فجور: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[فجور در حدیث]] - [[فجور در تاریخ اسلامی]] - [[فجور در فقه سیاسی]] - [[فجور در جامعه‌شناسی اسلامی]]| پرسش مرتبط  = فجور (پرسش)}}

“فجر” گشودن در چیزی را می‌گویند. {{عربی|انفجر الماء}} یعنی گشوده شد. این معنا گسترش یافت و در مورد [[برانگیختن]] و گشودن در [[معاصی]] (فجور) به کار رفت؛ از این‌رو [[دروغ]] را فجور دانستند. این کاربرد باز هم گسترش یافت تا آنجا که هر [[تمایل]] و رویگردانی از [[حق]] را “فاجر” نامیدند<ref>ابن فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۴۷۵.</ref>.

“فجور” در آیاتی در مقابل [[تقوا]]، [[خروج]] از حد [[اعتدال]] و مجریان طبیعی قرار می‌گیرد که به [[فسق]] و طغیان منجر شود؛ مانند {{متن قرآن|أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِينَ كَالْفُجَّارِ}}<ref>«یا پرهیزگاران را چون گناهکاران می‌دانیم؟» سوره ص، آیه ۲۸.</ref> فجور انشقاق و جدایی از حالت تقوا و [[عدالت]]، و [[ظهور]] فسق و [[دشمنی]] است، لذا در آیاتی<ref>{{متن قرآن|وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا * فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا}} «و به جان (آدمی) و آنکه آن را بهنجار داشت * پس به او نافرمانی و پرهیزگاری را الهام کرد» سوره شمس، آیه ۷-۸؛ {{متن قرآن|أَمْ نَجْعَلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَالْمُفْسِدِينَ فِي الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِينَ كَالْفُجَّارِ}} «آیا کسانی را که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند چون فسادانگیزان در زمین می‌شماریم؟ یا پرهیزگاران را چون گناهکاران می‌دانیم؟» سوره ص، آیه ۲۸.</ref> مقابل تقوا و [[متقی]] قرار گرفته است<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۹، ص۳۳.</ref>. طبق [[آیه]] {{متن قرآن|فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا}}، [[خداوند]] تقوا و فجور ([[قدرت]] تشخیص کار خوب و بد یا میل به انجام خوبی و اجتناب از [[بدی]]) را به [[نفس انسان]] [[الهام]] کرده است. [[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر آیه]] مذکور می‌نویسد: فجور - به طوری که راغب گفته - به معنای دریدن پرده [[حرمت]] [[دین]] است. در [[حقیقت]]، وقتی [[شریعت الهی]] از عمل یا از ترک عملی [[نهی]] می‌کند، این [[نهی]] پرده‌ای است که بین آن عمل و ترک عمل و بین [[انسان]] زده شده و ارتکاب آن عمل و ترک این عمل دریدن آن پرده است. اجتناب از فجور، دوری از هر عملی است که با کمال نفس منافات داشته باشد و در [[روایت]] هم به [[ورع]] و [[پرهیز از محرمات]] [[الهی]] [[تفسیر]] شده است. کلمه [[الهام]] به معنای آن است که [[تصمیم]] یا آگهی و [[علمی]] از خبری در [[دل]] [[آدمی]] بیفتد و این خود افاضه‌ای الهی است و [[صور]] علمیه یا [[تصور]] یا [[تصدیقی]] است که [[خدای تعالی]] به دل هر کس که بخواهد می‌اندازد. منظور از الهام این است که خدای تعالی به انسان شناسانده که فعلی که انجام می‌دهد فجور است یا [[تقوا]] و برایش مشخص کرده که تقوا چگونه اعمالی و فجور چگونه اعمالی است. الهام فجور و تقوا همان [[عقل عملی]] است که از نتیجه‌های تسویه نفس است؛ پس الهام مذکور از صفات و خصوصیات [[خلقت]] آدمی است<ref>[[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص۴۹۹-۵۰۰.</ref>.

# [[وعده]] [[عذاب]] [[جهنم]] به بدکاران: {{متن قرآن|إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ * وَإِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٍ}}<ref>«بی‌گمان نیکان در ناز و نعمتی بی‌شمارند * و به راستی گنهکاران در دوزخ‌اند» سوره انفطار، آیه ۱۳-۱۴.</ref>.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۱۸۲.</ref>