آخرت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←عالم آخرت
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
}} | }} | ||
== [[عالم آخرت]] == | == مبانی فرجام [[شناختی]] == | ||
از جمله اصول و مبانی [[اعتقادی]] که در [[فلسفه سیاسی اسلام]] بسیار تأثیرگذار است بحث از «فرجام [[تاریخ]]» و «پس از تاریخ» است. [[باور]] داشت [[وراثت]] [[صالحان]] و [[مستضعفان]] در روی [[زمین]] و [[فلاح]] و [[رستگاری]] آنها در [[قیامت]] دو عنصر مبنایی و کلیدی است که حوزه‌های مختلف [[اندیشه]] [[دینی]] را مشروب می‌سازد. [[حضرت آیت‌الله خامنه‌ای]] در مورد سرانجام تاریخ معتقدند که، جریان عالم به سمت [[حاکمیت]] [[حق]] و به سمت [[صلاح]] است و همه [[انبیاء]] و [[اولیاء]] آمده‌اند که [[انسان]] را به آن بزرگراه اصلی‌ای سوق بدهند که وقتی وارد آن شد، بدون هیچ‌گونه مانعی تمام استعدادهایش می‌تواند بروز کند؛ همه این تلاش‌ها اصلاً بر اساس این [[بینش]] است که نهایت این عالم، نهایت [[غلبه]] صلاح است؛ ممکن است زودتر بشود، ممکن است دیرتر بشود، اما قطعاً این طوری است که در نهایت، صلاح بر [[فساد]] غلبه خواهد کرد؛ قوای خیر بر قوای [[شر]] غلبه می‌کنند؛ این هم یک نقطه از نقاط [[جهان بینی]] [[اسلام]] است که در آن هیچ‌گونه تردیدی نیست»<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات، ۱۵/۹/۱۳۷۹.</ref>. در مورد تداوم [[حیات]] بعد از [[مرگ]] و تأثیر آن در [[اندیشه سیاسی]] معتقدند [[زندگی]] با مردن تمام نمی‌شود. این معنا جزو اصول [[جهان‌بینی]] است و تمام این اصول جهان‌بینی در تنظیم [[روابط]] زندگی و در تنظیم پایه‌های [[حکومت اسلامی]] [[اداره جامعه]] و اداره عالم مؤثر است. در مبانی فرجام‌شناسی اندیشه سیاسی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای روی شش اصل اساسی تأکید شده است: | |||
مجموعه [[آموزه‌های اسلام]] به فرجام [[سعادت]]<ref>مقوله فرجام‌شناسی و مقوله سعادت و قیامت را در بخش آخر «آیین سعادت» همین نوشتار مطالعه کنید.</ref> ختم می‌شوند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با کارگزاران نظام به مناسبت عید سعید فطر، ۱/۱۲/۱۳۷۴.</ref>. | |||
در مجموعه آموزه‌های اسلام دومین اصل مهم اعتقادی فرجام عالم و «قیامت» است. «این اصل یکی از آن اصول بسیار تعیین کننده در [[اعتقادات]] انسان است. اولاً این را توجه داشته باشید که بعد از اصل [[توحید]] از همه [[اصول اسلامی]] بالاتر اصل [[قیامت]] است»<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در رابطه با پرتوی از قرآن، ۱۱/۹/۱۳۶۲.</ref>. | |||
در مجموعه [[آموزه‌های اسلام]] [[رسالت]] [[انبیاء]] به جهت معرفی مسیری است که به فرجام [[سعادت]] می‌رسد. [[دنیا]] را [[پیغمبران]] مزرعه [[آخرت]] معرفی کرده‌اند... نگاه پیغمبران و [[موحدان]] عالم از اول عالم تا امروز به [[آینده]] است»<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در خطبه‌های نماز جمعه تهران، ۶/۳/۱۳۷۶.</ref>. | |||
[[زندگی]] [[واقعی]] در فرجام این عالم است. {{متن قرآن|وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ}}<ref>«و اگر می‌دانستند زندگانی این جهان جز سرگرمی و بازیچه‌ای نیست و بی‌گمان زندگی سرای واپسین است که زندگی (راستین) است» سوره عنکبوت، آیه ۶۴.</ref> زندگی واقعی آن است. زندگی خارج از محدودیت‌ها زندگی [[آزاد]]، آن [[روز]] این محدودیت‌ها نیست. [[دنیایی]] است با اقتضای [[آزادی]]. حالا البته آنجا بعضی آزادند، بعضی گرفتارند، بعضی گرفتاری‌شان خیلی سخت است. بعضی آزادیشان خیلی شگفت‌آور است»<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با پرسنل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۲۱/۳/۱۳۷۶.</ref>. | |||
همه دنیا مقدمه آخرت است. «زندگی این دنیا در نظر انبیاء یک مقدمه است برای زندگی طولانی‌تر، وسیع‌تر، پر مخاطره‌تری که از لحظه [[مرگ]] شروع می‌شود. دنیا را پیغمبران مزرعه آخرت معرفی کرده اند»<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در خطبه‌های نماز جمعه تهران، ۶/۳/۱۳۷۶.</ref>. | |||
همه کثرت‌های دنیا به سوی فرجام واحد در حرکت‌اند. {{عربی|کل الیه راجعون}}، همه به سمت [[ذات مقدس]] [[پروردگار]] حرکت می‌کنند؛ {{متن قرآن|إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ}}<ref>«و بازگشت (هر چیز) به سوی خداوند است» سوره آل عمران، آیه ۲۸.</ref>، حرکت [[آفرینش]] به سمت وجود [[مقدس]] [[باری تعالی]] (عزشأنه) است. [[انسان]] و بقیه موجودات آفرینش در [[بینش]] [[اسلامی]] حرکت‌شان، صیرورت‌شان به سمت پروردگار است. یعنی با وجود اینکه اجناس مختلف است؛ انواع مختلف است؛ [[انگیزه‌ها]] به ظاهر مختلف است؛ جاهای جغرافیایی گوناگون و مختلف است؛ عناصر تشکیل دهنده موجودات با یکدیگر تفاوت دارد؛ اما علی‌رغم این تنوع ظاهری، همه آفرینش مثل یک کاروانی است که دارد به یک مقصد حرکت می‌کند. و آن مقصد، خداست. [[سعادت]] هر [[انسانی]] این است که این مقصد را بشناسد و [[رفتار]] اختیاری خود را با آن تطبیق بکند. [[بدبختی]] و [[روسیاهی]] هر [[انسان]] در این است که این مقصد را نشناسد و [[رفتار فردی]] او، [[احساسات]] او، عملکرد او در جهت این حرکت عمومی و یکسان و [[جهان شمول]] قرار نگیرد که ضربه‌اش را هم خواهد خورد. اساس [[جهان بینی]] [[اسلام]]، اساس [[تفکر]] [[اسلامی]] و [[تصور]] اسلامی از عالم وجود، یک چنین وحدتی است. [[هنر]] بزرگ [[پیغمبران]] [[الهی]] این است که این [[غایت قصوی]] را، این مقصد [[اعلی]] را به [[بشر]] معرفی کنند، به او بشناسانند، راه را نشان بدهند، بگویند که [[صراط مستقیم]] یعنی [[صراط]] إلی [[الله]]... بهترین [[انسان‌ها]] آن انسانی است که این راه می‌شناسد، [[راه خدا]] را می‌شناسد، [[هدف]] عالم وجود را می‌شناسد که [[هدف خلقت]] هم همین است و از نیروهای خود استفاده می‌کند برای رسیدن به این راه از [[طبیعت]] هم استفاده می‌کند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار عمومی با مردم، ۱۸/۷/۱۳۷۵.</ref><ref>[[محسن مهاجرنیا|مهاجرنیا، محسن]]، [[نظام سیاست اسلامی - مهاجرنیا (مقاله)|مقاله «نظام سیاست اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۷۷۳.</ref> | |||
== رابطه عالم آخرت با عالم جبروت == | |||
غالب [[حکما]] [[اذعان]] داشته‌اند که عالم آخرت همان عالم [[جبروت]] در [[سیر]] صعودی است؛ به این معنا که در مرحله حرکت صعودی از [[عالم ملکوت]] عبور نموده و به عالم جبروت می‌رسیم و به عبارتی [[انسان]] به همان جایی باز می‌گردد که از آنجا آمده است؛ به این معنا که انسان به قوس نزولی از عالم جبروت به عالم ماده آمده و در قوس صعودی به سوی آن باز می‌گردد.<ref>[[بهروز محمدی منفرد|محمدی منفرد، بهروز]]، [[جهان‌شناسی اسلامی (مقاله)| مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۲۱۶.</ref> | غالب [[حکما]] [[اذعان]] داشته‌اند که عالم آخرت همان عالم [[جبروت]] در [[سیر]] صعودی است؛ به این معنا که در مرحله حرکت صعودی از [[عالم ملکوت]] عبور نموده و به عالم جبروت می‌رسیم و به عبارتی [[انسان]] به همان جایی باز می‌گردد که از آنجا آمده است؛ به این معنا که انسان به قوس نزولی از عالم جبروت به عالم ماده آمده و در قوس صعودی به سوی آن باز می‌گردد.<ref>[[بهروز محمدی منفرد|محمدی منفرد، بهروز]]، [[جهان‌شناسی اسلامی (مقاله)| مقاله «جهان‌شناسی اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۲۱۶.</ref> | ||