[ولایت امیر مؤمنان]]، [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} قرار داد!<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۲۵.</ref>

== گردهمایی ==

گردهمایی و [[اجتماع]] در روز غدیر که روز [[بزرگداشت]] [[ولایت]] و [[وصایت]] [[الهی]] است، برای بازگو کردن [[پیام]] آن روز و رساندن آن به نسل‌های نو امری بایسته و ضروری است. در این اجتماعات باید فرزندانمان را با [[واقعه غدیر]] و [[عظمت]] و اهمیت آن آشنا ساخت. [[امام باقر]] {{ع}} چنین اجتماعاتی را [[محل آمد و شد فرشتگان]] و از اسباب بهره‌مندی از [[رحمت الهی]] برشمرده و فرموده‌اند:

معلوم می‌شود [[هدف]] مهم از این اجتماعات احیای امرولایت و آشنا ساختن فرزندانمان با [[ولایت اهل بیت]] {{عم}} است؛ به ویژه آن‌که [[پیامبر خدا]] {{صل}} در [[مراسم]] با عظمت [[غدیرخم]] [[حجت]] را بر همه تمام کردند و آن را به گونه‌ای روشن و شفاف بیان فرمودند و جای هیچ توجیهی باقی نگذاردند و [[ابلاغ]] امر ولایت را از [[وظایف]] مهم اهل ایمان تا [[روز قیامت]] دانسته و فرمودند:

[[امیرالمؤمنین]] {{ع}} نیز در [[خطبه]] [[عید غدیر]] درباره [[رسالت]] رساندن [[پیام غدیر]] به آیندگان فرمودند:

[[امیرمؤمنان]] {{ع}} در خطبه‌ای که [[روز غدیر]]، در [[کوفه]] ایراد کردند فرمودند:

گفتنی است که این اجتماع‌ها، باید کارساز و [[رشد]] آفرین و در جهت اهداف بلند [[اهل بیت]] {{عم}} باشد.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۲۶.</ref>

== تبسم و شادی ==

بی‌شک هر عیدی یادآور خاطره شادی بخشی است و در طول [[تاریخ]]، عیدها هنگام [[سرور]] [[ملت‌ها]] بوده است. عید غدیر که [[عید]] ولایت و [[رهبری]] است و بزرگ‌ترین و گرانقدرترین سرفصل سرنوشت‌ساز [[زندگی]] [[مسلمانان]] است، [[شادمانی]] بیشتری را می‌طلبد. [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند:

[[امام رضا]] {{ع}} نیز در توصیف روز غدیر فرمودند:

[[روز غدیر]] باید در چهره‌های [[مردم]] [[مؤمن]] [[تبسم]] کرد و با [[مؤمنین]] با روی گشاده [[گفت‌وگو]] نمود، تا نظر [[رحمت]] [[خدای تعالی]] را به سوی خود جلب کنیم. [[امام رضا]] {{ع}} در این باره فرمودند:

[[امام صادق]] {{ع}} به خاطر منتی که خداوند در این [[روز]] به ما ارزانی داشته است، آن را [[شایسته]] [[شادمانی]] دانسته و فرموده‌اند:

== ابراز شادمانی ==

آنچه در [[روایات]] [[امامان معصوم]] {{عم}} مورد تأکید قرار گرفته است، تنها شادمان بودن نیست، بلکه سفارش شده که شادمانی را ابراز کنید و دیگران را نیز در این [[شادی]] [[شریک]] سازید. این [[شور]] و شادی، نشانه [[شعور]] [[دینی]] و شعاری [[اسلامی]] است. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در [[خطبه]] روز غدیر فرمودند:

امام صادق {{ع}} درباره روز غدیر می‌فرمایند:

== [[شاد کردن]] [[اهل]] [[ایمان]] ==

از [[اعمال]] بسیار مهم [[عید غدیر]] شاد کردن دل‌هاست. [[امام رضا]] {{ع}} فرمودند:

== ابراز [[برائت از دشمنان اهل بیت]] {{عم}} ==

ابراز [[بیزاری از دشمنان]] [[خداوند متعال]] و [[دشمنان اهل بیت]] {{عم}}، از اساسی‌ترین پایه‌های [[معارف دینی]] است. این [[دشمنی]] و اظهار [[بیزاری]] در [[فرهنگ اسلامی]] «[[برائت]]» نامیده می‌شود.

بدون برائت از [[دشمنان خدا]] و [[اهل بیت]] {{عم}} [[ولایت]] و [[محبت]] به اهل بیت‌{{عم}} مفهوم و معنایی ندارد. [[امام]] [[جعفر صادق]] {{ع}} فرمودند:

مگر ممکن است هم به [[امام حسین]] {{ع}} و آرمان‌های او [[عشق]] ورزید و هم به [[یزید]] که تبلور پلیدترین خوهای [[حیوانی]] است. از این‌رو یکی از [[آداب]] و اعمال روز عید غدیر را برائت از دشمنان دانستند و فرمودند:

[[رسول خدا]] {{صل}} در خطبه‌ای که در [[غدیرخم]] خواندند از [[غاصبان]] و [[دشمنان اهل بیت]] {{عم}} بیزاری جستند و فرمودند:

{{متن حدیث|نَبْرَأُ مِمَّنْ يَبْرَأُ مِنْهُ وَ نُبْغِضُ مَنْ أَبْغَضَهُ وَ نُحِبُّ مَنْ أَحَبَّهُ‌}}<ref>إقبال الأعمال، ج۱، ص۴۷۵.</ref>؛ ما بیزاری می‌جوییم از آن کس که از علی {{ع}} بیزاری جوید، و [[دشمن]] می‌داریم آن کس را که علی {{ع}} را دشمن دارد، و [[دوست]] می‌داریم کسی را که علی {{ع}} را دوست بدارد!

[[امام صادق]] {{ع}} نیز فرمودند: در روز و شب عید غدیر فراوان بگو:

== صلوات بر محمد و آل محمد ==

[[روایات]] فراوانی درباره آثار و [[برکات]] صلوات در کتاب‌های [[شیعیان]] و [[اهل سنت]] آمده است که از اهمیت و آثار و برکات آن حکایت می‌کند. [[رسول خدا]] {{صل}} در [[وصیت]] خود به [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} فرمودند:

یکی از [[اعمال]] [[روز غدیر]]، بسیار صلوات فرستادن است. در [[حقیقت]] روز غدیر [[بهار]] صلوات است و [[ثواب]] و برکات صلوات در آن مضاعف است. [[امام رضا]] {{ع}} در [[وصف]] این روز فرموده‌اند:

از [[امام صادق]] {{ع}} سؤال کردند که در [[عید غدیر]] چه کار کنیم؟ یکی از کارهایی که [[حضرت]] به آن توصیه کردند صلوات فراوان بود. فرمودند:

{{متن حدیث|وَ تُكْثِرُ فِيهِ الصَّلَاةَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ {{عم}}}}<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۹۰.</ref>؛ (از اعمال این روز این است که) در آن بر محمد و [[اهل]] بیتش {{عم}} بسیار صلوات بفرستی.

== [[بیعت]] و [[تجدید عهد با امام زمان]] {{ع}} ==

[[تجدید بیعت]] با وجود [[مبارک]] و نازنین [[امام زمان]] {{ع}} یکی از مهم‌ترین [[اعمال]] در [[روز]] [[عید غدیر]] است؛ چراکه امر [[ولایت ائمه]] {{عم}} و پذیرش آن، بعد از [[توحید]] و [[نبوت]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} از اصول مهم [[دین]] است. و عید غدیر روزی است که [[خداوند]] [[اراده]] فرمود که با [[امیر مؤمنان]] {{ع}} به عنوان ولی و [[جانشین]] و [[امام]] بعد از [[رسول خدا]] {{صل}} [[تجدید بیعت]] شود.

از این‌رو، بهترین و والاترین عملی که یک [[مؤمن]] در این روز [[شریف]] باید انجام دهد، [[تجدید]] [[بیعت با امام]] و ولی [[زمان]] خویش است. این است که [[امام صادق]] {{ع}} در باره [[روز غدیر]] فرمودند:

چنان که یکی از نام‌های این روز {{متن حدیث|يَوْمُ الْمِيثَاقِ الْمَأْخُوذِ}} است. یعنی روز پیمانی که گرفته شده است. امام صادق {{ع}} فرمودند:

[[امام رضا]] {{ع}} درباره [[شئون]] عید غدیر فرمودند:

از این‌رو، این روز را باید روز [[بیعت]] و عهد و پیمان با امام زمان {{ع}} دانست.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۳۴.</ref>

