پرش به محتوا

تلاش‌های پیامبر برای تعیین جانشین: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
# '''[[نوشتن]] وصیت‌''': [[پیامبر]] {{صل}} در بستر آرمیده بود و [[جسم]] مطهرش در تب می‌سوخت. اکنون از پس سال‌ها تلاش و [[رنج]]، آهنگ رحیل داشت. او نگران [[آینده]] بود: [[آینده]] [[امت]]، [[آینده]] [[آیین]] نوپا، [[آینده]] [[شجره]] طیبه‌ای که هنوز [[نیازمند]] حراست‌ها، نگهبانی‌ها، آبیاری‌ها و ایثارها بود. فرمود: {{متن حدیث|"ایتونی بِکتابٍ أکتُب لَکم کتاباً لَن تَضِلوا بَعدَهُ أبَداً"}}<ref>صحیح البخاری، ج ۳، ص ۱۱۱۱، ح ۲۸۸۸.</ref>. برایم برگه‌ای بیاورید تا برایتان نوشته‌ای بنویسم که پس از آن، هرگز گم‌راه نشوید. غوغا در گرفت و فریادها برخاست. درگیری در محضر [[پیامبر خدا]] اوج گرفت و برخی، سخنی بس ناروا بر زبان راندند. غوغا بدان سان بود که [[زنان]]، بر حال [[پیامبر]] {{صل}} [[دل]] سوزاندند و چون [[اعتراض]] کردند، غوغاگران بر آنها [[طعن]] زدند<ref>ر. ک: الطبقات الکبری، ج ۲، ص ۲۴۳.</ref>. [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: {{متن حدیث|"قوموا عَنی"}}!<ref>صحیح البخاری، ج ۱، ص ۵۴، ح ۱۱۴.</ref> به پا خیزید و بروید. این [[وصیت]]، نوشته نشد؛ اما برای بسیاری روشن بود و هست که محتوای آن، چه بود و چرا نوشته نشد. بی‌گمان، محتوای [[وصیت]]، تأکید بر همان چیزی بود که در [[غدیر]] [[ابلاغ]] شد: تأکید بر [[ولایت]] و [[آینده]] [[امت]].
# '''نوشتن وصیت‌''': [[پیامبر]] {{صل}} در بستر آرمیده بود و [[جسم]] مطهرش در تب می‌سوخت. اکنون از پس سال‌ها تلاش و [[رنج]]، آهنگ رحیل داشت. او نگران [[آینده]] بود: [[آینده]] [[امت]]، [[آینده]] [[آیین]] نوپا، [[آینده]] [[شجره]] طیبه‌ای که هنوز [[نیازمند]] حراست‌ها، نگهبانی‌ها، آبیاری‌ها و ایثارها بود. فرمود: {{متن حدیث|"ایتونی بِکتابٍ أکتُب لَکم کتاباً لَن تَضِلوا بَعدَهُ أبَداً"}}<ref>صحیح البخاری، ج ۳، ص ۱۱۱۱، ح ۲۸۸۸.</ref>. برایم برگه‌ای بیاورید تا برایتان نوشته‌ای بنویسم که پس از آن، هرگز گم‌راه نشوید. غوغا در گرفت و فریادها برخاست. درگیری در محضر [[پیامبر خدا]] اوج گرفت و برخی، سخنی بس ناروا بر زبان راندند. غوغا بدان سان بود که [[زنان]]، بر حال [[پیامبر]] {{صل}} [[دل]] سوزاندند و چون [[اعتراض]] کردند، غوغاگران بر آنها [[طعن]] زدند<ref>ر. ک: الطبقات الکبری، ج ۲، ص ۲۴۳.</ref>. [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: {{متن حدیث|"قوموا عَنی"}}!<ref>صحیح البخاری، ج ۱، ص ۵۴، ح ۱۱۴.</ref> به پا خیزید و بروید. این [[وصیت]]، نوشته نشد؛ اما برای بسیاری روشن بود و هست که محتوای آن، چه بود و چرا نوشته نشد. بی‌گمان، محتوای [[وصیت]]، تأکید بر همان چیزی بود که در [[غدیر]] [[ابلاغ]] شد: تأکید بر [[ولایت]] و [[آینده]] [[امت]].
# '''[[تجهیز]] [[سپاه]] اسامه‌''': [[پیامبر خدا]] که در واپسین روزهای عمرش گرفتار [[بیماری]] بود، [[اسامة بن زید]] را برگزید؛ [[جوانی]] هفده ساله برای [[فرماندهی]] سپاهی بزرگ که بزرگان [[اصحاب]] را در میان خود داشت. [[ابن سعد]] در این باره می‌گوید: روز چهارشنبه، [[پیامبر]] {{صل}} تب و سردرد کرد. صبح روز [[پنج‌شنبه]]، با دست خود، پرچمی برای [[اسامه]] بست... و هیچ یک از سرشناسان مهاجرانِ نخستین و [[انصار]] نمانْد، جز آنکه به [[نبرد]]، فراخوانده شد، از جمله: [[ابو بکر]] [[صدیق]]، [[عمر بن خطاب]]، [[ابو عبیدة بن جراح]]، [[سعد بن ابی وقاص]]، سعید بن [[زید]]، [[قتادة بن نعمان]] و سلمة بن [[اسلم]] بن حریش<ref>ر. ک: الطبقات الکبری، ج ۲، ص ۱۹۰.</ref>. [[پیامبر]] {{صل}} به [[تجهیز]] این [[سپاه]]، [[فرمان]] می‌دهد و با تأکید می‌گوید: [[سپاه اسامه]] را [[تجهیز]] کنید. [[خداوند]]، [[لعنت]] کند هر کس را که از او تخلف کند!<ref>الملل والنحل، ج ۱، ص ۲۳.</ref> او [[فرمان]] می‌دهد که [[سپاه]] [[مسلمانان]]، با توجه به اینکه در آن موقعیت، هیچ خطر نظامی‌ای [[مدینه]] را [[تهدید]] نمی‌کند، فوراً [[مدینه]] را ترک کنند. تردیدی نیست که [[پیامبر]] {{صل}} در پس این [[فرمان]]، قصد آن دارد که فضای [[مدینه]] را از وجود فرصت‌طلبانی که چشم [[انتظار]] [[رحلت]] اویند تا بر خلافتْ چنگ اندازند، بپالاید. از دیگر سو، می‌خواهد تا بسترِ رسیدن [[حق]] را به صاحب [[شرعی]] آن، آماده سازد و این، همان است که در صریح [[کلام]] [[علی]] {{ع}} آمده است<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۱۱۲.</ref>.
# '''تجهیز [[سپاه]] اسامه‌''': [[پیامبر خدا]] که در واپسین روزهای عمرش گرفتار [[بیماری]] بود، [[اسامة بن زید]] را برگزید؛ [[جوانی]] هفده ساله برای [[فرماندهی]] سپاهی بزرگ که بزرگان [[اصحاب]] را در میان خود داشت. [[ابن سعد]] در این باره می‌گوید: روز چهارشنبه، [[پیامبر]] {{صل}} تب و سردرد کرد. صبح روز پنج‌شنبه، با دست خود، پرچمی برای [[اسامه]] بست... و هیچ یک از سرشناسان مهاجرانِ نخستین و [[انصار]] نمانْد، جز آنکه به [[نبرد]]، فراخوانده شد، از جمله: [[ابو بکر]] [[صدیق]]، [[عمر بن خطاب]]، [[ابو عبیدة بن جراح]]، [[سعد بن ابی وقاص]]، سعید بن [[زید]]، [[قتادة بن نعمان]] و سلمة بن [[اسلم]] بن حریش<ref>ر. ک: الطبقات الکبری، ج ۲، ص ۱۹۰.</ref>. [[پیامبر]] {{صل}} به [[تجهیز]] این [[سپاه]]، [[فرمان]] می‌دهد و با تأکید می‌گوید: [[سپاه اسامه]] را [[تجهیز]] کنید. [[خداوند]]، [[لعنت]] کند هر کس را که از او تخلف کند!<ref>الملل والنحل، ج ۱، ص ۲۳.</ref> او [[فرمان]] می‌دهد که [[سپاه]] [[مسلمانان]]، با توجه به اینکه در آن موقعیت، هیچ خطر نظامی‌ای [[مدینه]] را [[تهدید]] نمی‌کند، فوراً [[مدینه]] را ترک کنند. تردیدی نیست که [[پیامبر]] {{صل}} در پس این [[فرمان]]، قصد آن دارد که فضای [[مدینه]] را از وجود فرصت‌طلبانی که چشم [[انتظار]] [[رحلت]] اویند تا بر خلافتْ چنگ اندازند، بپالاید. از دیگر سو، می‌خواهد تا بسترِ رسیدن [[حق]] را به صاحب [[شرعی]] آن، آماده سازد و این، همان است که در صریح [[کلام]] [[علی]] {{ع}} آمده است<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۱۱۲.</ref>.


== تلاش‌های پیامبر برای تعیین جانشین ==
== تلاش‌های پیامبر برای تعیین جانشین ==
۱۱۴٬۰۳۶

ویرایش