رؤیت اعمال: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

در کلمات [[اهل بیت]] {{عم}}، مسئله «[[رؤیت]] [[اعمال]]» از جهات مختلف مورد توجه قرار گرفته که در اینجا به هریک به صورت جداگانه اشاره می‌کنیم:

* روایاتی که [[ائمه اطهار]] {{عم}} را مصداق «مؤمنون» در [[آیه شریفه]] معنا می‌نماید؛ از جمله:

#{{متن حدیث|عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ شُعَيْبٍ قَالَ: سَأَلْتُ {{ع}}أَبا عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.</ref>، قَالَ هُمُ الْأَئِمَّةُ}}<ref>البرهان فی تفسیر القرآن (ط. موسسة البعثة، قسم الدراسات الإسلامیة، ۱۴۱۵ ه. ق.)، ج۲، ص۸۳۸.</ref>.

#{{متن حدیث|عَنْ بُرَيْدٍ الْعِجْلِيِّ قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} فَسَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَى‏ {{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.</ref>‏ قَالَ إِيَّانَا عَنَى‏}}<ref>بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد {{صل}} (ط. مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ه. ق.)، ص۴۴۸، ح۸.</ref>.

* اعمال خلایق دائماً در منظر و مرئای [[رسول اکرم]] {{صل}} و اهل بیت {{عم}} است؛ از جمله:

#{{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ‏ مَا لَكُمْ تَسُوءُونَ رَسُولَ اللَّهِ {{صل}} فَقَالَ رَجُلٌ كَيْفَ نَسُوؤُهُ فَقَالَ أَ مَا تَعْلَمُونَ أَنَّ أَعْمَالَكُمْ‏ تُعْرَضُ‏ عَلَيْهِ‏ فَإِذَا رَأَى فِيهَا مَعْصِيَةً سَاءَهُ ذَلِكَ فَلَا تَسُوءُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ سُرُّوهُ}}<ref>الکافی، ج۱، ص۲۱۹، ح۳.</ref>.

#{{متن حدیث|عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبَانٍ الزَّيَّاتِ وَ كَانَ مَكِيناً عِنْدَ الرِّضَا {{ع}} قَالَ: قُلْتُ لِلرِّضَا {{ع}} ادْعُ اللَّهَ لِي وَ لِأَهْلِ بَيْتِي فَقَالَ أَ وَ لَسْتُ أَفْعَلُ وَ اللَّهِ إِنَّ أَعْمَالَكُمْ لَتُعْرَضُ عَلَيَّ فِي كُلِّ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ قَالَ فَاسْتَعْظَمْتُ ذَلِكَ- فَقَالَ لِي أَ مَا تَقْرَأُ كِتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- {{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.</ref>‏ قَالَ هُوَ وَ اللَّهِ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ {{ع}}}}<ref>الکافی، ج۱، ص۲۱۹، ح۴.</ref>.

* مصداق «مؤمنون» در [[آیه]] [[اهل بیت]] {{عم}} هستند:

#{{متن حدیث|عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}}‏ أَنَّهُ ذَكَرَ هَذِهِ الْآيَةَ- {{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}‏ قَالَ هُوَ وَ اللَّهِ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ {{ع}}. قَالَ فَقَامَ ابْنُ فَضَّالٍ فَقَبَّلَ رَأْسَهُ وَ قَالَ رَحِمَكَ اللَّهُ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ لَا تَزَالُ تَجِي‏ءُ بِالْحَدِيثِ الْحَقِّ الَّذِي يُفَرِّجُ‏ اللَّهُ‏ بِهِ‏ عَنَّا}}<ref>الکافی، ج۱، ص۲۱۹، ح۵.</ref>.

#{{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} فِي قَوْلِهِ: {{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}‏: الْمُؤْمِنُونَ هُنَا الْأَئِمَّةُ الطَّاهِرُونَ‏{{عم}}}}.

* روایاتی که بر [[عرضه اعمال]] خلایق در اوقاتی خاص به محضر [[رسول اکرم]] {{صل}} و [[امامان]] {{عم}} اشاره می‌نماید:

#{{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ‏ إِنَّ أَعْمَالَ الْعِبَادِ تُعْرَضُ كُلَّ خَمِيسٍ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} فَإِذَا كَانَ يَوْمُ عَرَفَةَ هَبَطَ الرَّبُّ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى‏ {{متن قرآن|وَقَدِمْنَا إِلَى مَا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنَاهُ هَبَاءً مَنْثُورًا}}<ref>«و به هر کاری که کرده‌اند می‌پردازیم و آن را (چون) غباری پراکنده می‌گردانیم» سوره فرقان، آیه ۲۳.</ref> فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَعْمَالُ مَنْ هَذِهِ قَالَ أَعْمَالُ مُبْغِضِينَا وَ مُبْغِضِي شِيعَتِنَا}}<ref>معانی الأخبار (ط. جامعه مدرسین، ۱۴۰۳ه. ق)، ص۴۴۶، ح۱۵.</ref>.

#{{متن حدیث|عَنْ‏ حَفْصِ‏ بْنِ‏ الْبَخْتَرِيِّ عَنْ‏ غَيْرِ وَاحِدٍ قَالَ: تُعْرَضُ‏ أَعْمَالُ‏ الْعِبَادِ فِي‏ يَوْمِ‏ الْخَمِيسِ عَلَى رَسُولِ اللهِ {{صل}} وَ عَلَى الْأَئِمَّةِ {{عم}}}}<ref>تفسیر العیاشی (ط. مکتبة العلمیة الإسلامیة، ۱۳۸۰ ه. ق.)، ص۴۴۶، ح۱۶.</ref>.

#{{متن حدیث|عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} إِنَّ أَبَا الْخَطَّابِ كَانَ يَقُولُ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ تُعْرَضُ عَلَيْهِ أَعْمَالُ أُمَّتِهِ كُلَّ خَمِيسٍ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ {{ع}}: لَيْسَ هَكَذَا وَ لَكِنْ رَسُولُ اللَّهِ تُعْرَضُ عَلَيْهِ أَعْمَالُ أُمَّتِهِ كُلَّ صَبَاحٍ أَبْرَارِهَا وَ فُجَّارِهَا فَاحْذَرُوا وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- {{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}} وَ سَكَتَ قَالَ أَبُو بَصِيرٍ إِنَّمَا عَنَى الْأَئِمَّةَ {{عم}}}}<ref>معانی الأخبار، ص۳۹۲، ح۳۷.</ref>.

#{{متن حدیث|عَنْ دَاوُدَ بْنِ كَثِيرٍ الرَّقِّيِّ، قَالَ: كُنْتُ جَالِساً عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} إِذْ قَالَ مُبْتَدِئاً مِنْ قِبَلِ نَفْسِهِ: يَا دَاوُدُ، لَقَدْ عُرِضَتْ‏ عَلَيَّ‏ أَعْمَالُكُمْ‏ يَوْمَ الْخَمِيسِ، فَرَأَيْتُ فِيمَا عُرِضَ عَلَيَّ مِنْ عَمَلِكَ صِلَتُكَ لِابْنِ عَمِّكَ فُلَانٍ فَسَرَّنِي ذَلِكَ، إِنِّي عَلِمْتُ صِلَتَكَ لَهُ أَسْرَعَ لِفَنَاءِ عُمُرِهِ وَ قَطْعِ أَجَلِهِ. قَالَ دَاوُدُ: وَ كَانَ لِيَ ابْنُ عَمٍّ مُعَانِداً نَاصِباً خَبِيثاً، بَلَغَنِي عَنْهُ وَ عَنْ عِيَالِهِ سُوءُ حَالٍ، فَصَكَكْتُ لَهُ بِنَفَقَةٍ قَبْلَ خُرُوجِي إِلَى مَكَّةَ، فَلَمَّا صِرْتُ فِي الْمَدِينَةِ أَخْبَرَنِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} بِذَلِكَ}}<ref>الأمالی (للطوسی) (ط. دار الثقافة، ۱۲۱۴ه. ق)، ص۴۱۳.</ref>.

* روایاتی که اشاره دارد که [[اعمال]] عباد همگی در [[قیامت]] بر [[رسول خدا]] {{صل}} و [[ائمه]] {{عم}} عرضه می‌شود: {{متن حدیث|عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَّانَ الْكُوفِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ {{ع}} قَالَ: إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نُصِبَ‏ مِنْبَرٌ عَنْ‏ يَمِينِ‏ الْعَرْشِ‏ لَهُ أَرْبَعٌ وَ عِشْرُونَ مِرْقَاةً وَ يَجِي‏ءُ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ {{ع}} وَ بِيَدِهِ لِوَاءُ الْحَمْدِ فَيَرْتَقِيهِ وَ يَعْلُوهُ وَ يُعْرَضُ الْخَلَائِقُ عَلَيْهِ فَمَنْ عَرَفَهُ دَخَلَ الْجَنَّةَ وَ مَنْ أَنْكَرَهُ دَخَلَ النَّارَ وَ تَفْسِيرُ ذَلِكَ فِي كِتَابِ اللَّهِ‏ {{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}}}.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۵ ص ۸۹.</ref>