پرش به محتوا

سیره: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲
جز
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[سیره در لغت]] - [[سیره در کلام اسلامی]]| پرسش مرتبط  = سیره (پرسش)}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[سیره در لغت]] - [[سیره در کلام اسلامی]]| پرسش مرتبط  = سیره (پرسش)}}


'''سیره''' به‌معنای استمرار طریقه، روش و [[رفتار]] و [[اخلاق]] عملی به کار رفته است. وقتی [[سیره پیامبر]] یا [[امامان]] گفته می‌شود، نمونه‌هایی از [[اخلاق]] و [[رفتار]] مستمر آنان مقصود است که در [[زندگی]] بر آن روش عمل می‌کردند. [[سیره پیامبر]]{{صل}} و [[معصومان]] یکی از راه‌های دریافت معارف اسلامی است.  
'''سیره''' به‌معنای استمرار طریقه، روش و [[رفتار]] و [[اخلاق]] عملی به کار رفته است. وقتی [[سیره پیامبر]] یا [[امامان]] گفته می‌شود، نمونه‌هایی از [[اخلاق]] و [[رفتار]] مستمر آنان مقصود است که در [[زندگی]] بر آن روش عمل می‌کردند. [[سیره پیامبر]] {{صل}} و [[معصومان]] یکی از راه‌های دریافت معارف اسلامی است.  


==معناشناسی سیره==
== معناشناسی سیره ==
===واژه‌شناسی لغوی===
=== واژه‌شناسی لغوی ===
{{اصلی|سیره در لغت}}
{{اصلی|سیره در لغت}}
سیره در [[ادبیات]] و لغت به معنای رفتن، جریان داشتن و در حرکت بودن به کار رفته است<ref>ر.ک: محمدمرتضی زبیدی، تاج‌العروس من جواهر القاموس، ج۲، ص۵۴؛ جمال‌الدین محمد بن مکرم، لسان‌العرب، ج۲، ص۲۵۲.</ref> و بر این اساس، بسیاری نیز واژه “سیره” را به نوع حرکت و شیوه جریان داشتن و یا به عبارتی نوع، سبک و [[شیوه رفتار]] و [[کردار]] تعریف کرده‌اند<ref>ر.ک: ابوالحسین احمد بن فارس، معجم مقاییس‌اللغة، ج۳، ص۱۲۰-۱۲۱؛ ابو القاسم حسن بن محمد راغب اصفهانی، مفردات، ص۷۲۴؛ جمال‌الدین محمد بن مکرم، لسان‌العرب، ج۶، ص۴۵۴؛ فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۳، ص۳۴۰.</ref>. نوعی دوام و استمرار در معنای سیره نهفته است. [[خداوند متعال]] در [[قرآن]]، سیره را به مفهوم [[هیئت]]، صورت و شکل به کار برده است: {{متن قرآن|قَالَ خُذْهَا وَلَا تَخَفْ سَنُعِيدُهَا سِيرَتَهَا الْأُولَى}}<ref>«فرمود: آن را بگیر و مترس! ما آن را به روال نخست آن، باز می‌گردانیم» سوره طه، آیه ۲۱.</ref>.<ref>[[محمد ملک‌زاده|ملک‌زاده، محمد]]، [[سیره سیاسی معصومان در عصر حاکمیت جور (کتاب)|سیره سیاسی معصومان در عصر حاکمیت جور]] ص ۲۷؛ [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۴۸۲؛ [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۵۹.</ref>
سیره در [[ادبیات]] و لغت به معنای رفتن، جریان داشتن و در حرکت بودن به کار رفته است<ref>ر. ک: محمدمرتضی زبیدی، تاج‌العروس من جواهر القاموس، ج۲، ص۵۴؛ جمال‌الدین محمد بن مکرم، لسان‌العرب، ج۲، ص۲۵۲.</ref> و بر این اساس، بسیاری نیز واژه “سیره” را به نوع حرکت و شیوه جریان داشتن و یا به عبارتی نوع، سبک و [[شیوه رفتار]] و [[کردار]] تعریف کرده‌اند<ref>ر. ک: ابوالحسین احمد بن فارس، معجم مقاییس‌اللغة، ج۳، ص۱۲۰-۱۲۱؛ ابو القاسم حسن بن محمد راغب اصفهانی، مفردات، ص۷۲۴؛ جمال‌الدین محمد بن مکرم، لسان‌العرب، ج۶، ص۴۵۴؛ فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۳، ص۳۴۰.</ref>. نوعی دوام و استمرار در معنای سیره نهفته است. [[خداوند متعال]] در [[قرآن]]، سیره را به مفهوم [[هیئت]]، صورت و شکل به کار برده است: {{متن قرآن|قَالَ خُذْهَا وَلَا تَخَفْ سَنُعِيدُهَا سِيرَتَهَا الْأُولَى}}<ref>«فرمود: آن را بگیر و مترس! ما آن را به روال نخست آن، باز می‌گردانیم» سوره طه، آیه ۲۱.</ref>.<ref>[[محمد ملک‌زاده|ملک‌زاده، محمد]]، [[سیره سیاسی معصومان در عصر حاکمیت جور (کتاب)|سیره سیاسی معصومان در عصر حاکمیت جور]] ص ۲۷؛ [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۴۸۲؛ [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۵۹.</ref>


===معنای اصطلاحی===
=== معنای اصطلاحی ===
سیره در اصطلاح [[دینی]] به معانی طریقه، روش و [[رفتار]] و [[اخلاق]] عملی به کار رفته است. وقتی [[سیره پیامبر]] یا [[امامان]] گفته می‌شود، نمونه‌هایی از [[اخلاق]] و [[رفتار]] مستمر آنان مقصود است که در [[زندگی]] بر آن روش عمل می‌کردند. گاهی هم [[اخلاق]] و سیره و [[سنّت]] به یک معنی به کار می‌رود<ref>[[محمد ملک‌زاده|ملک‌زاده، محمد]]، [[سیره سیاسی معصومان در عصر حاکمیت جور (کتاب)|سیره سیاسی معصومان در عصر حاکمیت جور]] ص ۲۷؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]؛ [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۷۰.</ref>.
سیره در اصطلاح [[دینی]] به معانی طریقه، روش و [[رفتار]] و [[اخلاق]] عملی به کار رفته است. وقتی [[سیره پیامبر]] یا [[امامان]] گفته می‌شود، نمونه‌هایی از [[اخلاق]] و [[رفتار]] مستمر آنان مقصود است که در [[زندگی]] بر آن روش عمل می‌کردند. گاهی هم [[اخلاق]] و سیره و [[سنّت]] به یک معنی به کار می‌رود<ref>[[محمد ملک‌زاده|ملک‌زاده، محمد]]، [[سیره سیاسی معصومان در عصر حاکمیت جور (کتاب)|سیره سیاسی معصومان در عصر حاکمیت جور]] ص ۲۷؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]؛ [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۷۰.</ref>.


مفهوم اصطلاحی «سِیرَه» در نزد علمای [[سیره]] و [[تاریخ]]، ناظر به سبک‌شناسی و روش‌شناسی [[رفتار انسان]] است و با آنچه اهل لغت در معنای آن بیان کرده است تفاوت چندانی ندارد. از این رو، می‌توان «سیره» را در اصطلاح به معنای نوع [[رفتار]] و طریقه و [[سبک زندگی]]، تعریف نمود.
مفهوم اصطلاحی «سِیرَه» در نزد علمای [[سیره]] و [[تاریخ]]، ناظر به سبک‌شناسی و روش‌شناسی [[رفتار انسان]] است و با آنچه اهل لغت در معنای آن بیان کرده است تفاوت چندانی ندارد. از این رو، می‌توان «سیره» را در اصطلاح به معنای نوع [[رفتار]] و طریقه و [[سبک زندگی]]، تعریف نمود.


بر این اساس، [[سیره پیامبر اکرم]]{{صل}} و حضرات [[ائمه]]{{عم}} به معنای رفتارشناسی آن بزرگواران است و مراد از آن [[شناخت]] اصول و روش‌هایی است که حضرات [[معصومین]]{{عم}} در رفتار و [[کردار]] خود داشته‌اند. بنابراین «سیره» در [[حقیقت]] اصولی است [[پایدار]] که تعیین کننده [[منطق عملی]]؛ یعنی شیوه و سبک رفتار انسان در حوزه‌ای معیّن را بازگو می‌کند.
بر این اساس، [[سیره پیامبر اکرم]] {{صل}} و حضرات [[ائمه]] {{عم}} به معنای رفتارشناسی آن بزرگواران است و مراد از آن [[شناخت]] اصول و روش‌هایی است که حضرات [[معصومین]] {{عم}} در رفتار و [[کردار]] خود داشته‌اند. بنابراین «سیره» در [[حقیقت]] اصولی است [[پایدار]] که تعیین کننده [[منطق عملی]]؛ یعنی شیوه و سبک رفتار انسان در حوزه‌ای معیّن را بازگو می‌کند.


[[شهید مطهری]] رحمه الله با اشاره به تفاوت معنایی «سَیر» و «سیره» می‌گوید: «سَیر» یعنی حرکت، رفتن، [[راه رفتن]]؛ «سیره» یعنی نوع و سبک خاص راه رفتن. مثلًا {{عربی|جَلْسَ}} یعنی نشستن و {{عربی|جِلْسَه}} یعنی سبک و نوع نشستن<ref>مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱۶، ص۵۰.</ref>.
[[شهید مطهری]] رحمه الله با اشاره به تفاوت معنایی «سَیر» و «سیره» می‌گوید: «سَیر» یعنی حرکت، رفتن، [[راه رفتن]]؛ «سیره» یعنی نوع و سبک خاص راه رفتن. مثلًا {{عربی|جَلْسَ}} یعنی نشستن و {{عربی|جِلْسَه}} یعنی سبک و نوع نشستن<ref>مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱۶، ص۵۰.</ref>.


به [[اعتقاد]] وی، هر [[رفتاری]] را نمی‌توان اصطلاحاً سیره نامید؛ بلکه رفتاری که دارای روش و سبک ویژه باشد، مصداق سیره خواهد بود؛ چراکه هیئت {{عربی|فِعلَه}} در لغت [[عرب]] دلالت بر نوع و روش خاص دارد. از این رو می‌گوید: آنچه مهم است شناختن سبک [[رفتار پیامبر]] است. اما آنهایی که سیره نوشته‌اند، رفتار پیامبر را نوشته‌اند، این کتاب‌هایی که ما به نام «سیره» داریم سَیر است نه سیره. مثلًا سیره حلبیّه [[سیر]] است نه سیره؛ اسمش سیره هست ولی واقعش سیر است. رفتار پیامبر [[اکرم]]{{صل}} نوشته شده است نه سبک [[پیامبر]] در رفتار، نه اسلوب رفتار پیامبر، نه متد [[پیامبر اکرم]]{{صل}}<ref>مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱۶، ص۵۰.</ref>.
به [[اعتقاد]] وی، هر [[رفتاری]] را نمی‌توان اصطلاحاً سیره نامید؛ بلکه رفتاری که دارای روش و سبک ویژه باشد، مصداق سیره خواهد بود؛ چراکه هیئت {{عربی|فِعلَه}} در لغت [[عرب]] دلالت بر نوع و روش خاص دارد. از این رو می‌گوید: آنچه مهم است شناختن سبک [[رفتار پیامبر]] است. اما آنهایی که سیره نوشته‌اند، رفتار پیامبر را نوشته‌اند، این کتاب‌هایی که ما به نام «سیره» داریم سَیر است نه سیره. مثلًا سیره حلبیّه [[سیر]] است نه سیره؛ اسمش سیره هست ولی واقعش سیر است. رفتار پیامبر [[اکرم]] {{صل}} نوشته شده است نه سبک [[پیامبر]] در رفتار، نه اسلوب رفتار پیامبر، نه متد [[پیامبر اکرم]] {{صل}}<ref>مجموعه آثار شهید مطهری، ج۱۶، ص۵۰.</ref>.


