علم‌آموزی در معارف و سیره امام جواد: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

#{{متن حدیث|قَالَ {{ع}}: عَلَيْكُمْ بِطَلَبِ الْعِلْمِ فَإِنَّ طَلَبَهُ فَرِيضَةٌ وَ الْبَحْثَ عَنْهُ نَافِلَةٌ وَ هُوَ صِلَةٌ بَيْنَ الْإِخْوَانِ وَ دَلِيلٌ عَلَى الْمُرُوءَةِ وَ تُحْفَةٌ فِي الْمَجَالِسِ وَ صَاحِبٌ فِي السَّفَرِ وَ أُنْسٌ فِي الْغُرْبَةِ}}. فرمود: [[علم]] و [[دانش]] بیاموزید؛ زیرا دانش پژوهی [[واجب]]، و گفت‌وگوی آن [[مستحب]] و عامل [[ارتباط]] و پیوند [[برادری]] و راهنمای [[جوان مردی]] و نقل محافل و مجالس و [[رفیق]] [[سفر]] و مونس غریبی و [[تنهایی]] [[انسان]] است<ref>کشف الغمة، ج۲، ص۳۴۷، س ۱۲؛ بحار الأنوار، ج۷۵، ص۸۰، ح۱۳؛ حلیة الأبرار، ج۴، ص۵۹۸.</ref>.

#{{متن حدیث|قَالَ {{ع}}: الْعُلَمَاءُ غُرَبَاءُ لِكَثْرَةِ الْجُهَّالِ بَيْنَهُمْ‌}}. فرمود: [[عالمان]] و [[دانشمندان]]، به سبب زیادی افراد [[جاهل]] و [[نادان]] در میان آنان، همیشه [[غریب]] و تنهایند<ref>کشف الغمة، ج۲، ص۳۴۹؛ بحار الانوار، ج۷۵، ص۸۱، ح۷۲؛ حلیة الابرار، ج۴، ص۶۰۰؛ فصول المهمة ابن صباغ، ص۲۷۴؛ نور الأبصار، ص۳۳۱؛ احقاق الحق، ج۱۹، ص۶۰۴.</ref>.

#{{متن حدیث|قَالَ {{ع}}: أَقْصَدُ الْعُلَمَاءِ لِلْمَحَجَّةِ الْمُمْسِكُ عِنْدَ الشُّبْهَةِ وَ الْجَدَلُ يُورِثُ الرِّيَاءَ وَ مَنْ أَخْطَأَ وُجُوهَ الْمَطَالِبِ خَذَلَتْهُ الْجِيلُ وَ الطَّامِعُ فِي وَثَاقِ الذُّلِّ وَ مَنْ أَحَبَّ الْبَقَاءَ فَلْيُعِدَّ لِلْبَلَاءِ قَلْباً صَبُوراً}}. فرمود: بر [[استدلال]] و [[اقامه حجت]] و دلیل و [[مباحثه]] به وی دانشمندانی برو که به هنگام [[شبهه]] و تردید از ادامه بحث باز می‌ایستند. و [[مجادله]] سبب [[ریا]] می‌شود، و کسی که از دلیل و [[برهان]] روشن [[سرپیچی]] کند، [[نیرنگ‌ها]] او را بیچاره کند، و طمع‌کار در [[پناه]] [[ذلت]] و [[بیچارگی]] قرار می‌گیرد، و کسی که ماندن و بقای خویش را می‌خواهد، باید برای [[مصیبت‌ها]] دلی [[صبور]] داشته باشد<ref>کشف الغمة، ج۲، ص۳۴۸، س ۲۰؛ بحار الانوار، ج۷۵، ص۸۱، ح۷۱؛ حلیة الأبرار، ج۴، ص۶۰۰؛ فصول المهمة ابن صباغ، ص۲۷۴؛ نور الأبصار، ص۳۳۱؛ احقاق الحق، ج۱۲، ص۴۳۳؛ ج۱۹، ص۶۰۴.</ref>.

#{{متن حدیث|قَالَ {{ع}}: الشَّرِيفُ كُلُّ الشَّرِيفِ مَنْ شَرَّفَهُ عِلْمُهُ وَ السُّؤْدُدَ حَقُّ السُّؤْدُدِ لِمَنِ اتَّقَى اللَّهَ رَبَّهُ وَ الْكَرِيمُ [كُلُّ الْكَرِيمِ‌] مَنْ أَكْرَمَ عَنْ ذُلِّ النَّارِ وَجْهَهُ}}. فرمود: همه [[شرافت]] و بزرگی از آن کسی است که علم و دانش او موجب شرافتش شده باشد، و [[حقیقت]] [[سیادت]] و [[سروری]]، نصیب [[پرهیزگاران]] و [[اهل تقوا]] می‌شود، و [[برترین]] درجه [[کرامت]] و [[بزرگواری]] از آن کسی است که بتواند خود را از [[خواری]] [[آتش]] [[عذاب]] [[خدا]] [[نجات]] دهد<ref>کشف الغمة، ج۲، ص۳۰۵، س ۸؛ بحار الأنوار، ج۷۵، ص۸۲، ح۸۲؛ فصول المهمة [[ابن صباغ]]، ص۲۷۵.

#{{متن حدیث|قَالَ {{ع}}: الْعِلْمُ عِلْمَانِ مَطْبُوعٌ وَ مَسْمُوعٌ وَ لَا يَنْفَعُ مَسْمُوعٌ إِذَا لَمْ يَكُنْ مَطْبُوعٌ وَ مَنْ عَرَفَ الْحِكْمَةَ لَمْ يَصْبِرْ عَلَى الْإِزْدِيَادِ مِنْهَا الْجَمَالُ فِي اللِّسَانِ وَ الْكَمَالُ فِي الْعَقْلِ}}؛ فرمود: [[علم]] و [[دانش]] دو گونه است: یکی علم شنیده شده، که از خارج گرفته می‌شود و یکی [[علم مطبوع]]، که از [[طبیعت]] و [[سرشت انسان]] سرچشمه می‌گیرد، و شنیده‌ها، بدون ذخیره‌های سرشت انسان مفید نخواهد بود، و هرکس [[حکمت]] را بشناسد، برای مطالبه بیشتر آن درنگ نمی‌کند. [[زیبایی]] در زبان، و کمال در [[عقل]] و [[اندیشه]] است<ref>کشف الغمة، ج۲، ص۳۴۷؛ بحارالأنوار، ج۷۵، ص۸۰، ح۶۴؛ حلیة الأبرار، ج۴، ص۵۹۸؛ فصول المهمه (ابن صباغ)، ص۲۷۳؛ نور الأبصار، ص۳۳۱؛ احقاق الحق، ج۱۲، ص۴۳۰.</ref>.<ref>[[سید ابوالفضل طباطبایی اشکذری|طباطبایی اشکذری، سید ابوالفضل]]، [[دانشنامه جوادالائمه (کتاب)|دانشنامه جوادالائمه]]، ص ۳۷۸.</ref>