حدیث منزلت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

حدیث منزلت در کلام اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۹

۱۱٬۵۰۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۷ ژوئن ۲۰۲۳

←‏منابع

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۳٬۳۵۲

ویرایش

@@ خط ۳۱۲: / خط ۳۱۲: @@
 و نیز اگر این [[جانشینی]] کلیت نداشته باشد، جمله {{متن حدیث|إِلَّا النُّبُوَّةَ}}؛ جز این که بعد از من [[پیامبری]] نیست» در این حدیث معنایی نخواهد داشت. این جمله همان تداوم منزلت را مشخّص می‌سازد و به جانشینی و [[خلافت]]، [[استمرار]] و تداوم می‌بخشد.<ref>[[سید قاسم علی‌احمدی|علی‌احمدی، سید قاسم]]، [[حقانیت در اوج مظلومیت ج۱ (کتاب)|حقانیت در اوج مظلومیت ج۱]]، ص ۲۵۲.</ref>
+==[[شبهه]] [[وهابیان]] در [[حدیث منزلت]]==
+وهابیان ادعا می‌کنند: [[شیعیان]] با [[تمسک]] به حدیث منزلت، ادعا می‌کنند که [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} مانند [[هارون]] که [[جانشین]] [[موسی]] بود، [[جانشین پیامبر]] [[اسلام]]{{صل}} است، در حالی که هارون قبل از موسی [[وفات]] یافت و جانشین موسی نشد!
+در پاسخ چند نکته ذکر می‌شود:
+'''نکته نخست''': خوشبختانه حدیث منزلت از [[احادیث]] [[مورد اتفاق]] بین [[فریقین]] است؛ حتی [[محمد بن اسماعیل بخاری]] و [[مسلم بن الحجاج]] در صحیح خود این [[روایت]] را نقل کرده‌اند. برابر این [[حدیث پیامبر]]{{صل}} هنگامی که عازم [[تبوک]] بود، [[امیرمؤمنان]] را به [[جانشینی]] خود [[منصوب]] کرد. [[منافقان]] با دیدن این صحنه [[شایعه]] کردند که رابطه [[پیامبر]]{{صل}} و علی{{ع}} به هم خورده است. آنان می‌گفتند: چون [[پیامبر اکرم]]{{صل}} دیگر [[راضی]] به [[همراهی]] علی{{ع}} با خود نیست، وی را از خود طرد کرده و در [[مدینه]] باقی گذاشته است. امیرمؤمنان{{ع}} با شنیدن این [[شایعات]] خود را به اردوگاه پیامبر{{صل}} رساند و قضیه را برای [[پیامبر اعظم]]{{صل}} بازگو کرد. پیامبر{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|أَ مَا تَرْضَى أَنْ تَكُونَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إِلَّا أَنَّهُ لَا نَبِيَّ بَعْدِي}}؛ «آیا نمی‌پسندی که نسبت به من همانند هارون نسبت به موسی باشی، جز این که پس از من نبوتی در کار نیست»<ref>صحیح البخاری، ج۵، ص۱۲۹؛ صحیح مسلم، ج۷، ص۱۲۰ و ۱۲۱.</ref>.
+جالب توجه این که در این [[نقلی]] که از [[صحیحین]] روایت شده به جای {{متن حدیث|إِلَّا أَنَّكَ لَسْتَ بِنَبِيٍّ}} تعبیر به {{متن حدیث|إِلَّا أَنَّهُ لَا نُبُوَّةَ بَعْدِي‌}} شده است؛ از این مطلب استفاده می‌شود که چون، پس از پیامبر{{صل}} نبوتی در کار نبود، [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} از این [[مقام]] برخوردار نشد، نه اینکه چون آن حضرت [[شایستگی]] این مقام را نداشت، از این رو واجد این مقام نشد.
+'''نکته دوم''': پیامبر اکرم{{صل}} در حدیث منزلت، تنها [[مقام نبوت]] را از [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} استثنا کرد. از این عبارت حداقل دو نکته استفاده می‌شود:
