معیت با اهل بیت: تفاوت میان نسخه‌ها

یکی از [[دستورات]] [[خدا]] به [[مؤمنان]]، [[همراهی]] [[مؤمنان]] با [[صادقان]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref>. در پاره‌ای از روایات [[شیعه]] و [[سنّی]]، [[صادقان]]، [[پیامبر]] و [[اهل بیت]] {{عم}} او معرفی شده‌اند<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} فِي قَوْلِهِ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ قَالَ مَعَ آلِ مُحَمَّدٍ {{عم}}}}؛بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۱.</ref>.

 

[[حافظ سلیمان قندوزی حنفی]] از [[سلمان فارسی]] [[نقل]] می‌کند<ref>ینابیع الموده، ص۱۱۵.</ref>، هنگامی که [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref> نازل شد، [[سلمان]] عرض کرد: "ای [[رسول خدا]] مفهوم [[آیه]] عام است یا خاص؟<ref>{{متن حدیث|يَا رَسُولَ اللَّهِ عَامَّةٌ هَذَا أَمْ خَاصَّةٌ}}:</ref> [[پیامبر]] فرمودند: کسانی که مأمور به این دستورند، عموم مؤمنان‌اند، ولی [[صادقین]] برادرم [[علی]] {{ع}} و اوصیای بعد از او تا [[روز قیامت]] هستند<ref>{{متن حدیث|أَمَّا الْمَأْمُورُونَ فَعَامَّةُ الْمُؤْمِنِينَ أُمِرُوا بِذَلِكَ وَ أَمَّا الصَّادِقُونَ فَخَاصَّةٌ لِأَخِي عَلِيٍّ وَ أَوْصِيَائِي مِنْ بَعْدِهِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ}}.</ref>.

 

[[خدای سبحان]] به [[مؤمنان]] می‌فرماید: [[پیغمبر]] نیز هم مظهر [[رحمت]] مطلقه است و هم مظهر [[رحمت]] خاصّه و هم مظهر [[غضب]] مخصوص؛ شما از او جلو نیفتید، بلکه دنباله‌رو او باشید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند و پیامبرش پیش نیفتید» سوره حجرات، آیه ۱.</ref> هر جا او [[مهربان]] است، [[مهربان]]؛ هر جا [[خشمگین]] است، عصبانی؛ آنجا که امر می‌کند، [[امتثال]] کنید و آنجا که [[نهی]] می‌کند، ترک.... نه [[علم]] و [[اندیشه]] خویش را بر [[وحی الهی]] تحمیل کنید و نه [[عواطف]] و خواسته‌های خود را [[حاکم]] سازید، بلکه به [[مؤمنان]] [[مهربان]] باشید، گرچه از شما [[بیگانه]] باشند و به [[کافران]] سرسختی نشان دهید، گرچه از بستگان شما به شمار آیند.

 

معیّت با پیغمبر چونان "معیت معلولین علت ثالثه" نیست، بلکه همانند "معیّت علت و معلول" است، گاهی دو مأموم با هم‌اند و گاه [[امام]] و مأموم با هم؛ شما که با [[پیغمبر]] هستید، آن‌گونه باشید که [[امام]] و مأموم باهم‌اند، نه معیّت دو مأموم با یکدیگر. فرق اساسی این دوگونه معیّت آن است که در قسم نخست، معیّت مأموم به امامِ [[قائم]] است و مأموم به تبع [[امام]] با او معیّت دارد، ولی در قسم دوم، معیّت هر دو به شخص ثالث یا شیء ثالث وابسته است و آن [[امام]] است. کسی [[حق]] ندارد خود را در عرض [[پیغمبر]] قرار دهد؛ بلکه نظیر علت و معلول و [[امام]] و مأموم که تقدم از آنِ [[امام]] و تأخر از آنِ مأموم است، [[امام]]، مقدم است و مأموم، متأخر. او به تبع [[امام]]، [[افعال]] را انجام می‌دهد، ولی هر دو با هم [[نماز]] می‌خوانند، تقدم و تأخر هر یک محفوظ، ولی معیّت خارجی هم ملحوظ است<ref>جوادی آملی، عبدالله، سیره رسول اکرم در قرآن، ج۸ ص۳۰۲.</ref>.

 

در بیشتر [[زیارتنامه‌ها]] آرزوی [[مصاحبت]] آمده است: "ای کاش با شما بودم و به رستگاریِ عظیم می‌رسیدیم"<ref>{{متن حدیث|يَا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَكُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً}}؛ وقعة صفین، ص۸.</ref>.

 

سالکان [[صراط مستقیم]] می‌توانند پس از این که "با" صدیقان، [[شهیدان]] و [[صالحان]] بودند، "از" آنان شوند. در این میان تنها راه [[رسالت]] و [[نبوت]] همواره بر روی دیگران بسته است؛ زیرا آن، منصبی است [[الهی]] که با جعل [[خدای سبحان]] نصیب شایستگانِ آن می‌شود: {{متن قرآن|اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ}}<ref>«خداوند داناتر است که رسالت خود را کجا قرار دهد» سوره انعام، آیه ۱۲۴.</ref> ولی راه [[ولایت]]، [[امامت]] [[متقیان]]، [[ایمان]] و [[عمل صالح]] همواره بر چهره سالکان [[صالح]] گشوده است. ازاین‌رو، کسانی مانند "[[سلمان فارسی]]" از مرحله معیّت گذشته به مقام رفیع {{متن حدیث|مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ}} رسیده‌اند و مانند "فضه خادمه" در [[فضیلت]] نزول "[[سوره هل اتی]]"، که برای [[اهل بیت]] {{عم}} است با آنان شریک می‌شود<ref>جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، ج۱، ص۵۴۱.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۸ ـ ۱۰۰.</ref>