پرش به محتوا

امام در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - ' لیکن ' به ' لکن ')
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = امام | عنوان مدخل  = امام | مداخل مرتبط = [[امام در لغت]] - [[امام در قرآن]] - [[امام در کلام اسلامی]] - [[امام در فقه سیاسی]] - [[مقام امام]] - [[امام از دیدگاه اهل سنت]] - [[امام در فقه اسلامی]]| پرسش مرتبط  = امامت (پرسش)}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = امام | عنوان مدخل  = امام | مداخل مرتبط = [[امام در لغت]] - [[امام در قرآن]] - [[امام در کلام اسلامی]] - [[امام در فقه سیاسی]] - [[مقام امام]] - [[امام از دیدگاه اهل سنت]] - [[امام در فقه اسلامی]]| پرسش مرتبط  = امامت (پرسش)}}
==مقدمه==
==مقدمه==
[[ائمّه]] جمع [[امام]] و امام در اطلاقات [[فقها]] در دو مفهوم [[عام و خاص]] به کار رفته است.
[[ائمّه]] جمع [[امام]] و امام در اطلاقات [[فقها]] در دو مفهوم عام و خاص به کار رفته است.


'''مفهوم عام:''' امام در مفهوم عام، عبارت است از [[حاکم]] و [[ولیّ]] [[مسلمانان]]، [[امام جماعت]] و [[امام جمعه]].
'''مفهوم عام:''' امام در مفهوم عام، عبارت است از [[حاکم]] و [[ولیّ]] [[مسلمانان]]، [[امام جماعت]] و [[امام جمعه]].


'''مفهوم خاص:''' امام در مفهوم خاص نزد [[امامیّه]] بر [[دوازده]] [[نفْس]] [[مقدّس]] و [[پاک]] اطلاق می‌شود که از جانب [[خداوند متعال]] دارای [[منصب]] والای [[امامت]] و ولایت‌اند.
'''مفهوم خاص:''' امام در مفهوم خاص نزد [[امامیّه]] بر دوازده نفْس [[مقدّس]] و [[پاک]] اطلاق می‌شود که از جانب [[خداوند متعال]] دارای منصب والای [[امامت]] و ولایت‌اند.


امام به این معنا، دارای [[ولایت]] مطلق و [[معصوم]] از [[گناه]] و هر گونه [[لغزش]]، [[اشتباه]] و [[فراموشی]] است و نیز [[حجّت خدا]] بر [[خلق]] و [[خلیفه]] او در [[زمین]] است {{متن قرآن|يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَيُضِلَّكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِينَ يَضِلُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا نَسُوا يَوْمَ الْحِسَابِ}}<ref>«ای داود! ما تو را در زمین خلیفه (خویش) کرده‌ایم پس میان مردم به درستی داوری کن و از هوا و هوس پیروی مکن که تو را از راه خداوند گمراه کند؛ به راستی آن کسان که از راه خداوند گمراه گردند، چون روز حساب را فراموش کرده‌اند، عذابی سخت خواهند داشت» سوره ص، آیه ۲۶.</ref>،  {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک و برپا داشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستندگان ما بودند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref>.  
امام به این معنا، دارای [[ولایت]] مطلق و [[معصوم]] از [[گناه]] و هر گونه [[لغزش]]، [[اشتباه]] و فراموشی است و نیز [[حجّت خدا]] بر [[خلق]] و [[خلیفه]] او در [[زمین]] است {{متن قرآن|يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَيُضِلَّكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِينَ يَضِلُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا نَسُوا يَوْمَ الْحِسَابِ}}<ref>«ای داود! ما تو را در زمین خلیفه (خویش) کرده‌ایم پس میان مردم به درستی داوری کن و از هوا و هوس پیروی مکن که تو را از راه خداوند گمراه کند؛ به راستی آن کسان که از راه خداوند گمراه گردند، چون روز حساب را فراموش کرده‌اند، عذابی سخت خواهند داشت» سوره ص، آیه ۲۶.</ref>،  {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک و برپا داشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستندگان ما بودند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref>.  


امام به مفهوم نخست یا به صورت اضافه به‌کار می‌رود ـ مانند امام جماعت و امام مسلمانان ـ و یا با قرینه، و چنانچه بدون اضافه و قرینه به کار رود، مراد، معنای خاص آن می‌باشد که موضوع این مقاله است و از آن به «[[امام عادل]]» یا «[[امام عدل]]» و یا «[[امام المسلمین]]» نیز تعبیر شده است.<ref>النهایة، ص۴۰ و ۱۰۳</ref>
امام به مفهوم نخست یا به صورت اضافه به‌کار می‌رود ـ مانند امام جماعت و امام مسلمانان ـ و یا با قرینه، و چنانچه بدون اضافه و قرینه به کار رود، مراد، معنای خاص آن می‌باشد که موضوع این مقاله است و از آن به «[[امام عادل]]» یا «[[امام عدل]]» و یا «[[امام المسلمین]]» نیز تعبیر شده است.<ref>النهایة، ص۴۰ و ۱۰۳</ref>
۱۱۲٬۹۹۵

ویرایش