پرش به محتوا

اخلاق در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۶: خط ۱۶:


با توجّه به تعریف اصطلاحی خُلق، در تعریف حکیمان [[مسلمان]] از [[علم اخلاق]]، به‌طور معمول عنایت اصلی به خُلقیّات و ملکات و تمیز [[نیک]] و بد آنها از یکدیگر است و توجّهی به خود فعل نیست<ref>اخلاق‌ناصری، ص۴۸؛ تهذیب‌الاخلاق، ص۲۷؛ معراج‌السعاده، ص‌۴۵‌ـ‌۴۶.</ref>. چنان‌که اشاره شد، اتّصاف خُلْق به پسندیده یا ناپسند براساس [[حُسن]] و قُبح افعالی است که از وی صادر می‌شود؛ پس جای این [[پرسش]] هست که در چه [[علمی]] باید حُسن و قُبح فعل را [[شناخت]] تا به [[شناسایی]] خُلْق پسندیده یا ناپسنددست یافت؟ احتمالا با توجّه به این پرسش است که برخی از حکیمان بزرگ، در گذشته، و بسیاری از [[عالمان]] معاصر، تعریفی جامع از [[علم اخلاق]] ارائه می‌کنند؛ به‌طوری که شناسایی حُسن و قُبح [[افعال]] کلّی را هم جزو علم اخلاق می‌دانند<ref>اسفار، ج‌۴، ص‌۱۱۴‌ـ‌۱۱۶؛ التنبیه علی سبیل السعاده، ص‌۲۱؛ اخلاق در قرآن، ج‌۱، ص‌۲۴۱.</ref>.<ref>[[محسن جوادی|جوادی، محسن]]، [[اخلاق - جوادی (مقاله)|مقاله «اخلاق»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۲]]، ص 358-359.</ref>
با توجّه به تعریف اصطلاحی خُلق، در تعریف حکیمان [[مسلمان]] از [[علم اخلاق]]، به‌طور معمول عنایت اصلی به خُلقیّات و ملکات و تمیز [[نیک]] و بد آنها از یکدیگر است و توجّهی به خود فعل نیست<ref>اخلاق‌ناصری، ص۴۸؛ تهذیب‌الاخلاق، ص۲۷؛ معراج‌السعاده، ص‌۴۵‌ـ‌۴۶.</ref>. چنان‌که اشاره شد، اتّصاف خُلْق به پسندیده یا ناپسند براساس [[حُسن]] و قُبح افعالی است که از وی صادر می‌شود؛ پس جای این [[پرسش]] هست که در چه [[علمی]] باید حُسن و قُبح فعل را [[شناخت]] تا به [[شناسایی]] خُلْق پسندیده یا ناپسنددست یافت؟ احتمالا با توجّه به این پرسش است که برخی از حکیمان بزرگ، در گذشته، و بسیاری از [[عالمان]] معاصر، تعریفی جامع از [[علم اخلاق]] ارائه می‌کنند؛ به‌طوری که شناسایی حُسن و قُبح [[افعال]] کلّی را هم جزو علم اخلاق می‌دانند<ref>اسفار، ج‌۴، ص‌۱۱۴‌ـ‌۱۱۶؛ التنبیه علی سبیل السعاده، ص‌۲۱؛ اخلاق در قرآن، ج‌۱، ص‌۲۴۱.</ref>.<ref>[[محسن جوادی|جوادی، محسن]]، [[اخلاق - جوادی (مقاله)|مقاله «اخلاق»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۲]]، ص 358-359.</ref>
سخن آخر اینکه بین دو واژه «اخلاق» و «[[تربیت]]» تفاوتی وجود دارد: در مفهوم تربیت، [[قداست]] نیست؛ بدین بیان که تربیت یک فرد جانی در جهت [[جنایت]] را تربیت، و به تربیت حیوانات نیز تربیت گویند. اما در مفهوم اخلاق، نوعی قداست نهاده شده و به همین رو این کلمه را درباره حیوانات به کار نمی‌برند؛ چنان که معمولاً [[حرکت]] به سوی [[بدی]] و [[زشتی]] و جنایت را نیز عمل اخلاقی نمی‌نامند، هرچند در مفهوم لغوی [[اخلاق]]، نوعی اطلاق نسبت به [[صفات نیک]] و بد نهفته است<ref>بنگرید به: مطهری تعلیم و تربیت در اسلام، ص۹۵.</ref>.<ref>[[محمد رضا جباری|جباری، محمد رضا]]، [[سیره اخلاقی پیامبر اعظم - جباری (کتاب)|سیره اخلاقی پیامبر اعظم]]، ص ۴۰.</ref>


== اخلاق در قرآن ==
== اخلاق در قرآن ==
۱۱۴٬۰۳۶

ویرایش