پرش به محتوا

امامت امام صادق: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۹۸۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۸ سپتامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱۰: خط ۱۰:
== [[ادله]] [[امامت]] ==
== [[ادله]] [[امامت]] ==
در [[اثبات امامت حضرت]] [[صادق]] {{ع}} به سه دسته از [[ادله]] استناد شده است:
در [[اثبات امامت حضرت]] [[صادق]] {{ع}} به سه دسته از [[ادله]] استناد شده است:
# در [[روایات نبوی]] به [[امامت]] [[امام صادق]] {{ع}} تصریح شده است. در فرازی از [[حدیث لوح]] آمده است: بعد از [[امام باقر]] {{ع}} شک‌کنندگان در [[جعفر]] هلاک خواهند شد و کسی که او را رد کند مرا رد کرده است و این سخن [[حق]] من است که [[مقام]] [[جعفر]] را گرامی دارم و او را در میان دوستانش و شیعیانش شاد سازم<ref>ر.ک: ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا {{ع}}، ج۱، ص۳۳؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۱۴۵؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۵۲۸؛ ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا {{ع}}، کمال الدین، ج۱، ص۵۷۲؛ بحرانی، عبدالله، عوالم العلوم، ج۲۰، ص۴۰.</ref>. [[حدیث معراج]] و [[حدیث]] [[ابی بن کعب]] و [[جابر]] از [[پیامبر]] نیز تصریح بر [[امامت]] [[امام صادق]] می‌کنند<ref> ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا {{ع}}، ج۱، ص۴۹؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۱۳۶ و ۱۵۱؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ج۱، ص۴۷۴ و ۵۰۱؛ بحرانی، عبدالله، عوالم العلوم، ج۲۰، ص۴۲-۴۶.</ref>.
# در روایات نبوی به [[امامت]] [[امام صادق]] {{ع}} تصریح شده است. در فرازی از [[حدیث لوح]] آمده است: بعد از [[امام باقر]] {{ع}} شک‌کنندگان در جعفر هلاک خواهند شد و کسی که او را رد کند مرا رد کرده است و این سخن [[حق]] من است که مقام جعفر را گرامی دارم و او را در میان دوستانش و شیعیانش شاد سازم<ref>ر.ک: ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا {{ع}}، ج۱، ص۳۳؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۱۴۵؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۵۲۸؛ ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا {{ع}}، کمال الدین، ج۱، ص۵۷۲؛ بحرانی، عبدالله، عوالم العلوم، ج۲۰، ص۴۰.</ref>. [[حدیث معراج]] و [[حدیث]] [[ابی بن کعب]] و [[جابر]] از [[پیامبر]] نیز تصریح بر [[امامت]] [[امام صادق]] می‌کنند<ref> ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا {{ع}}، ج۱، ص۴۹؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۱۳۶ و ۱۵۱؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ج۱، ص۴۷۴ و ۵۰۱؛ بحرانی، عبدالله، عوالم العلوم، ج۲۰، ص۴۲-۴۶.</ref>.
# [[امام باقر]] {{ع}} به طور آشکار نسبت به جانشینی امام صادق{{ع}} [[وصیت]] و به امامتش بعد از خود تصریح کرد و فرمود چون من از میان شما رفتم به فرزندم [[جعفر]] [[اقتدا]] کنید و در هنگام [[رحلت]] شهودی خواست و در حضورشان [[وصایت]] [[امام صادق]] {{ع}} را [[ابلاغ]] و مکتوب کرد<ref>مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۵۴؛ حلی، ابومنصور حسن بن ابویوسف، المستجاد، ص۱۸۸؛ مالکی، ابن صباغ، الفصول المهمه، ج۲، ص۹۰۹-۹۱۰؛ حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداه، ج۳، ص۷۳-۷۵؛ نیشابوری، فتال، روضة الواعظین، ج۱، ص۲۰۷- ۲۰۸؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۳؛ و ج۴۷، ص۱۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۳۰۷.</ref>:
# [[امام باقر]] {{ع}} به طور آشکار نسبت به جانشینی امام صادق{{ع}} [[وصیت]] و به امامتش بعد از خود تصریح کرد و فرمود چون من از میان شما رفتم به فرزندم جعفر [[اقتدا]] کنید و هنگام رحلت شهودی خواست و در حضورشان [[وصایت]] [[امام صادق]] {{ع}} را [[ابلاغ]] و مکتوب کرد<ref>مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۵۴؛ حلی، ابومنصور حسن بن ابویوسف، المستجاد، ص۱۸۸؛ مالکی، ابن صباغ، الفصول المهمه، ج۲، ص۹۰۹-۹۱۰؛ حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداه، ج۳، ص۷۳-۷۵؛ نیشابوری، فتال، روضة الواعظین، ج۱، ص۲۰۷- ۲۰۸؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۳؛ و ج۴۷، ص۱۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۳۰۷.</ref>:
##[[ابوخالد کابلی]] از [[امام صادق]] {{ع}} درباره [[امام]] بعد از [[امام پنجم]] [[حضرت]] [[محمد بن علی]] {{ع}} پرسید و آن حضرت در پاسخ فرمود: {{متن حدیث|مِنْ بَعْدِ مُحَمَّدٍ ابْنُهُ جَعْفَرٌ وَ اسْمُهُ عِنْدَ أَهْلِ السَّمَاءِ الصَّادِقُ}}.
##[[ابوخالد کابلی]] از [[امام صادق]] {{ع}} درباره [[امام]] بعد از [[امام پنجم]] حضرت [[محمد بن علی]] {{ع}} پرسید و آن حضرت در پاسخ فرمود: {{متن حدیث|مِنْ بَعْدِ مُحَمَّدٍ ابْنُهُ جَعْفَرٌ وَ اسْمُهُ عِنْدَ أَهْلِ السَّمَاءِ الصَّادِقُ}}.
##[[جابر بن یزید جعفی]] از [[امام باقر]] {{ع}} درباره [[امام]] بعد از آن حضرت سؤال می‌کند. [[امام باقر]] {{ع}} با دست به [[فرزند]] خود [[جعفر بن محمد]] می‌زند و او را نشان می‌دهد<ref>ر.ک: کافی، ج ۱، ص ۳۰۷ و ارشاد، ج ۲، ص ۱۸۱ و اعلام الوری، ج ۱، ص ۵۱۸.</ref>.
##[[جابر بن یزید جعفی]] از [[امام باقر]] {{ع}} درباره [[امام]] بعد از آن حضرت سؤال می‌کند. [[امام باقر]] {{ع}} با دست به [[فرزند]] خود [[جعفر بن محمد]] می‌زند و او را نشان می‌دهد<ref>ر.ک: کافی، ج ۱، ص ۳۰۷ و ارشاد، ج ۲، ص ۱۸۱ و اعلام الوری، ج ۱، ص ۵۱۸.</ref>.
## عبدالاعلی از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] می‌کند که فرمود وقتی که پدرم [[امام باقر]] {{ع}} می‌خواست [[وصیت]] کند و [[ودایع امامت]] را به من بسپارد چهار نفر از [[قریش]] را به عنوان [[شاهد]] طلبید بعد از این که [[وصیت]] و سفارش لازم را انجام داد و [[شهود]] رفتند سؤال کردم برای این کار [[شاهد]] خواستید؟ فرمود: پسر جانم! نخواستم که تو در امر [[امامت]] و کارهای [[وصیت]] مغلوب باشی و [[مردم]] بگویند به او [[وصیت]] نکرده است، خواستم که تو [[حجت]] و [[دلیل]] داشته باشی<ref>{{متن حدیث|يَا بُنَيَّ كَرِهْتُ أَنْ تُغْلَبَ وَ أَنْ يُقَالَ لَمْ يُوصَ إِلَيْهِ فَأَرَدْتُ أَنْ تَكُونَ لَكَ الْحُجَّةُ}}؛ الکافی، ج ۱، ص ۳۰۷.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص ۵۲-۵۴.</ref>
## عبدالاعلی از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] می‌کند که فرمود وقتی که پدرم [[امام باقر]] {{ع}} می‌خواست [[وصیت]] کند و [[ودایع امامت]] را به من بسپارد چهار نفر از [[قریش]] را به عنوان [[شاهد]] طلبید بعد از این که [[وصیت]] و سفارش لازم را انجام داد و [[شهود]] رفتند سؤال کردم برای این کار [[شاهد]] خواستید؟ فرمود: پسر جانم! نخواستم که تو در امر [[امامت]] و کارهای [[وصیت]] مغلوب باشی و [[مردم]] بگویند به او [[وصیت]] نکرده است، خواستم که تو [[حجت]] و [[دلیل]] داشته باشی<ref>{{متن حدیث|يَا بُنَيَّ كَرِهْتُ أَنْ تُغْلَبَ وَ أَنْ يُقَالَ لَمْ يُوصَ إِلَيْهِ فَأَرَدْتُ أَنْ تَكُونَ لَكَ الْحُجَّةُ}}؛ الکافی، ج ۱، ص ۳۰۷.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص ۵۲-۵۴.</ref>
# یکی از [[شرایط امام]] این است که [[افضل]] زمان خود باشد. [[امام صادق]] {{ع}} به اتفاق مخالف و موافق در [[علم]] و دیگر [[کمالات انسانی]] [[افضل]] اهل زمانش بود<ref>ر.ک: مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۵۳؛ مالکی، ابن صباغ، الفصول المهمه، ج۲، ص۹۰۷؛ حلی، ابومنصور حسن بن ابویوسف، المستجاد، ص۱۸۸؛ نیشابوری، فتال، روضة الواعظین، ج۱، ص۲۰۷.</ref>. [[ابوحنیفه]] پیشوای حنفیه می‌گفت: هرگز در عمرم عالم‌تر و فقیه‌تر از [[جعفر بن محمد]] ندیدم<ref>ذهبی، شمس الدین، تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۱۶۶.</ref> [[منصور دوانیقی]] آن [[حضرت]] را به [[علم]] و [[معنویت]] می‌ستود<ref>احمد بن محمد، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۷۸.</ref> ابوبحر [[جاحظ]] می‌گفت: [[علم]] و [[فقه]] [[جعفر بن محمد]] [[دنیا]] را پر کرده است<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۸۹.</ref> قرمانی [[جایگاه]] آن [[حضرت]] در [[حدیث]] را به منزله سر از [[بدن]] می‌داند<ref>فرمانی، ا حمد بن یوسف، اخبار الدول، ص۱۱۲.</ref> مالک ابن انس آن حضرت را بی‌نظیر در [[علم]] و [[فضل]] و [[معنویت]] می‌دانست<ref>ر.ک: ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابوطالب، ج۴، ص۲۶۹؛ ابن بابویه، محمد بن علی، امالی، ص۶۳۶.</ref>.
# یکی از [[شرایط امام]] این است که [[افضل]] زمان خود باشد. [[امام صادق]] {{ع}} به اتفاق مخالف و موافق در [[علم]] و دیگر [[کمالات انسانی]] [[افضل]] اهل زمانش بود<ref>ر.ک: مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۲۵۳؛ مالکی، ابن صباغ، الفصول المهمه، ج۲، ص۹۰۷؛ حلی، ابومنصور حسن بن ابویوسف، المستجاد، ص۱۸۸؛ نیشابوری، فتال، روضة الواعظین، ج۱، ص۲۰۷.</ref>. [[ابوحنیفه]] پیشوای حنفیه می‌گفت: هرگز در عمرم عالم‌تر و فقیه‌تر از [[جعفر بن محمد]] ندیدم<ref>ذهبی، شمس الدین، تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۱۶۶.</ref> [[منصور دوانیقی]] آن حضرت را به [[علم]] و [[معنویت]] می‌ستود<ref>احمد بن محمد، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۷۸.</ref> ابوبحر [[جاحظ]] می‌گفت: [[علم]] و [[فقه]] [[جعفر بن محمد]] [[دنیا]] را پر کرده است<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۸۹.</ref> قرمانی جایگاه آن حضرت در [[حدیث]] را به منزله سر از بدن می‌داند<ref>فرمانی، ا حمد بن یوسف، اخبار الدول، ص۱۱۲.</ref> مالک ابن انس آن حضرت را بی‌نظیر در [[علم]] و [[فضل]] و [[معنویت]] می‌دانست<ref>ر.ک: ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابوطالب، ج۴، ص۲۶۹؛ ابن بابویه، محمد بن علی، امالی، ص۶۳۶.</ref>.


[[کرامات]] و کارهای خارق العاده‌ای همچون زنده کردن مرده، بارور شدن درخت خشکیده به دعای حضرت و خبر دادن از [[غیب]] و [[نهان]] افراد و [[استجابت دعا]] و نفرین ایشان از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده است <ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۷۳ به بعد؛ راوندی، قطب الدین، الخرائج والجرائح، ج۱، ص۲۹۴- ۳۰۴؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابوطالب، ج۴، ص۲۳۹- ۲۶۸؛ طوسی، محمد بن علی، الثاقب فی المناقب والدر النظیم، ص۶۲۶- ۶۳۷؛ طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص۱۱۱- ۱۴۳؛ بحرانی، سید هاشم، مدینة المعاجز، ج۲، ص۴۰۱- ۵۶۹؛ حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداه، ج۳، ص۷۶- ۱۵۰.</ref> و اینها همگی مؤید [[امامت]] آن [[حضرت]] می‌باشد. برخی از اعلام [[اهل سنت]] نیز ایشان را [[مستجاب]] الدعوه شمرده و آورده‌اند هرگاه چیزی از [[خدا]] می‌خواست هنوز کلامش تمام نشده بود که دعایش [[مستجاب]] می‌شد<ref>نبهانی، شیخ یوسف، جامع کرامات الأولیاء، ج۴، ص۴؛ شبنلجی، مؤمن ابن حسین، نور الابصار، ص۲۲۳.</ref> و مواردی از [[کرامات]] و [[علم]] [[حضرت صادق]] به [[آینده]] را ذکر کرده‌اند<ref>شهرستانی، ابوالفتح محمد بن عبدالکریم، ملل و نحل، ج۱، ص۱۵۵-۱۵۶؛ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، ص۴۱۸؛ قندوزی، سلیمان، ینابیع الموده، ج۳، ص۱۶۲؛ امام مزی، جمال الدین، تهذیب الکمال، ج۳، ص۴۳۰-۴۳۱؛ ذهبی، شمس الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۶، ص۲۶۶؛ مالکی، ابن صباغ، الفصول المهمه، ج۲، ص۹۱۸؛ هیثمی، ابن حجر، الصواعق المحرقه، ج۲، ص۵۹۰؛ سبط ابن جوزی، یوسف شمس الدین، تذکرة الخواص، ص۳۰۹.</ref>.<ref>[[مهدی لطفی|لطفی، مهدی]]، [[امامت امام صادق (مقاله)|امامت امام صادق]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۴۰.</ref>
[[کرامات]] و کارهای خارق العاده‌ای همچون زنده کردن مرده، بارور شدن درخت خشکیده به دعای حضرت و خبر دادن از [[غیب]] و [[نهان]] افراد و [[استجابت دعا]] و نفرین ایشان از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده است <ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۷۳ به بعد؛ راوندی، قطب الدین، الخرائج والجرائح، ج۱، ص۲۹۴- ۳۰۴؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابوطالب، ج۴، ص۲۳۹- ۲۶۸؛ طوسی، محمد بن علی، الثاقب فی المناقب والدر النظیم، ص۶۲۶- ۶۳۷؛ طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص۱۱۱- ۱۴۳؛ بحرانی، سید هاشم، مدینة المعاجز، ج۲، ص۴۰۱- ۵۶۹؛ حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداه، ج۳، ص۷۶- ۱۵۰.</ref> و اینها همگی مؤید [[امامت]] آن حضرت می‌باشد. برخی از اعلام [[اهل سنت]] نیز ایشان را [[مستجاب]] الدعوه شمرده و آورده‌اند هرگاه چیزی از [[خدا]] می‌خواست هنوز کلامش تمام نشده بود که دعایش [[مستجاب]] می‌شد<ref>نبهانی، شیخ یوسف، جامع کرامات الأولیاء، ج۴، ص۴؛ شبنلجی، مؤمن ابن حسین، نور الابصار، ص۲۲۳.</ref> و مواردی از [[کرامات]] و [[علم]] [[حضرت صادق]] به [[آینده]] را ذکر کرده‌اند<ref>شهرستانی، ابوالفتح محمد بن عبدالکریم، ملل و نحل، ج۱، ص۱۵۵-۱۵۶؛ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، ص۴۱۸؛ قندوزی، سلیمان، ینابیع الموده، ج۳، ص۱۶۲؛ امام مزی، جمال الدین، تهذیب الکمال، ج۳، ص۴۳۰-۴۳۱؛ ذهبی، شمس الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۶، ص۲۶۶؛ مالکی، ابن صباغ، الفصول المهمه، ج۲، ص۹۱۸؛ هیثمی، ابن حجر، الصواعق المحرقه، ج۲، ص۵۹۰؛ سبط ابن جوزی، یوسف شمس الدین، تذکرة الخواص، ص۳۰۹.</ref>.<ref>[[مهدی لطفی|لطفی، مهدی]]، [[امامت امام صادق (مقاله)|امامت امام صادق]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۴۰.</ref>


==[[امامت]] [[امام]] [[جعفر صادق]]{{ع}}==
[[امام صادق]]{{ع}} در ذیل [[حدیثی]] که [[معاویة بن وهب]]، از ایشان درباره [[رؤیت خداوند]] سؤال کرده بود، پس از آنکه مقصود از [[رؤیت خدا]] را توضیح می‌دهد، می‌فرماید: از جمله [[واجبات]] هر [[مؤمن]] آن است که:
{{متن حدیث|يَعْلَمُ أَنَّ الْإِمَامَ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ‌{{صل}} عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ الْحَسَنُ ثُمَّ الْحُسَيْنُ ثُمَّ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ثُمَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ ثُمَّ أَنَا ثُمَّ مِنْ بَعْدِي مُوسَى ابْنِي ثُمَّ مِنْ بَعْدِهِ وَلَدُهُ عَلِيٌّ وَ بَعْدَ عَلِيٍّ مُحَمَّدٌ ابْنُهُ وَ بَعْدَ مُحَمَّدٍ عَلِيٌّ ابْنُهُ وَ بَعْدَ عَلِيٍّ الْحَسَنُ ابْنُهُ وَ الْحُجَّةُ مِنْ وُلْدِ الْحَسَنِ}}<ref>خزاز رازی، کفایة الأثر، ص۲۶۳.</ref>.
بداند که امام بعد از [[رسول الله]] [[علی بن ابی طالب]]، پس از ایشان به ترتیب حسن، حسین، [[علی بن الحسین]]، [[محمد بن علی]]، سپس من هستم و بعد از من پسرم [[موسی]] است و بعد از ایشان علی و بعد از [[علی محمد]] پسر ایشان و بعد علی پسر محمد و بعد حسن پسر علی و بعد [[حجت]] پسر حسن{{ع}} است.<ref>[[ائمه و ادعای امامت (مقاله)|مقاله «ائمه و ادعای امامت»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۱۷ (کتاب)|موسوعه رد شبهات ج۱۷]] ص ۹۷.</ref>
== افضلیت امام صادق ==
== افضلیت امام صادق ==
{{اصلی|افضلیت امام صادق}}
{{اصلی|افضلیت امام صادق}}
۱۱۲٬۹۹۷

ویرایش