پرش به محتوا

بسر بن راعی‌العیر اشجعی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (جایگزینی متن - 'سلسله' به 'سلسله')
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[بسر بن راعی‌العیر اشجعی در تاریخ اسلامی]] | پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[بسر بن راعی‌العیر اشجعی در تاریخ اسلامی]] | پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
نام او را بُشر<ref>ابن اثیر، ص۳۸۳؛ ابونعیم، ج۱، ص۴۱۵.</ref> یا «بِشر»<ref>بیهقی، ج۷، ص۲۷۷.</ref> و «بشیر»<ref>ابن حجر، ج۱، ص۴۸۲.</ref> نیز آورده‌اند، ولی چنان که [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۱، ص۳۹۳.</ref> هم گفته، «بُسرـ صحیح است و مؤید سخن وی آن است که بیشتر صحابه‌نگاران به همین صورت از او یاد کرده‌اند. ابن ماکولا<ref>ابن ماکولا، ج۱، ص۲۶۹.</ref> نیز چنین کرده و [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۳۷۷.</ref> از اینکه ابن ماکولا به رغم روش خود، از [[اختلاف]] در این مورد سخن نگفته، استفاده کرده که «بُسر» درست است. اشجعی بودن وی نیز شهرتی بیش نیست و منابعی که داستان وی را نقل کرده‌اند، در کنار نامش این نسبت را هم آورده‌اند، اما به سلسله [[نسب]] وی اشاره‌ای نکرده‌اند. از [[سلمة بن اکوع]] [[روایت]] شده که [[رسول خدا]]{{صل}}، بُسر بن راعی‌العیر اشجعی را دید که با دست چپ [[غذا]] می‌خورد و به او فرمود: با دست راست غذا بخور. بُسر گفت: نمی‌توانم. [[پیامبر]] فرمود: نتوانی. [[راوی]] گوید: از آن پس، [[دست]] راست بُسر به دهانش نرسید. پیداست کسانی که از [[کلام]] [[رسول الله]] [[نفرین]] برداشت کرده‌اند، جمله {{متن حدیث |ما استطعت}}؛ را به معنای «دیگر نخواهی توانست گرفته‌اند. این احتمال هم هست که {{متن حدیث |لا، استطعت}}<ref>راوندی، ج۱، ص۵۰.</ref>؛ بخوانیم و با توجه به افزوده‌ای که در بعضی منابع<ref>مسلم، ج۶، ص۱۰۹.</ref> آمده است، این گونه معنا کنیم: «چرا، می‌‌توانی، اما [[غرور]] مانع آن است». همین مطلب، محل [[اختلاف صحابه]] نگاران شده و برخی گفته‌اند وی از [[منافقان]] بود (یعنی به عمد در برابر [[حضرت]] چنین کرد). مؤید آن هم اینکه رسول خدا{{صل}} فرمود: از روی [[تکبر]] این چنین می‌کرد<ref>نووی، ج۱۳، ص۱۹۲.</ref>. برخی دیگر به استناد اینکه [[صحابه‌نگاران]] از او یاد کرده‌اند، [[مسلمان]] بودن وی را [[تأیید]] کرده‌اند<ref>نووی، ج۱۳، ص۱۹۲.</ref>. [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۱، ص۴۸۲.</ref> نظر اول را می‌پذیرد و می‌گوید: کسانی که از [[صحابی]] بودن وی سخن گفته‌اند، مستندی جز این [[حدیث]] ندارند؛ بنابراین، اشکال باقی است. وی سپس می‌گوید: ممکن است این گونه بین دو نظر جمع کنیم که بُسر در [[زمان]] این رویداد [[مسلمان]] نبوده و پس از آن [[اسلام]] آورده است. دسته‌ای از منابع هم [[حدیث]] را نقل کرده، ولی نام بُسر را نیاورده‌اند <ref>احمد بن حنبل، ج۴، ص۴۵؛ ابن حبان، ص۴۴۳؛ خطیب بغدادی، ج۶، ص۴۰.</ref>. به نظر می‌رسد اگر تنها همین [[روایات]] را مستند [[صحابی]] بودن این شخص بدانیم، چنین نتیجه‌ای به دست نخواهد آمد؛ به ویژه که این خبر به عنوان یکی از موارد [[استجابت]] [[نفرین پیامبر]]، در کتب دلائل و [[مناقب]] ذکر می‌شود<ref>راوندی، ج۱، ص۵۰؛ ابن شهر آشوب، ج۱، ص۷۲.</ref>. پس نمی‌توان او را مسلمان دانست و توجیه [[ابن حجر]] نیز مبنی بر [[اسلام آوردن]] او، شاهدی ندارد.<ref>[[مصطفی صادقی|صادقی، مصطفی]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «بسر بن راعی‌العیر اشجعی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص:۲۳۰-۲۳۱.</ref>
نام او را بُشر<ref>ابن اثیر، ص۳۸۳؛ ابونعیم، ج۱، ص۴۱۵.</ref> یا «بِشر»<ref>بیهقی، ج۷، ص۲۷۷.</ref> و «بشیر»<ref>ابن حجر، ج۱، ص۴۸۲.</ref> نیز آورده‌اند، ولی چنان که [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۱، ص۳۹۳.</ref> هم گفته، «بُسرـ صحیح است و مؤید سخن وی آن است که بیشتر صحابه‌نگاران به همین صورت از او یاد کرده‌اند. ابن ماکولا<ref>ابن ماکولا، ج۱، ص۲۶۹.</ref> نیز چنین کرده و [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۳۷۷.</ref> از اینکه ابن ماکولا به رغم روش خود، از [[اختلاف]] در این مورد سخن نگفته، استفاده کرده که «بُسر» درست است. اشجعی بودن وی نیز شهرتی بیش نیست و منابعی که داستان وی را نقل کرده‌اند، در کنار نامش این نسبت را هم آورده‌اند، اما به سلسله [[نسب]] وی اشاره‌ای نکرده‌اند. از [[سلمة بن اکوع]] [[روایت]] شده که [[رسول خدا]] {{صل}}، بُسر بن راعی‌العیر اشجعی را دید که با دست چپ [[غذا]] می‌خورد و به او فرمود: با دست راست غذا بخور. بُسر گفت: نمی‌توانم. [[پیامبر]] فرمود: نتوانی. [[راوی]] گوید: از آن پس، [[دست]] راست بُسر به دهانش نرسید. پیداست کسانی که از [[کلام]] [[رسول الله]] [[نفرین]] برداشت کرده‌اند، جمله {{متن حدیث |ما استطعت}}؛ را به معنای «دیگر نخواهی توانست گرفته‌اند. این احتمال هم هست که {{متن حدیث |لا، استطعت}}<ref>راوندی، ج۱، ص۵۰.</ref>؛ بخوانیم و با توجه به افزوده‌ای که در بعضی منابع<ref>مسلم، ج۶، ص۱۰۹.</ref> آمده است، این گونه معنا کنیم: «چرا، می‌‌توانی، اما [[غرور]] مانع آن است». همین مطلب، محل [[اختلاف صحابه]] نگاران شده و برخی گفته‌اند وی از [[منافقان]] بود (یعنی به عمد در برابر [[حضرت]] چنین کرد). مؤید آن هم اینکه رسول خدا {{صل}} فرمود: از روی [[تکبر]] این چنین می‌کرد<ref>نووی، ج۱۳، ص۱۹۲.</ref>. برخی دیگر به استناد اینکه [[صحابه‌نگاران]] از او یاد کرده‌اند، [[مسلمان]] بودن وی را [[تأیید]] کرده‌اند<ref>نووی، ج۱۳، ص۱۹۲.</ref>. [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۱، ص۴۸۲.</ref> نظر اول را می‌پذیرد و می‌گوید: کسانی که از [[صحابی]] بودن وی سخن گفته‌اند، مستندی جز این [[حدیث]] ندارند؛ بنابراین، اشکال باقی است. وی سپس می‌گوید: ممکن است این گونه بین دو نظر جمع کنیم که بُسر در [[زمان]] این رویداد [[مسلمان]] نبوده و پس از آن [[اسلام]] آورده است. دسته‌ای از منابع هم [[حدیث]] را نقل کرده، ولی نام بُسر را نیاورده‌اند <ref>احمد بن حنبل، ج۴، ص۴۵؛ ابن حبان، ص۴۴۳؛ خطیب بغدادی، ج۶، ص۴۰.</ref>. به نظر می‌رسد اگر تنها همین [[روایات]] را مستند [[صحابی]] بودن این شخص بدانیم، چنین نتیجه‌ای به دست نخواهد آمد؛ به ویژه که این خبر به عنوان یکی از موارد [[استجابت]] [[نفرین پیامبر]]، در کتب دلائل و [[مناقب]] ذکر می‌شود<ref>راوندی، ج۱، ص۵۰؛ ابن شهر آشوب، ج۱، ص۷۲.</ref>. پس نمی‌توان او را مسلمان دانست و توجیه [[ابن حجر]] نیز مبنی بر [[اسلام آوردن]] او، شاهدی ندارد.<ref>[[مصطفی صادقی|صادقی، مصطفی]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «بسر بن راعی‌العیر اشجعی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص:۲۳۰-۲۳۱.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش