پرش به محتوا

قناعت در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۷: خط ۷:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[قناعت]] در لغت به معنای [[بسنده کردن]] به مقدار کم، از کالای مورد نیاز، و [[رضایت]] به چیزی است که نصیب شخص می‌شود<ref>طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۴، ص۳۸۴؛ معلوف، لویس، المنجد، ص۶۵۷.</ref>. در [[احادیث]] گاهی کلمه قناعت به معنای مطلق رضایت به کار رفته است. [[امام علی]]{{ع}} در نامه‌ای به [[عثمان بن حنیف]] می‌فرماید:
[[قناعت]] در لغت به معنای [[بسنده کردن]] به مقدار کم، از کالای مورد نیاز، و [[رضایت]] به چیزی است که نصیب شخص می‌شود<ref>طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۴، ص۳۸۴؛ معلوف، لویس، المنجد، ص۶۵۷.</ref>. در [[احادیث]] گاهی کلمه قناعت به معنای مطلق رضایت به کار رفته است. [[امام علی]] {{ع}} در نامه‌ای به [[عثمان بن حنیف]] می‌فرماید:
آیا قناعت کنم و [[راضی]] باشم که بگویند او «[[امیرالمؤمنین]]» است و با آنها در سختی‌های [[روزگار]] مشارکت نداشته باشم<ref>نهج‌البلاغه، نامه ۴۵، ص۴۱۸.</ref>.
آیا قناعت کنم و [[راضی]] باشم که بگویند او «[[امیرالمؤمنین]]» است و با آنها در سختی‌های [[روزگار]] مشارکت نداشته باشم<ref>نهج‌البلاغه، نامه ۴۵، ص۴۱۸.</ref>.


بنابراین، معنای قناعت، همان رضایت است. همین مفهوم در معنای اصطلاحی قناعت در [[علم اخلاق]] نیز آمده است. قناعت در مقابل صفت [[حرص]] است؛ صفتی که موجب می‌شود شخص به مقدار نیاز و [[ضرورت]] بسنده کند و زاید بر آن را نطلبد. در تعریف حرص گفته می‌شود: صفتی است که گردآوری [[دارایی]] بیش از نیاز را در پی دارد؛ اموالی که برای او فایده‌ای ندارد و به هیچ مقدار از آن بسنده نمی‌کند. حرص از شاخه‌های [[حب دنیا]] شمرده شده است و [[انسان]] را به جهت [[اشتغال]] به [[دنیا]] و گردآوری دارایی، از [[آخرت]] و [[عمل نیک]] باز می‌دارد و در مقابل آن، قناعت چون باعث اکتفا به مقدار کم و رضایت به آن‌چه هست می‌شود، [[آدمی]] را توانا می‌کند تا در تحصیل آخرت بکوشد<ref>ر.ک: نراقی، محمد مهدی، جامع السعادات، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref>.<ref>[[مجید رضایی|رضایی، مجید]]، [[زهد و قناعت (مقاله)| مقاله «زهد و قناعت»]]، [[دانشنامه امام علی ج۷ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۷، ص ۱۶۶.</ref>
بنابراین، معنای قناعت، همان رضایت است. همین مفهوم در معنای اصطلاحی قناعت در [[علم اخلاق]] نیز آمده است. قناعت در مقابل صفت [[حرص]] است؛ صفتی که موجب می‌شود شخص به مقدار نیاز و [[ضرورت]] بسنده کند و زاید بر آن را نطلبد. در تعریف حرص گفته می‌شود: صفتی است که گردآوری [[دارایی]] بیش از نیاز را در پی دارد؛ اموالی که برای او فایده‌ای ندارد و به هیچ مقدار از آن بسنده نمی‌کند. حرص از شاخه‌های [[حب دنیا]] شمرده شده است و [[انسان]] را به جهت [[اشتغال]] به [[دنیا]] و گردآوری دارایی، از [[آخرت]] و [[عمل نیک]] باز می‌دارد و در مقابل آن، قناعت چون باعث اکتفا به مقدار کم و رضایت به آن‌چه هست می‌شود، [[آدمی]] را توانا می‌کند تا در تحصیل آخرت بکوشد<ref>ر. ک: نراقی، محمد مهدی، جامع السعادات، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref>.<ref>[[مجید رضایی|رضایی، مجید]]، [[زهد و قناعت (مقاله)| مقاله «زهد و قناعت»]]، [[دانشنامه امام علی ج۷ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۷، ص ۱۶۶.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش