پرش به محتوا

اسلام در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'برگزیده' به 'برگزیده'
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف')
جز (جایگزینی متن - 'برگزیده' به 'برگزیده')
خط ۹: خط ۹:
[[اسلام]]، [[دین]] مبین آسمانی که به نام پیام‌آور آن [[حضرت محمد]] {{صل}} شناخته می‌شود و تداوم [[دعوت]] [[پیامبران پیشین]]، به‌عنوان [[دین خاتم]] است. تصویری که در [[نهج البلاغه]] از زبان [[امام علی]] {{ع}} از [[اسلام]] به دست داده شده، از آن حیق پراهمیت است که به‌دنبال معرفی [[اسلام]] در صورت آغازین آن است، پیش از آنکه با ایجاد [[مذاهب]] و فرق، قرائت‌ها و تفسیرهای متعدّد از آن پدید آمده باشد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۱۰۲.</ref>.
[[اسلام]]، [[دین]] مبین آسمانی که به نام پیام‌آور آن [[حضرت محمد]] {{صل}} شناخته می‌شود و تداوم [[دعوت]] [[پیامبران پیشین]]، به‌عنوان [[دین خاتم]] است. تصویری که در [[نهج البلاغه]] از زبان [[امام علی]] {{ع}} از [[اسلام]] به دست داده شده، از آن حیق پراهمیت است که به‌دنبال معرفی [[اسلام]] در صورت آغازین آن است، پیش از آنکه با ایجاد [[مذاهب]] و فرق، قرائت‌ها و تفسیرهای متعدّد از آن پدید آمده باشد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۱۰۲.</ref>.


در جمله‌ای گذرا در [[نهج البلاغه]]، [[اسلام]] نامی برگرفته از [[سلامت]] دانسته شده که [[خداوند]] این امّت را بدان مخصوص گردانیده است<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى خَصَّكُمْ بِالْإِسْلَامِ وَ اسْتَخْلَصَكُمْ لَهُ، وَ ذَلِكَ لِأَنَّهُ اسْمُ سَلَامَةٍ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۵۲</ref>. در تعبیری دیگر، [[اسلام]] دینی دانسته شده است که [[خداوند]] آن را برای خود [[برگزیده]]، [[ادیان]] دیگر را با [[عزت]] بخشیدن بدان خوار ساخته و با برکشیدن آن، دیگر دین‌ها را فروکشیده است<ref>{{متن حدیث|ثُمَّ إِنَّ هَذَا الْإِسْلَامَ دِينُ اللَّهِ الَّذِي اصْطَفَاهُ لِنَفْسِهِ وَ اصْطَنَعَهُ عَلَى عَيْنِهِ وَ أَصْفَاهُ خِيَرَةَ خَلْقِهِ وَ أَقَامَ دَعَائِمَهُ عَلَى مَحَبَّتِهِ، أَذَلَّ الْأَدْيَانَ‏ بِعِزَّتِهِ وَ وَضَعَ الْمِلَلَ بِرَفْعِهِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۹۸</ref>. در عبارتی کوتاه از [[نهج البلاغه]]، [[امام علی]] {{ع}} هم‌زمان به دو جنبه از [[رسالت پیامبر]] {{صل}} توجه داده است: آوردن [[پیام]] [[اسلام]] به عنوان یک [[امانت]] الهی و کوشش برای برپایی [[اسلام]] و پیروز شدن آن بر [[کفر]]، آن‌جا که می‌گوید: گواهی می‌دهم که [[محمد]] [[بنده]] او و فرستاده [[برگزیده]] او و امانت‌دار [[پسندیده]] اوست. [[درود]] [[خدا]] بر او و آل او باشد. او را با حجت‌های الزام‌آور فرستاد و با [[پیروزی]] آشکار و راه پدیدار. پس [[رسالت]] خود را آشکارا رساند و [[مردم]] را به راه راست واداشت... رشته‌های [[اسلام]] را استوار کرد و دستاویز‌های آن را محکم و پایدار<ref>{{متن حدیث|وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ الصَّفِيُّ وَ أَمِينُهُ الرَّضِيُّ (صلى الله عليه و آله)؛ أَرْسَلَهُ بِوُجُوبِ الْحُجَجِ وَ ظُهُورِ الْفَلَجِ وَ إِيضَاحِ الْمَنْهَجِ؛ فَبَلَّغَ الرِّسَالَةَ صَادِعاً بِهَا، وَ حَمَلَ عَلَى الْمَحَجَّةِ دَالًّا عَلَيْهَا، وَ أَقَامَ أَعْلَامَ الِاهْتِدَاءِ وَ مَنَارَ الضِّيَاءِ، وَ جَعَلَ أَمْرَاسَ الْإِسْلَامِ مَتِينَةً، وَ عُرَى الْإِيمَانِ وَثِيقَةً}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۸۵.</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۱۰۲.</ref>