==تفاوت «سیره» با «[[سنّت]]»==
== تفاوت «سیره» با «[[سنّت]]» ==
«سیره» و «سنّت» از نظر لغوی به معنای روش و طریقه پیموده شده است. اما اصطلاحاً این دو باهم تفاوت مفهومی دارد؛ زیرا در اصطلاح [[فقهی]] و اصولی «سنّت» به مجموعه اقوال و [[افعال]] و [[تقریر معصوم]]{{عم}} گفته می‌شود؛ امّا «سیره» تنها بر افعال و روش عملی آن بزرگواران دلالت دارد؛ یعنی [[سیره معصومین]]{{عم}} ناظر به رفتارهای [[هدف]] مند و استمرار پذیری است که از [[معصوم]]{{ع}} در محیط فردی، [[اجتماعی]]، و [[تربیتی]] به منظور [[خودسازی]] یا اثرگذاری بر دیگران؛ سرزده است به گونه‌ای که هر کدام در قلمرو کاربردی خود، می‌تواند منشأ استخراج سبک و روش کلی [[رفتار]] قرار گیرد.
«سیره» و «سنّت» از نظر لغوی به معنای روش و طریقه پیموده شده است. اما اصطلاحاً این دو باهم تفاوت مفهومی دارد؛ زیرا در اصطلاح [[فقهی]] و اصولی «سنّت» به مجموعه اقوال و [[افعال]] و [[تقریر معصوم]] {{عم}} گفته می‌شود؛ امّا «سیره» تنها بر افعال و روش عملی آن بزرگواران دلالت دارد؛ یعنی [[سیره معصومین]] {{عم}} ناظر به رفتارهای [[هدف]] مند و استمرار پذیری است که از [[معصوم]] {{ع}} در محیط فردی، [[اجتماعی]]، و [[تربیتی]] به منظور [[خودسازی]] یا اثرگذاری بر دیگران؛ سرزده است به گونه‌ای که هر کدام در قلمرو کاربردی خود، می‌تواند منشأ استخراج سبک و روش کلی [[رفتار]] قرار گیرد.


از این نظر، مفهوم «سنّت» گسترده‌تر از «سیره» خواهد بود، اما اگر «سیره» را به معنای رفتار و عمل نوعی بدانیم، می‌توان گفت: بین «سیره» و «سنّت» نسبت عموم و خصوص من وجه برقرار است؛ چراکه از یک سو هر دو در [[سنّت عملی]]، [[وحدت]] و [[هماهنگی]] دارند و از سوی دیگر سیره، برخی از [[گفتار پیامبر اکرم]]{{صل}} را در بر نمی‌گیرد و از سوی سوم گزارش‌هایی که در [[قرآن]] درباره [[رفتار پیامبر]] [[اکرم]]{{صل}} آمده است، سنّت نامیده نمی‌شوند.
از این نظر، مفهوم «سنّت» گسترده‌تر از «سیره» خواهد بود، اما اگر «سیره» را به معنای رفتار و عمل نوعی بدانیم، می‌توان گفت: بین «سیره» و «سنّت» نسبت عموم و خصوص من وجه برقرار است؛ چراکه از یک سو هر دو در [[سنّت عملی]]، [[وحدت]] و [[هماهنگی]] دارند و از سوی دیگر سیره، برخی از [[گفتار پیامبر اکرم]] {{صل}} را در بر نمی‌گیرد و از سوی سوم گزارش‌هایی که در [[قرآن]] درباره [[رفتار پیامبر]] [[اکرم]] {{صل}} آمده است، سنّت نامیده نمی‌شوند.


لازم به ذکر است که در [[فرهنگ شیعه]]، اصطلاح «سنّت» اختصاص به گفتار و [[کردار]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} ندارد، بلکه گفتار و رفتار و تقریر دیگر [[امامان معصوم]]{{عم}} و [[حضرت زهرا]]{{س}} را نیز در بر می‌گیرد. از این رو، همان گونه که [[سیره نبوی]]، [[سنت]] به شمار می‌رود و [[حجّت]] است، [[سیره اهل بیت]] [[عصمت]]{{عم}} نیز [[حجت]] بوده و [[همتای قرآن]] شمرده می‌شود.<ref>[[قنبرعلی صمدی|صمدی، قنبرعلی]]، [[سیره امام مهدی در عصر ظهور (کتاب)|سیره امام مهدی در عصر ظهور]]، ص ۱۸.</ref>
لازم به ذکر است که در [[فرهنگ شیعه]]، اصطلاح «سنّت» اختصاص به گفتار و [[کردار]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} ندارد، بلکه گفتار و رفتار و تقریر دیگر [[امامان معصوم]] {{عم}} و [[حضرت زهرا]] {{س}} را نیز در بر می‌گیرد. از این رو، همان گونه که [[سیره نبوی]]، [[سنت]] به شمار می‌رود و [[حجّت]] است، [[سیره اهل بیت]] [[عصمت]] {{عم}} نیز [[حجت]] بوده و [[همتای قرآن]] شمرده می‌شود.<ref>[[قنبرعلی صمدی|صمدی، قنبرعلی]]، [[سیره امام مهدی در عصر ظهور (کتاب)|سیره امام مهدی در عصر ظهور]]، ص ۱۸.</ref>


==گونه‌های سیره==
== گونه‌های سیره ==
«سیره» را می‌توان از چند منظر و به اعتبارهای مختلف تقسیم نمود:
«سیره» را می‌توان از چند منظر و به اعتبارهای مختلف تقسیم نمود:
# [[سیره فردی]] و اجتماعی: سیره فردی به رفتارهایی اطلاق می‌شود که بیشتر جنبه شخصی دارد و به عملکرد فرد مربوط است نه دیگران. به عبارت دیگر، سیره فردی رفتار و مَنشی است که هدف و آثار آن معطوف به خود فرد است؛ نظیر [[عبادت]]، [[ساده زیستی]]، [[نظم]]، [[قناعت]]، [[انضباط]] و امثال آن. اما [[سیره اجتماعی]]، ناظر به رفتارهایی است که در [[ارتباط با دیگران]] انجام می‌گیرند و اگر فرد تنها باشد، چنین [[رفتاری]] موضوعیت پیدا نمی‌کند مانند [[تعاون]] و [[همکاری]]، [[حسن معاشرت]]، [[مدارا]] و گذشت و....
# [[سیره فردی]] و اجتماعی: سیره فردی به رفتارهایی اطلاق می‌شود که بیشتر جنبه شخصی دارد و به عملکرد فرد مربوط است نه دیگران. به عبارت دیگر، سیره فردی رفتار و مَنشی است که هدف و آثار آن معطوف به خود فرد است؛ نظیر [[عبادت]]، [[ساده زیستی]]، [[نظم]]، [[قناعت]]، [[انضباط]] و امثال آن. اما [[سیره اجتماعی]]، ناظر به رفتارهایی است که در [[ارتباط با دیگران]] انجام می‌گیرند و اگر فرد تنها باشد، چنین [[رفتاری]] موضوعیت پیدا نمی‌کند مانند [[تعاون]] و [[همکاری]]، [[حسن معاشرت]]، [[مدارا]] و گذشت و....
# [[سیره اخلاقی]] و [[تربیتی]]: [[سیره]] در حوزه [[اخلاق]] و [[تربیت]]، با سیره در حیطه فردی و [[اجتماعی]] [[ارتباط]] نزدیک دارد. تفاوت آنها در این است که [[سیره تربیتی]] به منظور [[دیگرسازی]] انجام می‌گیرد و در [[سیره فردی]] و اجتماعی ممکن است چنین هدفی نداشته باشد. [[سیره معصومین]]{{عم}} از آن جهت که همراه با [[آداب]] و سنت‌های خاص است، آثار [[اخلاقی]] و تربیتی فراوانی دارد و چون جنبه ارزشی و دیگر‌سازی دارد، در حوزه‌های فردی و اجتماعی قابل [[تأسی]] است.
# [[سیره اخلاقی]] و [[تربیتی]]: [[سیره]] در حوزه [[اخلاق]] و [[تربیت]]، با سیره در حیطه فردی و [[اجتماعی]] [[ارتباط]] نزدیک دارد. تفاوت آنها در این است که [[سیره تربیتی]] به منظور [[دیگرسازی]] انجام می‌گیرد و در [[سیره فردی]] و اجتماعی ممکن است چنین هدفی نداشته باشد. [[سیره معصومین]] {{عم}} از آن جهت که همراه با [[آداب]] و سنت‌های خاص است، آثار [[اخلاقی]] و تربیتی فراوانی دارد و چون جنبه ارزشی و دیگر‌سازی دارد، در حوزه‌های فردی و اجتماعی قابل [[تأسی]] است.
#سیره قولی و فعلی: مفهوم «سیره» که بیانگر سبک و روشی خاص است، در هر دو حوزه گفتار و [[رفتار]] مصداق پیدا می‌کند. از این رو، سیره را می‌توان به قولی و فعلی تقسیم نمود. سیره قولی، به اطوار و احوال گفتار اطلاق می‌گردد و به آن سبک و روش گفتاری گفته می‌شود. سیره فعلی، ناظر به سبک و روش خاص [[انسان]] در عرصه فعل و عمل است که هر کس می‌تواند رفتار ویژه‌ای داشته باشد. در باره [[پیشوایان معصوم]]{{عم}} نیز این دو نوع سیره، قابل بازیابی است و مجموع گفتارهای زبانی و نوشتاری و شیوه‌ای [[اعمال]] و ریزه کاری رفتاری آن الگوهای [[هدایت]] و [[پاکی]]، می‌تواند به عنوان سیره قولی و عملی، مستند اعمال و رفتار دیگران باشد.
# سیره قولی و فعلی: مفهوم «سیره» که بیانگر سبک و روشی خاص است، در هر دو حوزه گفتار و [[رفتار]] مصداق پیدا می‌کند. از این رو، سیره را می‌توان به قولی و فعلی تقسیم نمود. سیره قولی، به اطوار و احوال گفتار اطلاق می‌گردد و به آن سبک و روش گفتاری گفته می‌شود. سیره فعلی، ناظر به سبک و روش خاص [[انسان]] در عرصه فعل و عمل است که هر کس می‌تواند رفتار ویژه‌ای داشته باشد. در باره [[پیشوایان معصوم]] {{عم}} نیز این دو نوع سیره، قابل بازیابی است و مجموع گفتارهای زبانی و نوشتاری و شیوه‌ای [[اعمال]] و ریزه کاری رفتاری آن الگوهای [[هدایت]] و [[پاکی]]، می‌تواند به عنوان سیره قولی و عملی، مستند اعمال و رفتار دیگران باشد.
# [[سیره عقلا]] و متشرعه: یکی از تقسیم‌های سیره، که در [[فقه]] کاربرد زیاد دارد و در [[علم اصول]] مورد بحث قرار می‌گیرد، تقسیم آن به سیره عقلا یا همان بنای عقلا و سیره متشرعه است.
# [[سیره عقلا]] و متشرعه: یکی از تقسیم‌های سیره، که در [[فقه]] کاربرد زیاد دارد و در [[علم اصول]] مورد بحث قرار می‌گیرد، تقسیم آن به سیره عقلا یا همان بنای عقلا و سیره متشرعه است.