=== معنای بیعت ===

بیعت یعنی [[پذیرش امر]] ولایت و [[وصایت]] و [[خلافت امام]] {{ع}} که از سوی [[خدای تعالی]] به وسیله پیامبر اکرم {{صل}} به ما [[ابلاغ]] شده است. [[پذیرش بیعت]] سه مرحله دارد؛ پذیرش [[قلبی]]، پذیرش زبانی، و پذیرش عملی. اساس [[بیعت]] پذیرش [[قلبی]] است، یعنی قلباً و از روی [[یقین]] به تمام شئونات [[امام]] و [[مقام ولایت]] ایشان [[باور]] داشته باشیم؛ آن‌چنان که [[امام علی]] {{ع}} را صاحب [[جان]] و [[مال]] و [[صاحب اختیار]] خود بدانیم، امر ایشان را امر [[خدا]] و [[نهی]] ایشان را نهی [[خدای تعالی]] بدانیم، و [[تبعیت]] و [[پیروی]] از ایشان را حتی در امور عادی بر خود [[واجب]] بشماریم.

بیعت زبانی، یعنی به همین [[اعتقاد قلبی]] [[اقرار]] داشته باشیم. مرحله دیگر بیعت مربوط به عمل ماست. یعنی تمام آنچه را که قلباً معتقدیم و به زبان اعتراف کردیم، [[جامه]] عمل بپوشانیم و در عمل [[تسلیم]] بی‌چون و چرای [[ائمه]] {{عم}} باشیم. بنابراین، بیعت [[واقعی]] همان تسلیم قلبی، زبانی و عملی است، نه دست دادن تنها. در دعای [[شریف]] [[عهد]] با [[امام زمان]] {{ع}} می‌خوانیم:

=== [[تجدید بیعت]] ===

به همین دلیل به [[مؤمنین]] دستور داده شد تا آن عهد فراموش شده را، به ویژه در [[روز غدیر]] تجدید نمایند؛ چنان که [[امام صادق]] {{ع}} درباره روز [[عید غدیر]] فرمودند:

[[شاهد]] دیگر این مطلب دعای [[امام صادق]] {{ع}} است که به خواندن آن در روز [[شریف]] [[غدیر]] سفارش کرده‌اند. در فرازی از این [[دعا]] چنین می‌خوانیم:

اگر مؤمنی خواست ایمانش را تکمیل کند، باید غیر از [[روز غدیر]] که بهترین [[زمان]] برای [[تجدید عهد با امام زمان]] {{ع}} است، هر روز عهدش را با امام زمانش تجدید کند. این عهد در واقع بیعت با [[پیامبر خدا]] {{صل}} و [[ائمه اطهار]] {{عم}} است؛ چراکه بیعت با هر امامی در واقع [[بیعت با امام]] قبلی است.

از نشانه‌های [[پایبندی به عهد]] و [[میثاق]] با [[امام زمان]] {{ع}} [[ادای حقوق]] آن [[حضرت]]، مهیا شدن برای [[ظهور]] آن حضرت، [[دعا]] برای [[تعجیل در فرج]] آن حضرت، [[زیارت]] آن حضرت، [[احسان]] به [[شیعیان]] امام زمان {{ع}} و [[وظایف]] دیگری که در کتاب‌هایی که در این باره نوشته شده است، از جمله کتاب [[مکیال المکارم (کتاب)|مکیال المکارم]] که به آنها پرداخته است.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۳۵.</ref>

== [[عبادت]] و [[نماز]] و [[نیایش]] ==

روز غدیر، [[عید]] [[سپاس]] و [[ستایش]] است و این امر در نماز و نیایش تبلور می‌یابد. [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند:

[[امام رضا]] {{ع}} هم درباره روز غدیر فرمودند:

== دعای روز غدیر ==

[[امام صادق]] {{ع}} فرمودند:

{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنَّ هَذَا الْيَوْمَ الَّذِي شَرَّفْتَنَا فِيهِ بِوَلَايَةِ وَلِيِّكَ عَلِيٍّ {{صل}} وَ جَعَلْتَهُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ وَ أَمَرْتَنَا بِمُوَالاتِهِ وَ طَاعَتِهِ وَ أَنْ نَتَمَسَّكَ بِمَا يُقَرِّبُنَا إِلَيْكَ وَ يُزْلِفُنَا لَدَيْكَ أَمْرُهُ وَ نَهْيُهُ‌}}؛ پروردگارا! امروز روزی است که تو ما را به [[ولایت ولی]] خودت، علی {{ع}} مشرف کرد و او را [[امیرمؤمنان]] قرار دادی و تو ما را به [[موالات]] و [[اطاعت]] او امر نمودی و به ما امر کردی که به آنچه ما را به تو نزدیک می‌کند، و [[امر و نهی]] علی ما را [[مقرب]] درگاه تو می‌سازد، [[تمسک]] کنیم.

{{متن حدیث|اللَّهُمَّ قَدْ قَبِلْنَا أَمْرَكَ وَ نَهْيَكَ وَ سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا لِنَبِيِّكَ وَ سَلَّمْنَا وَ رَضِينَا فَنَحْنُ مَوَالِي عَلِيٍّ {{ع}} وَ أَوْلِيَائِهِ كَمَا أَمَرْتَ نُوَالِيهِ وَ نُعَادِي مَنْ يُعَادِيهِ وَ نَبْرَأُ مِمَّنْ يَبْرَأُ مِنْهُ وَ نُبْغِضُ مَنْ أَبْغَضَهُ وَ نُحِبُّ مَنْ أَحَبَّهُ وَ عَلِيٌّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ مَوْلَانَا كَمَا قُلْتَ وَ إِمَامُنَا بَعْدَ نَبِيِّنَا {{صل}} كَمَا أَمَرْتَ}}<ref>إقبال الأعمال، ج۱، ص۴۷۴.</ref>؛ پروردگارا! ما امر تو را و [[نهی]] تو را پذیرفتیم و [[اطاعت]] از [[پیغمبر]] تو کردیم و [[تسلیم]] شدیم و [[راضی]] گشتیم؛ پس ما از [[موالیان]] علی- که [[صلوات خدا]] بر او باد - هستیم، و از موالیان اولیای او هستیم، همان طور که به ما امر فرمودی تا [[ولایت]] او را داشته باشیم، و با کسی که با او [[دشمنی]] می‌کند [[دشمن]] باشیم و بیزار و متنفر باشیم از آن کسی که از او بیزار است، و مبغوض داشته باشیم کسی را که علی را مبغوض دارد و [[دوست]] داشته باشیم آن کس را که علی را دوست دارد. و علی - که [[درود خدا]] بر او باد – همچنان که تو گفتی مولای ماست، و همچنان که امر کردی بعد از پیغمبر ما {{صل}} [[امام]] ماست.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۳۸.</ref>

== دعای ندبه ==

دعای ندبه، یکی از [[زیباترین]] و بهترین [[دعاهای عصر غیبت]] [[امام مهدی]] {{ع}} است که هر [[صبح]] [[جمعه]]، شیفتگان [[حضرت قائم]] {{ع}} با خواندن آن، [[عشق]] و ارادت خود را به آن [[حضرت]] ابراز می‌دارند. این [[دعا]]، در واقع یک دوره فشرده [[اصول عقاید اسلامی]] است که به گونه‌ای هنرمندانه، در قالب دعا و [[نیایش]] ارائه شده است.

این دعا به «دعای ندبه» موسوم گردیده است. [[هدف]] اصلی از این [[ندبه]] و [[گریه]]، [[انتظار مثبت]] و زمینه‌سازی برای [[حکومت جهانی]] [[اهل بیت]] {{عم}} به [[رهبری امام]] [[مهدی]] {{ع}} است.

بر اساس [[روایات]] [[امامان معصوم]] {{عم}} خواندن دعای ندبه، در چهار [[عید]]، [[استحباب]] دارد؛ جمعه، [[فطر]]، قربان و [[غدیر]]، گفتنی است که در بخشی از دعای ندبه، رخداد عید سعید غدیر، این‌گونه آمده است:

{{متن حدیث|فَلَمَّا انْقَضَتْ أَيَّامُهُ أَقَامَ وَلِيَّهُ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمَا وَ آلِهِمَا هَادِياً إِذْ كَانَ هُوَ الْمُنْذِرُ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ فَقَالَ وَ الْمَلَأُ أَمَامَهُ مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ وَ قَالَ مَنْ كُنْتُ أَنَا نَبِيَّهُ فَعَلِيٌّ أَمِيرُهُ}}؛ پس چون [[روزگار]] [[پیامبر]] {{صل}} سپری گشت، ولی‌اش [[علی بن ابی طالب]] - که [[درود]] تو بر آن دو و خاندانشان باد - را بر جای خویش گماشت تا [[هدایت‌گر]] [[مردم]] باشد؛ زیرا او [[بیم دهنده]] بود و برای هر جامعه‌ای رهنمایی هست. آن‌گاه در پیش روی [[جمعیت]] گفت: هر که را من [[سرپرست]] اویم، علی سرپرست اوست. خداوندا! [[دوست]] بدار هر که او را دوست دارد و [[دشمن]] بدار هر که او را دشمن دارد و [[یاری]] ده هر کس او را یاری کند و [[خوار]] گردان هر که او را خوار سازد و گفت: هر کس من پیامبرش باشم، علی [[امیر]] اوست.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۴۰.</ref>

== نمازهای روز غدیر ==

=== نماز عید فطر ===

[[ابوهارون عبدی]] می‌گوید: در [[روز]] [[هیجدهم ذیحجه]] [[خدمت]] [[حضرت صادق]] {{ع}} رسیدم. [[امام]] [[روزه‌دار]] بودند. فرمودند: امروز روزی است که [[خداوند]] حرمتش را بر [[مؤمنان]]، [[عظیم]] شمرده؛ چراکه [[دین]] را برایشان کمال بخشید و [[نعمت]] را تمام ساخت و [[عهد]] و پیمانی را که در روز [[آفرینش]] نخست از آنان گرفت و به دست [[فراموشی]] سپردند، [[تجدید]] نموده و [[توفیق]] قبول آن را به آنها [[عنایت]] فرمود و آنان را از [[انکار]] کنندگان قرار نداد.

{{متن حدیث|سَاجِدٌ فَإِنَّهُ مَنْ فَعَلَ ذَلِكَ كَانَ كَمَنْ حَضَرَ ذَلِكَ الْيَوْمَ وَ بَايَعَ رَسُولَ اللَّهِ {{صل}} عَلَى ذَلِكَ وَ كَانَتْ دَرَجَتُهُ مَعَ دَرَجَةِ الصَّادِقِينَ الَّذِينَ صَدَقُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فِي مُوَالاةِ مَوْلَاهُمْ ذَلِكَ الْيَوْمَ وَ كَانَ كَمَنْ شَهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} وَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} وَ مَعَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ {{عم}} وَ كَمَنْ يَكُونُ تَحْتَ رَايَةِ الْقَائِمِ {{ع}} وَ فِي فُسْطَاطِهِ مِنَ النُّجَبَاءِ وَ النُّقَبَاءِ}}<ref>بحار الأنوار، ج۹۵، ص۲۹۸.</ref>؛ کسی که چنین عملی را انجام دهد، مانند کسی است که آن روز ([[غدیر]]) حضور داشته و با [[رسول الله]] {{صل}} بر آن ([[ولایت و خلافت]] علی {{ع}}) [[بیعت]] نموده و در درجه صادقینی که [[خدا]] و پیامبرش را در مورد [[ولایت]] مولی‌یشان در آن [[روز]] [[تصدیق]] نموده‌اند، قرار خواهد گرفت و مانند کسی است که با [[پیامبر]] و [[امیرمؤمنان]] و [[امام حسن]] و [[امام حسین]] {{عم}} [[شاهد]] و حاضر بوده، و مانند یکی از [[برگزیدگان]] و نقیبانی است که زیر [[پرچم]] و [[خیمه]] [[حضرت قائم]] {{ع}} باشد.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۴۱.</ref>

=== نماز دیگر ===

نماز دیگری نیز برای این روز از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] شده است. فرمودند: در [[عید غدیر]] نیم [[ساعت]] به ظهر مانده [[غسل]] کند، [[دعا]] کند و دو رکعت نماز، در هر رکعتی یک مرتبه [[حمد]]، ده مرتبه {{متن قرآن|قُلْ هُوَ اللَّهُ}} و ده مرتبه «[[آیت]] الکرسی» و ده مرتبه {{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ}} بخواند. بعد درباره [[ثواب]] این نماز فرمودند:

[[حضرت]] برای بعد از نماز دعایی فرموده‌اند که مضامین بسیار عالی دارد و به [[جریان غدیر]] و [[عظمت]] آن و [[مقام]] و [[منزلت]] بلند [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} اشاره دارد. پس از بیان دعا فرموده‌اند: