توزیع ثروت در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

مطالعه و بررسی [[سخنان امام]] نشان می‌دهد که نگرش او به رابطه [[دنیا]] و [[آخرت]]، بهترین [[نظام]] انگیزشی و ضمانت اجرای درونی را در [[مسلمان]] برای [[اقدام]] به [[توزیع عادلانه ثروت]] و درآمد پدید می‌آورد؛ به طوری که توجه به [[وعده‌های الهی]] در [[جهان]] دیگر، ضمانت اجرای مهمی برای انجام [[تکالیف]] و [[حقوقی]] است که در چارچوب راهبردهای عدالت توزیعی [[اسلام]]، فرد مسلمان با [[آگاهی]] و [[اختیار]] به انجام آنها اقدام می‌کند. [[امام علی]] {{ع}} به [[علاء بن زیاد حارثی]] فرمود: «این [[خانه]] بزرگ در دنیا به چه کارت آید که در آخرت نیازت به چنین خانه‌ای بیش‌تر است»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۹، ص۲۴۱.</ref>. آن‌گاه با بیان اینکه اگر دیگران را در [[منافع]] استفاده از این خانه بزرگ [[شریک]] گردانی، به آخرت هم می‌توانی برسی، در عمل به آثار توزیعی و کمک به قشرهای [[ضعیف]] و نیازمند اشاره فرموده و اقدام به چنین توزیعی را وسیله خوبی برای رسیدن به آخرت دانسته است. [[امام]] در بیان مشابهی، خطاب به معاون یکی از [[استانداران]] خویش می‌نویسد:

آن‌چه با [[صراحت]] از نگرش توزیعی [[حضرت]] خبر می‌دهد، این سخن است که فرمود: «من [[دارایی‌ها]] را به گونه‌ای قرار ندادم که در بین [[اغنیا]]، دست به دست شود»<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۸ ص۶۱.</ref>. امام، تأمین نیازهای [[فقیران]] را در حدی که در زندگی‌شان [[گشایش]] حاصل آید نیز [[وظیفه]] [[ثروتمندان]] می‌دانست که در صورت تخطی از این وظیفه، [[خداوند]] آنان را در دنیای دیگر [[عذاب]] خواهد کرد<ref>قاضی نعمان، تمیمی، دعائم الاسلام، ج۱، ص۲۵۰.</ref>. و بدین‌سان تأثیر نگرش [[آخرت‌گرایی]] مطلوب [[امام علی]] {{ع}} در عرصه [[توزیع]] و جلوگیری از انباشت [[ثروت]] و در نهایت، تعدیل [[ثروت‌ها]] آشکار می‌شود.<ref>[[عبدالامیر خادم علی‌زاده|خادم علی‌زاده، عبدالامیر]]، [[دنیا و آخرت (مقاله)| مقاله «دنیا و آخرت»]]، [[دانشنامه امام علی ج۷ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۷، ص ۱۴۷.</ref>

== کسب بیش‌ترین [[لذت]] ([[سودجویی]]) ==

علاقه به [[دنیا]] و لذت‌طلبی و سودگرایی، عامل بروز [[ناهنجاری‌های اخلاقی]] و [[اقتصادی]] و تضاد [[منافع]] افراد و [[تزاحم]] منافع فردی و [[اجتماعی]] است؛ اما اصالت دادن به سرای باقی و نعمت‌های [[معنوی]] آن، از بروز چنین تضادهایی در عرصه [[اقتصاد]] جلوگیری می‌کند. امام علی {{ع}} [[مسلمانان]] را به بهره‌برداری از لذت‌های [[حلال]] دنیا و لذت‌های ماندگار [[آخرت]] [[دعوت]] می‌کند و در صورت تضاد یا تزاحم بین لذت‌های [[حرام]] دنیا و لذت‌های حلال دنیا با لذت‌های ماندگار [[آخرتی]]، او را به صرف نظر از لذت‌های حرام دنیا فرا می‌خواند.

به طور آشکار، تأثیر نگرش امام علی {{ع}} در ارائه [[تفسیری]] دیگر از کسب بیش‌ترین لذت یا [[رضایتمندی]] این است که فرد [[مسلمان]] بر اساس این الگوی نظری [[علوی]]، هنگام بهره‌برداری از [[لذت‌ها]]، اولاً آنها را محصور در لذت‌های این دنیا ندانسته، ثانیاً اصالت و اهمیت بیش‌تر را به لذت‌های آخرت می‌دهد که اثر این [[بینش]]، در انجام [[امور خیر]] و رعایت منافع [[جامعه اسلامی]] و حتی [[ایثار]] و [[برگزیدن]] دیگران بر خویش، برای کسب [[رضایت خداوند]] ظاهر می‌شود؛ چنان که پیش از این از [[حضرت]] نقل شد که [[پرهیزگاران]] با [[اهل]] دنیا در بهره‌گیری از نعمت‌های دنیا شریکند<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۷، ص۲۸۹.</ref>؛ اما چون کار و کوششی که در این دنیا انجام می‌دهند، با جهت آخرت و با نگاه به آن است، به تعبیر [[امام]]، هر دو بهره را از دنیا و آخرت به دست می‌آورند و نزد خداوند نیز سرافراز و [[آبرومند]] خواهند بود<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۶۹.</ref>.

امام علی {{ع}} در برخورد با [[برادر]] [[علاء بن زیاد حارثی]] که به [[امور اقتصادی]] خویش و خانواده‌اش نمی‌پرداخت، فریاد برآورد که: ای دشمنک خویش! [[شیطان]]، سرگشته‌ات کرده و از راهت به در برده<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۹، ص۲۴۱.</ref>. این [[سخن امام]] نشان می‌دهد که ترک بهره‌مندی از [[دنیا]] و استفاده از نعمت‌های [[پاکیزه]] [[الهی]]، نگرشی [[شیطانی]] و از دید وی مطرود است.<ref>[[عبدالامیر خادم علی‌زاده|خادم علی‌زاده، عبدالامیر]]، [[دنیا و آخرت (مقاله)| مقاله «دنیا و آخرت»]]، [[دانشنامه امام علی ج۷ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۷، ص ۱۴۸.</ref>