پرش به محتوا

صراط مستقیم در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۱: خط ۱۱:
==واژه‌شناسی لغوی==
==واژه‌شناسی لغوی==
*"صراط" در لغت به معنای راه راست و "مستقیم‌" اسم فاعل استقامت به معنای راست و درست و پایداری می‌باشد. استفامت‌ طریق، آن است که راست و بر خط مستوی باشد و طریق حق را به آن تشبیه کرده‌اند‌<ref>مفردات فی غریب القرآن ۴۰۷.</ref> و نیز واژه مستقیم به راه راستی گفته می‌شود که هیچ گونه کژی در آن نباشد. بنابراین صراط مستقیم یعنی راه روشـن و راست که همه را در برمی‌گیرد و دارای روندگان بسیاری است.<ref>[[ابوالفضل کمالی|کمالی، ابوالفضل]]، [[صراط مستقیم (مقاله)|صراط مستقیم]] صفحه ۲.</ref>
*"صراط" در لغت به معنای راه راست و "مستقیم‌" اسم فاعل استقامت به معنای راست و درست و پایداری می‌باشد. استفامت‌ طریق، آن است که راست و بر خط مستوی باشد و طریق حق را به آن تشبیه کرده‌اند‌<ref>مفردات فی غریب القرآن ۴۰۷.</ref> و نیز واژه مستقیم به راه راستی گفته می‌شود که هیچ گونه کژی در آن نباشد. بنابراین صراط مستقیم یعنی راه روشـن و راست که همه را در برمی‌گیرد و دارای روندگان بسیاری است.<ref>[[ابوالفضل کمالی|کمالی، ابوالفضل]]، [[صراط مستقیم (مقاله)|صراط مستقیم]] صفحه ۲.</ref>
اینکه مقصود از [[صراط مستقیم]] چیست، اقوالی نقل شده است: قرآن، اسلام، [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[ائمه معصومین]]{{عم}}. مرحوم [[شیخ طبرسی]] پس از نقل اقوال یاد شده ذیل آیه {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|اهدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ }}﴾}}<ref> راه راست را به ما بنمای؛ سوره فاتحه، آیه:۶.</ref> می‌نویسد: بهتر است که آن را بر معنای عام آن حمل کرد: به طوری که شامل همه مصادیق یاد شده بشود؛ چرا که [[صراط مستقیم]]، دینی است که خداوند به آن فرمان داده؛ اعمّ از توحید، عدل و ولایتِ کسانی که اطاعت از آنان واجب است و همین معنا در اینجا مقصود است<ref>مجمع البیان، ج ۱ - ۲، ص ۱۰۴.</ref>.
 
==اصطلاح‌شناسی صراط مستقیم در قرآن==
*مفسران در مورد مقصود از صراط مستقیم نظرات مختلفی دارند، برخی مراد از صراط مستقیم را قرآن دانسته‌اند و برخی دیگر مراد از آن را اسلام و برخی از اقوال، [[پیامبر خاتم|پیامبراکرم]]{{صل}} و امامان معصوم{{عم}} را بیان کرده اند. مرحوم [[طبرسی]] در کتاب مجمع البیان پس از نقل اقوال یاد شده که در ذیل تفسیر آیه ۶ سوره فاتحه الکتاب آورده اسـت می‌نویسد: بهتر است که آن را بر معنای عام حمل کرد، به طوری که شامل همه مصادیق یاد شده شود؛ زیرا صراط مستقیـم، دینی است که خداوند به آن فرمان داده و آن اعم از توحید و عدل و ولایتِ کسانی است که اطاعت آنـان واجـب اسـت و همین معنا نیز در آیه ۶ سوره حمد مراد و مقصود خداوند است.<ref>مجمع البیان ج۱و ۲ ص۱۰۴</ref> این سخن طبرسی همان چیزی است که می‌توان از قرآن به دست آورد از این روست که گـاه از تمـامی دیـن حـق بـه صـراط مستقیم یاد می‌شود و گاه دیگر از صراط پیامبر {{صل}} به عنوان صراط مستقیم تعبیر شده<ref>انعام آیه۱۵۳ و مؤمنون آیه۷۳</ref> و گاه دیگر راه ولایت راه راست دانسته می‌شود. در قرآن این معنای عام که مرحوم شیخ طبرسی بیان کرده است با واژگان دیگری نیز توضیح داده شده که می‌توان به واژگانی چون حنیف، صراط، صراط الحمید، صراط السوی، هی التی اقوم و مانند آن اشاره کرد.<ref>[[ابوالفضل کمالی|کمالی، ابوالفضل]]، [[صراط مستقیم (مقاله)|صراط مستقیم]] صفحه ۲.</ref>


==صراط مستقیم در قرآن==
==صراط مستقیم در قرآن==
۱۱۲٬۹۹۷

ویرایش