کشف معصوم در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←معناشناسی
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== معناشناسی == | == معناشناسی == | ||
=== | === کشف === | ||
[[کشف]] در لغت به معنی رفع حجاب و در اصطلاح [[عارفان]] [[اطلاع‌رسانی]] بر ماورای [[حجاب]] از معانی [[غیبی]] و [[حقیقی]] است<ref>جرجانی، ص۲۳۷.</ref>. مکاشفه دارای مراتب و درجاتی است که به حسب مرتبه آن، قلمرو آن نیز گسترش می‌یابد. عارفان به آیاتی از [[قرآن]] و احادیثی از [[پیامبر]]{{صل}} و [[اوصیا]] نیز استشهاد می‌کنند که از کشف [[عوالم]] وجود برای پیامبرانی چون [[حضرت محمد]]{{صل}} و [[حضرت موسی]]{{ع}} و اولیایی چون [[حضرت علی]]{{ع}} حکایت دارد. | [[کشف]] در لغت به معنی رفع حجاب و در اصطلاح [[عارفان]] [[اطلاع‌رسانی]] بر ماورای [[حجاب]] از معانی [[غیبی]] و [[حقیقی]] است<ref>جرجانی، ص۲۳۷.</ref>. مکاشفه دارای مراتب و درجاتی است که به حسب مرتبه آن، قلمرو آن نیز گسترش می‌یابد. عارفان به آیاتی از [[قرآن]] و احادیثی از [[پیامبر]]{{صل}} و [[اوصیا]] نیز استشهاد می‌کنند که از کشف [[عوالم]] وجود برای پیامبرانی چون [[حضرت محمد]]{{صل}} و [[حضرت موسی]]{{ع}} و اولیایی چون [[حضرت علی]]{{ع}} حکایت دارد. | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
# مشاهده [[ارواح]] [[مردگان]] و حالات آنها در [[عالم برزخ]]<ref>ر.ک: موسوعة مصطلحات التصوف الاسلامی، رفیق العجم، بیروت، مكتبة لبنان ناشرون، ۱۹۹۹م، ص۹۲۸ ـ ۹.</ref>.<ref>[[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[آشنایی با علوم قرآنی (کتاب)|آشنایی با علوم قرآنی]]، ص۲۴ - ۲۶.</ref> | # مشاهده [[ارواح]] [[مردگان]] و حالات آنها در [[عالم برزخ]]<ref>ر.ک: موسوعة مصطلحات التصوف الاسلامی، رفیق العجم، بیروت، مكتبة لبنان ناشرون، ۱۹۹۹م، ص۹۲۸ ـ ۹.</ref>.<ref>[[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[آشنایی با علوم قرآنی (کتاب)|آشنایی با علوم قرآنی]]، ص۲۴ - ۲۶.</ref> | ||
=== | === [[شهود]] و غیب === | ||
مراد از "[[شهود]]" آن است که افرادی بتوانند فراتر از قلمرو حواس، حقایقی از جهان غیب را با قلب خود مشاهده کنند که دیگران قادر به دیدن آنها نیستند، این مشاهده، همان چیزی است که در مباحث [[عرفانی]] از آن به شهود یاد میشود. در این شیوه، معلوم به گونه‌ای نزد فرد حاضر میشود که از جهت روشنی با مشاهده حسی قابل مقایسه است و مانند خبردار شدن، استنباط کردن، به دل‌افتادن و... نیست؛ هرچند در آن مانند مشاهده [[حسی]]، از [[حواس ظاهری]] استفاده نشده است<ref>ر.ک: [[سید علی هاشمی (زاده ۱۳۵۲)|هاشمی، سید علی]]، [[شهود یکی از روش‌های علم‌آموزی ائمه (مقاله)|شهود یکی از روش‌های علم‌آموزی ائمه]]، [[تحقیقات کلامی (نشریه)|فصلنامه تحقیقات کلامی]]، ص۸۸۱.</ref>. انسان‌های [[مؤمن]] [[غیب]] را مشاهده نمی‌کنند؛ ولی به سبب وجود نفس [[پاک]]، چنان حالتی به آنها دست می‌دهد که گویا نادیده‌ها را می‌بینند. از این نوع [[ادراک]]، تعبیر میشود به کیاست و فراست [[ایمانی]]. خود این حالت نیز مراتبی دارد؛ که دائر مدار مراتب تقواست؛ یعنی هر چه [[تقوا]] بالا رود، این حالت نیز شدّت می‌یابد؛ تا جایی که شخص حقیقتاً برخی [[امور غیبی]] را مشاهده می‌کند که از آن تعبیر میشود به [[کشف و شهود]]. به عبارتی دیگر باید گفت برخی از امور و موجودات از دید [[انسان]] پنهان هستند، اما گاهی میشود که انسان [[درک]] و دید تازه‌ای پیدا می‌کند که با آن دید به جهان غیب راه می‌یابد و قسمتی از آن [[جهان]] را مشاهده می‌کند، پرده‌ها کنار می‌روند و بعضی از جهان غیب برای او [[کشف]] می‌گردد، این حالت را [[مکاشفه]] و یا شهود [[باطنی]] می‌نامند<ref>ر.ک: [[منصف علی مطهری|مطهری، منصف علی]]، [[علم ائمه از نظر عقل و نقل (پایان‌نامه)|علم ائمه از نظر عقل و نقل]].</ref> و غیب عبارت است از، هر آنچه از انسان پنهان باشد چه از نظر زمانی غایب باشد، مانند آنچه در گذشته واقع شده است و آنچه در [[آینده]] تحقق خواهد یافت یا از نظر مکانی غایب است مانند آنچه در حال حاضر از [[حواس]] [[انسان]] پنهان است و یا صرف نظر از [[زمان]] و مکان بخودی خود و ذاتا پنهان هستند مانند [[قواعد]] [[عقلی]] غیر بدیهی<ref>مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول، ج ۳، ص۱۱۱.</ref>.<ref>ر.ک: [[حسن مهدی‌فر|مهدی‌فر، حسن]]، [[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن]]، ص۲۱.</ref> | مراد از "[[شهود]]" آن است که افرادی بتوانند فراتر از قلمرو حواس، حقایقی از جهان غیب را با قلب خود مشاهده کنند که دیگران قادر به دیدن آنها نیستند، این مشاهده، همان چیزی است که در مباحث [[عرفانی]] از آن به شهود یاد میشود. در این شیوه، معلوم به گونه‌ای نزد فرد حاضر میشود که از جهت روشنی با مشاهده حسی قابل مقایسه است و مانند خبردار شدن، استنباط کردن، به دل‌افتادن و... نیست؛ هرچند در آن مانند مشاهده [[حسی]]، از [[حواس ظاهری]] استفاده نشده است<ref>ر.ک: [[سید علی هاشمی (زاده ۱۳۵۲)|هاشمی، سید علی]]، [[شهود یکی از روش‌های علم‌آموزی ائمه (مقاله)|شهود یکی از روش‌های علم‌آموزی ائمه]]، [[تحقیقات کلامی (نشریه)|فصلنامه تحقیقات کلامی]]، ص۸۸۱.</ref>. انسان‌های [[مؤمن]] [[غیب]] را مشاهده نمی‌کنند؛ ولی به سبب وجود نفس [[پاک]]، چنان حالتی به آنها دست می‌دهد که گویا نادیده‌ها را می‌بینند. از این نوع [[ادراک]]، تعبیر میشود به کیاست و فراست [[ایمانی]]. خود این حالت نیز مراتبی دارد؛ که دائر مدار مراتب تقواست؛ یعنی هر چه [[تقوا]] بالا رود، این حالت نیز شدّت می‌یابد؛ تا جایی که شخص حقیقتاً برخی [[امور غیبی]] را مشاهده می‌کند که از آن تعبیر میشود به [[کشف و شهود]]. به عبارتی دیگر باید گفت برخی از امور و موجودات از دید [[انسان]] پنهان هستند، اما گاهی میشود که انسان [[درک]] و دید تازه‌ای پیدا می‌کند که با آن دید به جهان غیب راه می‌یابد و قسمتی از آن [[جهان]] را مشاهده می‌کند، پرده‌ها کنار می‌روند و بعضی از جهان غیب برای او [[کشف]] می‌گردد، این حالت را [[مکاشفه]] و یا شهود [[باطنی]] می‌نامند<ref>ر.ک: [[منصف علی مطهری|مطهری، منصف علی]]، [[علم ائمه از نظر عقل و نقل (پایان‌نامه)|علم ائمه از نظر عقل و نقل]].</ref> و غیب عبارت است از، هر آنچه از انسان پنهان باشد چه از نظر زمانی غایب باشد، مانند آنچه در گذشته واقع شده است و آنچه در [[آینده]] تحقق خواهد یافت یا از نظر مکانی غایب است مانند آنچه در حال حاضر از [[حواس]] [[انسان]] پنهان است و یا صرف نظر از [[زمان]] و مکان بخودی خود و ذاتا پنهان هستند مانند [[قواعد]] [[عقلی]] غیر بدیهی<ref>مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول، ج ۳، ص۱۱۱.</ref>.<ref>ر.ک: [[حسن مهدی‌فر|مهدی‌فر، حسن]]، [[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن]]، ص۲۱.</ref> | ||