در جمله‌ای گذرا در [[نهج البلاغه]]، [[اسلام]] نامی برگرفته از [[سلامت]] دانسته شده که [[خداوند]] این امّت را بدان مخصوص گردانیده است<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى خَصَّكُمْ بِالْإِسْلَامِ وَ اسْتَخْلَصَكُمْ لَهُ، وَ ذَلِكَ لِأَنَّهُ اسْمُ سَلَامَةٍ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۵۲</ref>. در تعبیری دیگر، [[اسلام]] دینی دانسته شده است که [[خداوند]] آن را برای خود برگزیده، [[ادیان]] دیگر را با [[عزت]] بخشیدن بدان خوار ساخته و با برکشیدن آن، دیگر دین‌ها را فروکشیده است<ref>{{متن حدیث|ثُمَّ إِنَّ هَذَا الْإِسْلَامَ دِينُ اللَّهِ الَّذِي اصْطَفَاهُ لِنَفْسِهِ وَ اصْطَنَعَهُ عَلَى عَيْنِهِ وَ أَصْفَاهُ خِيَرَةَ خَلْقِهِ وَ أَقَامَ دَعَائِمَهُ عَلَى مَحَبَّتِهِ، أَذَلَّ الْأَدْيَانَ‏ بِعِزَّتِهِ وَ وَضَعَ الْمِلَلَ بِرَفْعِهِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۹۸</ref>. در عبارتی کوتاه از [[نهج البلاغه]]، [[امام علی]] {{ع}} هم‌زمان به دو جنبه از [[رسالت پیامبر]] {{صل}} توجه داده است: آوردن [[پیام]] [[اسلام]] به عنوان یک [[امانت]] الهی و کوشش برای برپایی [[اسلام]] و پیروز شدن آن بر [[کفر]]، آن‌جا که می‌گوید: گواهی می‌دهم که [[محمد]] [[بنده]] او و فرستاده برگزیده او و امانت‌دار [[پسندیده]] اوست. [[درود]] [[خدا]] بر او و آل او باشد. او را با حجت‌های الزام‌آور فرستاد و با [[پیروزی]] آشکار و راه پدیدار. پس [[رسالت]] خود را آشکارا رساند و [[مردم]] را به راه راست واداشت... رشته‌های [[اسلام]] را استوار کرد و دستاویز‌های آن را محکم و پایدار<ref>{{متن حدیث|وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ الصَّفِيُّ وَ أَمِينُهُ الرَّضِيُّ (صلى الله عليه و آله)؛ أَرْسَلَهُ بِوُجُوبِ الْحُجَجِ وَ ظُهُورِ الْفَلَجِ وَ إِيضَاحِ الْمَنْهَجِ؛ فَبَلَّغَ الرِّسَالَةَ صَادِعاً بِهَا، وَ حَمَلَ عَلَى الْمَحَجَّةِ دَالًّا عَلَيْهَا، وَ أَقَامَ أَعْلَامَ الِاهْتِدَاءِ وَ مَنَارَ الضِّيَاءِ، وَ جَعَلَ أَمْرَاسَ الْإِسْلَامِ مَتِينَةً، وَ عُرَى الْإِيمَانِ وَثِيقَةً}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۸۵.</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۱۰۲.</ref>
* با وجود آنکه [[اسلام]] عنوانی برای [[دین]] [[حضرت محمد]] {{صل}} است<ref>{{متن حدیث|حَتَّى رَأَيْتُ رَاجِعَةَ النَّاسِ قَدْ رَجَعَتْ عَنِ الْإِسْلَامِ يَدْعُونَ إِلَى مَحْقِ دَيْنِ مُحَمَّدٍ {{صل}}}}؛ نهج البلاغه، نامه ۶۲</ref>، اما براساس خطبه‌ای از [[امام]]، [[نبوت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} ادامه [[سنت انبیاء]] و تحقق [[وعده الهی]] و [[اسلام]] اتمام جریان [[نبوت]] است که [[میثاق]] [[پیامبران پیشین]] بر آن گرفته شده است<ref>{{متن حدیث|إِلَى أَنْ بَعَثَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ مُحَمَّداً [صلی الله علیه وآله] رَسُولَ اللَّهِ لِإِنْجَازِ عِدَتِهِ وَ إِتْمَامِ نُبُوَّتِهِ مَأْخُوذاً عَلَى النَّبِيِّينَ مِيثَاقُهُ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱.</ref>. این آموزه هنگامی بهتر [[درک]] می‌شود که با آیاتی از [[قرآن کریم]] مقایسه شود؛ آیاتی که [[ابراهیم]] {{ع}} و [[یوسف]] {{ع}} را به‌عنوان مسلِم معرفی کرده<ref>{{متن قرآن| رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَمِن ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَا إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ }}سوره بقره، آیه ۱۲۸؛ {{متن قرآن|مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلاَ نَصْرَانِيًّا وَلَكِن كَانَ حَنِيفًا مُّسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ }}؛ سوره آل عمران، آیه۶۷؛ {{متن قرآن|رَبِّ قَدْ آتَيْتَنِي مِنَ الْمُلْكِ وَعَلَّمْتَنِي مِن تَأْوِيلِ الأَحَادِيثِ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ أَنتَ وَلِيِّي فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ تَوَفَّنِي مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ}}؛ سوره یوسف، آیه ۱۰۱.</ref> و تنها [[دین]] مورد قبول نزد [[خداوند]] را [[اسلام]] دانسته‌اند<ref>{{متن قرآن|إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الإِسْلامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ إِلاَّ مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَمَن يَكْفُرْ بِآيَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ }}؛ سوره آل عمران، آیه ۱۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۰۲-۱۰۳.</ref>.
* با وجود آنکه [[اسلام]] عنوانی برای [[دین]] [[حضرت محمد]] {{صل}} است<ref>{{متن حدیث|حَتَّى رَأَيْتُ رَاجِعَةَ النَّاسِ قَدْ رَجَعَتْ عَنِ الْإِسْلَامِ يَدْعُونَ إِلَى مَحْقِ دَيْنِ مُحَمَّدٍ {{صل}}}}؛ نهج البلاغه، نامه ۶۲</ref>، اما براساس خطبه‌ای از [[امام]]، [[نبوت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} ادامه [[سنت انبیاء]] و تحقق [[وعده الهی]] و [[اسلام]] اتمام جریان [[نبوت]] است که [[میثاق]] [[پیامبران پیشین]] بر آن گرفته شده است<ref>{{متن حدیث|إِلَى أَنْ بَعَثَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ مُحَمَّداً [صلی الله علیه وآله] رَسُولَ اللَّهِ لِإِنْجَازِ عِدَتِهِ وَ إِتْمَامِ نُبُوَّتِهِ مَأْخُوذاً عَلَى النَّبِيِّينَ مِيثَاقُهُ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱.</ref>. این آموزه هنگامی بهتر [[درک]] می‌شود که با آیاتی از [[قرآن کریم]] مقایسه شود؛ آیاتی که [[ابراهیم]] {{ع}} و [[یوسف]] {{ع}} را به‌عنوان مسلِم معرفی کرده<ref>{{متن قرآن| رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَمِن ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَا إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ }}سوره بقره، آیه ۱۲۸؛ {{متن قرآن|مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلاَ نَصْرَانِيًّا وَلَكِن كَانَ حَنِيفًا مُّسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ }}؛ سوره آل عمران، آیه۶۷؛ {{متن قرآن|رَبِّ قَدْ آتَيْتَنِي مِنَ الْمُلْكِ وَعَلَّمْتَنِي مِن تَأْوِيلِ الأَحَادِيثِ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ أَنتَ وَلِيِّي فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ تَوَفَّنِي مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ}}؛ سوره یوسف، آیه ۱۰۱.</ref> و تنها [[دین]] مورد قبول نزد [[خداوند]] را [[اسلام]] دانسته‌اند<ref>{{متن قرآن|إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الإِسْلامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ إِلاَّ مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَمَن يَكْفُرْ بِآيَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ }}؛ سوره آل عمران، آیه ۱۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۰۲-۱۰۳.</ref>.


۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش