آیه امانت در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: برگردانده‌شده |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| موضوع مرتبط = آیه امانت | | موضوع مرتبط = آیه امانت | ||
| عنوان مدخل = آیه امانت | | عنوان مدخل = آیه امانت | ||
| مداخل مرتبط = [[آیه امانت در | | مداخل مرتبط = [[آیه امانت در تفسیر و علوم قرآنی]] - [[آیه امانت در حدیث]] - [[آیه امانت در کلام اسلامی]] | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
در مدارک عامّه، اشاره‌ای به اینکه منظور از امانت، مقام [[ولایت اهل بیت]] {{عم}} می‌باشد نشده است. ولی از لوازم برخی از روایات می‌توان چنین معنایی را استفاده کرد که ذیلاً به برخی اشاره می‌شود: | در مدارک عامّه، اشاره‌ای به اینکه منظور از امانت، مقام [[ولایت اهل بیت]] {{عم}} می‌باشد نشده است. ولی از لوازم برخی از روایات می‌توان چنین معنایی را استفاده کرد که ذیلاً به برخی اشاره می‌شود: | ||
# امانت به معنی [[اطاعت]] از [[اوامر و نواهی]] [[پروردگار]] است<ref>أنوار التنزیل و أسرار التأویل (ط. دارإحیاء التراث العربي، ۱۴۱۸ ﻫ.ق)، ج۴، ص۲۴۰.</ref>. این مطلب در روایات عامی به تفصیل ذکر شده و به [[نماز]]، [[روزه]]، [[غسل]] و سایر [[احکام]] و [[اوامر الهی]] تعمیم داده شده است: {{متن حدیث|عَنْ زَیْدِ بْنِ أَسْلَمْ رَضِیَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ {{صل}}: الأَمانَةُ ثَلاثٌ: الصَّلاةُ وَالصِّيامُ وَالغُسلُ مِنَ الجَنابَةِ}}<ref>الدر المنثور فی التفسیر بالماثور (ط. کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ﻫ.ق)، ج۵، ص۲۲۶.</ref>. | # امانت به معنی [[اطاعت]] از [[اوامر و نواهی]] [[پروردگار]] است<ref>أنوار التنزیل و أسرار التأویل (ط. دارإحیاء التراث العربي، ۱۴۱۸ ﻫ.ق)، ج۴، ص۲۴۰.</ref>. این مطلب در روایات عامی به تفصیل ذکر شده و به [[نماز]]، [[روزه]]، [[غسل]] و سایر [[احکام]] و [[اوامر الهی]] تعمیم داده شده است: {{متن حدیث|عَنْ زَیْدِ بْنِ أَسْلَمْ رَضِیَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ {{صل}}: الأَمانَةُ ثَلاثٌ: الصَّلاةُ وَالصِّيامُ وَالغُسلُ مِنَ الجَنابَةِ}}<ref>الدر المنثور فی التفسیر بالماثور (ط. کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ﻫ.ق)، ج۵، ص۲۲۶.</ref>. | ||
# برخی دیگر، امانت را [[دین الهی]] به طور مطلق ـ اعم از [[اعتقادات]] و احکام ـ دانسته‌اند. این قول اعمّ از قبلی است: {{عربی|أَخْرَجَ عَبْدُ بْنُ حُمَیْدٍ وَ ابْنُ جَرِیرٍعَنْ قَتَادَة رَضِیَ اللّهُ عَنْهُ: {{متن قرآن|إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ}} قَالَ: یَعْنِی بِهِ الدِّینَ وَ الْفَرَائِضَ وَ الْحُدُودَ}}<ref>الدر المنثور فی التفسیر بالماثور (ط. کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ﻫ.ق)، ج۵، ص۲۲۶.</ref>. توضیح: با توجه به سیاق [[آیه امانت]]، روشن می‌گردد که [[امتثال]] همه احتمالات فوق‌الذکر زمانی به [[درستی]] انجام می‌گیرد که تحت [[رهبری]] [[مقام ولایت]] باشد و الا چگونه ممکن است که [[خداوند]] امر به تقیّد به [[دین]] و | # برخی دیگر، امانت را [[دین الهی]] به طور مطلق ـ اعم از [[اعتقادات]] و احکام ـ دانسته‌اند. این قول اعمّ از قبلی است: {{عربی|أَخْرَجَ عَبْدُ بْنُ حُمَیْدٍ وَ ابْنُ جَرِیرٍعَنْ قَتَادَة رَضِیَ اللّهُ عَنْهُ: {{متن قرآن|إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ}} قَالَ: یَعْنِی بِهِ الدِّینَ وَ الْفَرَائِضَ وَ الْحُدُودَ}}<ref>الدر المنثور فی التفسیر بالماثور (ط. کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ﻫ.ق)، ج۵، ص۲۲۶.</ref>. توضیح: با توجه به سیاق [[آیه امانت]]، روشن می‌گردد که [[امتثال]] همه احتمالات فوق‌الذکر زمانی به [[درستی]] انجام می‌گیرد که تحت [[رهبری]] [[مقام ولایت]] باشد و الا چگونه ممکن است که [[خداوند]] امر به تقیّد به [[دین]] و فهم [[احکام الهی]] از [[قرآن]] نموده باشد، ولی راه فهم دین و پیچیدگی‌های [[استنباط احکام]] [[دینی]] را از قرآن بیان نفرموده باشد. بنابراین، اگر مراد از امانت، دین الهی و یا احکام دینی باشد، بنابر هر معنای از دین، [[نیازمندی]] [[امت]] به [[مقام عصمت]] در همه زمان‌ها [[اثبات]] می‌گردد<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)| ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵]]، ص ۴۵۵.</ref>. | ||
==== [[امانت]]؛ به معنای مطلق [[اطاعت]] از [[تکالیف الهی]] ==== | ==== [[امانت]]؛ به معنای مطلق [[اطاعت]] از [[تکالیف الهی]] ==== | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
گفتار محکم و صحیح، از [[اعتقاد]] درست به [[توحید]] و لوازم آن برمی آید و چنین امری درسایه [[اطاعت از خدا]] و [[رسول]] {{صل}} است: {{متن قرآن|يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا}}<ref>«تا کردارهایتان را شایسته گرداند و گناهانتان را بیامرزد و هر که از خداوند و فرستاده او فرمان برد بی‌گمان به رستگاری سترگی رسیده است» سوره احزاب، آیه ۷۱.</ref>. | گفتار محکم و صحیح، از [[اعتقاد]] درست به [[توحید]] و لوازم آن برمی آید و چنین امری درسایه [[اطاعت از خدا]] و [[رسول]] {{صل}} است: {{متن قرآن|يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا}}<ref>«تا کردارهایتان را شایسته گرداند و گناهانتان را بیامرزد و هر که از خداوند و فرستاده او فرمان برد بی‌گمان به رستگاری سترگی رسیده است» سوره احزاب، آیه ۷۱.</ref>. | ||
[[فوز]] به معنای [[پیروزی]] و رسیدن به [[نعمت]] و خیر وسلامتی است<ref>مفردات ألفاظ القرآن، ص۶۴۷.</ref> و توصیف آن در [[آیه]] به «عظیم» بیانگر آن است که چنین [[رستگاری]] در [[امور معنوی]] است؛ و الّا [[خیرات]] [[دنیوی]] چیزی نیست که خداوند آن را عظیم بداند. تنها [[فلاح]] و رستگاری که مقامی بالاتر از آن مفروض نیست، رسیدن به مقام [[تولّی]] به [[ولایت الهی]] است؛ به گونه‌ای که خداوند همه امور [[انسان]] را خود بر عهده گیرد. از همین رو، [[امام صادق]] {{ع}} فوز عظیم را به پذیرش امامت [[ائمّه]] {{عم}} معنا کرده‌اند؛ زیرا تنها در این صورت است که رستگاری نهایی حاصل می‌شود: {{متن حدیث|عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} فِي قَوْلِهِ {{متن قرآن|وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ}} | [[فوز]] به معنای [[پیروزی]] و رسیدن به [[نعمت]] و خیر وسلامتی است<ref>مفردات ألفاظ القرآن، ص۶۴۷.</ref> و توصیف آن در [[آیه]] به «عظیم» بیانگر آن است که چنین [[رستگاری]] در [[امور معنوی]] است؛ و الّا [[خیرات]] [[دنیوی]] چیزی نیست که خداوند آن را عظیم بداند. تنها [[فلاح]] و رستگاری که مقامی بالاتر از آن مفروض نیست، رسیدن به مقام [[تولّی]] به [[ولایت الهی]] است؛ به گونه‌ای که خداوند همه امور [[انسان]] را خود بر عهده گیرد. از همین رو، [[امام صادق]] {{ع}} فوز عظیم را به پذیرش امامت [[ائمّه]] {{عم}} معنا کرده‌اند؛ زیرا تنها در این صورت است که رستگاری نهایی حاصل می‌شود: {{متن حدیث|عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} فِي قَوْلِهِ {{متن قرآن|وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ}} فِي وَلَايَةِ عَلِيٍّ وَ الْأَئِمَّةِ {{عم}} مِنْ بَعْدِهِ {{متن قرآن|فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا}}}}<ref>«بی‌گمان به رستگاری سترگی رسیده است» سوره احزاب، آیه ۷۱.</ref>.<ref>تفسیر القمی (ط. دارالکتاب، ۱۴۰۴ ﻫ.ق)، ج۲، ص۱۹۸.</ref> | ||
در این سیاق است که [[خداوند]] در [[آیه]] بعد، درباره عظمت این مقام می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ...}}، {{متن حدیث|عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى الرِّضَا {{ع}} عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا}}<ref>«ما امانت را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه کردیم، از برداشتن آن سر برتافتند و از آن هراسیدند و آدمی آن را برداشت؛ بی‌گمان او ستمکاره‌ای نادان است» سوره احزاب، آیه ۷۲.</ref> فَقَالَ الْأَمَانَةُ الْوَلَايَةُ مَنِ ادَّعَاهَا بِغَيْرِ حَقٍّ فَقَدْ كَفَرَ}}<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}} (ط. جهان، ۱۳۷۸ﻫ.ق)، ج۱، ص۳۰۶.</ref>. | در این سیاق است که [[خداوند]] در [[آیه]] بعد، درباره عظمت این مقام می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ...}}، {{متن حدیث|عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى الرِّضَا {{ع}} عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا}}<ref>«ما امانت را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه کردیم، از برداشتن آن سر برتافتند و از آن هراسیدند و آدمی آن را برداشت؛ بی‌گمان او ستمکاره‌ای نادان است» سوره احزاب، آیه ۷۲.</ref> فَقَالَ الْأَمَانَةُ الْوَلَايَةُ مَنِ ادَّعَاهَا بِغَيْرِ حَقٍّ فَقَدْ كَفَرَ}}<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}} (ط. جهان، ۱۳۷۸ﻫ.ق)، ج۱، ص۳۰۶.</ref>. | ||
توضیح: [[ولایت]] در کلام امام {{ع}} به معنای ادّعای [[امامت]] بر [[مسلمین]] و [[جانشینی پیامبر اکرم]] {{صل}} است. [[کفر]] نیز در بیان | توضیح: [[ولایت]] در کلام امام {{ع}} به معنای ادّعای [[امامت]] بر [[مسلمین]] و [[جانشینی پیامبر اکرم]] {{صل}} است. [[کفر]] نیز در بیان حضرت {{ع}} جامع [[شرک]] و نفاقی است که خداوند در آیه به آن اشاره می‌نماید<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)| ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵]]، ص ۴۵۹.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1379153.jpg|22px]] [[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)|'''ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵''']] | # [[پرونده:1379153.jpg|22px]] [[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)|'''ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۵: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:آیه امانت]] | ||