[[مرحوم مظفر]] سیره عقلا را به معنای توافق عقلای عالم از هر [[ملت]] و مذهبی بر انجام یا ترک کاری تعریف کرده است<ref>ر.ک: اصول الفقه، مظفر، ج۱، ص۱۷۱.</ref>. از این نظر [[سیره عقلا]] از همه انواع [[سیره]]، عام‌تر است و اختصاص به [[مسلمان]] و غیر مسلمان ندارد، بلکه همه عاقلان [[جهان]] را در بر می‌گیرد.
[[مرحوم مظفر]] سیره عقلا را به معنای توافق عقلای عالم از هر [[ملت]] و مذهبی بر انجام یا ترک کاری تعریف کرده است<ref>ر. ک: اصول الفقه، مظفر، ج۱، ص۱۷۱.</ref>. از این نظر [[سیره عقلا]] از همه انواع [[سیره]]، عام‌تر است و اختصاص به [[مسلمان]] و غیر مسلمان ندارد، بلکه همه عاقلان [[جهان]] را در بر می‌گیرد.
امّا سیره متشرعه، اگرچه به مفهوم عام آن، مطلق رویه [[شرعی]] [[پیروان]] همه [[شرایع]] را در بر می‌گیرد، امّا کاربرد این اصطلاح در مباحث [[فقه]] و اصول، به‌طور خاص به [[شریعت اسلام]] انصراف دارد. وقتی گفته می‌شود سیره متشرعه، منظور فقط [[سیره مسلمانان]] است نه سیره [[پیروان ادیان]] دیگر.
امّا سیره متشرعه، اگرچه به مفهوم عام آن، مطلق رویه [[شرعی]] [[پیروان]] همه [[شرایع]] را در بر می‌گیرد، امّا کاربرد این اصطلاح در مباحث [[فقه]] و اصول، به‌طور خاص به [[شریعت اسلام]] انصراف دارد. وقتی گفته می‌شود سیره متشرعه، منظور فقط [[سیره مسلمانان]] است نه سیره [[پیروان ادیان]] دیگر.


[[مرحوم مظفر]] نیز اصطلاح سیره متشرعه را ناظر به رویه شرعی و [[اسلامی]] مجموع [[مسلمانان]] بر فعل یا ترک امری دانسته است. به نظر ایشان، تفاوتی میان سیره متشرعه، شرعی و اسلامی وجود ندارد و منظور از هر سه اصطلاح، موافقت مسلمانان بر انجام یا ترک کاری است<ref>ر.ک: اصول الفقه، مظفر، ج۱، ص۱۷۱.</ref>. روشن است که سیره متشرعه، از نظر مصداقی اخص از سیره عقلا است.<ref>[[قنبرعلی صمدی|صمدی، قنبرعلی]]، [[سیره امام مهدی در عصر ظهور (کتاب)|سیره امام مهدی در عصر ظهور]]، ص ۱۹.</ref>
[[مرحوم مظفر]] نیز اصطلاح سیره متشرعه را ناظر به رویه شرعی و [[اسلامی]] مجموع [[مسلمانان]] بر فعل یا ترک امری دانسته است. به نظر ایشان، تفاوتی میان سیره متشرعه، شرعی و اسلامی وجود ندارد و منظور از هر سه اصطلاح، موافقت مسلمانان بر انجام یا ترک کاری است<ref>ر. ک: اصول الفقه، مظفر، ج۱، ص۱۷۱.</ref>. روشن است که سیره متشرعه، از نظر مصداقی اخص از سیره عقلا است.<ref>[[قنبرعلی صمدی|صمدی، قنبرعلی]]، [[سیره امام مهدی در عصر ظهور (کتاب)|سیره امام مهدی در عصر ظهور]]، ص ۱۹.</ref>


==[[سیره معصوم]]==
== [[سیره معصوم]] ==
==ساحت‌های سیره معصوم ==
== ساحت‌های سیره معصوم ==
{{مدخل وابسته}}
{{مدخل وابسته}}
# [[سیره اخلاقی]]
# [[سیره اخلاقی]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش