پرش به محتوا

ابوحازم انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۹۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ مهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'داود' به 'داوود')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ابوحازم انصاری در تراجم و رجال]] - [[ابوحازم انصاری در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل  = ابوحازم انصاری | مداخل مرتبط = [[ابوحازم انصاری در تراجم و رجال]] - [[ابوحازم انصاری در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{جعبه اطلاعات اصحاب
| نام = ابوحازم انصاری
| مشهور به =
| نام تصویر = تصویر قدیمی مدینه.jpg   
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی مدینه
| نام کامل = ابوحازم انصاری
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه = 
| لقب = 
| اهل =
| از قبیله = [[بنوبیاضه]] 
| از تیره =
| پدر =     
| مادر =     
| همسر =       
| پسر =         
| دختر = 
| خواهر = 
| برادر =
| خویشاوندان = 
| وابستگان =
| تاریخ تولد = 
| محل تولد = 
| محل زندگی = 
| تاریخ درگذشت = 
| محل درگذشت =   
| تاریخ شهادت =   
| محل شهادت = 
| طول عمر =   
| محل دفن = 
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]]
| از طبقه =
| در جنگ =
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها =   
| علت شهرت =
| علت درگذشت = 
| علت شهادت =
| راوی از =
| روایات مشهور = 
| مشایخ او = 
| راویان از او =
| آخرین راوی از او =
}}


== مقدمه ==
== مقدمه ==
خط ۶: خط ۵۴:
روایت دیگری شبیه به روایت یاد شده چنین نقل کرده که از غنیمت‌های بدر پوستی برای پیامبر {{صل}} آوردند و [[اصحاب]] گفتند با آن سایه‌بانی برای پیامبر {{صل}} درست شود. رسول خدا {{صل}} فرمود: آیا [[دوست]] دارید [[روز قیامت]] برای شما سایه‌ای از [[آتش]] فراهم آید؟!<ref>طبرانی، ج۷، ص۱۵۲؛ مزی، ج۳۳، ص۲۱۷.</ref> بغوی و [[ابوداوود]] این روایت را مرسل دانسته‌اند<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref>. همچنین [[راوی]] این خبر، یعنی [[حسن بن صالح]] به شدت [[تضعیف]] شده است<ref>هیثمی، ج۶، ص۸۳.</ref>.
روایت دیگری شبیه به روایت یاد شده چنین نقل کرده که از غنیمت‌های بدر پوستی برای پیامبر {{صل}} آوردند و [[اصحاب]] گفتند با آن سایه‌بانی برای پیامبر {{صل}} درست شود. رسول خدا {{صل}} فرمود: آیا [[دوست]] دارید [[روز قیامت]] برای شما سایه‌ای از [[آتش]] فراهم آید؟!<ref>طبرانی، ج۷، ص۱۵۲؛ مزی، ج۳۳، ص۲۱۷.</ref> بغوی و [[ابوداوود]] این روایت را مرسل دانسته‌اند<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref>. همچنین [[راوی]] این خبر، یعنی [[حسن بن صالح]] به شدت [[تضعیف]] شده است<ref>هیثمی، ج۶، ص۸۳.</ref>.


در روایت دوم که به [[اعتکاف]] و قرائت [[نماز]] مربوط است، [[ابوحازم]] از [[بیاضی]] ۔ مردی از [[اصحاب پیامبر]] {{صل}} - نقل کرده که رسول خدا {{صل}} بر گروهی که با صدای بلند نماز می‌خواندند وارد شد. فرمود: [[نمازگزار]] با [[پروردگار]] خود [[مناجات]] می‌کند. پس باید متوجه آنچه با [[خدا]] [[نجوا]] می‌کند باشد و نباید گروهی با بلند خواند [[قرآن]]، صدایشان را بر گروهی دیگر آشکار کنند<ref>مالک، ج۱، ص۸۰؛ عبدالرزاق صنعانی، ج۲، ص۴۹۸؛ بخاری، خلق أفعال العباد، ص۱۰۷؛ نسائی، ج۲، ص۲۶۴؛ بیهقی، ج۳، ص۱۱.</ref>. در این روایت، ابوحازم با عناوین "التمار"، "[[مولی]] الانصار"، "مولی الغفارین" [[مقید]] شده است. [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref> [[ابوحازم بیاضی]] و ابوحازم تمار را یکی ندانسته؛ زیرا بیاضی از [[انصار]] است و تمار مولای [[ابو رُهم غفاری]] و [[تابعی]] است، ولی وی معین نمی‌کند که منظور از ابوحازم در این [[روایت]] کدام است. [[ابوداوود]] او را بیاضی<ref>ابن حجر، ج۷، ص۲۷۰.</ref> و قریب به [[اتفاق]] [[محدثان]] (منابع پیشین) و تراجم نگاران<ref>ابن حبان، ج۴، ص۲۱۸؛ کشی، ج۱، ص۲۱۶؛ ابن ابی حاتم، ج۳، ص۴۳۱؛ مزی ج۳۵، ص۸؛ مبارکفوری، ج۴، ص۳۲۱.</ref> او را ابوحازم تمار می‌دانند. حتی کسانی که این روایت را ذیل [[ابوحازم انصاری]] آورده‌اند، برای معرفی او می‌گویند وی همان است که [[محمد بن ابراهیم]] از او روایت کرده<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref> و این شخص تنها [[راوی]] ابوحازم تمار است<ref>احمد بن حنبل، ج۲، ص۵۵۰؛ ابن ابی حاتم، ج۳، ص۴۳۱؛ مزی، ج۲۴، ص۳۰۳.</ref>.
در روایت دوم که به [[اعتکاف]] و قرائت [[نماز]] مربوط است، [[ابوحازم]] از [[بیاضی]] ۔ مردی از [[اصحاب پیامبر]] {{صل}} - نقل کرده که رسول خدا {{صل}} بر گروهی که با صدای بلند نماز می‌خواندند وارد شد. فرمود: [[نمازگزار]] با [[پروردگار]] خود [[مناجات]] می‌کند. پس باید متوجه آنچه با [[خدا]] [[نجوا]] می‌کند باشد و نباید گروهی با بلند خواند [[قرآن]]، صدایشان را بر گروهی دیگر آشکار کنند<ref>مالک، ج۱، ص۸۰؛ عبدالرزاق صنعانی، ج۲، ص۴۹۸؛ بخاری، خلق أفعال العباد، ص۱۰۷؛ نسائی، ج۲، ص۲۶۴؛ بیهقی، ج۳، ص۱۱.</ref>. در این روایت، ابوحازم با عناوین «التمار»، «[[مولی]] الانصار»، «مولی الغفارین» [[مقید]] شده است. [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref> [[ابوحازم بیاضی]] و ابوحازم تمار را یکی ندانسته؛ زیرا بیاضی از [[انصار]] است و تمار مولای [[ابو رُهم غفاری]] و [[تابعی]] است، ولی وی معین نمی‌کند که منظور از ابوحازم در این [[روایت]] کدام است. [[ابوداوود]] او را بیاضی<ref>ابن حجر، ج۷، ص۲۷۰.</ref> و قریب به [[اتفاق]] [[محدثان]] (منابع پیشین) و تراجم نگاران<ref>ابن حبان، ج۴، ص۲۱۸؛ کشی، ج۱، ص۲۱۶؛ ابن ابی حاتم، ج۳، ص۴۳۱؛ مزی ج۳۵، ص۸؛ مبارکفوری، ج۴، ص۳۲۱.</ref> او را ابوحازم تمار می‌دانند. حتی کسانی که این روایت را ذیل [[ابوحازم انصاری]] آورده‌اند، برای معرفی او می‌گویند وی همان است که [[محمد بن ابراهیم]] از او روایت کرده<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref> و این شخص تنها [[راوی]] ابوحازم تمار است<ref>احمد بن حنبل، ج۲، ص۵۵۰؛ ابن ابی حاتم، ج۳، ص۴۳۱؛ مزی، ج۲۴، ص۳۰۳.</ref>.


نکته اصلی اینکه، چه این دو یک نفر باشند یا دو نفر، ابوحازم از [[پیامبر]] {{صل}} موضوع [[اعتکاف]] را نقل نکرده، بلکه بیاضی نقل کرده است (ابوحازم عن البیاضی) و نام این شخص را برخی [[فروة بن عمر]]<ref>ابن اثیر، ج۴، ص۳۴۱.</ref> [[دینار]]<ref>ابن حبان، ج۴، ص۲۱۸؛ ابن ابی حاتم، ج۳، ص۴۳۱؛ مزی، ج۲، ص۲۷۹.</ref> و برخی [[عبدالله بن جابر]]<ref>کشی، ج۱، ص۲۱۶؛ مزی، ج۳۳، ص۲۱۸.</ref> گفته‌اند. با توجه به این مطالب است که قریب به اتفاق [[منابع حدیثی]] یاد شده این روایت را از ابوحازم التمار نقل کرده و تنها [[بخاری]]<ref>تاریخ الکبیر، ج۳، ص۲۴۵.</ref> با عنوان التمار البیاضی از او نام برده است؛ البته خود او هم در کتاب دیگرش<ref>خلق افعال العباد، ص۱۰۷.</ref>  
نکته اصلی اینکه، چه این دو یک نفر باشند یا دو نفر، ابوحازم از [[پیامبر]] {{صل}} موضوع [[اعتکاف]] را نقل نکرده، بلکه بیاضی نقل کرده است (ابوحازم عن البیاضی) و نام این شخص را برخی [[فروة بن عمر]]<ref>ابن اثیر، ج۴، ص۳۴۱.</ref> [[دینار]]<ref>ابن حبان، ج۴، ص۲۱۸؛ ابن ابی حاتم، ج۳، ص۴۳۱؛ مزی، ج۲، ص۲۷۹.</ref> و برخی [[عبدالله بن جابر]]<ref>کشی، ج۱، ص۲۱۶؛ مزی، ج۳۳، ص۲۱۸.</ref> گفته‌اند. با توجه به این مطالب است که قریب به اتفاق [[منابع حدیثی]] یاد شده این روایت را از ابوحازم التمار نقل کرده و تنها [[بخاری]]<ref>تاریخ الکبیر، ج۳، ص۲۴۵.</ref> با عنوان التمار البیاضی از او نام برده است؛ البته خود او هم در کتاب دیگرش<ref>خلق افعال العباد، ص۱۰۷.</ref>  


باز با ابوحازم التمار نقل کرده که معلوم می‌شود کلمه "عن البیاضی" افتاده و ابوحازم التمار البیاضی شده است، باید گفت این روایت، به أبوحازم انصاری بیاضی [[ارتباط]] ندارد و [[ابونعیم]] و [[ابن اثیر]] نیز تنها همان روایت مربوط به [[بدر]] را آورده‌اند. بنابراین، معلوم می‌شود در [[نقل روایت]] اعتکاف از [[بغوی]] و برخی دیگر، دو [[اشتباه]] صورت گرفته است: نخست خلط ابوحازم تمار با ابوحازم انصاری [[بیاضی]]، و دیگر مرسل بودن [[روایت]] آنان که خود [[بغوی]] نیز به این موضوع تصریح کرده بود. در غیر این صورت، چنانچه همانند دیگر [[محدثان]]، بیاضی ([[دینار]] یا [[عبدالله]] با [[فروه]]) از [[سند]] حذف نشده باشد، دلیلی ندارد با این روایت بر [[صحابی]] بودن او استناد شود.
باز با ابوحازم التمار نقل کرده که معلوم می‌شود کلمه «عن البیاضی» افتاده و ابوحازم التمار البیاضی شده است، باید گفت این روایت، به أبوحازم انصاری بیاضی [[ارتباط]] ندارد و [[ابونعیم]] و [[ابن اثیر]] نیز تنها همان روایت مربوط به [[بدر]] را آورده‌اند. بنابراین، معلوم می‌شود در [[نقل روایت]] اعتکاف از [[بغوی]] و برخی دیگر، دو [[اشتباه]] صورت گرفته است: نخست خلط ابوحازم تمار با ابوحازم انصاری [[بیاضی]]، و دیگر مرسل بودن [[روایت]] آنان که خود [[بغوی]] نیز به این موضوع تصریح کرده بود. در غیر این صورت، چنانچه همانند دیگر [[محدثان]]، بیاضی ([[دینار]] یا [[عبدالله]] با [[فروه]]) از [[سند]] حذف نشده باشد، دلیلی ندارد با این روایت بر [[صحابی]] بودن او استناد شود.


[[علی بن یوسف حلی]]<ref>علی بن یوسف حلی، ص۱۸۹-۱۹۹ و به نقل از اون مجلسی، ج۲۹، ص۵۶۷-۵۵۸.</ref> به نقل از [[کتاب]] "الارشاد لکیفیة الطلب فی ائمة العباد" نوشته [[محمد بن حسن صفار]] خطبه‌ای را از [[امیرمؤمنان]] {{ع}} نقل کرده که در آن، [[علی]] {{ع}} از [[قریش]] و ستم‌هایی که بر او رفته، شکوه کرده است. شخصی به نام [[ابوحازم]] [[انصاری]] از او پرسیده که ای [[امیر مؤمنان]]! آیا [[ابوبکر]] و [[عمر]] بر تو [[ستم]] کردند و [[حق]] تو را گرفتند و به [[راه]] [[باطل]] رفتند یا آنان بر حق و صواب بودند یا [[میراث]] تو را [[غصب]] کردند؟ برای ما روشن کن تا باطل ایشان را از حق تفکیک یا حق آن دو را از حق تو بشناسیم. آیا با [[خلافت]] تو خود را برابر دانستند یا اینکه [[امامت]] تو را غصب کردند یا با [[زور]] بر امامت تو غالب آمدند یا با [[عجله]] بدان شتافتند و [[فتنه]] شد و شما نتوانستید به [[تنهایی]] کاری انجام دهید؟ چرا که [[مهاجران]] و [[انصار]] بر این گمان‌اند که آن دو بر حق‌اند و دلیل و [[حجت]] آشکار دارند. [[امیرمؤمنان]] {{ع}} بر [[حقانیت]] خود و باطل بودن آن دو به ابوحازم انصاری پاسخی طولانی داده است. چنانچه این شخص، فرد مورد بحث ما باشد، [[گرایش]] [[تشیع]] او در این [[پرسش‌ها]] به خوبی آشکار است.<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحازم انصاری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۲۹-۲۳۰.</ref>
[[علی بن یوسف حلی]]<ref>علی بن یوسف حلی، ص۱۸۹-۱۹۹ و به نقل از اون مجلسی، ج۲۹، ص۵۶۷-۵۵۸.</ref> به نقل از [[کتاب]] «الارشاد لکیفیة الطلب فی ائمة العباد» نوشته [[محمد بن حسن صفار]] خطبه‌ای را از [[امیرمؤمنان]] {{ع}} نقل کرده که در آن، [[علی]] {{ع}} از [[قریش]] و ستم‌هایی که بر او رفته، شکوه کرده است. شخصی به نام [[ابوحازم]] [[انصاری]] از او پرسیده که ای [[امیر مؤمنان]]! آیا [[ابوبکر]] و [[عمر]] بر تو [[ستم]] کردند و [[حق]] تو را گرفتند و به [[راه]] [[باطل]] رفتند یا آنان بر حق و صواب بودند یا [[میراث]] تو را [[غصب]] کردند؟ برای ما روشن کن تا باطل ایشان را از حق تفکیک یا حق آن دو را از حق تو بشناسیم. آیا با [[خلافت]] تو خود را برابر دانستند یا اینکه [[امامت]] تو را غصب کردند یا با [[زور]] بر امامت تو غالب آمدند یا با [[عجله]] بدان شتافتند و [[فتنه]] شد و شما نتوانستید به [[تنهایی]] کاری انجام دهید؟ چرا که [[مهاجران]] و [[انصار]] بر این گمان‌اند که آن دو بر حق‌اند و دلیل و [[حجت]] آشکار دارند. [[امیرمؤمنان]] {{ع}} بر [[حقانیت]] خود و باطل بودن آن دو به ابوحازم انصاری پاسخی طولانی داده است. چنانچه این شخص، فرد مورد بحث ما باشد، [[گرایش]] [[تشیع]] او در این [[پرسش‌ها]] به خوبی آشکار است.<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحازم انصاری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۲۹-۲۳۰.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۲۴: خط ۷۲:
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اصحاب پیامبر]]
[[رده:اصحاب پیامبر]]
[[رده:بنوبیاضه]]
۲۴٬۴۶۴

ویرایش