بیت المال در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها
←تعبیرات امام علی{{ع}} درباره بیت المال
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
== تعبیرات [[امام علی]]{{ع}} درباره [[بیت المال]] == | == تعبیرات [[امام علی]]{{ع}} درباره [[بیت المال]] == | ||
{{اصلی|بیت المال در نهج البلاغه}} | {{اصلی|بیت المال در نهج البلاغه}} | ||
[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} با توجه به مورد [[مصرف]] منابع مالی در [[اسلام]] و اختیاراتی که برای [[حاکم]] در مصرف درست آن وجود دارد و ارتباط آن با [[شرع]] و بیشترین مورد درآمد آن دربارۀ بیت المال، تعبیرات گوناگونی دارند. | |||
# '''بیت المال مسلمین:''' امام علی{{ع}} آن گاه که درباره حمله [[طلحه]] و [[زبیر]] به بیت المال [[بصره]] سخن می‌گوید و بخشی از جنایات آنان را در کشتن محافظان بیت المال بیان می‌نماید از تعبیر بیت المال مسلمین استفاده می‌کند: «پس بر استاندارم در بصره و نگهبانان بیت المال مسلمین و دیگر [[مردم]] از ساکنان بصره [[یورش]] بردند؛ گروهی را با [[شکنجه]] کشتند و گروهی را با [[مکر]] و [[حیله]]»<ref>{{متن حدیث|فَقَدِمُوا عَلَى عَامِلِي بِهَا وَ خُزَّانِ بَيْتِ مَالِ الْمُسْلِمِينَ وَ غَيْرِهِمْ مِنْ أَهْلِهَا فَقَتَلُوا طَائِفَةً صَبْراً وَ طَائِفَةً غَدْراً}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۲، صبحی صالح، ص۲۴۷.</ref>. | |||
# '''مال الله:''' در سخنان گوناگونی حضرت از [[بیت المال]] به «مال الله» تعبیر نموده‌اند. در [[خطبه شقشقیه]] در [[سرزنش]] [[عثمان]] می‌فرماید: [[مال]] [[خداوند]] را به‌مانند علف بهاری می‌خورد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۳.</ref> و آن گاه که از وی خواسته می‌شود در [[تقسیم بیت المال]]، اشراف را مقدم بدارد؟ می‌فرماید: اگر مال شخصی من بود در تقسیم آن [[مساوات]] را در نظر می‌گرفتم، در حالی که این مال خداست<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۲۶، ص۱۸۳.</ref>. | |||
# '''بیت المال [[حاکم]]:''' از آنجا که [[مصرف بیت المال]] در [[اختیار]] حاکم و [[کارگزاران]] مسلمانان است، حضرت در نامه خود به [[مالک اشتر]]، دستور می‌دهد که بخشی از بیت المال خود را برای [[مردم]] [[بی‌بضاعت]] قرار دهد. «بخشی از [[بیت]] المالت را برای آنان ([[مستمندان]]) قرار ده»<ref>{{متن حدیث|وَ اجْعَلْ لَهُمْ قِسْماً مِنْ بَيْتِ مَالِكِ}}؛ نهج البلاغه، نامه ۵۳.</ref>. | |||
# '''[[فیء]]:''' «فیء» بیشترین درآمد بیت المال است؛ از این رو حضرت از بیت المال به فیء تعبیر نموده است. در خطبه ۴۰، آن گاه که از [[ضرورت]] وجود [[حاکم]] سخن می‌گوید: یکی از علل آن را ضرورت گرد آوری فیء می‌داند: «و به وسیلۀ حاکم، [[بیت المال]] گردآوری می‌شود»<ref>{{متن حدیث|وَ يُجْمَعُ بِهِ الْفَيْءُ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۲۷، ص۱۸۴.</ref> و هنگامی که [[مصرف بیت المال]] را یاد می‌کند از تعبیر تقسیم فیء استفاده می‌کند<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۳، ص ۴۸۱ - ۴۸۵.</ref>. | |||
== اقسام [[بیت المال]] در [[کلام]] علی{{ع}} == | == اقسام [[بیت المال]] در [[کلام]] علی{{ع}} == | ||