+#این که در این [[حدیث]]، «[[نبوت]]» به عنوان یکی از [[منصب‌های الهی]] استثنا شده است، از این استفاده می‌شود که [[تشبیه]] علی{{ع}} به [[هارون]]، در ارتباط با منصب‌های الهی و [[مقامات معنوی]] است، نه چیز دیگر.
+#این که [[پیامبر]]{{صل}}، تنها یک [[مقام]] (یعنی [[مقام نبوت]]) را استثنا کرد، از این استفاده می‌شود که پس [[امیرمؤمنان]]{{ع}} به جز این مقام، بقیه [[مقامات]] هارون را دارا است. در نکته بعد خواهد آمد برابر [[نصوص قرآن]]، هارون حداقل دارای شش [[منصب الهی]] است که از آنها تنها مقام نبوت از علی{{ع}} استثنا شده است.
+'''نکته سوم''': از [[آیات قرآن]] استفاده می‌شود که هارون دارای چند [[منصب]] مهم [[الهی]] است که عبارت‌اند از:
+#مقام نبوت: [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَوَهَبْنَا لَهُ مِنْ رَحْمَتِنَا أَخَاهُ هَارُونَ نَبِيًّا}}<ref>«و از سر بخشایش خود، برادرش هارون را در حالی که پیامبر بود بدو بخشیدیم» سوره مریم، آیه ۵۳.</ref>.
+#[[مقام امامت]]: زیرا هارون از [[نوادگان]] حضرت [[ابراهیم خلیل الرحمان]] است که بنا بر [[وعده الهی]]، تمام [[ذریه]] [[صالح]] ابراهیم{{ع}} به دعای آن حضرت، برخوردار از مقام امامت‌اند. قرآن می‌فرماید: {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستمکاران نمی‌رسد» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref>. [[مفسران]] می‌گویند: مفهوم {{متن قرآن|لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}} این است [[امامت]] عهدی الهی است که به [[فرزندان]] صالح ابراهیم خواهد رسید و قطعاً کسی نمی‌تواند هارون را از افراد [[ناصالح]] به شمار آورد؛ بنابراین، هارون باید از مقام امامت نیز برخوردار باشد؛ زیرا هم از نوادگان ابراهیم است و هم از [[صالحان]].
+#[[شریک]] در امر [[رسالت]] [[موسی]]: از دیگر مقامات هارون آن است که در امر رسالت شریک است؛ زیرا برابر نقل قرآن، موسی از [[خدا]] خواست: {{متن قرآن|وَأَشْرِكْهُ فِي أَمْرِي}}<ref>«و او را در کارم شریک ساز» سوره طه، آیه ۳۲.</ref>. [[خداوند]] نیز تقاضای [[موسی]] را پذیرفت؛ زیرا پس از اتمام تقاضاهای موسی می‌فرماید: {{متن قرآن|قَدْ أُوتِيتَ سُؤْلَكَ يَا مُوسَى}}<ref>«فرمود: ای موسی! خواسته‌ات برآورده شد» سوره طه، آیه ۳۶.</ref>.
+#[[مقام وزارت]] برای موسی: موسی در لیست تقاضاهایش از [[خدا]] این [[مقام]] را نیز برای برادرش خواست، او به خدا عرض می‌کند: {{متن قرآن|وَاجْعَلْ لِي وَزِيرًا مِنْ أَهْلِي * هَارُونَ أَخِي}}<ref>«و از خانواده‌ام دستیاری برایم بگمار * هارون برادرم را» سوره طه، آیه ۲۹-۳۰.</ref>
+#مددکار و [[یاور]] موسی: موسی در این باره به خدا عرض کرد: {{متن قرآن|اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي}}<ref>«پشتم را به او استوار دار» سوره طه، آیه ۳۱.</ref> چنانچه در بالا گذشت خداوند تمام این [[خواسته‌ها]] را [[اجابت]] کرد.
+#[[جانشین]] موسی در غیاب او: [[قرآن]] در این باره درست از واژه [[خلیفه]] استفاده کرده، می‌فرماید: {{متن قرآن|وَقَالَ مُوسَى لِأَخِيهِ هَارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي}}<ref>«و ما با موسی سی شب وعده نهادیم و با ده شب دیگر آن را کامل کردیم و میقات پروردگارش در چهل شب کمال یافت و موسی به برادر خویش هارون گفت: در میان قوم من جانشین من شو و به سامان دادن (امور) بپرداز و از راه و روش تبهکاران پیروی مکن!» سوره اعراف، آیه ۱۴۲.</ref>.
+مقام [[جانشینی]] [[هارون]] از موسی به [[نص]] [[آیه قرآن]] است که اتفاقاً با واژه «اخلفنی» یعنی جانشینم باش، در قرآن آمده است؛ بنابراین، اصل این مقام - برخلاف تصور برخی از [[وهابیان]] - برای هارون قابل [[انکار]] نیست. هرچند این جانشینی به علت [[وفات]] هارون قبل از موسی عملاً استمرار پیدا نکرد؛ ولی اصل این مقام قابل انکار نیست.
+معنی این سخن آن است که اگر هارون پس از موسی زنده می‌ماند، همانند دوره [[حیات]] موسی، جانشین وی بود.
+روشن است اگر علی{{ع}} هم پیش از [[پیامبر]]{{صل}} در می‌گذشت، جانشینی وی استمرار پیدا نمی‌کرد؛ ولی علی{{ع}} پس از پیامبر{{صل}} نزدیک به سی سال در قید [[حیات]] بود؛ بنابراین [[جانشینی]] وی استمرار یافت.
+مضاف به این که، وجه شبه در این عبارت [[پیامبر]]{{صل}} در ارتباط با [[مقامات]] و [[مناصب الهی]] است نه امور طبیعی چون [[مرگ]] و حیات. روشن است مسئله زنده بودن، ظرف تحقق این مقامات است وگرنه هیچ دخالتی در اصل آنها ندارد.
+از [[خلفای راشدین]] تنها کسی که به [[نص قرآن]] به ضمیمه [[حدیث منزلت]]، برخوردار از [[مقام خلافت]] بعد از پیامبر است، [[امیر مؤمنان علی بن ابی طالب]]{{ع}} است. ایشان برای پیامبر به منزله [[هارون]] برای [[موسی]] است. هارون به تصریح [[قرآن]]، [[خلیفه]] و [[جانشین]] موسی است؛ چه بعد از موسی بماند یا قبل از وی از دار [[دنیا]] [[رحلت]] کند.
+حدیث منزلت، در ارتباط با [[مناصب]] [[معنوی]] است و ارتباطی با مسائل طبیعی و شخصی، چون تقدم [[موت]] و حیات ندارد. بر اساس این [[حدیث]]، تنها یک [[مقام]] از شش [[مقام معنوی]] هارون، از [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} استثنا شده است؛ بنابر این بقیه مناصب، از جمله [[منصب امامت]] و [[جانشینی پیامبر]]{{صل}} برای [[امام علی]]{{ع}} باقی مانده است.<ref>[[مهدی رستم‌نژاد|رستم‌نژاد، مهدی]]، [[پاسخ به شبهات وهابیان علیه شیعه (کتاب)|پاسخ به شبهات وهابیان علیه شیعه]] ص ۲۳۳.</ref>
 == منابع ==
@@ خط ۳۲۱: / خط ۳۴۸: @@
 # [[پرونده:1368130.jpg|22px]] [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|'''براهین و نصوص امامت''']]
 # [[پرونده:1100838.jpg|22px]] [[سید قاسم علی‌احمدی|علی‌احمدی، سید قاسم]]، [[حقانیت در اوج مظلومیت ج۱ (کتاب)|'''حقانیت در اوج مظلومیت ج۱''']]
+# [[پرونده:IM010573.jpg|22px]] [[مهدی رستم‌نژاد|رستم‌نژاد، مهدی]]، [[پاسخ به شبهات وهابیان علیه شیعه (کتاب)|'''پاسخ به شبهات وهابیان علیه شیعه''']]
 {{پایان منابع}}